Pełny tekst orzeczenia

WYROK
Z DNIA 19 WRZEŚNIA 2011 R.
WA 24/11
Z istoty dodatku za rozłąkę przewidzianego w § 3 pkt 6 i § 7a ust. 1
rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 maja 2004 r. w spra-
wie należności żołnierzy zawodowych za przeniesienia i podróże służbowe
(Dz. U. Nr 140, poz. 1487 ze zm.) wynika, że nie przysługiwał on żołnie-
rzowi przeniesionemu służbowo do innego miejsca pełnienia służby woj-
skowej, jeżeli określeni członkowie jego rodziny nie mogli przesiedlić się
razem z nim z powodu przeszkody natury prawnej (np. dzieci, w związku z
sądowym nakazem pozostawania przy drugim z rodziców po rozwodzie).
Przewodniczący: sędzia SN J. Steckiewicz (sprawozdawca).
Sędziowie SN: A. Kapłon, M. Pietruszyński.
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: płk Z. Badelski.
Sąd Najwyższy w sprawie mjr. rez. Ryszarda O., oskarżonego o po-
pełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1
k.k. – pięciokrotnie i inne, po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na rozprawie
w dniu 19 września 2011 r. apelacji wniesionej przez obrońcę od wyroku
Wojskowego Sądu Okręgowego w W. z dnia 30 marca 2011 r.,
u t r z y m a ł w mocy zaskarżony wyrok (...).
2
Z u z a s a d n i e n i a :
Wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w W. z dnia 30 marca
2011 r., mjr rez. Ryszard O. uznany został za winnego m. in. tego, że:
(...) „F. pełniąc zawodową służbę wojskową w Dowództwie (…) w W. w ce-
lu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozpo-
rządzenia środkami finansowymi Dowódcę (…) w W. poprzez wprowadze-
nie w błąd tego Dowódcę oraz organu finansowego Dowództwa (…) w W.
w ten sposób, że w złożonym wniosku z dnia 4 grudnia 2007 r., na podsta-
wie którego zostały wydane decyzje: nr 306/2007 z dnia 5 grudnia 2007 r.
oraz nr 471/FIN/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. dotyczące ustalenia prawa
do dodatku za rozłąkę, podał nieprawdziwą informację poprzez wskazanie,
iż w związku z przeniesieniem służbowym na nowe stanowisko członkowie
jego rodziny, tj. córka Anna O. i syn Daniel O. nie przesiedlili się wraz z nim
do W. i zamieszkują w P., kiedy to w rzeczywistości rozłąka nastąpiła na
podstawie orzeczonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z
dnia 24 września 2001 r. separacji, a następnie na podstawie orzeczonego
wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia 8 grudnia 2005 r. rozwodu, skut-
kiem czego za okres od dnia 1 listopada 2007 r. do dnia 30 lipca 2009 r.
pobierał nienależny mu dodatek za rozłąkę, czym wyrządził szkodę w mie-
niu Dowództwa (…) w W. na kwotę łącznie 6 969 zł, tj. popełnienia prze-
stępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k.”(...),
Apelację od tego wyroku wniósł obrońca i zarzucił:
„obrazę przepisu postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia to
jest art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. wynikającą z oddalenia wniosku dowodowego
obrońcy o przesłuchanie w charakterze świadka Jadwigi C. w wyniku
uznania, że dowód ten nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia
3
sprawy, podczas gdy dopuszczenie wskazanego dowodu mogło mieć
istotne znaczenie dla oceny wiarygodności zeznań świadka Marzeny O.;
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który
miał wpływ na treść wyroku wyrażający się w uznaniu przez Wojskowy Sąd
Okręgowy, że zebrane w tej sprawie dowody pozwalają na przypisanie
oskarżonemu popełnienia przestępstw opisanych w części orzekającej sen-
tencji wyroku – podczas gdy swobodna, prawidłowa, kompleksowa oraz
wnikliwa ocena całości materiału dowodowego zgromadzonego w niniej-
szej sprawie w tym zeznań świadków przy uwzględnieniu zasad prawidło-
wego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego wy-
klucza uznanie winy oskarżonego, a co najmniej stwarza, co do tego faktu
niedające się usunąć wątpliwości, które zgodnie z art. 5 § 2 k.p.k. winy
skutkować uniewinnieniem mjr. rez. Ryszarda O.”
i wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie oskarżonego,
ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej in-
stancji do ponownego rozpoznania. (...)
Sąd Najwyższy uznając apelację za niezasadną zważył, co na-
stępuje.
