Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 265/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Beata Gudowska (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa E. W.
przeciwko P. Informatyka Spółce z o.o.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 19 czerwca 2012 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 marca 2011 r.,
I. oddala skargę kasacyjną
II. nie obciąża skarżącej kosztami postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 28 marca 2011 r. oddalił apelację powódki E. W.
od wyroku Sądu Okręgowego w W. z 21 grudnia 2009 r., którym oddalono jej
2
powództwo o odszkodowanie w kwocie 190.000 zł za dyskryminujące rozwiązanie
umowy o pracę. Powódka była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas
nieokreślony. Pismem z 23 października 2008 r. pracodawca wypowiedział jej
umowę podając, że związane jest z nabyciem przez nią uprawnień emerytalnych
(emerytury kolejowej) na podstawie art. 50 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach z FUS. Na miejsce powódki nikt nie został zatrudniony. W
tym czasie pracodawca ograniczał zatrudnienie ze względu na zmniejszające się
zadania i dochody, prowadził uzgodnienia ze związkami zawodowymi w kwestii
zmian organizacyjnych i po analizie zadań przesuwał pracowników do innego działu
albo dokonywał wypowiedzenia umowy o pracę. W dziale powódki, przed
wręczeniem jej wypowiedzenia umowy o pracę, wypowiedziano umowę o pracę
jeszcze jednej osobie, która nabyła uprawnienia do emerytury. Sąd Okręgowy w
uzasadnieniu oddalenia powództwa wskazał, że kryterium nabycia uprawnień
emerytalnych w wypowiedzeniu umowy o pracę nie stanowiło naruszenia równego
traktowania w zatrudnieniu. Pracodawca wykazał, że kierował się obiektywnymi
przyczynami. Rozwiązanie umów o pracę z osobami, które nabywają uprawnienia
emerytalne jest najmniej dolegliwym sposobem ograniczania zatrudnienia. Doszło
do likwidacji stanowiska pracy powódki, gdyż nikt na jej miejsce nie został
zatrudniony. Obowiązki powódki zostały rozdzielone na pozostałych pracowników
działu. Zachodziło ograniczenie zatrudnienia i dostosowanie liczby pracowników do
wielkości realizowanych zadań. Nie stanowiło zatem dyskryminacji odmienne
traktowanie pracownika z uwagi na wiek, gdy pracodawca wykazał racjonalne
uzasadnienie prowadzonej polityki zatrudnienia wobec zmniejszających się zadań.
Prowadził „powolną” redukcję etatów, a wszelkie działania prowadził w
porozumieniu ze związkami zawodowymi. Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie
dowodowe i ustalił, że prócz powódki doszło jeszcze do rozwiązania zatrudnienia z
trzema pracownicami w związku z nabyciem uprawnień emerytalnych. W
zatrudnieniu nie pozostawały osoby, które nabyłby uprawnienia emerytalne.
Niezależnie, na podstawie akt Sądu Rejonowego w sprawie VII P …, Sąd
Apelacyjny ustalił, że powódka po terminie z art. 264 k.p., bo 20 marca 2009 r.
odwołała się od wypowiedzenia umowy o pracę doręczonego jej w październiku
2008 r. Wyrokiem z 11 stycznia 2011 r. Sąd Rejonowy oddalił jej powództwo o
3
odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę. Sąd
Apelacyjny w uzasadnieniu oddalenia apelacji w tej sprawie stwierdził, że podana w
wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyna nie oddawała rzeczywistych powodów
wypowiedzenia i nie stanowiła wyłącznej przyczyny wypowiedzenia. Rzeczywistą
przyczyną wypowiedzenia była restrukturyzacja zatrudnienia, wymuszona trudną
sytuacją ekonomiczno-finansową. Nabycie przez powódkę uprawnień
emerytalnych, wskazane formalnie w wypowiedzeniu jako przyczyna, w istocie
stanowiło kryterium doboru pracowników do redukcji zatrudnienia, uzgodnione ze
związkami zawodowymi. Nie była to jedyna, wyłączna przyczyna wypowiedzenia,
jako że towarzyszyła jej inna, nie podważana przez powódkę co do obiektywnego
zaistnienia, którą była przeprowadzana restrukturyzacja zatrudnienia, zmierzająca
do jego ograniczenia z uwagi na określoną sytuację finansowo-ekonomiczną
pracodawcy. W tym stanie wobec wskazania w wypowiedzeniu nierzeczywistej
(niepełnej) przyczyny wypowiedzenia, powódka mogła poszukiwać ochrony prawnej
w tym zakresie w ramach sprawy z jej odwołania do Sądu Pracy od wypowiedzenia
umowy o pracę, powołując się na niezgodne z prawem wypowiedzenie.
