III CZ 24/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:22-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 24/12
POSTANOWIENIE
Dnia 23 maja 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi J. K. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa J. K.
przeciwko B. G.
o ustalenie,
zakończonej wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 września 2008 r., po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej
w dniu 23 maja 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 listopada 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 25 listopada 2011 r. odrzucił
zażalenie J. K. na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 30 czerwca 2011 r.,
którym odrzucono skargę o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 12 września 2008 r. Sąd
Apelacyjny wskazał że, skoro właściwym do rozpoznania tego środka
odwoławczego w myśl art. 3941
§ 2 k.p.c. (w brzmieniu wówczas obowiązującym)
jest Sąd Najwyższy, przy jego wnoszeniu na podstawie art. 871
§ 1 k.p.c.
obowiązuje przymus adwokacko - radcowski.
J. K. w zażaleniu na wskazane postanowienie, wnosząc o jego uchylenie,
zarzucił naruszenie przepisów postępowania tj. art. 5 k.p.c. w zw. z art. 357 § 2
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył:
Zgodnie z art. 871
§ 1 k.p.c. w postępowaniu przed Sądem Najwyższym
obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych. Zastępstwo
to dotyczy także czynności procesowych związanych ze sporządzeniem i złożeniem
środków odwoławczych w postaci zażalenia (art. 3941
§ 2 k.p.c.), podejmowanych
przed sądem niższej instancji. Istotą powyższego przepisu jest pozbawienie strony
zdolności postulacyjnej w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.
Wyjątki od tej zasady dotyczą składania wniosku o doręczenie odpisu orzeczenia
z uzasadnieniem, postępowania o zwolnienie o kosztów sądowych oraz
o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz sytuacji, gdy stroną, jej
organem, jej przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest sędzia,
prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a także
gdy stroną, jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest adwokat lub radca
prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (art. 871
§ 2 k.p.c.).
Przepisu art. 871
§ 1 k.p.c. nie stosuje się także wtedy, gdy zastępstwo procesowe
Skarbu Państwa jest wykonywane przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa
(art. 871
§ 3 k.p.c.). Skarżący nie wykazał, aby należał do kręgu wymienionych
osób, które są zwolnione od zachowania przymusu adwokacko-radcowskiego.
3
Składający zażalenie zarzuca, że obowiązkiem sądu, wynikającym z art. 5
k.p.c. było pouczenie go o tych ograniczeniach, w szczególności o konieczności
skorzystania z profesjonalnej pomocy prawnej przy składaniu skargi o wznowienie
postępowania. Pogląd ten nie znajduje oparcia w treści art. 5 k.p.c. ani art. 871
§ 1
k.p.c. Artykuł 5 k.p.c. upoważnia sąd, w razie uzasadnionej potrzeby, do udzielania
stronom i uczestnikom postępowania, występującym w sprawie bez adwokata lub
radcy prawnego, niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. Oczywistym
jest, że pouczenia mogą być udzielane jedynie po wszczęciu postępowania, zatem
nie ma żadnych podstaw do udzielania ich stronie przed złożeniem pisma
je inicjującego. Niezależnie od tego wskazać należy że J. K., w prawomocnie
zakończonym postępowaniu toczącym się pod sygn. akt I ACa 660/08, był
reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika. Ustawowy zakres
pełnomocnictwa procesowego udzielonego w postępowaniu rozpoznawczym
obejmuje, z mocy samego prawa, umocowanie do czynności związanych ze skargą
o wznowienie postępowania (art. 91 pkt 1 k.p.c.). Tym samym nie zachodziły
przyczyny, aby skarżącego pouczać o przymusie adwokacko-radcowskim.
Skutkiem braku zdolności postulacyjnej osób nie wymienionych wart. 871
§ 2 k.p.c.,
będącego wymogiem o charakterze nieusuwalnym, nie wymagającym podjęcia
działań naprawczych jest bezskuteczność czynności podejmowanych samodzielnie
przez takie podmioty kręgu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31
sierpnia 2006 r., I CZ 45/06, nie publ., postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14
stycznia 1997 r., I CZ 23/96, OSNC 1997r„ nr 6-7, poz. 77).
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy, na mocy art. 39414
w związku
z art. 3941
§ 3 k.p.c., oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw.
