Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 34/12
POSTANOWIENIE
Dnia 13 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku D. B.
przy uczestnictwie G. W. i M. B.
o zniesienie współwłasności nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 13 czerwca 2012 r.,
zażalenia wnioskodawcy i uczestniczki postępowania M. B.
na postanowienie Sądu Okręgowego w S.
z dnia 30 listopada 2011 r.,
oddala zażalenie i zasądza od D. B. i M. B. na rzecz G. W.
kwotę 1800 zł (jeden tysiąc osiemset) tytułem zwrotu kosztów w
postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w S. odrzucił skargę
kasacyjną Wnioskodawcy D. B. i uczestniczki M. B. od postanowienia tego Sądu z
dnia 24 czerwca 2011 r. W uzasadnieniu podał, że zmiana postanowienia Sądu
pierwszej instancji z dnia 29 czerwca 2010 r. o zniesieniu współwłasności
nieruchomości, dokonana na skutek apelacji uczestnika G. W., polegała na
podwyższeniu zasądzonej od wnioskodawcy i uczestniczki postępowania na rzecz
apelującego uczestnika kwoty 465900 zł w miejsce kwoty 387300 zł tytułem spłaty
oraz podwyższeniu sumy kosztów sądowych. Wskazana przez wnioskodawcę i
uczestniczkę postępowania w skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia
na kwotę 1242330 zł, będąca ustaloną prawomocnie wartością całej
nieruchomości, nie może być przyjęta jako wartość przedmiotu zaskarżenia,
ponieważ nie uwzględnia faktu niezaskarżenia przez nich postanowienia Sądu
pierwszej instancji oraz dopuszczalności tego środka odwoławczego w odniesieniu
do postanowień dotyczących zniesienia współwłasności, przewidzianej art. 5191
§ 4
pkt 4 k.p.c. Wartość ta w rozpoznawanej sprawie stanowi różnicę pomiędzy
ustaloną w postępowaniu odwoławczym wysokością spłaty a tą określoną przez
Sąd pierwszej instancji i wynosi 78600 zł. Nie ma znaczenia dla określenia tej
wartości zakwestionowanie przez skarżących postanowienia z dnia 24 czerwca
2011 r. w całości.
Wnioskodawca i uczestniczka postępowania domagali się
w zażaleniu uchylenia postanowienia Sądu Okręgowego, zarzucając
mu nieprawidłowe zastosowanie art. 3986
§ 2 k.p.c., chociaż wskazana
w skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia przewyższa 150000 zł,
dokonanie oceny dopuszczalności skargi pod względem merytorycznym, a nie
formalnym oraz art. 5191
§ 4 k.p.c. przez przyjęcie, że wartość ta jest niższa
niż 150000 zł. Ponadto podnieśli, że błędnie ustalone zostało, iż przedmiotem
zaskarżenia jest różnica pomiędzy wysokością spłat, skoro orzeczenie zostało
zaskarżone w całości, bo dążą do ponownej i prawidłowej wyceny całej
nieruchomości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
W sprawie o zniesienie współwłasności nieruchomości, jak i w innych
dotyczących podziału masy majątkowej, Sąd ma obowiązek ustalenia wartości tego
majątku, działając z urzędu. Nie jest związany nawet zgodnymi stanowiskami
współwłaścicieli. Dokonane przez Sąd ustalenie odnosi bezpośredni skutek
w odniesieniu do określenia wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji, jak
i w skardze kasacyjnej. Oznaczenie w skardze kasacyjnej, zgodnie z art. 3984
§ 3
w związku z art. 13 § 2 k.p.c., wartości przedmiotu zaskarżenia nie jest wiążące
dla Sądu drugiej instancji i Sądu Najwyższego, który może tę wartość korygować,
stosownie do poczynionych w sprawie ustaleń, pomijając zasady objęte art. 25
i art. 26 k.p.c. (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2001 r., IV CZ
20/01, niepubl.; z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, niepubl; z dnia 6 listopada
2002 r., III CZ 98/02, OSNC 2004/1/11; z dnia 18 maja 2006 r., IV CZ 34/06,
niepubl.). Wartością przedmiotu zaskarżenia w sprawach działowych jest wartość
konkretnego interesu skarżącego (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
30 stycznia 2007 r., IV CZ 118/06, niepubl.; z dnia 3 czerwca 2009 r., IV CSK
107/09, niepubl.; z dnia 9 lipca 2009 r., I CSK 117/09, niepubl.; z dnia 16 listopada
2011 r., IV CSK 280/11, niepubl.), a nie wartość przedmiotu działu.
W rozpoznawanej sprawie niezaskarżenie przez wnioskodawcę i uczestniczkę
postępowania postanowienia Sądu pierwszej instancji ma ten skutek, że mogą oni
kwestionować jedynie pogorszenie ich sytuacji dokonane postanowieniem Sądu
Okręgowego, co oznacza, że wartością ich naruszonego interesu jest, jak trafnie
wskazał ten Sąd, kwota obejmująca różnicę pomiędzy ustaloną w postępowaniu
odwoławczym wysokością obciążającej ich spłaty, a tą ustaloną w postanowieniu
Sądu pierwszej instancji, która jest wypadkową ustalenia w tym postępowaniu
wartości nieruchomości. Nie mają racji żalący się, że skoro kwestionują ustalenie
wartości całej nieruchomości, to jest ona jednocześnie wartością przedmiotu
zaskarżenia. Nie uwzględnia bowiem tego, że nie służyło mu prawo obejmujące
całą nieruchomość.
Wbrew zarzutom żalących się, Sąd Okręgowy prawidłowo zastosował art.
3986
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c., ponieważ badanie wartości przedmiotu
zaskarżenia objęte jest zakresem badania dopuszczalności skargi w odniesieniu
do warunku wskazanego w art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c. Z uwagi na to, że wartość
4
przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 150000 zł skargę kasacyjną należało uznać
za niedopuszczalną.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 i art. 13 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie. Z mocy art. 520 § 3
k.p.c. i § 6 pkt 6 oraz § 13 ust. 2 pkt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(Dz. U. Nr 163 poz. 1348 ze zm.) Sąd Najwyższy orzekł o kosztach postępowania
zażaleniowego.
jw

II CZ 34/12

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia