UZASADNIENIE

R. Ś. (1) , Ł. K. i M. M. (2) oskarżeni zostali o to , że:

I. w dniu 6 grudnia 2011r. w W., województwa (...), działając wspólnie i w porozumieniu dokonali rozboju na osobie K. D. (1) w ten sposób, że po uprzednim zadaniu ciosu głową w twarz pokrzywdzonego przez Ł. K., który spowodował obrzęk nosa i krwotok, doprowadzili go do stanu bezbronności i zabrali w celu przywłaszczenia z tylnej kieszeni spodni kwotę 10 złotych, przy czym Ł. K. spowodował obrażenia naruszające czynności narządów ciała pokrzywdzonego na okres poniżej siedmiu dni – to jest o czyn z art. 280 § 1 kk wobec R. Ś. (1) i M. M. (1) oraz z art. 280 § 1 kk w zb. z art. 157 § 2 kk wobec Ł. K.;

II. w dniu 7 grudnia 2011r. w P., województwa (...) działając wspólnie i w porozumieniu dokonali pobicia i rozboju na osobie T. G. (1), w ten sposób, że zgodnie z uprzednim podziałem ról, po przybyciu samochodem marki B. o nr rej. (...), kierowanym przez M. M. (1) pod dom pokrzywdzonego, R. Ś. (1) wspólnie z Ł. K. wdarli się do jego domu i zadawali mu ciosy rękami w głowę oraz kopali w głowę, brzuch i tułów, powodując otarcie naskórka na głowie i kończynach, złamania kości czaszki, wylewy pod oponą pajęczą i do komór mózgowych, stłuczenie i obrzęk mózgu, złamanie żeber i mostka, a następnie zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 15 złotych oraz 40 sztuk sztućców nieustalonej wartości, przy czym nieumyślnie doprowadzili na skutek powstałych obrażeń do śmierci pokrzywdzonego – to jest o czyn z art. 280 § 1 kk w zb. z art. 158 § 3 kk w zw. z art. 11 § 2 kk;

a nadto R. Ś. (1) o to, że :

III. w dniu 8 grudnia 2011r. w P., województwa (...), działając w celu wywarcia wpływu na M. Ż., po uprzednim opisie przebiegu zdarzenia w domu T. G. (1) kierował do pokrzywdzonego groźby zabójstwa, w przypadku ujawnienia przez niego tych informacji innym osobom – to jest o czyn z art. 245 kk.

Sąd Okręgowy w Zamościu wyrokiem z dnia 26 marca 2013 roku:

1. R. Ś. (1) i Ł. K. uznał za winnych tego, że w dniu 6 grudnia 2011r. w W., okręgu (...), działając wspólnie, w ramach dorozumianego podziału ról, chcąc dokonać zaboru cudzego mienia przy użyciu przemocy, wykorzystując okoliczność wspólnej podróży jednym samochodem, porę nocną oraz stan nietrzeźwości K. D. (1) dokonali na nim rozboju w ten sposób, że po opuszczeniu przez pokrzywdzonego pojazdu Ł. K. zadał mu uderzenie głową w okolice nosa, powodując obrażenia w postaci bolesnego obrzęku i krwawienia z przewodów nosowych, co skutkowało rozstrojem zdrowia i naruszeniem czynności narządu węchu na czas nie przekraczający siedmiu dni, zaś R. Ś. (1), wykorzystując stan oszołomienia i zaskoczenia pokrzywdzonego zabrał w celu przywłaszczenia z kieszeni jego spodni pieniądze w kwocie 10 złotych – to jest czynu wyczerpującego wobec R. Ś. (1) dyspozycję art. 280 § 1 kk i wobec Ł. K. dyspozycję art. 280 § 1 kk w zb. z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to, na podst. art. 280 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk i w zw. z art. 33 § 2 kk Ł. K. wymierzył 2 ( dwa ) lata i 6 ( sześć ) miesięcy pozbawienia wolności i 50 ( pięćdziesiąt ) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 ( dziesięć ) złotych i na podst. art. 280 § 1 kk w zw. z art. 33 § 2 kk R. Ś. (1) wymierzył 2 ( dwa ) lata pozbawienia wolności i 50 ( pięćdziesiąt ) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 ( dziesięć ) złotych;

