I CZ 10/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:16-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 10/12
POSTANOWIENIE
Dnia 15 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa S. K.
przeciwko M. C.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 marca 2012 r.,
zażalenia pozwanej na postanowienie zawarte w punkcie I
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 22 września 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i w tym zakresie przekazuje
sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 9 czerwca 2010 r. zasądził od pozwanej M.
C. na rzecz powódki S. K. kwotę 166.945,66 zł z ustawowymi odsetkami od 1
września 2007 r. oraz 11.965 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sąd Apelacyjny, na skutek apelacji pozwanej, wyrokiem z dnia 22 września
2011 r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że należne powódce
odsetki ustawowe od kwoty 166.945,66 zł zasądził od dnia 1 września 2008 r., dalej
idące powództwo w tym zakresie oddalił i nie obciążył powódki kosztami
postępowania za drugą instancję.
W zażaleniu na - zawarte w powyższym wyroku - rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania apelacyjnego pozwana wniosła o jego zmianę i zasądzenie na jej
rzecz kosztów postępowania apelacyjnego w kwocie 2763 zł, podnosząc zarzuty
naruszenia art. 102, art. 98 § 1 w związku z § 6 pkt 5 i § 12 ust. 1 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 157, poz. 1398
ze zm.) oraz art. 328 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 102 k.p.c., odstąpienie od obciążania strony przegrywającej
kosztami postępowania może nastapić "w wypadkach szczególnie uzasadnionych".
Przepis ten wprowadza wyjątek od ogólnych reguł odpowiedzialności za koszty
postępowania stosownie do jego wyniku; może on wynikać zarówno z samego
przebiegu postępowania, jak również z okoliczności o charakterze zewnętrznym,
(zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego: z 14 stycznia 1974 r., II CZ 223/73,
niepubl. oraz z dnia 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09, niepubl.). Ocena, czy
w konkretnych okolicznościach taki wyjątek wystąpił, jest suwerennym
uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego (zob. wyrok Sądu Najwyższego
z 19 maja 2006 r., III CK 221/05, niepubl.; postanowienie Sądu Najwyższego
z 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07, niepubl.). Przyznanie przez ustawodawcę
3
sądowi takiego uprawnienia nakłada obowiązek starannego i wyczerpującego
omówienia w uzasadnieniu orzeczenia przesłanek, na podstawie których uznano,
że w sprawie zachodzi "szczególnie uzasadniony wypadek". Wskazanie
argumentów uzasadniających taką ocenę stanowi niezbędny warunek
przeprowadzenia kontroli instancyjnej podjętego w tym zakresie rozstrzygnięcia.
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Apelacyjny - odstępując
od obciążenia powódki kosztami postępowania odwoławczego - wskazał, że
uwzględnienie w całości apelacji pozwanej było wynikiem omyłkowego zasądzenia
na rzecz powódki odsetek ustawowych za okres, w którym strony nie były jeszcze
związane umową sprzedaży, z której wynikają roszczenia dochodzone
w niniejszym procesie.
Trzeba zgodzić się z zarzutem skarżącej, że sposób sformułowania
motywów rozstrzygnięcia nie odpowiada wymaganiom poprawności uzasadnienia,
wynikającym z art., 328 § 2 k.p.c., które stosuje się także do rozstrzygnięć
w przedmiocie kosztów postępowania. Z lakonicznego uzasadnienia
zaskarżonego postanowienia nie wynika w ogóle, dlaczego względy słuszności
przemawiają za tym, aby koszty postępowania odwoławczego przeprowadzonego
w celu usunięcia - jak ujął to Sąd Apelacyjny – „omyłki” Sądu pierwszej instancji
miała ponieść pozwana, która w całości wygrała apelację i w żaden sposób nie
przyczyniła się do wydania wadliwego orzeczenia.