Naruszeniem art. 30 § 4 k.p. w związku z art. 45 § 1 k.p. jest wskazanie przyczyny
uzasadniającej wypowiedzenie w sposób zbyt ogólnikowy, niewystarczająco jasny i
konkretny, a także podanie innej przyczyny niż ta, która pracodawcę motywowała, a
więc wskazanie przyczyny „nierzeczywistej” (wyrok Sądu Najwyższego z 17 lutego
2005 r., II PK 236/04). W obecnej sprawie przedmiotem sporu nie było odwołanie
od wypowiedzenia umowy o pracę z zarzutem, że nabycie uprawnień emerytalnych
nie może być przyczyną wypowiedzenia (art. 45 § 1 k.p.), tylko roszczenie o
odszkodowanie z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu
przez wypowiedzenie z powodu nabycia uprawnień emerytalnych (art. 183d
k.p.).
Osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić
wyłącznej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę (art. 45 § 1
k.p.; uchwała Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2009 r., II PZP 13/08). Wobec
regulacji z art. 113
k.p., art. 183a
-183e
k.p. wypowiedzenie kobiecie stosunku pracy
wyłącznie z tej przyczyny, że osiągnęła wiek emerytalny (nabyła prawo do
świadczenia emerytalnego – przy zróżnicowanym wieku emerytalnym kobiet i
mężczyzn) – stanowi dyskryminację ze względu na wiek, i to bezpośrednią, ale
4
także pośrednią dyskryminację ze względu na płeć (uchwała Sądu Najwyższego z
19 listopada 2008 r., I PZP 4/08). Wypowiedzenie powódce umowy o pracę
wynikało jednak z konieczności redukcji zatrudnienia i zbędności jej stanowiska,
gdyż jej zadania przejęli inni pracownicy, którzy wcześniej radzili sobie z nimi w
czasie długotrwałej nieobecności powódki. Brak było podstaw do stwierdzenia
dyskryminacji ze względu na wiek, gdyż nie można uznać, że wypowiedzenie
nastąpiło z powodu nabycia uprawnień do emerytury wobec osiągnięcia wieku
emerytalnego, skoro pozostawało w związku z sytuacją ekonomiczną pracodawcy
determinującą stopniowe ograniczanie zatrudnienia.
