Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 70/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Romualda Spyt
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa K. B.
przeciwko Szkole Podstawowej /…/
o przywrócenie do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 2 grudnia 2011 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 23 listopada 2010 r.,
oddala skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 23
listopada 2010 r. zmienił zaskarżony przez powódkę wyrok Sądu Rejonowego –
2
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 lipca 2010 r. w ten sposób, że
przywrócił K. B. do pracy w pozwanej Szkole Podstawowej /…/na poprzednie
warunki pracy i płacy związane z przeniesieniem w stan nieczynny.
Według ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie, powódka była
zatrudniona u strony pozwanej od 29 sierpnia 1996 r., uzyskując w roku 2000
stopień nauczyciela mianowanego. Posiadała kwalifikacje zawodowe do nauczania
początkowego z muzyką. W roku szkolnym 2009/2010 zmniejszono z 9 do 6,5
liczbę etatów w szkole, zlikwidowano także odrębny oddział przedszkolny, bo
połączono go z klasą pierwszą. Pozwana szkoła zatrudniała dwie osoby o takich
samych kwalifikacjach w zakresie nauczania początkowego – powódkę oraz M. W.
Do zwolnienia wytypowano jednak powódkę, czego przyczyną były liczne skargi
składane na jej pracę przez rodziców. W dniu 25 maja 2010 r. pozwana
wypowiedziała stosunek pracy powódce, informując uprzednio Związek Zawodowy
„Solidarność” Sekcję Oświaty i Wychowania o zamiarze rozwiązania stosunku
pracy z K. B., na co związek zawodowy nie wyraził zgody, powołując się w tym
piśmie na ustawę z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst:
Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), w tym art. 26 ust. 1 i 2 oraz art. 32 ust. 1 i
2. Powódka jako członek zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej objęta
była bowiem ochroną, o której mowa w art. 32 w związku z art. 342
ustawy o
związkach zawodowych, z tym że o fakcie podjęcia stosownej uchwały ani związek
zawodowy, ani powódka nie poinformowali dyrektora pozwanej przed wręczeniem
wypowiedzenia K. B. Taką informację Sekcja Regionalna Oświaty i Wychowania
NSZZ „Solidarność” przekazała dopiero 13 lipca 2010 r., a więc już w okresie
wypowiedzenia, załączając kopię uchwały nr 4 Walnego Zebrania Delegatów
MKOiW NSZZ „Solidarność” z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie liczby osób
chronionych na podstawie art. 342
w związku z art. 32 ustawy o związkach
zawodowych oraz kopię uchwały nr 1 Zarządu MKOiW NSZZ „Solidarność” w K. w
sprawie liczby osób chronionych na podstawie art. 342
w związku z art. 32 ustawy o
związkach zawodowych. Z uchwał tych wynikało, że w kadencji 2010 – 2014
osobami chronionymi są członkowie Zarządu MKOiW NSZZ „Solidarność” w K.
oraz osoby wchodzące w skład Zarządu Komisji Kół NSZZ „Solidarność” działający
3
w placówkach oświatowych, w tym powódka K. B. W dniu 15 czerwca 2010 r.
powódka złożyła wniosek o przeniesienie jej w stan nieczynny.