Wskazane mankamenty uzasadnienia uniemożliwiają przeprowadzenie
kontroli prawidłowości zastosowania art. 102 k.p.c., a w konsekwencji skuteczne
jest odparcie zarzutu naruszenia tego przepisu.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 w związku
z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 15 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa S. K.
przeciwko M. C.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 marca 2012 r.,
zażalenia pozwanej na postanowienie zawarte w punkcie I
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 22 września 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i w tym zakresie przekazuje
sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 9 czerwca 2010 r. zasądził od pozwanej M.
C. na rzecz powódki S. K. kwotę 166.945,66 zł z ustawowymi odsetkami od 1
września 2007 r. oraz 11.965 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sąd Apelacyjny, na skutek apelacji pozwanej, wyrokiem z dnia 22 września
2011 r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że należne powódce
odsetki ustawowe od kwoty 166.945,66 zł zasądził od dnia 1 września 2008 r., dalej
idące powództwo w tym zakresie oddalił i nie obciążył powódki kosztami
postępowania za drugą instancję.
W zażaleniu na - zawarte w powyższym wyroku - rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania apelacyjnego pozwana wniosła o jego zmianę i zasądzenie na jej
rzecz kosztów postępowania apelacyjnego w kwocie 2763 zł, podnosząc zarzuty
naruszenia art. 102, art. 98 § 1 w związku z § 6 pkt 5 i § 12 ust. 1 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 157, poz. 1398
ze zm.) oraz art. 328 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 102 k.p.c., odstąpienie od obciążania strony przegrywającej
kosztami postępowania może nastapić "w wypadkach szczególnie uzasadnionych".
Przepis ten wprowadza wyjątek od ogólnych reguł odpowiedzialności za koszty
postępowania stosownie do jego wyniku; może on wynikać zarówno z samego
przebiegu postępowania, jak również z okoliczności o charakterze zewnętrznym,
(zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego: z 14 stycznia 1974 r., II CZ 223/73,
niepubl. oraz z dnia 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09, niepubl.). Ocena, czy
w konkretnych okolicznościach taki wyjątek wystąpił, jest suwerennym
uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego (zob. wyrok Sądu Najwyższego
z 19 maja 2006 r., III CK 221/05, niepubl.; postanowienie Sądu Najwyższego
z 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07, niepubl.). Przyznanie przez ustawodawcę
3
sądowi takiego uprawnienia nakłada obowiązek starannego i wyczerpującego
omówienia w uzasadnieniu orzeczenia przesłanek, na podstawie których uznano,
że w sprawie zachodzi "szczególnie uzasadniony wypadek". Wskazanie
argumentów uzasadniających taką ocenę stanowi niezbędny warunek
przeprowadzenia kontroli instancyjnej podjętego w tym zakresie rozstrzygnięcia.
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Apelacyjny - odstępując
od obciążenia powódki kosztami postępowania odwoławczego - wskazał, że
uwzględnienie w całości apelacji pozwanej było wynikiem omyłkowego zasądzenia
na rzecz powódki odsetek ustawowych za okres, w którym strony nie były jeszcze
związane umową sprzedaży, z której wynikają roszczenia dochodzone
w niniejszym procesie.
Trzeba zgodzić się z zarzutem skarżącej, że sposób sformułowania
motywów rozstrzygnięcia nie odpowiada wymaganiom poprawności uzasadnienia,
wynikającym z art., 328 § 2 k.p.c., które stosuje się także do rozstrzygnięć
w przedmiocie kosztów postępowania. Z lakonicznego uzasadnienia
zaskarżonego postanowienia nie wynika w ogóle, dlaczego względy słuszności
przemawiają za tym, aby koszty postępowania odwoławczego przeprowadzonego
w celu usunięcia - jak ujął to Sąd Apelacyjny – „omyłki” Sądu pierwszej instancji
miała ponieść pozwana, która w całości wygrała apelację i w żaden sposób nie
przyczyniła się do wydania wadliwego orzeczenia.
Wskazane mankamenty uzasadnienia uniemożliwiają przeprowadzenie
kontroli prawidłowości zastosowania art. 102 k.p.c., a w konsekwencji skuteczne
jest odparcie zarzutu naruszenia tego przepisu.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 w związku
z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.