Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III PK 79/11
POSTANOWIENIE
Dnia 27 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Maciej Pacuda
w sprawie z powództwa G. K.
przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu w S. w likwidacji
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 27 marca 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 12 kwietnia 2011 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1350 (jeden
tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 12
kwietnia 2011 r. oddalił apelację wniesioną przez powódkę G. K. od wyroku Sądu
Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 grudnia 2010 r.,
oddalającego powództwo G. K. o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego
Wojewódzkiego szpitala Specjalistycznego w likwidacji, na podstawie art. 171 § 1
k.p., ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop w kwocie 145.300,09 zł
wraz z ustawowymi odsetkami od daty wniesienia powództwa oraz zasądzającego
2
od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2025 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego.
Powódka G. K. wywiodła skargę kasacyjną od wymienionego wyroku i
opierając ją na obu podstawach kasacyjnych (naruszenia prawa materialnego przez
błędną wykładnię art. 18d ust. 1 pkt 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej w
związku z art. 151 § 1 k.p. oraz przez niewłaściwe zastosowanie art. 32j ustawy o
zakładach opieki zdrowotnej w związku z art. 132 § 1 k.p. i art. 133 § 1 k.p. oraz
naruszenia prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj. art.
227 k.p.c. w związku z art. 278 § 1 k.p.c., art. 245 k.p.c. i art. 217 § 2 k.p.c., art. 299
k.p.c., art. 382 k.p.c. w związku z art. 316 § 1 k.p.c. i art. 235 § 1 k.p.c., art. 378 § 1
k.p.c. w związku z art. 381 k.p.c. i art. 382 k.p.c., art. 316 § 1 k.p.c., a także art. 328
§ 2 k.p.c.) wniosła o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy sądowi drugiej
instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego
wyroku oraz poprzedzającego go wyroku Sądu Okręgowego z dnia 29 grudnia
2010 r. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania „sądowi równorzędnemu
w pierwszej instancji”.
W skardze kasacyjnej został zawarty wniosek o przyjęcie jej do rozpoznania
„z uwagi na jej oczywistą zasadność”. Zdaniem skarżącej uchybienia procedury
zaistniałe w niniejszej sprawie były bowiem tak daleko idące, że sądy obu instancji
nie rozpoznały toczącego się sporu co do jego istoty. Skarżąca podniosła także, iż
„pomimo sformułowania w tym zakresie przez powódkę zarzutów i wniosków, Sąd
Apelacyjny nie dokonał żadnych samodzielnych ustaleń w sprawie, niwecząc tym
samym gwarancje strony do merytorycznego i rzetelnego rozpatrzenia powództwa
na zasadzie dwuinstancyjności. Sąd Apelacyjny (podobnie jak Sąd Okręgowy) oparł
się w zasadzie wyłącznie na oświadczeniach strony pozwanej i nie dopuścił
żadnych dowodów mających na celu wykazanie zasadności twierdzeń powódki, a
tym samym wydanego wyroku nie można uznać za prawidłowy. Działanie takie nie
może zostać zasługiwać na uznanie i powinno skutkować uchyleniem
zaskarżonego orzeczenia”.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
3
Stosownie do art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną
do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne (pkt 1),
istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów (pkt 2), zachodzi nieważność
postępowania (pkt 3) lub skarga jest oczywiście uzasadniona (pkt 4). Wypada
również dodać, iż zgodnie z art. 3984
§ 2 k.p.c., określającym wymogi formalne
skargi kasacyjnej, skarga kasacyjna powinna zawierać wniosek o przyjęcie do
rozpoznania i jego uzasadnienie. Należy zatem stwierdzić, że wniosek o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania powinien wskazywać, że zachodzi przynajmniej
jedna z okoliczności wymienionych w powołanym wcześniej art. 3989
§ 1 k.p.c., a
jego uzasadnienie winno zawierać argumenty świadczące o tym, że rzeczywiście,
biorąc pod uwagę sformułowane w ustawie kryteria, istnieje potrzeba rozpoznania
skargi przez Sąd Najwyższy. Skarga kasacyjna nie jest bowiem (kolejnym)
środkiem zaskarżenia przysługującym od każdego rozstrzygnięcia sądu drugiej
instancji kończącego postępowanie w sprawie, z uwagi na przeważający w jej
charakterze element interesu publicznego. Służy ona kontroli prawidłowości
stosowania prawa, nie będąc instrumentem weryfikacji trafności ustaleń
faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia.
Jeśli więc wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, jak w
rozpoznawanej sprawie, wskazuje na oczywistą zasadność skargi, to w jego
uzasadnieniu powinny znaleźć odpowiednie wywody potwierdzające tę okoliczność.