W ocenie Sądu odwoławczego ochrony, którą objęta była powódka, nie
wyłączała niewiedza pracodawcy o podjęciu stosownej uchwały. Co więcej,
okoliczność, że w piśmie związku zawodowego o braku zgody na rozwiązanie
stosunku pracy z powódką powołano się na art. 32 ustawy o związkach
zawodowych, „powinna stanowić dla pozwanej pewnego rodzaju bodziec do
podjęcia działań zmierzających do upewnienia, czy powódka być może nie jest
objęta właśnie ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy”. „Wypowiedzenie
stosunku pracy bez szczegółowego wyjaśnienia sytuacji powódki winno w takim
przypadku, zdaniem Sądu Okręgowego, obarczać pozwaną, nawet jeżeli
rzeczywiście nie wiedziała o objęciu powódki ochroną ustawową”. Sąd drugiej
instancji wskazał też, że dyrektor szkoły wiedziała wcześniej przynajmniej o
członkostwie powódki w związku zawodowym „Solidarność”, a w takiej sytuacji to
pracodawca powinien zwrócić się do związku zawodowego o informację, czy
powódka uzyskała ochronę przewidzianą w przepisach ustawy o związkach
zawodowych, a nie oczekiwać na powiadomienie o objęciu ochroną przez
powódkę, czy też związek zawodowy. Ponadto Sąd odwoławczy wyraził pogląd, że
zastosowana przez ustawodawcę w art. 32 ustawy o związkach zawodowych
ochrona działaczy związkowych przed rozwiązaniem stosunku pracy obejmuje
swym zakresem tzw. szerszy zakaz wypowiadania, dotycząc również rozwiązania
wcześniej wypowiedzianego stosunku pracy, jeżeli w okresie wypowiedzenia
pracownik nabył uprawnienia ochronne, czy też pracodawca już po dokonaniu
wypowiedzenia uzyskał informację o objęciu pracownika ochroną. Taka sytuacja
zaistniała zaś w sprawie niniejszej, bo w okresie wypowiedzenia dotarła do
dyrektora pozwanej szkoły informacja o statusie powódki jako chronionego członka
zarządu związku zawodowego.
Z tych przyczyn wypowiedzenie powódce stosunku pracy naruszało art. 32
ust.1 w związku z art. 342
ustawy o związkach zawodowych, bo dokonano go bez
zgody zarządu związku zawodowego, wobec czego jej powództwo o przywrócenie
do pracy, wbrew stanowisku Sądu Rejonowego, zasługiwało na uwzględnienie.
4
Strona pozwana wywiodła skargę kasacyjną od wyroku Sądu Okręgowego,
opierając ją na podstawie naruszenia prawa materialnego, przez:
1. niewłaściwe zastosowanie art. 32 ust. 1 w związku z art. 342
ust. 1
ustawy o związkach zawodowych, ponieważ statusu członka związku zawodowego
podlegającego ochronie nie można domniemywać, natomiast z pisma z dnia 30
kwietnia 2010 r. NSZZ „Solidarność” nie wynika jednoznacznie, aby powódka
podlegała szczególnej ochronie związkowej, a powyższe wskazane jest wprost w
treści zmienionej normy z art. 34 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych
nakazującej wskazanie o tym wprost pracodawcy (na piśmie), co w niniejszym
przypadku nie miało miejsca;
2. niewłaściwe zastosowanie art. 32 ust. 1 w związku z art. 342
ust. 1
ustawy o związkach zawodowych oraz § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie
powiadamiania przez pracodawcę zarządu zakładowej organizacji związkowej o
liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy oraz wskazywania
przez zarząd oraz komitet założycielski zakładowej organizacji związkowej
pracowników, których stosunek pracy podlega ochronie, a także dokonywania
zmian w takim wskazaniu, ponieważ pismo NSZZ „Solidarność” z dnia 30 kwietnia
2010 r. nie spełnia wymogów imiennego wskazania powódki jako członka związku
zawodowego podlegającego szczególnej ochronie, a także imienne wskazanie nie
zostało złożone przez właściwy organ, tj. zarząd międzyzakładowej organizacji
związkowej przed dokonaniem wypowiedzenia „umowy o pracę”, w związku z tym
szczególna ochrona związkowa nigdy powódce nie przysługiwała;
3. niewłaściwe zastosowanie art. 32 ust. 1 ustawy o związkach
zawodowych, ponieważ pismo NSZZ „Solidarność” z dnia 30 kwietnia 2010 r.