2. R. Ś. (1), Ł. K. i M. M. (1) uznał za winnych tego, że w dniu 7 grudnia 2011r. w P., okręgu (...), działając wspólnie i w porozumieniu, w wykonaniu uzgodnionego podziału ról, chcąc dokonać zaboru mienia z użyciem przemocy na osobie T. G. (1), samochodem osobowym kierowanym przez M. M. (1) dojechali w pobliże miejsca zamieszkania pokrzywdzonego, po czym R. Ś. (1) i Ł. K. pieszo udali się do domu T. G. (1), zaś M. M. (1) pozostał w aucie w gotowości zabrania ich z powrotem, a następnie R. Ś. (1) i Ł. K. weszli do domu pokrzywdzonego, po czym użyli wobec niego przemocy w ten sposób, że R. Ś. (1) przytrzymywał go, zaś Ł. K. krępował jego dłonie taśmą samoprzylepną, a następnie wspólnie zadawali mu uderzenia, w ten sposób że Ł. K. kopał go nogami po całym ciele, w tym w okolice głowy, zaś R. Ś. (1) zadawał mu uderzenia pięściami w okolice głowy i w ten sposób spowodowali mu obrażenia ciała w postaci : otarć naskórka na kończynach, podbiegnięcia krwawe obu nadgarstków, sińce skóry okolicy prawego biodra, stłuczenia twarzy i otarcia naskórka, ran prawego łuku brwiowego, sińców okularowych obu oczu, złamania prawej kości skroniowej, złamania przedniej i bocznej ściany prawej zatoki szczękowej, złamania bocznej ściany prawego oczodołu, stłuczenia mózgu, wylewów krwawych pod oponą pajęczą i do komór mózgu, narażając go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, a następnie skrępowali mu ręce oraz nogi, po czym, po przeszukaniu pomieszczeń mieszkania zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 15 złotych, komplet nieużywanych sztućców stołowych oraz latarkę elektryczną, zaś wychodząc pozostawili nieprzytomnego pokrzywdzonego, w zamkniętym przez R. Ś. (1) na kłódkę domu, po czym z zabranym łupem wrócili do oczekującego w samochodzie M. M. (1), który odwiózł ich do miejsca zamieszkania, przy czym T. G. (1), z powodu obrażeń czaszkowo mózgowych, powikłanych zapaleniem miąższu płucnego i niewydolnością krążenia zmarł w szpitalu w dniu 19 grudnia 2011r. nie odzyskując przytomności, który to skutek w postaci śmierci pobitego R. Ś. (1) i Ł. K. mogli i powinni przewidzieć – to jest czynu wyczerpującego wobec R. Ś. (1) oraz Ł. K. dyspozycję art. 280 § 1 kk w zb. z art. 158 § 3 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i wobec M. M. (1) dyspozycję art. 280 § 1 kk i za to na podst. art. 280 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 33 § 2 kk w stosunku do R. Ś. (1) i Ł. K. oraz na podst. art. 280 § 1 kk w zw. z art. 33 § 2 kk wymierzył : R. Ś. (1) 7 ( siedem ) lat pozbawienia wolności i 100 ( sto ) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 ( dziesięć ) złotych, Ł. K. 6 ( sześć ) lat pozbawienia wolności i 100 ( sto ) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 ( dziesięć ) złotych, M. M. (1) 3 ( trzy ) lata pozbawienia wolności i 100 ( sto ) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 15 ( piętnastu ) złotych;

3. R. Ś. (1) uznał za winnego tego, że w dniu 8 grudnia 2011r. w P., okręgu (...), chcąc wywrzeć wpływ na świadka M. Ż. zagroził mu zabójstwem, w razie ujawnienia organom ścigania informacji dotyczących jego udziału w przestępstwie rozboju oraz pobicia dokonanym w dniu 7 grudnia 2011r. na osobie T. G. (1) – to jest czynu wyczerpującego dyspozycję art. 245 kk i za to na podst. art. 245 kk wymierzył mu 8 ( osiem ) miesięcy pozbawienia wolności;

4. M. M. (1) uniewinnił od dokonania czynu zarzuconego mu w pkt I ( pierwszym );

5. na zasadzie art. 85 kk w zw. z art. 86 § 1 i § 2 kk, biorąc za podstawę kary pozbawienia wolności i kary grzywny wymierzone z osobna w stosunku do oskarżonych R. Ś. (1) i Ł. K., za czyny przypisane im w pkt 1 ( pierwszym ), w pkt 2 ( drugim ) i w pkt 3 ( trzecim ) i jako kary łączne orzekł : wobec R. Ś. (1) 8 ( osiem ) lat pozbawienia wolności i grzywnę w liczbie 120 ( stu dwudziestu ) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 ( dziesięć ) złotych, wobec Ł. K. 7 ( siedem ) lat pozbawienia wolności i grzywnę w liczbie 120 ( stu dwudziestu ) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 ( dziesięć ) złotych;

