Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CSK 529/11
POSTANOWIENIE
Dnia 7 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marta Romańska
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Państwowego Gospodarstwa Leśnego
Lasów Państwowych Nadleśnictwa S.
przy uczestnictwie "Społem" Powszechnej Spółdzielni Spożywców w S., Skarbu
Państwa - Prezydenta Miasta S., Spółki Restrukturyzacji Kopalń Spółki Akcyjnej, A.
Z. i S. Z.
o zmianę prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 września 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestnika postępowania S. Z.
od postanowienia Sądu Okręgowego
z dnia 11 stycznia 2011 r.,
1) odrzuca skargę kasacyjną uczestnika S. Z. w części dotyczącej
rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego odnoszącego się do jego
apelacji od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 22 kwietnia
2010 r. , w zakresie pkt 1 ppk 1-7 i ppk 10-50;
2) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
w pozostałym zakresie.
Uzasadnienie
2
1. Sprawa, w której uczestnik S. Z. wniósł skargę kasacyjną została
wszczęta na wniosek Skarbu Państwa - Państwowego Gospodarstwa Leśnego
Lasów Państwowych Nadleśnictwa S., który domagał się zmiany prawomocnego
postanowienia Sądu Rejonowego oddalającego jego żądanie stwierdzenia nabycia
przez zasiedzenie własności nieruchomości położonych w S., obręb M.,
stanowiących kilkadziesiąt działek o różnej powierzchni i oznaczeniu. S. Z. uzyskał
status uczestnika w tym postępowaniu na wniosek (k. 48) motywowany tym, że
pozostaje w posiadaniu dwóch działek - nr 851 i nr 852, w całym kompleksie
gruntów, którego dotyczyło żądanie zmiany postanowienia o stwierdzeniu
zasiedzenia. O przyznaniu mu tego statusu zadecydowały jego twierdzenia o
samoistnym posiadaniu nieruchomości złożonej z działek nr 851 i nr 852 w S.,
obręb M. oraz to, że wniósł o stwierdzenie, iż on sam nabył własność
nieruchomości złożonej z tych dwóch działek przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia
2005 r. (k. 91). Wniosek S. Z. podlegał rozpoznaniu wraz z wnioskiem Skarbu
Państwa o zmianę postanowienia w przedmiocie zasiedzenia i został oddalony w
pkt 2 postanowienia Sądu Rejonowego z 22 kwietnia 2010 r.
Stosowanie do art. 510 § 1 k.p.c. zainteresowanym w sprawie jest każdy,
czyich praw dotyczy wynik postępowania, może on wziąć udział w każdym stanie
sprawy aż do zakończenia postępowania w drugiej instancji. Jeśli weźmie udział
staje się uczestnikiem. S. Z. zyskał status uczestnika postępowania z uwagi na to,
że deklarował, iż wynik postępowania dotyczy jego praw, o ile wiąże się z oceną
przesłanek nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości złożonej z działek
nr 851 i nr 852 w S., obręb M. W toku postępowania przed Sądem pierwszej
instancji S. Z. nie twierdził, żeby jego praw dotyczyło rozstrzygnięcie w przedmiocie
stwierdzenia zasiedzenia jakichś innych nieruchomości spośród tych, których
dotyczył wniosek Skarbu Państwa. Takich twierdzeń nie zgłosił także w apelacji,
choć zaskarżył nią rozstrzygnięcie odnoszące się do wszystkich nieruchomości
objętych wnioskiem Skarbu Państwa, w tym i działek nr 851 i nr 852 oraz
rozstrzygnięcie oddalające jego wniosek o stwierdzenie, że nabył własność
nieruchomości złożonej z tych dwóch działek przez zasiedzenie. W tej sytuacji
stwierdzić trzeba, że status uczestnika w postępowaniu przysługiwał S. Z., o ile
dotyczyło ono rozpoznania żądania Skarbu Państwa zmiany postanowienia o
3
stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości złożonej z
działek nr 851 i nr 852 w S., obręb M. i stwierdzenia nabycia przez zasiedzenie
własności tej nieruchomości przez S. Z. Żądanie zgłoszone przez wnioskodawcę,
odnoszące się do pozostałych nieruchomości wymienionych we wniosku nie
dotyczyło praw S. Z., a to oznacza, że nie ma on legitymacji do wniesienia skargi
kasacyjnej jako nadzwyczajnego środka zaskarżenia od orzeczenia wydanego w
sprawie z wniosku Skarbu Państwa w związku żądaniem dotyczącym
nieruchomości, o których S. Z. nie twierdził, żeby były przedmiotem jakichś jego
praw czy przedmiotem jego posiadania. Wyłącznie prokurator ma legitymację do
zaskarżania orzeczeń sądowych z uwagi na realizowanie przyznanych mu ustawą
zadań w zakresie ochrony praworządności. Każda inna osoba może skarżyć
orzeczenia wydane w jej sprawie, nie zaś w przypadku podejrzenia wadliwości
orzeczenia wydanego w sprawie dotyczącej innych osób.