zawierające brak zgody na rozwiązanie stosunku pracy nie pochodziło od
właściwego organu, tj. od zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej, w
związku z czym takie wady w zakresie konsultacji związkowej nie mogą być
konwalidowane w toku późniejszego postępowania sądowego, tym bardziej że
późniejsza informacja NSZZ „Solidarność” z 12 lipca 2010 r. również nie pochodziła
od właściwego organu związkowego;
4. niewłaściwe zastosowanie art. 32 ust. 1 w związku z art. 342
ust. 1
5
ustawy o związkach zawodowych, ponieważ tzw. szerszy zakaz wypowiadania
stosunków pracy wynikający ze szczególnej ochrony związkowej nie ma
zastosowania w niniejszej sprawie, bowiem powódka została wybrana do zarządu
międzyzakładowej organizacji związkowej jeszcze przed dokonaniem
wypowiedzenia z dnia 25 maja 2010 r., o czym pozwana nie została uprzednio
poinformowana, w związku z czym poinformowanie przez powódkę o tym, że jest
członkiem zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej dopiero w toku
postępowania sądowego nie skutkuje obowiązywaniem szczególnej ochrony
związkowej;
5. niewłaściwe zastosowanie art. 32 ust. 1 ustawy o związkach
zawodowych w związku z art. 20 ust. 5a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta
Nauczyciela, ponieważ pozwana wiedząc, że powódka jest tylko szeregowym
członkiem związku zawodowego, dokonała właściwej konsultacji wypowiedzenia
stosunku pracy, w związku z czym niepoinformowanie pozwanej (przed
dokonaniem wypowiedzenia) o tym, że powódka została wybrana do zarządu
międzyzakładowej organizacji związkowej nie może pociągać dla pozwanej
negatywnych skutków prawnych w postaci uwzględnienia powództwa;
6. niewłaściwe zastosowanie art. 8 k.p. w związku z art. 32 ust. 1 ustawy
o związkach zawodowych, ponieważ celowe zatajenie (w okresie przed
dokonaniem wypowiedzenia „umowy”) przez powódkę oraz międzyzakładową
organizację związkową faktu, że powódka jest członkiem zarządu stanowi
nadużycie prawa podmiotowego, w związku z tym pozwana nie musiała uzyskać
zgody związków zawodowych na dokonanie rozwiązania stosunku pracy za
wypowiedzeniem;
7. niewłaściwe zastosowanie art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy – Karta
Nauczyciela w związku z art. 45 § 1 k.p., ponieważ wobec zmniejszenia liczby
oddziałów w pozwanej szkole decydującym kryterium (obok skarg rodziców na
pracę powódki) wyboru nauczyciela, z którym należy rozwiązać stosunek pracy jest
wykształcenie, w związku z czym, z uwagi na to, że powódka ma mniejszy stopień
awansu zawodowego niż Pani M. W. (która dodatkowo ma ukończony jeden więcej
kierunek studiów podyplomowych), to należało z nią rozwiązać stosunek pracy.
6
Opierając skargę na takich podstawach, skarżąca wniosła o uchylenie
wyroku Sądu Okręgowego w całości i przekazanie sprawy temu Sądowi do
ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów
postępowania kasacyjnego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w
całości i orzeczenie co do istoty sprawy, tj. oddalenie powództwa i zasądzenie na
rzecz pozwanej kosztów postępowania za wszystkie instancje.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, w brzmieniu
obowiązującym od 1 lipca 2003 r. (wprowadzonym ustawą z dnia 26 lipca 2002 r. o
zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr
135, poz. 1146), pracodawca nie może bez zgody zarządu zakładowej organizacji
związkowej, między innymi, wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie
wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym
członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do
reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby
dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, z
wyjątkiem sytuacji, gdy dopuszczają to odrębne przepisy, przy czym zarząd
zakładowej organizacji związkowej wskazuje pracodawcy pracowników
podlegających ochronie przewidzianej w art. 32 ust. 1 w liczbie określonej w ust. 3
lub w ust. 4. Przepis ten stosuje się do międzyzakładowej organizacji związkowej
(art. 34 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych), z tym że zarząd
międzyzakładowej organizacji związkowej, która w co najmniej jednym zakładzie
pracy objętym jej działaniem zrzesza pracowników w liczbie wymaganej do
uzyskania statusu organizacji reprezentatywnej w rozumieniu art. 24125a
Kodeksu
pracy, może wskazać pracowników podlegających ochronie przewidzianej w art. 32
ust. 1 w liczbie ustalonej zgodnie z art. 32 ust. 3 albo 4 lub w liczbie ustalonej
zgodnie z art. 32 ust. 3 albo 4 w jednym zakładzie pracy wskazanym przez tę
organizację spośród zakładów pracy objętych jej działaniem, w którym ta
organizacja zrzesza pracowników w liczbie wymaganej do uzyskania statusu
organizacji reprezentatywnej w rozumieniu art. 24125a
Kodeksu pracy, powiększonej
7
o liczbę pozostałych zakładów pracy objętych działaniem tej organizacji, w których
jest zatrudnionych co najmniej 10 pracowników będących jej członkami (art. 342
ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). W obecnym stanie prawnym,
obowiązującym od 1 lipca 2003 r., doniosłe znaczenie ma zatem imienne
wskazanie pracodawcy przez zarząd zakładowej (międzyzakładowej) organizacji
związkowej pracowników podlegających ochronie, którymi nie są już - jak
poprzednio, przed 1 lipca 2003 r. - wszyscy „członkowie zarządu organizacji
związkowej w czasie trwania mandatu oraz w okresie roku po jego wygaśnięciu",
lecz jedynie „imiennie wskazani uchwałą zarządu jego członkowie lub inni
pracownicy będący członkami danej zakładowej organizacji związkowej,
upoważnionymi do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu
lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa
pracy". Przedstawiona zmiana stanu prawnego ma fundamentalne znaczenie dla
oceny, od kiedy pracownikowi imiennie wskazanemu pracodawcy przez organizację
związkową przysługuje ochrona z art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych.
