V KK 438/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II KK 286/10
Pełny tekst orzeczenia
WYROK Z DNIA 3 LUTEGO 2012 R.
V KK 438/11
Prowadzenie postępowania bez udziału oskarżonego (art. 377 § 3
k.p.k.), w razie jego niestawiennictwa, jest możliwe tylko wtedy, gdy
oskarżony został osobiście zawiadomiony o terminie rozprawy (art. 132 § 1
k.p.k.), co wyklucza możliwość doręczenia w trybie określonym w art. 139 §
1 k.p.k.
Przewodniczący: sędzia SN D. Rysińska.
Sędziowie SN: J. Dołhy, R. Malarski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy w sprawie Adriana S., skazanego z art. 288 § 1 k.k. i
in., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5
k.p.k., w dniu 3 lutego 2012 r., kasacji, wniesionej przez Prokuratora
Generalnego na korzyść oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w K. z
dnia 25 lutego 2005 r.,
uchylił zaskarżony wyrok w części dotyczącej Adriana S. i przekazał sprawę
w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w K. do ponownego rozpoznania.
U Z A S A D N I E N I E
Sąd Rejonowy w K., wyrokiem z dnia 25 lutego 2005 r., skazał
Adriana S. za popełnienie w dniu 18 marca 2004 r., wspólnie i w
porozumieniu z kilkunastoma osobami, dwóch przestępstw – zniszczenia
mienia (art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.) i groźby karalnej (art. 190 § 1
k.k.), wymierzył mu dwie kary jednostkowe, a na zasadzie pełnej absorpcji
2
karę łączną 2 lat pozbawienia wolnośći, której wykonanie warunkowo
zawiesił na okres 4 lat próby, oddając go w tym czasie pod dozór kuratora
sądowego, oraz zasądził solidarnie od oskarżonego i pozostałych
współsprawców na rzecz pokrzywdzonych odpowiednie odszkodowania.
Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 5 marca 2005 r. bez wszczynania
postępowania apelacyjnego. Postanowieniem z 6 listopada 2008 r. sąd
właściwy zarządził wykonanie orzeczonej wobec Adriana S. kary
pozbawienia wolności. Postępowanie wykonawcze zostało w dniu 1 lutego
2011 r. zawieszone z uwagi na ukrywanie się skazanego.
Kasację od wskazanego wyroku na korzyść skazanego złożył w trybie
art. 521 § 1 k.p.k. Prokurator Generalny. Zarzucając rażące i mające istotny
wpływ na treść wyroku naruszenie art. 6 k.p.k., art. 139 § 1 k.p.k., art. 374 §
1 k.p.k. i art. 377 § 3 k.p.k., polegające na błędnym uznaniu, że dwukrotnie
awizowane i nie podjęte przez Adriana S. wezwania do stawiennictwa na
rozprawę w dniu 25 lutego 2005 r., wysłane na podany przez niego adres
zamieszkania, zostały mu prawidłowo doręczone, co doprowadziło do
rozpoznania, z naruszeniem prawa do obrony, prowadzonej w trybie
zwyczajnym sprawy bez udziału oskarżonego, którego obecność była
obowiązkowa, i co stanowi bezwzględną przyczyną odwoławczą z art. 439
§ 1 pkt 11 k.p.k. – wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części
dotyczącej Adriana S. i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi
Rejonowemu w K. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja z racji swej oczywistej zasadności zasługiwała w całości na
uwzględnienie na posiedzeniu bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.).
Bezsporne było, że Adrian S. nie odebrał pierwszego wezwania na
rozprawę główną wyznaczoną na dzień 25 lutego 2005 r., że czynność
wezwania – stosownie do art. 132 § 2 k.p.k. – powtórzono i że pismo to
również nie zostało przez adresata odebrane. Mimo że wezwania wysłano
3
na adres wskazany przez samego oskarżonego, ostatnie pismo wróciło z
adnotacją „adresat nieznany”. Sąd właściwy rozpoznający sprawę w trybie
zwyczajnym, powołując się na treść art. 139 § 1 k.p.k., uznał wezwanie na
rozprawę za doręczone, a niestawiennictwo oskarżonego za
nieusprawiedliwione i – na podstawie art. 377 § 3 k.p.k. – postanowił
prowadzić rozprawę pod jego nieobecność.