W skardze kasacyjnej powódka zarzuciła naruszenie prawa materialnego
przez błędną wykładnię art. 30 § 4 k.p. w związku z art. 183a
§ 1 k.p. i w związku z
art. 183d
k.p., zgodnie z którą nie dochodzi do naruszenia zakazu nierównego
traktowania pracowników w sytuacji, gdy jedyną przyczyną wskazaną w
oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę było uzyskanie przez
powódkę wcześniejszych uprawnień emerytalnych, a zatem okoliczność wynikająca
z jej wieku, zaś żadne okoliczności obiektywne, które mogłyby to usprawiedliwiać,
nie były podniesione w uzasadnieniu wypowiedzenia umowy o pracę, co
przemawiać winno za uznaniem takiego działania pracodawcy za dyskryminujące
powódkę z uwagi na wiek i uzasadniające przyznanie jej odszkodowania. Na tej
podstawie wniosła o zmianę orzeczenia i zasądzenie 190.000 zł wraz kosztami,
ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. We wniosku o
przyjęcie skargi do rozpoznania wskazano na istotne zagadnienie prawne – czy
przyczyny określone w piśmie zawierającym oświadczenie pracodawcy o
wypowiedzeniu umowy o pracę są wiążące dla pracodawcy zarówno co do
przedmiotu jak i zakresu nie tylko w postępowaniu wszczętym na skutek odwołania
od wypowiedzenia umowy o pracę, czy też zasadnie Sąd Apelacyjny zaakceptował
stanowisko Sądu Okręgowego, który dopuścił możliwość rozszerzenia przez
pracodawcę przyczyn wypowiedzenia o okoliczności nie objęte jego oświadczeniem
woli, a zatem czy w zakresie przyczyn wypowiedzenia pracodawca może je
rozszerzać lub uzupełniać o nowe okoliczności.
Pozwany wniósł o oddalenie skargi i zasądzenie kosztów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
5
Zaskarżony wyroku odpowiada prawu, jednak zasadniczo z innych motywów
niż podane w jego uzasadnieniu i dlatego skarga kasacyjna została oddalona.
Podstawowa kwestia sprowadzała się do pytania, czy ta sama okoliczność
dyskryminująca, podana jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę pozwalała
na prowadzenie kolejno dwóch spraw, pierwszej z odwołania od wypowiedzenia
umowy o pracę i drugiej o odszkodowanie na podstawie art. 183d
k.p. za
dyskryminację łączoną z tym samym wypowiedzeniem umowy o pracę.
W ocenie składu rozpoznającego skargę znaczenie przesądzające miała
pierwsza sprawa zakończona wyrokiem Sądu Rejonowego z 11 stycznia 2011 r.
(VII P ..), oddalającym odwołanie powódki od wypowiedzenia umowy o pracę.
Okoliczność dyskryminująca została podana jako przyczyna wypowiedzenia umowy
o pracę (art. 30 § 4 k.p.) i w sądowym postępowaniu odwoławczym od tego
wypowiedzenia nie mogła być pominięta kwestia zgodności z prawem takiego
wypowiedzenia. Nie ma wątpliwości czy tylko w aspekcie naruszenia przepisów o
wypowiadaniu umów o pracę, czy także zasadności wypowiedzenia (art. 45 § 1
k.p.), wszak to na podanej przez pracodawcę przyczynie wypowiedzenia
koncentruje się przedmiot sprawy sądowej wynikającej z odwołania od
wypowiedzenia umowy o pracę. Wątpliwości w tym zakresie nie powinny zachodzić
wobec jednoznacznego orzecznictwa Sądu Najwyższego przyjmującego, że takie
wypowiedzenie może być rozważane w kategoriach naruszenia przepisów o
wypowiadaniu umów o pracę jak i zasadności wypowiedzenia (zob. uchwały
powiększonego Składu Sądu Najwyższego z 19 listopada 2008 r., I PZP 4/08,
OSNP 2009 nr 13-14, poz. 165 oraz z 21 stycznia 2009 r., II PZP 13/08, OSNP
2009 nr 19-20, poz. 248, a także wyrok Sądu Najwyższego z 19 marca 2008 r., I
PK 219/07, OSNP 2009 nr 13-14, poz. 173). Pracodawca podając określoną
przyczynę wypowiedzenia, a w tym przypadku nabycie uprawnień do emerytury
kolejowej na podstawie art. 50 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, co we
wskazanym orzecznictwie uznaje się za dyskryminację ze względu na wiek i płeć,
zakreślił przedmiot sprawy z odwołania od wypowiedzenia, który powódka zresztą
sama kwalifikowała jako dyskryminację. Zakaz dyskryminacji z art. 183a
§ 1 k.p.,
który według powódki sprzeciwiał się wypowiedzeniu jej umowy o pracę stanowił
6
zatem przedmiot pierwszej sprawy, czyli podlegał ocenie w sprawie z odwołania od
wypowiedzenia umowy o pracę (art. 30 § 4 i art. 45 § 1 k.p. w związku z art. 183a
§
1 k.p.).