POSTANOWIENIE
Dnia 23 maja 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi J. K. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa J. K.
przeciwko B. G.
o ustalenie,
zakończonej wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 września 2008 r., po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej
w dniu 23 maja 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 listopada 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 25 listopada 2011 r. odrzucił
zażalenie J. K. na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 30 czerwca 2011 r.,
którym odrzucono skargę o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 12 września 2008 r. Sąd
Apelacyjny wskazał że, skoro właściwym do rozpoznania tego środka
odwoławczego w myśl art. 3941
§ 2 k.p.c. (w brzmieniu wówczas obowiązującym)
jest Sąd Najwyższy, przy jego wnoszeniu na podstawie art. 871
§ 1 k.p.c.
obowiązuje przymus adwokacko - radcowski.
J. K. w zażaleniu na wskazane postanowienie, wnosząc o jego uchylenie,
zarzucił naruszenie przepisów postępowania tj. art. 5 k.p.c. w zw. z art. 357 § 2
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył:
Zgodnie z art. 871
§ 1 k.p.c. w postępowaniu przed Sądem Najwyższym
obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych. Zastępstwo
to dotyczy także czynności procesowych związanych ze sporządzeniem i złożeniem
środków odwoławczych w postaci zażalenia (art. 3941
§ 2 k.p.c.), podejmowanych
przed sądem niższej instancji. Istotą powyższego przepisu jest pozbawienie strony
zdolności postulacyjnej w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.
Wyjątki od tej zasady dotyczą składania wniosku o doręczenie odpisu orzeczenia
z uzasadnieniem, postępowania o zwolnienie o kosztów sądowych oraz
o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz sytuacji, gdy stroną, jej
organem, jej przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest sędzia,
prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a także
gdy stroną, jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest adwokat lub radca
prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (art. 871
§ 2 k.p.c.).
Przepisu art. 871
§ 1 k.p.c. nie stosuje się także wtedy, gdy zastępstwo procesowe
Skarbu Państwa jest wykonywane przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa
(art. 871
§ 3 k.p.c.). Skarżący nie wykazał, aby należał do kręgu wymienionych
osób, które są zwolnione od zachowania przymusu adwokacko-radcowskiego.
3
Składający zażalenie zarzuca, że obowiązkiem sądu, wynikającym z art. 5
k.p.c. było pouczenie go o tych ograniczeniach, w szczególności o konieczności
skorzystania z profesjonalnej pomocy prawnej przy składaniu skargi o wznowienie
postępowania. Pogląd ten nie znajduje oparcia w treści art. 5 k.p.c. ani art. 871
§ 1
k.p.c. Artykuł 5 k.p.c. upoważnia sąd, w razie uzasadnionej potrzeby, do udzielania
stronom i uczestnikom postępowania, występującym w sprawie bez adwokata lub
radcy prawnego, niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. Oczywistym
jest, że pouczenia mogą być udzielane jedynie po wszczęciu postępowania, zatem
nie ma żadnych podstaw do udzielania ich stronie przed złożeniem pisma
je inicjującego. Niezależnie od tego wskazać należy że J. K., w prawomocnie
zakończonym postępowaniu toczącym się pod sygn. akt I ACa 660/08, był
reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika. Ustawowy zakres
pełnomocnictwa procesowego udzielonego w postępowaniu rozpoznawczym
obejmuje, z mocy samego prawa, umocowanie do czynności związanych ze skargą
o wznowienie postępowania (art. 91 pkt 1 k.p.c.). Tym samym nie zachodziły
przyczyny, aby skarżącego pouczać o przymusie adwokacko-radcowskim.
Skutkiem braku zdolności postulacyjnej osób nie wymienionych wart. 871
§ 2 k.p.c.,
będącego wymogiem o charakterze nieusuwalnym, nie wymagającym podjęcia
działań naprawczych jest bezskuteczność czynności podejmowanych samodzielnie
przez takie podmioty kręgu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31
sierpnia 2006 r., I CZ 45/06, nie publ., postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14
stycznia 1997 r., I CZ 23/96, OSNC 1997r„ nr 6-7, poz. 77).
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy, na mocy art. 39414
w związku
z art. 3941
§ 3 k.p.c., oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw.