Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZP 63/11
POSTANOWIENIE
Dnia 17 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
SSA Marek Machnij
w sprawie z wniosku Józefa S. I innych, przy uczestnictwie Spółdzielni
Mieszkaniowej w B. i Gminy Miasta B.
o ustanowienie odrębnej własności lokali,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 listopada 2011 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 28 czerwca 2011 r.,
"Czy po wejściu w życie art. 491
ustawy z dnia 15 grudnia
2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (dodanego ustawą z dnia
14 czerwca 2007 r., Dz.U. Nr 125, poz. 873) członek spółdzielni -
w razie bezczynności spółdzielni - może żądać w postępowaniu
nieprocesowym na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 powołanej na wstępie
ustawy ustanowienia na jego rzecz odrębnej własności lokalu, czy też
jedyną drogą do realizacji tego uprawnienia jest powództwo
wytoczone w oparciu o art. 491
w związku z art. 49 ust. 1 tejże
ustawy?"
odmawia podjęcia uchwały.
Uzasadnienie
2
Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 29 grudnia 2010 r. ustanowił na rzecz
wnioskodawców odrębną własność garaży usytuowanych na działce położonej w B.
o nr geodezyjnym 7546/48, znajdującej się w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni
Mieszkaniowej w B. Jako podstawę dla tego rozstrzygnięcia powołał art. 49 ustawy
z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tj. Dz. U. z 2003 r., Nr
119, poz. 1116 ze zm. - dalej ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych). Sąd
Okręgowy przy rozpoznawaniu apelacji Spółdzielni Mieszkaniowej w B. powziął
wątpliwość w jakim trybie - po wejściu w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r.
zmieniającej ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 125, poz. 873), na
mocy której dodano do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych art. 491
- podlega
rozpoznaniu żądanie członka spółdzielni o ustanowienie na jego rzecz odrębnej
własności lokalu. Zagadnienie to przedstawił do rozstrzygnięcia Sądowi
Najwyższemu na podstawie art. 390 § 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy dotyczy relacji
pomiędzy art. 49 i art. 491
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Pierwszy z
tych przepisów przewidywał dla dochodzenia żądania ustanowienia odrębnej
własności lokalu spółdzielczego tryb nieprocesowy. Art. 491
zawiera natomiast
odesłanie do trybu procesowego. Wymaga bowiem odnotowania, że art. 49 ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych został uchylony przez ustawę z dnia 19 grudnia
2002 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 240, poz. 2058). Sąd Okręgowy odwołał się jednak do
prezentowanego w judykaturze i doktrynie stanowiska, w myśl którego odzyskał on
moc, ze skutkiem ex tunc, na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20
kwietnia 2005 r., K 42/02. Gdyby nawet podzielić to stanowisko i przyjąć, że art. 49
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ponownie stał się przepisem
obowiązującym, to ta ocena nie jest wystarczająca dla przyjęcia, że obecnie jego
relacja do art. 491
tej ustawy, wprowadzonego w 2007 r., stanowi istotne
zagadnienie prawne w rozumieniu art. 390 § 1 k.p.c. Powinnością sądu
przedstawiającego zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu
jest bowiem nie tylko stwierdzenie, że zagadnienie to jest wątpliwe, ale
przedstawienie także odpowiedniego wywodu prawnego zawierającego
3
argumentację wskazującą na różne możliwości rozwiązania tego zagadnienia, przy
uwzględnieniu utrwalonych zasad wykładni przepisów, które w rozpoznawanej
sprawie znajdują zastosowanie. Uzasadnienie przedstawione przez Sąd Okręgowy
tego wymogu nie spełnia. W szczególności nie przeprowadzono w nim analizy
skutków wprowadzenia nowej regulacji ustawowej. Powołano w nim równocześnie
dwa orzeczenia Sądu Najwyższego, w których zagadnienie przedstawione przez
Sąd Okręgowy było już przedmiotem oceny, a stanowisko przyjęte przez Sąd
Najwyższy było w tym zakresie zgodne (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 maja
2009 r., I CSK 378/08, OSNC 2009, nr 12, poz. 172 i z dnia 10 grudnia 2009 r., III
CSK 110/09, OSNC 2010, nr 5, poz. 82). W ich uzasadnieniu Sąd Najwyższy
przyjął, że wprowadzony do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych art. 491
uchylił art. 49 tej ustawy i po wejściu w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r.,
mocą której dodano tenże art. 491
, żądanie ustanowienia odrębnej własności lokalu
jest możliwe do dochodzenia wyłącznie w procesie. Brak jest podstaw by
kwestionować zasadność tego stanowiska, za którym Sąd Najwyższy opowiedział
się również w kolejnym wyroku z dnia 13 stycznia 2011 r., III CSK 94/10, tym
bardziej, że Sąd Okręgowy przeciwstawił mu jedynie stanowisko Sądu Okręgowego
wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 kwietnia 2008 r. (I Ca 35/08).
Przytoczeniu tego stanowiska nie towarzyszyło uzasadnienie szersze niż
stwierdzenie, że według oceny tego sądu zastosowanie art. 491
ustawy o
spółdzielniach mieszkaniowych jest uzależnione od uprzedniego zrealizowania
okoliczności opisanych w art. 41 i art. 42 tej ustawy. Nie sposób uznać, że stanowi
to argument podważający stanowisko prezentowane później jednolicie przez Sąd
Najwyższy.
Uwzględniając powyższe należało przyjąć, że zagadnienie prawne
przedstawione do rozstrzygnięcia przez Sąd Okręgowy nie miało aktualnie
charakteru istotnego zagadnienia prawnego w rozumieniu art. 390 § 1 k.p.c., co
uzasadniało odmowę podjęcia uchwały w tym przedmiocie.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13