Z powyższych przyczyn skarga kasacyjna S. Z. została częściowo
odrzucona - art. 3986
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
2. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli
w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni
przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub
skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona (art. 3989
§ 1 k.p.c.), a obowiązkiem
skarżącego jest sformułowanie i uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania w nawiązaniu do tych przesłanek (art. 3984
§ 2 k.p.c.).
Cel wymagań przewidzianych w art. 3984
§ 2 k.p.c. może być zatem osiągnięty
tylko wtedy, gdy skarżący powoła i uzasadnieni istnienie przesłanek o charakterze
publicznoprawnym, które będą mogły stanowić podstawę oceny skargi kasacyjnej
pod kątem przyjęcia jej do rozpoznania. Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego
w kwestii przyjęcia bądź odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
wynika z oceny, czy okoliczności powołane przez skarżącego odpowiadają tym,
o jakich jest mowa w art. 3989
§ 1 k.p.c.
Uczestnik S. Z. wniósł o przyjęcie do rozpoznania skargi kasacyjnej
skierowanej przeciwko rozstrzygnięciu, którym Sąd Okręgowy oddalił jego apelację
od postanowienia zmieniającego postanowienie w przedmiocie stwierdzenia
4
nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie i stwierdzającego, że
własność tę nabył Skarb Państwa oraz oddalającego wniosek S. Z. o stwierdzenie
nabycia przez zasiedzenie nieruchomości złożonych z działek nr 851 i nr 852. O
przyjęciu skargi kasacyjnej do rozpoznania miała zadecydować jej oczywista
zasadność (art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.), wynikająca z naruszenia przez Sąd
Okręgowy art. 523 k.p.c. w związku z uznaniem, że po prawomocnym oddaleniu
wniosku wnioskodawcy o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez
zasiedzenie doszło do takiej zmiany okoliczności faktycznych, że dopuszczalne
było ponowne rozpoznanie jego wniosku i zmiana wydanego wcześniej
postanowienia. Oczywista zasadność skargi miała wynikać także z naruszenia art.
316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 382 k.p.c. i art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w zw.
z art. 523 k.p.c. oraz 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oraz z błędnej
wykładni art. 172 § 1 k.c. w zw. z art. 336 k.c. Charakterystyczne jednak jest, że w
uzasadnieniu tezy uczestnika o oczywistej zasadności skargi kasacyjnej nie zostały
przytoczone okoliczności mające świadczyć o wadliwym rozstrzygnięciu w
przedmiocie zgłoszonego przez niego wniosku o stwierdzenie, iż nabył przez
zasiedzenie własność nieruchomości złożonej z działek nr 851 i nr 852 w S., obręb
M.
Sposób sformułowania i uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej
do rozpoznania nie pozawala stwierdzić, by skarga kasacyjna uczestnika była
uzasadniona w sposób oczywisty, a więc już na pierwszy rzut oka i bez potrzeby
przeprowadzania bardziej złożonych rozumowań (por. m.in. postanowienia Sądu
Najwyższego: z 24 stycznia 2011 r., IV CSK 485/10, nie publ. oraz z 10 stycznia
2003 r„ V CZ 187/02, OSNC 2004, nr 3, poz. 49).
Podkreślić przy tym należy, że skoro zgodnie z art. 3983
§ 3 i art. 39813
§ 2
k.p.c. podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów
i oceny dowodów, a Sąd Najwyższy jest związany ustaleniami faktycznymi
stanowiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia, to i o oczywistej zasadności
skargi kasacyjnej nie można wnioskować na podstawie zakwestionowania
podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Tymczasem szereg argumentów
powoływanych przez uczestnika w uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania dotyczy sposobu dokonania przez Sąd Okręgowy
5
ustaleń faktycznych na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie. W
świetle argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie
można jednak stwierdzić, by Sąd dopuścił się w rozpoznanej sprawie oczywistego
naruszenia przepisów o sposobie prowadzenia postępowania dowodowego oraz o
zasadach oceny materiału dowodowego.
Z przyczyn powołanych wyżej odmówiono przyjęcia skargi kasacyjnej
do rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
es