Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PZ 6/12
POSTANOWIENIE
Dnia 4 kwietnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z powództwa K. S.
przeciwko D. L. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą D. L. G. o ustalenie
istnienia stosunku pracy i ekwiwalent za urlop wypoczynkowy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 kwietnia 2012 r.,
zażalenia strony pozwanej na wyrok Sądu Okręgowego
z dnia 17 listopada 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy wyrokiem z 17 listopada 2011 r. oddalił apelację powoda oraz
odstąpił od obciążenia go kosztami zastępstwa prawnego w postępowaniu
odwoławczym.
Zażalenie na postanowienie o kosztach złożył pozwany. Zarzucono wadliwą
wykładnię art. 102 k.p.c. w związku z art. 98 k.p.c. polegającą na przyjęciu, że zła
sytuacja majątkowa powoda uzasadnia nie obciążanie go kosztami zastępstwa
prawnego.
Wniesiono o zmianę zaskarżonego postanowienia i zasądzenie od powoda
na rzecz pozwanego kosztów postępowania odwoławczego w wysokości 930 zł
oraz zasądzenie kosztów postępowania wywołanego zażaleniem.
2
W uzasadnieniu zażalenia podniesiono przede wszystkim, że Sąd Okręgowy
oprócz lakonicznego przywołania podstawy prawnej wydanego rozstrzygnięcia w
przedmiocie kosztów zastępstwa prawnego („orzeczenie o kosztach procesu
uzasadnia przepis art. 102 k.p.c.”), nie wskazał, z jakich względów uznał sytuację
pozwanego za szczególną. Już tylko z tego względu zaskarżone postanowienie
powinno zostać zmienione zgodnie z żądaniem.
Dalej podniesiono, cytując szeroko orzecznictwo Sądu Najwyższego, że
sama sytuacja majątkowa strony, na którą powołał się powód w toku postępowania
przed Sądem Okręgowym, nie może być wyłączą przesłanką zastosowania art. 102
k.p.c. Podniesiono także, że Sąd Rejonowy rozpatrując sprawę, nie dopatrzył się
okoliczności uzasadniających nie obciążenie powoda kosztami zastępstwa
prawnego na etapie postępowania pierwszoinstacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z przyjętym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem
skorzystanie z art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu
orzekającego i to do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie
uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie od generalnej zasady (art. 98 §
1 k.p.c.) obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór (postanowienia
SN z: 17 marca 2010 r., II CZ 105/09, niepubl., 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09, LEX
564753, 2 grudnia 2009 r., I CZ 92/09, niepubl., 18 października 2010 r., I PZ
15/10, niepubl., 2 czerwiec 2010 r., I PZ 2/10, niepubl., 11 luty 2010 r., I CZ 112/09,
LEX nr 564753, 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07, LEX nr 621775).
Ingerencja w to uprawnienie sądu, w ramach rozpoznawania środka
zaskarżenia od rozstrzygnięcia o kosztach procesu, następuje jedynie w sytuacji
stwierdzenia, że dokonana ocena jest dowolna, oczywiście pozbawiona
uzasadnionych podstaw (postanowienia SN z 16 czerwca 2011 r., V CZ 23/11, LEX
nr 864028, z 25 marca 2011 r., IV CZ 136/10, LEX nr 785545).
Rację ma skarżący, podnosząc, że zastosowanie art. 102 k.p.c. wymaga
starannego uwzględnienia i rozważenia okoliczności sprawy i dokładnego
uzasadnienia takiego orzeczenia. Wymaga uzasadnienia zawierającego
3
przedstawienie okoliczności, które sąd uznał za wypadki szczególnie uzasadnione
w rozumieniu tego przepisu (postanowienie SN z 11 lutego 2010 r., I CZ 111/09,
niepubl.). Tego elementu zabrakło w zaskarżonym postawieniu, co ewentualnie
można by traktować jako naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c.
Należy jednak podkreślić, że w zażaleniu nie wskazano naruszenia tych
przepisów, a jedynie art. 102 k.p.c. w związku z art. 98 k.p.c. Sąd Najwyższy może
rozpoznawać środek zaskarżenie jedynie w jego granicach.
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.