II CZ 120/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 120/11
POSTANOWIENIE
Dnia 15 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku M. C.
przy uczestnictwie J. P.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 15 grudnia 2011 r.,
zażalenia wnioskodawczyni
na orzeczenie o kosztach zawarte w pkt. 2 postanowienia
Sądu Okręgowego
z dnia 18 maja 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
W sprawie o zniesienie współwłasności Sąd drugiej instancji oddalił apelację
uczestnika postępowania oraz orzekł w pkt 2 sentencji postanowienia z dnia
18 maja 2011 r., że koszty postępowania przed Sądem drugiej instancji każda ze
stron ponosi we własnym zakresie. Orzeczenie o kosztach oparł na art. 520 § 1
k.p.c.
Wnioskodawczyni zaskarżyła powyższe rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego zarzucając w zażaleniu naruszenie art. 520 § 2 i 3
k.p.c. przez ich niezastosowanie, pomimo, że strony postępowania od początku nie
były zgodne co do sposobu zniesienia współwłasności. Żaląca wywodzi
w uzasadnieniu zażalenia, że postawa stron oraz zakres składanych przez nie
wniosków dowodzi wystąpienia między stronami sprzeczności interesów, co
uzasadniało zastosowanie art. 520 § 2 i 3 k.p.c., a nie orzekanie o kosztach
postępowania apelacyjnego na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zasada rozstrzygania o kosztach postępowania nieprocesowego określona
została w przepisie art. 520 § 1 k.p.c., natomiast będące wyjątkiem od zasady
uprawnienie Sądu do odstąpienia od niej określił ustawodawca w kolejnych
paragrafach art. 520 k.p.c., wiążąc to dyskrecjonalne uprawnienie Sądu
z wystąpieniem przesłanki sprzeczności interesów uczestników. Nawet jej
wystąpienie nie obliguje jednak Sądu do bezwzględnej rezygnacji z zastosowania
zasady określonej w art. 520 § 1 k.p.c.
Żaląca błędnie też utożsamia sprzeczność interesów uczestników z brakiem
między nimi zgody co do określonego sposobu zniesienia współwłasności,
wyrażającym się odmiennym zakresem składanych przez nich wniosków.
W judykaturze utrwalone jest stanowisko, że w sprawach tzw. „działowych” (a więc
także o zniesienie współwłasności) nie zachodzi przewidziana w art. 520 § 2 i 3
k.p.c. sprzeczność interesów uczestników, niezależnie od tego, jaki sposób
zniesienia współwłasności czy podziału oni postulują i jakie wnioski składają w tym
3
względzie. Wniesienie apelacji przez uczestnika kwestionującego przyjęty przez
Sąd pierwszej instancji sposób zniesienia wspówłasności, nie stwarza sprzeczności
jego interesów z interesem wnioskodawczyni akceptującej taki sposób zniesienia
współwłasności i niewnoszącej apelacji oraz nie uzasadnia obciążenia skarżącego
kosztami postępowania apelacyjnego (por. postanowienie SN z dnia 19 listopada
2010 r., III CZ 46//10, OSNC 2011 r., nr 7-8, poz. 88). Innymi słowy, w sprawach
m.in. o zniesienie współwłasności nie występuje sprzeczność interesów między
uczestnikami postępowania domagającymi się zniesienia współwłasności,
a prezentującymi jedynie odmienne zapatrywania co do sposobu dokonania
zniesienia współwłasności. W takiej sytuacji uzasadnione jest rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., a więc z zastosowaniem
przewidzianej tym przepisem zasady (por. postanowienie SN z dnia 16 września
2011 r., IV CZ 47/11, niepubl.). Do Sądu należy ocena, czy w postępowaniu
nieprocesowym wniosek o zasądzenie kosztów postępowania uzasadnia
odstąpienie od reguły określonej w art. 520 § 1 k.p.c. (postanowienie z dnia
9 grudnia 1999 r. III CKN 497/98, OSNC 2000 r., nr 6, poz. 116), a podjęcie takiej
decyzji i zastosowanie art. 520 § 3 k.p.c. wymaga wyjaśnienia przez Sąd przyczyn
i zakresu skorzystania ze swoich dyskrecjonalnych uprawnień (postanowienie SN
z dnia 3 grudnia 2010 r., I CZ 122/10; niepubl.).
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. i w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 15 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku M. C.
przy uczestnictwie J. P.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 15 grudnia 2011 r.,
zażalenia wnioskodawczyni
na orzeczenie o kosztach zawarte w pkt. 2 postanowienia
Sądu Okręgowego
z dnia 18 maja 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
W sprawie o zniesienie współwłasności Sąd drugiej instancji oddalił apelację
uczestnika postępowania oraz orzekł w pkt 2 sentencji postanowienia z dnia
18 maja 2011 r., że koszty postępowania przed Sądem drugiej instancji każda ze
stron ponosi we własnym zakresie. Orzeczenie o kosztach oparł na art. 520 § 1
k.p.c.
Wnioskodawczyni zaskarżyła powyższe rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego zarzucając w zażaleniu naruszenie art. 520 § 2 i 3
k.p.c. przez ich niezastosowanie, pomimo, że strony postępowania od początku nie
były zgodne co do sposobu zniesienia współwłasności. Żaląca wywodzi
w uzasadnieniu zażalenia, że postawa stron oraz zakres składanych przez nie
wniosków dowodzi wystąpienia między stronami sprzeczności interesów, co
uzasadniało zastosowanie art. 520 § 2 i 3 k.p.c., a nie orzekanie o kosztach
postępowania apelacyjnego na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zasada rozstrzygania o kosztach postępowania nieprocesowego określona
została w przepisie art. 520 § 1 k.p.c., natomiast będące wyjątkiem od zasady
uprawnienie Sądu do odstąpienia od niej określił ustawodawca w kolejnych
paragrafach art. 520 k.p.c., wiążąc to dyskrecjonalne uprawnienie Sądu
z wystąpieniem przesłanki sprzeczności interesów uczestników. Nawet jej
wystąpienie nie obliguje jednak Sądu do bezwzględnej rezygnacji z zastosowania
zasady określonej w art. 520 § 1 k.p.c.
Żaląca błędnie też utożsamia sprzeczność interesów uczestników z brakiem
między nimi zgody co do określonego sposobu zniesienia współwłasności,
wyrażającym się odmiennym zakresem składanych przez nich wniosków.
W judykaturze utrwalone jest stanowisko, że w sprawach tzw. „działowych” (a więc
także o zniesienie współwłasności) nie zachodzi przewidziana w art. 520 § 2 i 3
k.p.c. sprzeczność interesów uczestników, niezależnie od tego, jaki sposób
zniesienia współwłasności czy podziału oni postulują i jakie wnioski składają w tym
3
względzie. Wniesienie apelacji przez uczestnika kwestionującego przyjęty przez
Sąd pierwszej instancji sposób zniesienia wspówłasności, nie stwarza sprzeczności
jego interesów z interesem wnioskodawczyni akceptującej taki sposób zniesienia
współwłasności i niewnoszącej apelacji oraz nie uzasadnia obciążenia skarżącego
kosztami postępowania apelacyjnego (por. postanowienie SN z dnia 19 listopada
2010 r., III CZ 46//10, OSNC 2011 r., nr 7-8, poz. 88). Innymi słowy, w sprawach
m.in. o zniesienie współwłasności nie występuje sprzeczność interesów między
uczestnikami postępowania domagającymi się zniesienia współwłasności,
a prezentującymi jedynie odmienne zapatrywania co do sposobu dokonania
zniesienia współwłasności. W takiej sytuacji uzasadnione jest rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., a więc z zastosowaniem
przewidzianej tym przepisem zasady (por. postanowienie SN z dnia 16 września
2011 r., IV CZ 47/11, niepubl.). Do Sądu należy ocena, czy w postępowaniu
nieprocesowym wniosek o zasądzenie kosztów postępowania uzasadnia
odstąpienie od reguły określonej w art. 520 § 1 k.p.c. (postanowienie z dnia
9 grudnia 1999 r. III CKN 497/98, OSNC 2000 r., nr 6, poz. 116), a podjęcie takiej
decyzji i zastosowanie art. 520 § 3 k.p.c. wymaga wyjaśnienia przez Sąd przyczyn
i zakresu skorzystania ze swoich dyskrecjonalnych uprawnień (postanowienie SN
z dnia 3 grudnia 2010 r., I CZ 122/10; niepubl.).
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. i w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.