Ugruntowane jest w judykaturze zapatrywanie, że zastosowanie art.
377 § 3 k.p.k., jako normy zezwalającej na prowadzenie rozprawy w trybie
zwykłym bez udziału oskarżonego, jest możliwe tylko przy spełnieniu
warunków zawartych w tym przepisie. Jednym z tych warunków jest to, aby
oskarżony był zawiadomiony o rozprawie „osobiście”. Przywołany zwrot
wyklucza inne formy zawiadomienia o terminie, w szczególności możliwość
przyjęcia swego rodzaju fikcji doręczenia, o której mowa w art. 139 § 1
k.p.k. (zob. wyrok SN z dnia 5 listopada 2010 r., II KK 286/10, LEX nr
638477).
Skoro in concreto sąd procedował w trybie zwyczajnym, to obecność
oskarżonego na rozprawie w dniu 25 lutego 2005 r., na której zresztą
zapadł wyrok, była obligatoryjna (art. 374 § 1 k.p.k.). Oskarżony nie był
zawiadomiony o rozprawie osobiście i tym samym, respektując omówione
wyżej regulacje prawne, nie wolno było pod jego nieobecność prowadzić
rozprawy. Prowadzenie w trybie zwyczajnym rozprawy bez udziału
oskarżonego, gdy nie wystąpiła żadna z wyjątkowych okoliczności to
umożliwiających, nakazywało uznać, że w sprawie zaistniało bezwzględne
uchybienie przewidziane w art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k.
Dlatego należało wydać orzeczenie o charakterze kasatoryjnym (art.
537 § 2 k.p.k.).
V KK 438/11
Prowadzenie postępowania bez udziału oskarżonego (art. 377 § 3
k.p.k.), w razie jego niestawiennictwa, jest możliwe tylko wtedy, gdy
oskarżony został osobiście zawiadomiony o terminie rozprawy (art. 132 § 1
k.p.k.), co wyklucza możliwość doręczenia w trybie określonym w art. 139 §
1 k.p.k.
Przewodniczący: sędzia SN D. Rysińska.
Sędziowie SN: J. Dołhy, R. Malarski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy w sprawie Adriana S., skazanego z art. 288 § 1 k.k. i
in., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5
k.p.k., w dniu 3 lutego 2012 r., kasacji, wniesionej przez Prokuratora
Generalnego na korzyść oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w K. z
dnia 25 lutego 2005 r.,
uchylił zaskarżony wyrok w części dotyczącej Adriana S. i przekazał sprawę
w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w K. do ponownego rozpoznania.
U Z A S A D N I E N I E
Sąd Rejonowy w K., wyrokiem z dnia 25 lutego 2005 r., skazał
Adriana S. za popełnienie w dniu 18 marca 2004 r., wspólnie i w
porozumieniu z kilkunastoma osobami, dwóch przestępstw – zniszczenia
mienia (art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.) i groźby karalnej (art. 190 § 1
k.k.), wymierzył mu dwie kary jednostkowe, a na zasadzie pełnej absorpcji
2
karę łączną 2 lat pozbawienia wolnośći, której wykonanie warunkowo
zawiesił na okres 4 lat próby, oddając go w tym czasie pod dozór kuratora
sądowego, oraz zasądził solidarnie od oskarżonego i pozostałych
współsprawców na rzecz pokrzywdzonych odpowiednie odszkodowania.
Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 5 marca 2005 r. bez wszczynania
postępowania apelacyjnego. Postanowieniem z 6 listopada 2008 r. sąd
właściwy zarządził wykonanie orzeczonej wobec Adriana S. kary
pozbawienia wolności. Postępowanie wykonawcze zostało w dniu 1 lutego
2011 r. zawieszone z uwagi na ukrywanie się skazanego.
Kasację od wskazanego wyroku na korzyść skazanego złożył w trybie
art. 521 § 1 k.p.k. Prokurator Generalny. Zarzucając rażące i mające istotny
wpływ na treść wyroku naruszenie art. 6 k.p.k., art. 139 § 1 k.p.k., art. 374 §
1 k.p.k. i art. 377 § 3 k.p.k., polegające na błędnym uznaniu, że dwukrotnie
awizowane i nie podjęte przez Adriana S. wezwania do stawiennictwa na
rozprawę w dniu 25 lutego 2005 r., wysłane na podany przez niego adres
zamieszkania, zostały mu prawidłowo doręczone, co doprowadziło do
rozpoznania, z naruszeniem prawa do obrony, prowadzonej w trybie
zwyczajnym sprawy bez udziału oskarżonego, którego obecność była
obowiązkowa, i co stanowi bezwzględną przyczyną odwoławczą z art. 439
§ 1 pkt 11 k.p.k. – wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części
dotyczącej Adriana S. i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi
Rejonowemu w K. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja z racji swej oczywistej zasadności zasługiwała w całości na
uwzględnienie na posiedzeniu bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.).
Bezsporne było, że Adrian S. nie odebrał pierwszego wezwania na
rozprawę główną wyznaczoną na dzień 25 lutego 2005 r., że czynność
wezwania – stosownie do art. 132 § 2 k.p.k. – powtórzono i że pismo to
również nie zostało przez adresata odebrane. Mimo że wezwania wysłano
3
na adres wskazany przez samego oskarżonego, ostatnie pismo wróciło z
adnotacją „adresat nieznany”. Sąd właściwy rozpoznający sprawę w trybie
zwyczajnym, powołując się na treść art. 139 § 1 k.p.k., uznał wezwanie na
rozprawę za doręczone, a niestawiennictwo oskarżonego za
nieusprawiedliwione i – na podstawie art. 377 § 3 k.p.k. – postanowił
prowadzić rozprawę pod jego nieobecność.
Ugruntowane jest w judykaturze zapatrywanie, że zastosowanie art.
377 § 3 k.p.k., jako normy zezwalającej na prowadzenie rozprawy w trybie
zwykłym bez udziału oskarżonego, jest możliwe tylko przy spełnieniu
warunków zawartych w tym przepisie. Jednym z tych warunków jest to, aby
oskarżony był zawiadomiony o rozprawie „osobiście”. Przywołany zwrot
wyklucza inne formy zawiadomienia o terminie, w szczególności możliwość
przyjęcia swego rodzaju fikcji doręczenia, o której mowa w art. 139 § 1
k.p.k. (zob. wyrok SN z dnia 5 listopada 2010 r., II KK 286/10, LEX nr
638477).
Skoro in concreto sąd procedował w trybie zwyczajnym, to obecność
oskarżonego na rozprawie w dniu 25 lutego 2005 r., na której zresztą
zapadł wyrok, była obligatoryjna (art. 374 § 1 k.p.k.). Oskarżony nie był
zawiadomiony o rozprawie osobiście i tym samym, respektując omówione
wyżej regulacje prawne, nie wolno było pod jego nieobecność prowadzić
rozprawy. Prowadzenie w trybie zwyczajnym rozprawy bez udziału
oskarżonego, gdy nie wystąpiła żadna z wyjątkowych okoliczności to
umożliwiających, nakazywało uznać, że w sprawie zaistniało bezwzględne
uchybienie przewidziane w art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k.
Dlatego należało wydać orzeczenie o charakterze kasatoryjnym (art.
537 § 2 k.p.k.).