W prawie pracy za utrwalone uznać należy stanowisko, że niezgodność z
prawem (bezprawność) wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę przez
pracodawcę pracownik może wykazać wyłącznie przez powództwo przewidziane w
Kodeksie pracy (o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, o przywrócenie do
pracy lub odszkodowanie) wniesione z zachowaniem odpowiedniego terminu
(art. 264 k.p.). Bez wytoczenia takiego powództwa pracownik w żadnym innym
postępowaniu nie może powoływać się na bezprawność rozwiązania umowy o
pracę jako na przesłankę roszczeń odszkodowawczych przewidzianych w Kodeksie
cywilnym (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II PK 164/08, OSNP 2010
nr 19-20, poz. 227 i wskazane w nim orzecznictwo; por. także wyrok Sądu
Najwyższego z 4 listopada 2010 r., II PK 112/10, LEX nr 707807). Nie ma podstaw
aby tej samej zasady nie stosować w odniesieniu do kolejnej sprawy o
odszkodowanie za dyskryminację na podstawie art. 183d
k.p., w sytuacji, gdy
okoliczność dyskryminująca została podana bezpośrednio jako przyczyna
wypowiedzenia w piśmie wypowiadającym umowy o pracę. Wszak w sporze z
odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę podana przyczyna wypowiedzenia
określa główny przedmiot sprawy, zatem to na niej skupia się badanie (ocena) w
aspekcie zgodności z prawem wypowiedzenia i jego zasadności (art. 30 § 4 k.p. w
związku z art. 45 § 1 k.p.). W takim zakresie sąd pracy musi rozstrzygnąć, czy
wypowiedzenie nie naruszało przepisów o wypowiadaniu umów o pracę.
Uzasadnione jest również domniemanie zgodności z prawem wypowiedzenia
umowy o pracę, które może być wzruszone tylko przez odwołanie do sądu pracy.
Jednak gdy sąd pracy oddalała odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę, to nie
ma podstaw do twierdzenia, że wypowiedzenie było niezgodne z prawem. Taki
skutek zachodzi również w sytuacji, gdy oddalenie odwołania od wypowiedzenia
nastąpiło z powodu przekroczenia terminu z art. 264 k.p. do wniesienia odwołania
od wypowiedzenia. Wyrok ma wówczas podstawę materialnoprawną w tym
przepisie i nie pozwala przyjąć w innej sprawie, że wypowiedzenie lub rozwiązanie
7
umowy o pracę ze względu na podaną przyczynę wypowiedzenia było niezgodne z
prawem.
Natomiast w sprawie objętej skargą kasacyjną, po wydaniu przez Sąd Pracy
wskazanego wyroku oddalającego odwołanie powódki od wypowiedzenia umowy o
pracę, prowadzone było drugie postępowanie o odszkodowanie za tę samą
dyskryminację, którą obejmował przedmiot sprawy z odwołania od wypowiedzenia
umowy o pracę i wyrok oddalający odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę.
Procesowo wątpliwe byłoby przyjęcie, że ta druga sprawa nie mogła się toczyć ze
względu na uprzednie osądzenie (art. 199 § 1 pkt 2 i art. 379 pkt 3 k.p.c.), gdyż
podstawą dochodzonego odszkodowania miałaby być odrębna od art. 45 k.p.
