I CZ 75/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 75/12
POSTANOWIENIE
Dnia 12 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSA Andrzej Niedużak (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko Centrum Opieki Medycznej w J. i Powszechnemu Zakładowi
Ubezpieczeń S.A. w Warszawie
o odszkodowanie, zadośćuczynienie i rentę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 lipca 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie w przedmiocie apelacji powoda zawarte
w wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 22 września 2011 r.,
1. odrzuca zażalenie,
2. odstępuje od obciążania powoda obowiązkiem zwrotu
kosztów postępowania zażaleniowego na rzecz strony
pozwanej,
3. oddala wniosek pełnomocnika ustanowionego dla powoda
z urzędu o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Zawartym w wyroku z dnia 22 września 2011 r. postanowieniu Sąd
Apelacyjny odrzucił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 22
grudnia 2010 r. Wskazaną przyczyną odrzucania apelacji było stwierdzenie przez
Sąd Apelacyjny wadliwości postanowienia Sądu Okręgowego przywracającego
ponownie powodowi termin do wniesienia apelacji.
W zażaleniu złożonym na postanowienie o odrzuceniu apelacji powód
zastępowany przez ustanowionego przez Sąd pełnomocnika z urzędu,
kwestionował poprawność oceny postanowienia o przywróceniu termin do
wniesienia apelacji dokonanej przez Sąd drugiej instancji i wnosił o uchylenie
zaskarżonego postanowienia, przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania oraz przyznanie mu kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej powodowi z urzędu.
Pozwane Centrum Opieki Medycznej w J. wnosiło w pierwszej kolejności o
odrzucenie zażalenia i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie sposób odmówić słuszności zarzutów podnoszonych w odpowiedzi na
zażalenie, że postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 28 marca 2012 r. o
przywróceniu terminu do wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego na
postanowienie o odrzuceniu apelacji, jest pozbawione uzasadnionych podstaw.
W judykaturze Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że w granicach kontroli
zachowania warunków formalnych apelacji, którą sąd drugiej instancji
przeprowadza na podstawie art. 373 k.p.c., mieści się również sprawdzenie
zasadności przywrócenia uchybionego terminu do wniesienia apelacji
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1998 r., III CKN 471/97, OSP
1999, nr 4, poz. 83, i z dnia 25 sierpnia 1999 r., III CKN 695/99, OSNC 2000, nr 3,
poz. 51). W rozpoznawanej sprawie okolicznościami usprawiedliwiającymi
niedochowanie terminu miały być perturbacje organizacyjne wynikające z prac
remontowych prowadzonych w pomieszczeniach kancelarii adwokackiej oraz błąd
3
w programie komputerowym, którym posługiwał się pełnomocnik, polegający na
przesunięciu kolumn z danymi dotyczącymi poszczególnych prowadzonych spraw.
Dbałość o właściwą organizację pracy w kancelarii adwokackiej jest zadaniem
pełnomocnika, a niedociągnięcia, czy zaniedbania w tej dziedzinie obciążają
pełnomocnika (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2009 r. I UZ 12/09
– publ. OSNP 2011/3-4/42, z dnia 24 listopada 2009 r. IV CZ 57/09 – nie publ.,
z dnia 29 września 2011 r. 29 września 2011 r. – nie publ.). W tych okolicznościach
Sąd Najwyższy uznając przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia za
nieuzasadnione, na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. zażalenie odrzucił. Równocześnie Sąd Najwyższy uznał,
że szczególne nagromadzenie uchybień przepisom postępowania ze strony sądów
orzekających oraz uchybień pełnomocnika ustanowionego dla powoda z urzędu,
które to uchybienia występują w toku postępowania międzyinstancyjnego
i postępowania poprzedzającego przedstawienie Sądowi Najwyższemu zażalenia
na postanowienie o odrzuceniu apelacji, uzasadniają odstąpienie od obciążania
powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego na rzecz
pozwanego Zakładu Opieki Zdrowotnej. Należy zwrócić uwagę, że sam powód
wykazywał aktywność i zainteresowanie toczącym się procesem, będąc
inspiratorem czynności podejmowanych przez pełnomocnika z urzędu. Ten splot
zdarzeń trzeba ocenić jako aktualizujący zastosowanie szczególnej normy art. 102
k.p.c. i zezwalający na odstąpienie od zasady odpowiedzialności za wynik sprawy
wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie wyrażono pogląd, iż
czynności adwokata ustanowionego przez sąd, które są sprzeczne z zasadami
profesjonalizmu, nie uzasadniają przyznania mu kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2007 r. II CZ 69/07,
OSNC 2008/3/41, Biul. SN 2007/12/13, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
12 lutego 1999 r., II CKN 341/98, OSNC 1999, nr 6, poz. 123 oraz z dnia
14 sierpnia 1997 r., II CZ 88/97, OSNC 1998, nr 3, poz. 40). Sąd Najwyższy
w składzie rozpoznającym zażalenie uznał, że niedokonanie przez pełnomocnika
czynności procesowej w terminie z przyczyn, które ocenić trzeba jako świadczące
o braku należytej staranności, a następnie złożenie wniosku o przywrócenie
4
terminu do dokonania tej czynności, który oczywiście nie kwalifikuje się do
uwzględnienia, nie stanowi udzielenia pomocy prawnej.
