Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 66/11
POSTANOWIENIE
Dnia 22 września 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie ze skargi Jolanty Z.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 listopada 2010 r.,
w sprawie z powództwa Jolanty Z.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej "S"
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 września 2011 r.,
zażalenia skarżącej na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 22 lutego 2011 r.,
1) oddala zażalenie;
2) oddala wniosek pełnomocnika powódki o zasądzenie
wynagrodzenia z tytułu kosztów postępowania
zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 22 lutego 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
powódki o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego
Sądu z dnia 10 listopada 2010 r. Wyrokiem tym oddalono apelację powódki od
wyroku Sądu Okręgowego z dnia 10 maja 2010 r. oddalającego jej powództwo
odszkodowawcze przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „S”, będące następstwem
egzekucyjnego wykonania eksmisji na podstawie prawomocnego sądowego tytułu
wykonawczego.
Jako podstawa skargi został powołany art. 403 § 2 k.p.c., w następstwie
wykrycia prawomocnego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2005 r.
(sygn. akt III CZP 35/05) dotyczącego – zdaniem skarżącej – tego samego
stosunku prawnego, nieznanego wcześniej, z którego to „środka dowodowego” nie
mogła skorzystać w sprawie odszkodowawczej.
Sąd Apelacyjny uznał, że skarga nie opiera się na ustawowej podstawie
(podstawach) wznowienia. Wskazane wykrycie „prawomocnego wyroku” Sądu
Najwyższego (tu: uchwały z dnia 23 czerwca 2005 r., III CZP 35/05 – OSNC 2006,
nr 5, poz. 81) musiałoby dotyczyć tego samego stosunku prawnego (art. 403 § 3
k.p.c.). Tymczasem uchwała III CZP 35/05 nie dotyczyła tego samego stosunku
prawnego (dotyczyła problemu prawnego w innej sprawie, między innymi stronami).
Nie mogła mieć również znaczenia dowodowego (art. 403 § 2 k.p.c.), a jedynie
mogła być elementem rozważań prawnych niewiążących w sprawie
odszkodowawczej (art. 390 § 2 k.p.c.). Uchwała III CZP 35/05 została
opublikowana w 2006 r. (OSNC 2006, nr 5, poz. 81), a więc musiała być znana
przed wytoczeniem powództwa odszkodowawczego przeciwko SM „S” w dniu 27
maja 2009 r. Skarga o wznowienie podlegała więc odrzuceniu na podstawie art.
410 § 1 k.p.c.
W zażaleniu powódka wniosła o uchylenie postanowienia z dnia 22 lutego
2011 r., powołując się na naruszenie:
3
1) art. 403 § 2 k.p.c. przez uznanie, że pogląd Sądu Najwyższego
zamieszczony w uchwale III CZP 35/05 nie może stanowić okoliczności
faktycznych i środków dowodowych mogących mieć wpływ na wynik sprawy
odszkodowawczej;
2) art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c. przez zaniechanie wskazania
przyczyn niezakwalifikowania uchwały III CZP 35/05 do okoliczności
faktycznych lub środków dowodowych;
3) art. 410 § 2 k.p.c. przez jego niezastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest oczywiście bezzasadne. Zarzut naruszenia art. 410 § 2 k.p.c.
jest niezrozumiały i bezprzedmiotowy, ponieważ podstawą odrzucenia skargi nie
było przekroczenie 3-miesięcznego terminu określonego w art. 407 § 1 k.p.c., tylko
brak ustawowych przesłanek wznowienia określonych w art. 403 § 2 i 3 k.p.c.
Pełnomocnik powódki w istocie wskazuje - na jej niekorzyść - na dodatkową
podstawę odrzucenia skargi (art. 410 § 1 k.p.c. w związku z art. 407 § 1 k.p.c.).
W skardze o wznowienie i w zażaleniu powołana została tylko jedna
podstawa wznowienia określona w art. 403 § 2 k.p.c. W rzeczywistości nastąpiło
wyraźne „pomieszanie” przesłanek dwóch podstaw restytucyjnych (art. 403 § 2 i 3
k.p.c.). Sąd Apelacyjny dostrzegł tą wadliwość i całkowicie trafnie wykazał
nieistnienie obu podstaw wznowienia.
Wskazana uchwała III CZP 35/05 niewątpliwie nie była „prawomocnym
wyrokiem” w rozumieniu art. 403 § 3 k.p.c. Była tylko określonym wskazaniem
interpretacji prawa, wiążącym tylko w konkretnej sprawie (art. 390 § 2 k.p.c.).
Nie można jej było zaliczyć również do okoliczności faktycznych i środków
dowodowych mających wpływ na rozstrzygnięcie sprawy odszkodowawczej
(art. 403 § 2 k.p.c). Te stwierdzenia są oczywiste dla osoby dysponującej
minimalną znajomością prawa.
Należy również podkreślić, że treść uchwały III CZP 35/05 mogła
kształtować wykładnię prawa tylko w sprawie eksmisyjnej (I C 1949/02 Sądu
Rejonowego w Katowicach). Nie miała natomiast żadnego związku ze sprawą
4
odszkodowawczą zakończoną prawomocnie wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia
10 listopada 2010 r.
Z przedstawionych przyczyn należało oddalić zażalenie (art. 39814
k.p.c.
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
Oddalony został też wniosek pełnomocnika powódki, ustanowionego
z urzędu, o zasądzenie od Skarbu Państwa wynagrodzenia za świadczenie pomocy
prawnej w postępowaniu zażaleniowym. Utrwalone jest bowiem stanowisko
judykatury, że wniesienie przez pełnomocnika, ustanowionego z urzędu, oczywiście
bezzasadnego środka prawnego nie uzasadnia przyznania mu wynagrodzenia za
świadczenie stronie pomocy prawnej w sposób nieprofesjonalny (zob. orzeczenia
Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 1999 r., II CKN 341/98, OSNC 1999, nr 6, poz.
123, z dnia 20 września 2007 r., II CZ 69/07, OSNC 2008, nr 3, poz. 41 oraz z dnia
11 maja 2011 r., II CSK 699/10, OSNC Zb. Dod. 2011, nr C, poz. 72).