regulacja z art. 183d
k.p., a co ważniejsze Sąd rozpoznający sprawę sam niejako
uznał, że w pierwszej sprawie, zakończonej oddaleniem odwołania od
wypowiedzenia, nie osądził sprawy o odszkodowanie z art. 183d
k.p. Jednak nawet
w takiej sytuacji zachodziło związanie Sądu uprzednim wyrokiem oddalającym
odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę (art. 365 § 1 i 366 k.p.c.), tzn. Sąd w
obecnym postępowaniu i w wyroku objętym skargą nie mógł już przyjąć, że
rozwiązanie umowy o pracę ze względu na podaną przyczynę dyskryminacyjną
było niezgodne z prawem. Odmienne zapatrywanie w tej sprawie nie było
uprawnione, gdyż choć przepisy zakazujące dyskryminacji (nierównego
traktowania) mają charakter uniwersalny, to jednak ich naruszenie każdorazowo
musi być odnoszone do konkretnego zachowania pracodawcy. W tym przypadku
ściśle łączyło się z wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę, wszak
okoliczność dyskryminująca została bezpośrednio podana jako przyczyna
wypowiedzenia, zatem bezprawność działania pracodawcy mogła być oceniona
tylko w pierwszej sprawie z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę. W takiej
bowiem sprawie rozstrzygnięcie ma likwidować cały spór powstały w związku z
bezprawnym rozwiązaniem umowy o pracę.
Innymi słowy w sytuacji, gdy regulacja o odszkodowaniu za dyskryminację z
art. 183d
k.p. spotykała się z regulacją szczególną Kodeksu pracy z art. 45 k.p., to
ta druga miała znaczenie pierwszoplanowe, właśnie ze względu na przepis art. 30 §
4 k.p., w którym podano okoliczność dyskryminującą (art. 183a
§ 1 k.p.), co
konsekwentnie determinowało również krótszy termin dochodzenia roszczenia
8
(art. 264 k.p.). W aspekcie przedmiotu i zakresu drugiej regulacji należało więc
oceniać zasadność zarzutu skargi kasacyjnej, skoro naruszenie art. 183a
§ 1 k.p. o
zakazie dyskryminacji ze względu na wiek łączy z naruszeniem właśnie art. 30 § 4
k.p., a więc z podstawowym przepisem o wypowiadaniu umów o pracę i
bezprawność pracodawcy odnosi do wskazania tej przyczyny w oświadczeniu o
wypowiedzeniu umowy o pracę. Powódka w jednym pozwie z 20 marca 2009 r.
dochodziła jednocześnie odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie
umowy o pracę i odszkodowania za dyskryminację ze względu na wiek. Zasądzenie
odszkodowania za dyskryminację łączoną z wypowiedzeniem umowy o pracę
możliwe jest w sprawie z odwołania od tego wypowiedzenia, przy czym musiałoby
uwzględniać odszkodowanie z art. 45 k.p., skoro dyskryminacja ujmowana była
jako naruszenie przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę, a za dyskryminację
według art. 183d
k.p. przysługuje jedno odszkodowanie. Nie można tu jednak mówić
o odrębnej sprawie odszkodowawczej, skoro roszczenie odszkodowawcze było
ściśle związane z trybem (przepisami) o wypowiadaniu umów o pracę (art. 30 § 4
k.p.). Skoro pracodawca za przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę podał
okoliczność dyskryminującą pracownika (osiągnięcie wieku emerytalnego), to sąd
pracy rozstrzyga o zgodności z prawem takiego wypowiedzenia w sprawie z
odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę. W wypadku oddalenia powództwa,
nawet ze względu na uchybienie terminu do wniesienia odwołania z art. 264 k.p.,
zachodzi związanie tym rozstrzygnięciem w sprawie o odszkodowanie na
podstawie art.183d
k.p. za wskazaną dyskryminacyjną przyczynę wypowiedzenia.