(...) Oskarżonemu zostały przypisane oszustwa związane z bezpraw-
nym pobieraniem korzyści finansowych z tytułu: dodatku za rozłąkę, zwrotu
kosztów przejazdu w celu odwiedzenia rodziny i ekwiwalentu pieniężnego
wynikającego z prawa do przejazdu raz w roku do wybranej miejscowości
(tam i z powrotem) w kraju.
W kwestii pierwszej (pkt F wyroku).
Według ustaleń Sądu pierwszej instancji oskarżony dodatek za rozłą-
kę pobierał bezprawnie w okresie od dnia 1 listopada 2007 r. do dnia 30
lipca 2009 r. i z tego tytułu osiągnął korzyść majątkową w kwocie 6969 zł.
Bezprawność zachowania polegała na tym, że oskarżony występując o
przyznanie mu owego dodatku nie podał, że jego sytuacja rodzinna zmieni-
4
ła się, bowiem sąd orzekł rozwód i fakt ten diametralnie zmieniał jego
uprawnienia do jego otrzymywania. (...)
Argumentacja obrońcy jest błędna, jeżeli uwzględni się istotę i cel w
jakim przyznawany był dodatek za rozłąkę.
Otóż, na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 86 ust. 2
ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodo-
wych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892 ze zm.) Minister Obrony
Narodowej wydał w dniu 28 maja 2004 r. rozporządzenie w sprawie należ-
ności żołnierzy zawodowych za przeniesienia i podróże służbowe (Dz. U.
Nr 140, poz. 1487), które po nowelizacji (Dz. U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1389
i z 2008 r. Nr 190, poz. 1165) m. in. w § 3 pkt. 6 przewidziało dodatek za
rozłąkę żołnierzowi z tytułu przeniesienia służbowego.
Stosownie do § 7a ust. 1 tego rozporządzenia, dodatek za rozłąkę
przysługiwał żołnierzowi posiadającemu członków rodziny, o których mowa
w § 3 ust. 2, w przypadku, gdy nie przesiedlili się oni wraz z nim do nowego
miejsca pełnienia służby i nadal zamieszkują w miejscowości, do której nie
jest możliwy codzienny dojazd publicznymi środkami transportu.
Bezsporne jest, że oskarżony został służbowo przeniesiony z P. do
W., że jego dzieci są członkami rodziny, o których mowa w § 3 ust.2 rozpo-
rządzenia, jak i to, iż pozostaje on z nimi w rozłące.
Mimo tych okoliczności mjr. rez. Ryszardowi O. dodatek za rozłąkę
nie przysługiwał.
Dokonując wykładni celowościowej § 7a ust. 1 powołanego wyżej
rozporządzenia należy dojść do wniosku, że intencją wprowadzenia dodat-
ku za rozłąkę było zrekompensowanie żołnierzowi przeniesionemu służbo-
wo do innego garnizonu uciążliwości związanych z kontaktowaniem się z
rodziną oraz zwiększonymi kosztami utrzymania do czasu, kiedy przesiedli
się ona do nowego miejsca pełnienia przez żołnierza służby. Dodatek za
rozłąkę był więc świadczeniem okresowym, które ustawało z zasady wów-
5
czas, gdy przesiedlony żołnierz, w nowym garnizonie uzyskał odpowiednie
mieszkanie. To po pierwsze. Po drugie, musiała istnieć realna możliwość
stałego zamieszkania żołnierza z pozostającymi w rozłące członkami ro-
dziny, w niniejszej sprawie z nieletnimi dziećmi. Warunek ten w przypadku
mjr. rez. Ryszarda O. nie był spełniony, bowiem na mocy wyroku Sądu
Okręgowego w P. z dnia 8 grudnia 2005 r., orzeczono rozwód jego mał-
żeństwa, ustalając miejsce pobytu nieletnich dzieci przy matce.
Wobec tego faktu dzieci oskarżonego nie mogły i do czasu zmiany
treści wyroku rozwodowego, nie będą mogły przesiedlić się do aktualnego
miejsca pełnienia służby przez ich ojca i zamieszkać wraz z nim.
Konkludując należy stwierdzić, że to nie przeniesienie służbowe po-
zbawiło oskarżonego możliwości zamieszkania z dziećmi, a przeszkoda
natury prawnej, którą był wyrok.
W świetle tych okoliczności przyznanie oskarżonemu dodatku za roz-
łąkę byłoby sprzeczne z celem tego uprawnienia (patrz w podobnej kwestii
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 września 2010 r.,
sygn. akt I OSK 408/10 LEX nr 745231). (...)