Sygn. akt VII Pa 166/12

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 grudnia 2012r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SO Joanna Sawicz (spr.)

Sędziowie: SO Krystian Nowocień, SO Jacek Pluta

Protokolant: st. sekretarz sądowy Marta Kołodziejczyk

przy udziale ----

po rozpoznaniu w dniu 03 grudnia 2012r. w Świdnicy

sprawy z powództwa A. F.

przeciwko Przedsiębiorstwu Produkcyjno Handlowo Usługowemu (...) Spółka Jawna Z. J., G. M. w Ś.

o odprawę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 19 września 2012r. sygn. akt IV P 51/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od strony pozwanej Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego (...) Spółka Jawna Z. J., G. M. w Ś. a rzecz powoda A. F. kwotę 3000zł
(trzy tysiące złotych) z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 20 marca 2012r. do dnia zapłaty tytułem odprawy pieniężnej;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 30 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

VIIPa 166/12

UZASADNIENIE

A. F. wniósł pozew przeciwko P.P.H.U. (...) s.j. Z. J., G. M. w Ś. o zapłatę 3.000 zł, wskazując na regulację prawną zawartą w ustawie z dnia 13.03.2003r. Dz.U nr 90 , poz.844 ze zm.

Strona pozwana P.P.H.U. (...) s.j. Z. J., G. M. w Ś. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Rejonowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 19.09.2012r. oddalił powództwo.

Rozstrzygnięcie Sąd I-szej Instancji oparł o następująco ustalony stan faktyczny i poczynione rozważania :

W dniu 1.05.2009r. A. F. zawarł z P.P.H.U. (...) Sp. J. - Z. J., G. M. w Ś. umowę o pracę na czas określony do dnia 31.07.2009r. , a następnie na okres od dnia 1.08.2009r. do dnia 31.07.2014r. Powód zatrudniony został w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika gospodarczego .W umowie o pracę strony przewidziały dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tejże umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Wykonywane na co dzień przez powoda prace gospodarcze polegały na drobnych pracach porządkowych. W weekendy powód pilnował posesji pozwanego. W piśmie z dnia 2.01.2012r. pozwany oświadczył , iż na podstawie art. 33 k.p. wypowiada powodowi umowę o pracę za dwutygodniowym wypowiedzeniem, wskazując, iż okres ten upłynie w dniu 21.01.2012r. W dniu 5.01.2012r. pozwany P.P.H.U. (...) Sp. J. - Z. J., G. M. w Ś. zawarł z M. Usługi - (...) z siedzibą w Ś. umowę o świadczenie usług dozoru. Na podstawie tej umowy firma ta zobowiązała się do dozoru obiektu pozwanego położonego w Ś. przy ulicy (...) i wyposażenia tego obiektu. Ustalono szczegółowy zakres obowiązków, zgodnie z którym zleceniobiorca zobowiązany został m.in. do: pełnienia ochrony terenu i obiektów wykazanych w protokole objęcia ochroną, utrzymywanie czystości dyżurki i najbliższego otoczenia, przestrzeganie poleceń w zakresie czynności w okresie grzewczym itd.

W ocenie Sądu I-szej Instancji brak było podstaw do uwzględnienia powództwa w myśl art. 8 ust.1 w zw. z art. 10 ust.1 ustawy z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U nr 90 , poz.844 ze zm.), bowiem określony w umowie o świadczeniu usług dozoru, zakres obowiązków był zupełnie odmienny (zdecydowanie węższy) od zakresu obowiązków wykonywanych przez powoda.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód A. F. , domagając się w istocie jego zmiany poprzez uwzględnienie w całości wniesionego przez niego powództwa. Skarżący podniósł, że wbrew ustaleniom Sądu I-szej Instancji rozwiązanie umowy o pracę zawartej ze stroną pozwaną nastąpiło z przyczyn ekonomicznych , jego stanowisko zostało zlikwidowane, zaś jego obowiązki przejął pracownik firmy dozorującej.