Powyższe motywy zdecydowały w oddaleniu skargi kasacyjnej. Skarżąca
niejako sama to potwierdza, gdyż nie dopuszcza aby w drugiej (objętej skargą)
sprawie mogły być rozpatrywane inne – poza dyskryminacją przyczyny rozwiązania
umowy. Czyli inne niż podane zgodnie z art. 30 § 4 k.p. Nie jest więc
konsekwentna, gdyż druga sprawa z samego założenia miała być odrębna od
pierwszej (z odwołania od wypowiedzenia), stąd strony nie były skrępowane
granicami zarzutów, tak jak w sprawie z odwołania od wypowiedzenia umowy o
pracę. Pracodawca mógł bronić się innymi zarzutami, choć i w sprawie z odwołania
od wypowiedzenia umowy o pracę może się okazać, że inna była rzeczywista
przyczyna lub współprzyczyna wypowiedzenia umowy o pracę. W drugiej sprawie
9
Sąd Apelacyjny rozstrzygnął niejako przyjmując swoisty kontratyp braku
dyskryminacji ze względu na wiek, gdyż ustalił i ocenił, że wypowiedzenie skarżącej
umowy o pracę pozostawało w związku z sytuacją ekonomiczną pracodawcy
determinującą stopniowe ograniczanie zatrudnienia i „zbędnością” stanowiska
powódki, której zadania zostały przejęte przez innych pracowników. Sąd Apelacyjny
stwierdził ostatecznie, że wskazana formalnie w wypowiedzeniu przyczyna w
istocie stanowiła kryterium doboru pracowników do dokonania redukcji
zatrudnienia, uzgodnione ze związkami zawodowymi. Takiego szerszego zakresu
rozstrzygnięcia skarga nie podważa, gdyż w ogóle nie dopuszczała badania sprawy
poza przyczyną podaną w wypowiedzeniu, co nie jest zasadne, albowiem choć
osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie uzasadnia
samoistnie wypowiedzenia umowy o pracę, to może stanowić usprawiedliwione
kryterium wyboru pracownika do zwolnienia uzasadnionego sytuacją ekonomiczną
pracodawcy (zob. uzasadnienia in fine uchwały z 21 stycznia 2009 r., II PZP oraz
wyroku z 19 marca 2008 r., I PK 219/07). Uzyskanie prawa do emerytury może być,
jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego (zob. np. wyrok z 8 czerwca 1999 r., I
PKN 105/99, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 641 i wyrok z 15 października 1999 r., I
PKN 111/99, OSNP 2001 nr 5, poz. 143), z uwzględnieniem wszystkich
okoliczności sprawy, uznane za usprawiedliwione kryterium wyboru pracownika do
zwolnienia uzasadnionego sytuacją ekonomiczną pracodawcy lub innymi
obiektywnymi względami. Przy tym powiedziano również, iż zastosowane kryteria
wyboru pracownika do zwolnienia nie są objęte obowiązkową treścią oświadczenia
woli pracodawcy określoną w art. 30 § 4 k.p.c. Okoliczności te (kryteria) podlegają
badaniu przez sąd w ramach kontroli zasadności wypowiedzenia (art. 45 § 1 k.p.) –
wyrok Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2011 r., I PK 238/10, LEX 898415.
W oddaleniu skargi kasacyjnej decydujące znaczenie miała jednak
argumentacja przedstawiona w pierwszej kolejności. Oddalenie odwołania od
wypowiedzenia umowy o pracę, w sytuacji gdy podaną przyczyną wypowiedzenia
była okoliczność uznawana za dyskryminującą (art. 30 § 4 k.p. w związku z art. 183a
§ 1 k.p.), nawet ze względu na przekroczenie terminu z art. 264 k.p., oznaczało, że
wypowiedzenie nie było niezgodne z prawem, zatem ze względu na związanie
10
wynikające z art. 365 § 1 i 366 k.p.c. nie można było stwierdzić naruszenia prawa z
powodu dyskryminacji, jako przesłanki odszkodowana z art. 183d
k.p.
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji, stosownie do art. 39814
k.p.c.
Zdecydowały też o nie obciążaniu skarżącej kosztami postępowania kasacyjnego
(art. 102 k.p.c.)