md
POSTANOWIENIE
Dnia 12 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSA Andrzej Niedużak (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko Centrum Opieki Medycznej w J. i Powszechnemu Zakładowi
Ubezpieczeń S.A. w Warszawie
o odszkodowanie, zadośćuczynienie i rentę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 lipca 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie w przedmiocie apelacji powoda zawarte
w wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 22 września 2011 r.,
1. odrzuca zażalenie,
2. odstępuje od obciążania powoda obowiązkiem zwrotu
kosztów postępowania zażaleniowego na rzecz strony
pozwanej,
3. oddala wniosek pełnomocnika ustanowionego dla powoda
z urzędu o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Zawartym w wyroku z dnia 22 września 2011 r. postanowieniu Sąd
Apelacyjny odrzucił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 22
grudnia 2010 r. Wskazaną przyczyną odrzucania apelacji było stwierdzenie przez
Sąd Apelacyjny wadliwości postanowienia Sądu Okręgowego przywracającego
ponownie powodowi termin do wniesienia apelacji.
W zażaleniu złożonym na postanowienie o odrzuceniu apelacji powód
zastępowany przez ustanowionego przez Sąd pełnomocnika z urzędu,
kwestionował poprawność oceny postanowienia o przywróceniu termin do
wniesienia apelacji dokonanej przez Sąd drugiej instancji i wnosił o uchylenie
zaskarżonego postanowienia, przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania oraz przyznanie mu kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej powodowi z urzędu.
Pozwane Centrum Opieki Medycznej w J. wnosiło w pierwszej kolejności o
odrzucenie zażalenia i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie sposób odmówić słuszności zarzutów podnoszonych w odpowiedzi na
zażalenie, że postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 28 marca 2012 r. o
przywróceniu terminu do wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego na
postanowienie o odrzuceniu apelacji, jest pozbawione uzasadnionych podstaw.
W judykaturze Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że w granicach kontroli
zachowania warunków formalnych apelacji, którą sąd drugiej instancji
przeprowadza na podstawie art. 373 k.p.c., mieści się również sprawdzenie
zasadności przywrócenia uchybionego terminu do wniesienia apelacji
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1998 r., III CKN 471/97, OSP
1999, nr 4, poz. 83, i z dnia 25 sierpnia 1999 r., III CKN 695/99, OSNC 2000, nr 3,
poz. 51). W rozpoznawanej sprawie okolicznościami usprawiedliwiającymi
niedochowanie terminu miały być perturbacje organizacyjne wynikające z prac
remontowych prowadzonych w pomieszczeniach kancelarii adwokackiej oraz błąd
3
w programie komputerowym, którym posługiwał się pełnomocnik, polegający na
przesunięciu kolumn z danymi dotyczącymi poszczególnych prowadzonych spraw.
Dbałość o właściwą organizację pracy w kancelarii adwokackiej jest zadaniem
pełnomocnika, a niedociągnięcia, czy zaniedbania w tej dziedzinie obciążają
pełnomocnika (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2009 r. I UZ 12/09
– publ. OSNP 2011/3-4/42, z dnia 24 listopada 2009 r. IV CZ 57/09 – nie publ.,
z dnia 29 września 2011 r. 29 września 2011 r. – nie publ.). W tych okolicznościach
Sąd Najwyższy uznając przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia za
nieuzasadnione, na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. zażalenie odrzucił. Równocześnie Sąd Najwyższy uznał,
że szczególne nagromadzenie uchybień przepisom postępowania ze strony sądów
orzekających oraz uchybień pełnomocnika ustanowionego dla powoda z urzędu,
które to uchybienia występują w toku postępowania międzyinstancyjnego
i postępowania poprzedzającego przedstawienie Sądowi Najwyższemu zażalenia
na postanowienie o odrzuceniu apelacji, uzasadniają odstąpienie od obciążania
powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego na rzecz
pozwanego Zakładu Opieki Zdrowotnej. Należy zwrócić uwagę, że sam powód
wykazywał aktywność i zainteresowanie toczącym się procesem, będąc
inspiratorem czynności podejmowanych przez pełnomocnika z urzędu. Ten splot
zdarzeń trzeba ocenić jako aktualizujący zastosowanie szczególnej normy art. 102
k.p.c. i zezwalający na odstąpienie od zasady odpowiedzialności za wynik sprawy
wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie wyrażono pogląd, iż
czynności adwokata ustanowionego przez sąd, które są sprzeczne z zasadami
profesjonalizmu, nie uzasadniają przyznania mu kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2007 r. II CZ 69/07,
OSNC 2008/3/41, Biul. SN 2007/12/13, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
12 lutego 1999 r., II CKN 341/98, OSNC 1999, nr 6, poz. 123 oraz z dnia
14 sierpnia 1997 r., II CZ 88/97, OSNC 1998, nr 3, poz. 40). Sąd Najwyższy
w składzie rozpoznającym zażalenie uznał, że niedokonanie przez pełnomocnika
czynności procesowej w terminie z przyczyn, które ocenić trzeba jako świadczące
o braku należytej staranności, a następnie złożenie wniosku o przywrócenie
4
terminu do dokonania tej czynności, który oczywiście nie kwalifikuje się do
uwzględnienia, nie stanowi udzielenia pomocy prawnej.
md