Strona pozwana P.P.H.U. (...) s.j. Z. J., G. M. w Ś. wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, bowiem żądanie zapłaty kwoty 3.000 zł było pozbawione podstawy prawnej , a nadto postępowanie przed Sądem I-szej Instancji wykazało, że nie nastąpiło zwolnienie z przyczyn ekonomicznych.

Sąd II-giej Instancji ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona przez A. F. podlega uwzględnieniu.

W niniejszej sprawie, wbrew twierdzeniom strony pozwanej, nie mogło budzić żadnych wątpliwości, że przedmiotem sporu była odprawa pieniężna wynikająca z faktu ustania stosunku pracy.

W sprawie poza sporem pozostawał fakt, że strony wiązała umowa o pracę zawarta na czas określony od dnia 1.08.2009r. do dnia 31.07.2014r.( wcześniej od dnia 1.05.2009r.do dnia 31.07.2009r.), która przewidywała możliwość jej rozwiązania za wypowiedzeniem przed upływem terminu, na jaki była zawarta. Do obowiązków powoda należało wykonywania prac gospodarczych oraz prac związanych z dozorowaniem. Średnia ilość godzin pracy wynosiła 168, zaś wysokość wynagrodzenia:12,53 zł za godzinę. W piśmie z dnia 2.01.2012r. strona pozwana wypowiedziała powodowi umowę o pracę za wypowiedzeniem, ze skutkiem na dzień 21.01.2012r. W dniu 5.01.2012r. strona pozwana zawarła umowę zlecenia z firmą (...) J. M. w Ś., której przedmiotem było m.in. świadczenie usług w zakresie dozoru, ale również utrzymywania czystości czy czynności w okresie grzewczym.

W myśl art. 8 ust.1 w zw. z art. 10 ust.1 ustawy z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U nr 90 , poz.844 ze zm.) pracownikowi, z którym zakład pracy rozwiązał stosunek pracy z przyczyn niedotyczących tego pracownika, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;

2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;

3)trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

A zatem podstawową przesłanką stosowania powyższego unormowania jest konieczność rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron. Stąd też a contrario w/w przepisy nie będą miały zastosowania w sytuacji, gdy przyczyny będące podstawą wypowiedzenia występują po stronie pracownika. W szczególności, gdy pracownik utraci zdolność do wykonywania określonej pracy, stanie się nieprzydatny do niej, czy jego zachowanie , często naganne, będzie przesłanka rozwiązania umowy o pracę. Zgodnie z przepisem art. 30§1 pkt 2 k.p. umowa o pracę rozwiązuje się przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem). Przy czym w przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony, pracodawca nie ma obowiązku wskazywania na piśmie przyczyny uzasadniającej to wypowiedzenie umowy( art.33 w zw. z art. 30§4 k.p.) . Nie oznacza to jednak pełnej dowolności w zakresie takiego rozwiązania stosunku pracy po stronie pracodawcy. Decyzja taka może być oceniana choćby z punktu widzenia art. 8 k.p.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Oznacza to, że powyższy obowiązek będzie spoczywał zarówno na powodzie, który z faktu rozwiązania umowy o pracę wywodzi prawo do dochodzonej odprawy, wskazując, że stosunek pracy ustał nie z przyczyn leżących po jego stronie , ale także na pozwanej, która winna wykazać faktyczną przyczynę dokonanego wypowiedzenia.