Skarga jest bowiem oczywiście uzasadniona wówczas, jeżeli zaskarżone tą skargą
orzeczenie zapadło wskutek oczywistego naruszenia prawa, zaś oczywiste
naruszenie prawa powinno być rozumiane jako widoczna, bez potrzeby
dokonywania pogłębionej analizy jurydycznej, sprzeczność wykładni lub stosowania
prawa z jego brzmieniem albo powszechnie przyjętymi regułami interpretacji
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2001 r., I PKN 15/01,
OSNAPiUS 2002, nr 20, poz. 494 oraz z dnia 17 października 2001 r., I PKN
157/01, OSNAPiUS 2003, nr 18, poz. 437), jest możliwe do przyjęcia tylko
wówczas, gdy jest ono z góry widoczne dla każdego prawnika, bez potrzeby
głębszej analizy prawniczej, gdy jest zupełnie pewne i nie może ulegać żadnej
wątpliwości, gdy podniesione zarzuty naruszenia wskazanych przepisów są
4
zasadne prima facie, bez dokonywania głębszej analizy tekstu tych przepisów i bez
doszukiwania się ich znaczenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21
maja 2008 r., I UK 11/08, LEX nr 491 538), gdy orzeczenie jest niewątpliwie
sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami prawa
(por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 1963 r., II CZ 3/63, OSPiKA
1963, nr 11, poz. 286). Powołanie się przez autora skargi kasacyjnej na przesłankę
zawartą w art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. zobowiązuje go zatem do przedstawienia
wywodu prawnego zmierzającego do wykazania kwalifikowanej postaci naruszenia
przepisów prawa materialnego lub procesowego polegającej na jego oczywistości,
widocznej prima facie, przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej, co daje
podstawy do uznania skargi za oczywiście uzasadnioną, tj. podlegającą
uwzględnieniu (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 11 grudnia 2009 r., II
PK 223/09, LEX nr 585777 oraz z dnia 3 lutego 2010 r., II PK 304/09, LEX nr
602695). Innymi słowy, jeżeli skarżący powołuje się na oczywistą zasadność skargi,
to powinien zawrzeć w niej wywód prawny, z którego ta oczywista zasadność
będzie wynikała. Ma to być przy tym zasadność łatwo dostrzegalna już nawet przy
pobieżnej lekturze skargi (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 maja
2010 r., V CSK 459/09, LEX nr 602638).
Zdaniem Sądu Najwyższego wniosek powódki o przyjęcie jej skargi
kasacyjnej do rozpoznania nie spełnia tak rozumianych kryteriów. Przede
wszystkim bowiem ani w treści tego wniosku, ani też w jego uzasadnieniu powódka
nie wskazuje przepisów prawa materialnego lub przepisów postępowania, których
dotyczyłaby kwalifikowana postać ich naruszenia, poprzestając w tym zakresie na
stwierdzeniu, w niniejszej sprawie zaistniały „uchybienia procedury”. Ponadto poza
zacytowanymi wcześniej stwierdzeniami, które nie zostały poparte jakąkolwiek
argumentacją, skarżąca nie podejmuje również próby sformułowania
odpowiedniego wywodu prawnego, który potwierdzałby naruszenie konkretnych
przepisów prawa polegające na jego oczywistości, widocznej prima facie, przy
wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej. W ramach oceny, czy skarga
kasacyjna może być przyjęta do rozpoznania, nie jest natomiast rzeczą Sądu
Najwyższego doszukiwanie się w uzasadnieniu podstaw kasacyjnych argumentacji
mającej wykazać istnienie przesłanek przedsądu, zwłaszcza że na tym etapie
5
postępowania podstawy kasacyjne nie podlegają jeszcze badaniu
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 2010 r., II UK 274/09, LEX
nr 585794). Wynika to stąd, że na tym etapie przedmiotem badania dokonywanego
przez Sąd Najwyższy jest jedynie to, czy wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej
wskazuje i wykazuje choć jedną z podstaw (przesłanek) przedsądu wymienionych
w art. 3989
§ 1 k.p.c. Natomiast podstawy kasacyjne stanowią odrębny od
przesłanek przedsądu element skargi, w związku z czym nie zastępują one (ani ich
uzasadnienie) i nie mogą zastąpić przesłanek przedsądu. Innymi słowy podstawy
kasacyjne podlegają rozpoznaniu dopiero po przyjęciu skargi kasacyjnej do
rozpoznania. Wypada również dodać, że uzasadniające przyjęcie skargi kasacyjnej
do rozpoznania z powodu jej oczywistej zasadności naruszenia przepisów prawa
poprzez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie muszą mieć tę
cechę, że są widoczne, bez potrzeby dokonywania pogłębionej analizy jurydycznej,
a nadto charakteryzują się sprzecznością wykładni lub stosowania prawa z jego
brzmieniem albo powszechnie przyjętymi regułami interpretacji. Przypomnienie to
jest istotne zwłaszcza z tej przyczyny, że o ile dla uwzględnienia skargi kasacyjnej
wystarczy, iż jej podstawa jest usprawiedliwiona, to dla przyjęcia owej skargi do
rozpoznania, w przypadku powoływania się na jej oczywistą zasadność, konieczne
jest właśnie wykazanie kwalifikowanej postaci naruszenia przepisów prawa
materialnego lub procesowego polegającej na jej oczywistości (por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2003 r., IV CZ 100/03, LEX nr 82274).
Tymczasem w rozpoznawanej sprawie nawet analiza uzasadnienia podstaw
kasacyjnych nie może dostarczyć argumentacji potwierdzającej taką właśnie postać
naruszenia przepisów prawa.
Kierując się przedstawionymi motywami, Sąd Najwyższy uznał, iż skarżąca
nie wykazała potrzeby rozpoznania jej skargi kasacyjnej. Dlatego, na podstawie
art. 3989
k.p.c., a przedmiocie kosztów postępowania kasacyjnego na podstawie
art. 98 § 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i § 11 ust. 1 pkt 1 w związku z § 6 i § 12
ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych…,Sąd Najwyższy orzekł, jak w
sentencji.