Istota zagadnienia wymagającego rozstrzygnięcia sprowadza się do tego, jakie
znaczenie należy przypisać nałożonemu na organizację związkową obowiązkowi
dotyczącemu imiennego wskazania pracodawcy osób podlegających szczególnej
ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy.
Sąd Okręgowy przyjął, że ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy
przysługuje pracownikowi od chwili podjęcia uchwały zarządu organizacji
związkowej o objęciu go taką ochroną. Jest to w obecnym stanie prawnym pogląd
błędny. W poprzednim stanie prawnym możliwe było przyjęcie, że o czasowym
zakresie ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy decyduje data wyboru
członka związku zawodowego do organów związku - w tym między innymi do
zarządu lub komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej. Taki pogląd był
wyrażany w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który przyjmował - w odniesieniu do
poprzednio obowiązującego stanu prawnego - że przewidziana w art. 32 ustawy o
związkach zawodowych wzmożona ochrona trwałości stosunku pracy działaczy
związkowych przysługuje z mocy samego prawa i de lege lata nie jest uzależniona
od poinformowania pracodawcy o jej podmiotowym zakresie (por. wyrok Sądu
Najwyższego z 16 czerwca 1999 r., I PKN 120/99, OSNP 2000 nr 17, poz. 648, w
8
którym stwierdzono, że to pracodawcę, a nie zakładową organizację związkową,
obarcza powinność uzyskania wiadomości o osobach, z którymi rozwiązanie
stosunku pracy wymaga uzyskania zgody właściwego organu związków
zawodowych). W poprzednim stanie prawnym odnoszenie skutku prawnego w
postaci objęcia działaczy związkowych szczególną ochroną przed rozwiązaniem
stosunku pracy od chwili podjęcia przez organizację związkową uchwał
powołujących określone osoby w skład zarządu i komisji rewizyjnej miało
bezpośredni związek z brakiem obowiązku powiadamiania przez zakładową
organizację związkową pracodawcy o dokonanych wyborach. To był istotny
argument przy kształtowaniu czasowego zakresu obowiązywania ochrony (od chwili
podjęcia stosownej uchwały o wyborze określonej osoby na członka zarządu lub
członka komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej, a nie od chwili
powiadomienia o treści tej uchwały pracodawcy). Od 1 lipca 2003 r., w nowym
stanie prawnym, należy przyjąć, że ochrona jest uzależniona od powiadomienia
pracodawcy o osobach podlegających ochronie, imiennie wskazanych w uchwale
zarządu zakładowej organizacji związkowej. Do żadnych innych wniosków nie
uprawnia wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2006 r., II PK 51/06, na
który powołał się Sąd Okręgowy. Orzeczenie to nie dotyczy bowiem zasięgania
informacji o działaczach związkowych podlegających szczególnej ochronie, lecz
obowiązku pracodawcy zasięgnięcia w indywidualnych sprawach ze stosunku
pracy, w których przepisy prawa pracy zobowiązują go do współdziałania z
zakładową organizacją związkową, informacji o pracownikach korzystających z
obrony tej organizacji, która to powinność jest wyrażona wprost w art. 30 ust. 21
ustawy o związkach zawodowych.
Za przyjęciem wykładni, zgodnie z którą ochrona przewidziana w art. 32 ust.
1 ustawy o związkach zawodowych przysługuje od chwili zawiadomienia
pracodawcy o podjętej przez zarząd organizacji związkowej uchwale, wskazującej
imiennie osoby podlegające ochronie, przemawia przede wszystkim treść
przepisów, kładących nacisk na wskazanie pracodawcy przez zarząd organizacji
związkowej pracowników podlegających ochronie (art. 32 ust. 1 pkt 1, ust. 3, ust. 8,
art. 342
ust.1). Z kolei rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie powiadamiania przez pracodawcę
9
zarządu zakładowej organizacji związkowej o liczbie osób stanowiących kadrę
kierowniczą w zakładzie pracy oraz wskazywania przez zarząd oraz komitet
założycielski zakładowej organizacji związkowej pracowników, których stosunek
pracy podlega ochronie, a także dokonywania zmian w takim wskazaniu (Dz. U. Nr
108, poz. 1013), wydane na podstawie art. 32 ust. 10 ustawy o związkach
zawodowych, przewiduje - w § 2 - że zarząd oraz komitet założycielski zakładowej
organizacji związkowej imiennie wskazują pracodawcy na piśmie pracowników,
których stosunek pracy podlega ochronie, o której mowa w art. 32 ust. 1 ustawy (§
2 ust. 1), oraz że zmiany we wskazaniu, o którym mowa w ust. 1, zarząd oraz
komitet założycielski zakładowej organizacji związkowej dokonują na piśmie w
terminie siedmiu dni od dnia zaistnienia zmiany (§ 2 ust. 2). Z przytoczonych
przepisów jednoznacznie wynika nałożony ustawą o związkach zawodowych na
zarząd organizacji związkowej obowiązek imiennego wskazania pracodawcy na
piśmie pracowników objętych ochroną z art. 32 ust. 1 ustawy o związkach
zawodowych. W zmienionym stanie prawnym poprzednia wykładnia art. 32 ustawy
o związkach zawodowych co do tego, od kiedy przysługuje szczególna ochrona
przed rozwiązaniem stosunku pracy, przestała być aktualna. W nowej sytuacji
normatywnej nie tylko zakres podmiotowy ochrony, ale także zasięg czasowy tej
ochrony, zależy od wskazania pracodawcy osób (pracowników), którym ona
przysługuje. Pracodawca zaś jest związany przepisami o szczególnej ochronie
stosunku pracy działaczy związkowych od chwili powiadomienia go o zakresie
podmiotowym tej ochrony (art. 32 ust. 4 w związku z ust. 1 ustawy o związkach
zawodowych). Ochrona rozpoczyna się z chwilą wskazania pracodawcy
określonych imiennie osób jako podlegających tej ochronie (por. wyroki Sądu
Najwyższego z dnia: 23 lutego 2005 r., III PK 77/04, OSNP 2005 nr 21, poz. 331; 2
czerwca 2010 r., II PK 367/09, LEX nr 786010 i 12 stycznia 2011 r., II PK 184/10.
LEX nr 786378).
W tym stanie rzeczy zarzuty skarżącego odnoszące się do poglądu Sądu
odwoławczego co do czasowego zasięgu ochrony powódki oraz ciążącego na
pracodawcy obowiązku dociekania, czy pracownik jest objęty szczególną ochroną z
art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, są trafne, ale nie mogą
doprowadzić do uwzględnienia skargi kasacyjnej.
10
Sąd drugiej instancji prawidłowo bowiem zwrócił uwagę na tzw. szerszy
zakres ochrony wynikający z art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych,
wyrażający się w słowach, że bez zgody zarządu organizacji związkowej
pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy. Jak przyjmuje
się w judykaturze w ten sposób ustanowiono regułę, że bez zgody właściwej
instancji związkowej pracodawca nie może nie tylko wypowiedzieć stosunku pracy
pracownikowi podlegającemu szczególnej ochronie, ale również, że postępując
zgodnie z prawem, nie powinien dopuścić do rozwiązania wcześniej
wypowiedzianego stosunku pracy, jeżeli przyczyny uzasadniające ochronę
zaistniały po dokonaniu wypowiedzenia. W takim bowiem wypadku pracodawca
powinien cofnąć swoje oświadczenie woli i nadal zatrudniać pracownika (por. np.
uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1994 r., I
PZP 59/93, OSNP 1994 nr 9, poz. 140, czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia
12 sierpnia 2004 r., III PK 25/04, LexPolonica nr 368612). Skoro zatem, jak
powiedziano, ochrona działacza związkowego rozpoczyna się z chwilą wskazania
pracodawcy określonych imiennie osób jako podlegających tej ochronie, to nie
budzi wątpliwości, że powódka uzyskała taką ochronę w okresie wypowiedzenia, bo
13 lipca 2010 r. wskazano ją imiennie jako członka zarządu podlegającego
szczególnej ochronie, załączając kopie stosownych uchwał. Tym samym, w myśl
przedstawionego stanowiska Sądu Najwyższego, była chroniona przed
rozwiązaniem stosunku pracy na skutek dokonanego wcześniej wypowiedzenia.
Nie ma przy tym znaczenia, czy informacja ta pochodziła od zarządu organizacji
związkowej, czy od innego organu, skoro załączono do niej kopie stosownych
uchwał, wskazujących imiennie powódkę jako pracownika podlegającego
szczególnej ochronie, których autentyczność nie jest w skardze kwestionowana.
Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 stycznia 2011 r., II PK
184/10 (LEX nr 786378), ustawa o związkach zawodowych normuje kwestie
zasadnicze, tj. kwestie podmiotu uprawnionego do objęcia gwarancją zatrudnienia
działaczy związkowych oraz formę tej czynności, wymagając by dokonał tego aktu
zarząd zakładowej organizacji związkowej, uchwałą, w której imiennie przedstawi
osoby podlegające ochronie. Rozporządzenie z 16 czerwca 2003 r. określa
natomiast nie mniej ważne zasady i tryb przekazywania pracodawcy informacji o
11
pracownikach podlegających ochronie. Rozporządzenie nie stawia w tym zakresie
dodatkowego wymagania, by dołączono do pisma skierowanego do pracodawcy
przedmiotową uchwałę, jednakże jeżeli taką uchwałę dołączono, to nie budzi
wątpliwości, że pracodawca na jej podstawie uzyskuje dokładną i pewną
informację, który z pracowników takiej ochronie podlega, a taki jest cel tych
przepisów. Traci więc na znaczeniu, kto w określonej sytuacji był posłańcem
przekazującym pracodawcy tę uchwałę.
W przedstawionym kontekście prawnym naruszeniem przepisów, a
konkretnie art. 32 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 1 ustawy o związkach
zawodowych, było to, że strona pozwana nie zwróciła się do zarządu
międzyzakładowej organizacji związkowej o zgodę na rozwiązanie stosunku pracy z
powódką już w okresie wypowiedzenia, po uzyskaniu informacji, że jest objęta
szczególną ochroną. Uchybienia tego nie mogłaby zniwelować okoliczność, że brak
zgody na wypowiedzenie stosunku pracy wyrażony w trakcie konsultacji zamiaru
wypowiedzenia z organizacją związkową pochodził nie od zarządu tej organizacji, w
związku z czym zarzuty skargi w tym zakresie są bezprzedmiotowe, bo nawet ich
potwierdzenie nie miałoby znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.
Z uwagi na to, że w podstawie faktycznej orzeczenia Sądu Okręgowego,
którą Sąd Najwyższy jest związany (art. 39813
§ 2 k.p.c.), brak jest ustaleń co do
tego, ażeby organizacja związkowa lub powódka celowo zataiły objęcie K. B.
szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy, nie ma możliwości
uwzględnienia zarzutów odnoszących się do naruszenia art. 8 k.p. w związku z art.
32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych.
Zarzuty w kwestii wyboru właśnie powódki do zwolnienia uznać należy zaś
za bezprzedmiotowe, bowiem naruszenie przez pozwaną przepisów przy
wypowiadaniu powódce stosunku pracy jest wystarczającą podstawą do
uwzględnienia jej roszczenia o przywrócenie do pracy, bez potrzeby rozstrzygania
o merytorycznej zasadności tego wypowiedzenia (art. 45 § 1 k.p. w związku z art.
91c ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela; jednolity tekst:
Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.).
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 39814
k.p.c.).