Przepis artykułu 3 k.p.c. określa jedną z podstawowych zasad postępowania cywilnego, a mianowicie zasadę kontradyktoryjności. Stanowi on, iż strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Oznacza to, że ciężar dostarczania w postępowaniu materiału procesowego spoczywa na stronach i uczestnikach postępowania. To strony mają dążyć do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, nie mogą być bierne i liczyć na skorzystanie w dalszym toku postępowania ze środka odwoławczego, w którym zarzucić mogłyby sądowi niewyjaśnienie rzeczywistej treści stosunków faktycznych i prawnych. Na podstawie art. 232 k.p.c. na stronach ciąży obowiązek wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą one skutki prawne. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 7.10.1998r. (II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662) Sąd nie ponosi odpowiedzialności za wynik postępowania dowodowego. Ponadto zgodnie z poglądem zawartym w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1996r. ( ICKU 45/96,OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76) „rzeczą sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy”. W szczególności będzie miało to miejsce, gdy strony są reprezentowane przez fachowych pełnomocników.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy podnieść, że strona pozwana nie odniosła się w toku postępowania przed Sądem I-szej Instancji do twierdzeń powoda w zakresie faktycznej przyczyny rozwiązania umowy o pracę, nie przedstawiła żadnych wniosków dowodowych na okoliczność ustalenia przyczyny dokonanego wypowiedzenia, a także nie odniosła się do wysokości żądanej odprawy. Nadto, pomimo dwukrotnego wezwania strony pozwanej na rozprawę celem przeprowadzenia dowodu z zeznań , strona ta nie stawiła się, nie przedstawiła usprawiedliwienia w myśl art. 214 1 k.p.c. ( brak zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie sądu, wystawionego przez lekarza sądowego), a nadto nie zgłosiła wniosku o odroczenie rozprawy .

Natomiast powód przedstawił dowód w postaci umowy zlecenia zawartej przez stronę pozwaną z firmą (...) J. M. w Ś., zeznań stron i świadka, wskazując, że rozwiązanie stosunku pracy zostało dokonane z przyczyn niedotyczących pracownika i było podyktowane względami ekonomicznymi. Dokonując oceny tych dowodów, przede wszystkim należy podnieść, że w przedmiotowej umowie znalazły się zapisy dotyczące nie tylko świadczenia usług w zakresie dozoru, ale również utrzymywania czystości czy czynności w okresie grzewczym. Także porównanie wysokości wynagrodzenia dwóch pracowników ok. 3.000 zł netto i wynagrodzenia objętych w/w umową – 2.500 zł netto wskazuje na przesłankę ekonomiczną. A zatem wbrew stanowisku Sądu I-szej Instancji , uwzględniając zasady logiki i doświadczenia życiowego, trudno uznać, że zawarcie w dniu 5.01.2012r. umowy zlecenia, której przedmiotem były wykonywane wcześniej przez powoda m.in. czynności w zakresie dozorowania obiektów pozwanej spółki ( co zostało potwierdzone zarówno przez powoda jak i świadka), nie było w żaden sposób powiązane z dokonanym w styczniu 2012 roku wypowiedzeniem umowy o pracę.

Dokonując oceny stanowiska strony pozwanej, należy zwrócić uwagę, że w istocie nie zaprzeczyła twierdzeniom powoda, który wykazywał w oparciu o powyższe dowody, że umowa o pracę została rozwiązana z przyczyn nieleżących po jego stronie. W tym miejscu należy także podnieść, że strona pozwana , pomimo obowiązku wynikającego z przepisu art. 3 i 232 k.p.c. nie podała innej przyczyny – leżącej po stronie powoda - ustania stosunku pracy.

W myśl art. 230 k.p.c., gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, Sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. A zatem mając na uwadze, że strona pozwana nie zaprzeczyła twierdzeniom powoda, ani dowodom przez niego wskazanym, należało przyjąć, odmiennie niż Sąd I-szej Instancji, że w istocie przyznała fakty podnoszone przez powoda.

Z tych tez względów w ocenie Sądu II-giej Instancji, w myśl art. 8 ust.1 pkt 2 w zw. z art. 10 ust.1 ustawy z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U nr 90, poz.844 ze zm.) powództwo wniesione przez A. F. zasługuje na uwzględnienie. Jednocześnie dochodzona kwota znajduje uzasadnienie w okresie zatrudnienia powoda: ponad dwa lata, oraz w stawce godzinowej( 168 godzin x 12,53 zł), przy czym Sąd był ograniczony żądaniem powoda.

A zatem , mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania, Sąd II-giej Instancji w oparciu o art. 386§1 k.p.c. uwzględniając apelację zmienił zaskarżony wyrok i orzekł co do istoty sprawy. Orzeczenie o kosztach oparto o przepis art. 98 k.p.c.