6. na podst. art. 63 § 1 kk na poczet kar łącznych pozbawienia wolności orzeczonych wobec R. Ś. (1) i Ł. K. oraz na poczet kary pozbawienia wolności wymierzonej M. M. (1) zaliczył im czas zatrzymania i tymczasowego aresztowania w sprawie od 29 grudnia 2011r. do 26 marca 2013r.;

7. na zasadzie art. 47 § 1 kk, w związku z czynem przypisanym w pkt 2 ( drugim ) orzekł od oskarżonych R. Ś. (1) i Ł. K. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej po 1500 ( jeden tysiąc pięćset ) złotych, tytułem nawiązek;

8. zasądził od M. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa (...) ( trzy tysiące osiemset trzydzieści osiem ) złotych, tytułem zwrotu należnych od niego wydatków i zwalnia go od opłaty;

9. zwolnił R. Ś. (1) i Ł. K. od zapłaty przypadających od nich kosztów sądowych w całości;

10. wydatki należne od R. Ś. (1) i Ł. K. oraz w części związanej z uniewinnieniem M. M. (1) ponosi Skarb Państwa.

Apelacje od tego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych: R. Ś. (1) , Ł. K. , M. M. (2).

Obrońca R. Ś. (1) zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

I. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku w zakresie dotyczącym zarzutu z pkt I a/o tj. czynu opisanego w pkt 1 skarżonego wyroku przez niesłuszne uznanie jakoby oskarżony R. Ś. (1) brał udział w rozboju na osobie K. D. (1) – albowiem zgromadzony w sprawie w odniesieniu do zdarzenia z 6 grudnia 2011 r. materiał dowodowy sprawy oraz jego właściwa ocena oparta na podstawowych zasadach procesu karnego – analiza – powinny prowadzić nieodparcie do wniosku o braku co najmniej dostatecznych dowodów mogących wskazywać na to aby R. Ś. brał udział w przestępstwie na szkodę pokrzywdzonego (K. D.),

II. błąd w ustaleniach faktycznych co do opisu czynu z pkt II (2) w zakresie przewidzianych skutków a tym samym i przyjętej kwalifikacji prawnej przez niesłuszne uznanie, iż sprawcy (K. i Ś.) wywołali nieumyślnie skutek w postaci śmierci T. G. (1) gdy tymczasem właściwa ocena zgromadzonego materiału dowodowego dotyczącego zdarzenia z 7 grudnia 2011 r. (zarzut II-2) powinna prowadzić do wniosku, iż przypisany oskarżonemu zarzut powinien sprowadzać się do wywołania u pokrzywdzonego (T. G. (1)) :ciężkiego uszczerbku na zdrowiu: i powinien zostać zakwalifikowany jako występek z art. 158 § 2 k.k.,

III. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku w zakresie dot. zarzutu z pkt III a/o tj. czynu opisanego w pkt 3 skarżonego wyroku a dotyczącego zdarzenia z 8 grudnia 2011 r. – przez niesłuszne uznanie jakoby R. Ś. (1) miał wpływać na M. Ż. jako świadka oraz grozić mu zabójstwem – w sytuacji kiedy zgromadzony w tym zakresie materiał dowodowy oraz jego właściwa analiza – powinny prowadzić do wniosku o braku co najmniej dostatecznych dowodów na popełnienie czynu zarzucanego (i przypisanego nieprawomocnie) temu oskarżonemu,

IV. rażącą obrazę prawa procesowego co do zarzutów z pkt I (1) i III (3) poprzez rażącą obrazę zasady sformułowanej w art. 4 k.p.k. przez oparcie – jak należałoby wnioskować z pisemnych motywów wyroku sądu I instancji – na wątpliwych dowodach a więc na niejednoznacznej relacji pokrzywdzonych K. D. (1) co do osoby R. Ś. (1) (zarzut I – 1) oraz tendencyjnej i niejednoznacznej relacji M. Ż. (zarzut III – 3) w odniesieniu do osoby R. Ś. (1) – co zostanie rozwinięte w uzasadnieniu apelacji,

V. rażącą obrazę prawa procesowego w postaci reguły „in dubio pro reo” (vide art. 5 § 2 k.p.k.) poprzez zaniechanie przez sąd I instancji – interpretowania – w odniesieniu do zarzutów z pkt I (1) i 3 (3) – wszelkich, nie dających się usunąć wątpliwości w zakresie istnienia bądź braku winy R. Ś. (1) – na jego korzyść – o czym szerzej w uzasadnieniu apelacji,

VI. rażąco surową niewspółmierność wymierzonej R. Ś. (1) za ten czyn kary pozbawienia wolności, (niezależnie od przyjętej kwalifikacji prawnej) zważywszy na okoliczności podmiotowe i przedmiotowe oraz zasady wymiaru kary wskazane w art. 53 § 1 i 2 k.k. i art. 54 § 1 k.k. a także konieczność wewnętrznej spójności wyroku (w zakresie stopnia represji karnej) – co obrona rozwinie w dalszej części apelacji.

Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o:

I. zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie R. Ś. (1) od zarzucanych mu w pkt I (1) i III (3) czynów oraz,

II. zmianę opisu czynu przypisanego R. Ś. (1) za czyn II (2) poprzez ustalenie, że wywołał on (wraz z osk. Ł. K. skutek w postaci ciężkich obrażeń ciała u T. G. (1) (choroby zagrażającej życiu) i przez zastąpienie kwalifikacji prawnej z art. 158 § 2 k.k. kwalifikacja prawną czynu (oprócz art. 280 § 1 k.k.) z art. 158 § 2 k.k. oraz zmianę wyroku sądu I instancji poprzez: złagodzenie kary pozbawienia wolności z lat 7 do lat 3; złagodzenie orzeczonej grzywny o połowę oraz,

III. zwolnienie oskarżonego w całości od opłat i kosztów postępowania, ewentualnie o:

IV. uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Zamościu i przekazanie sprawy niniejszej do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Obrońca oskarżonego Ł. K. zarzuciła zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

I. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na ustaleniu przez Sąd, że Ł. K. dopuścił się czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia pkt I tj. rozboju na K. D. (1), w szczególności:

a) błędne ustalenie przez Sąd, że Ł. K. zadał pokrzywdzonemu uderzenie głową w okolice nosa, powodując obrażenia, podczas gdy przeczą temu zeznania samego pokrzywdzonego K. D., który jako świadek w dniu 02.02.12 zeznał, że „ten co siedział przede mną w samochodzie uderzył mnie z główki”, zaś gdy opisywał gdzie siedzieli mężczyźni w samochodzie zeznał „kierowca jak i pasażer, który siedział z tyłu koło mnie byli szczupłej budowy ciała, a pasażer który siedział z przodu przede mną był dobrze zbudowany i można było wnioskować, że był wysoki” – ten opis wyklucza Ł. K. jako sprawcę, ponieważ jest on szczupły. Nadto pokrzywdzony na rozprawie w dniu 10.01.13 wskazuje na Ł. K. jako tego, który go uderzył mówiąc „on siedział obok kierowcy” – co wskazuje na ewidentne sprzeczności w zeznaniach pokrzywdzonego,

b) błędne obdarzenie przez Sąd wiarygodnością rozpoznania sprawców jakiego dokonał pokrzywdzony K. D. (1) „po posturze” ponieważ widział on osoby siedzące w samochodzie, nie widział osób stojących, by mógł zaobserwować ich sylwetki. Przede wszystkim należy zauważyć, że „postura” nie identyfikuje sprawcy w sposób indywidualny, zwłaszcza, że inaczej relacjonuje zdarzenie będąc przesłuchiwany jako świadek w dniu 02.02.12, a inaczej zeznając przed Sądem na rozprawie w dniu 10.01.12 – vide treść zeznań na Policji i protokół rozprawy. Nadto pokrzywdzony K. D. (1) zeznał na tej rozprawie „pamiętam to zajście mniej więcej, sto procent nie pamiętam”,

c) błędne obdarzenie przez Sąd wiarygodnością opinii sądowo-lekarskiej z dnia 02.02.12 pokrzywdzonego K. D. (1), dotyczące obrażeń jakich on miał doznać w dniu 06.12.11 ponieważ z uwagi na długi odstęp czasu od przedmiotowego zdarzenia do daty badania lekarskiego nie ma żadnej pewności, że opinia opisuje obrażenia z dnia 06.12.11,

d) błędne i bezpodstawne ustalenie przez Sąd, że Ł. K. kopał T. G. (1) po całym ciele tj. w brzuch, klatkę oraz głowę, ponieważ nie ma na to żadnych dowodów, a obiektywne dowody w postaci dokumentacji medycznej nie potwierdzają tego,

e) błędne ustalenie przez Sąd orzekający, że Ł. K. doprowadził swoim zachowaniem do śmierci pokrzywdzonego T. G. (1), ponieważ zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje wprost na to, że to zachowanie współoskarżonego R. Ś. naraziło na niebezpieczeństwo utraty życia pokrzywdzonego. To obrażenia głowy jakich doznał pokrzywdzony doprowadziły do zgonu, a uderzenia w głowę zadawał współoskarżony R. Ś.,

II. naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 167 i art. 170 § 1 k.p.k. – poprzez oddalenie wniosków oskarżonego Ł. K. i jego obrońcy z dnia 15.02.13 dotyczących ustalenia czy R. Ś. mieszkający w Holandii trenował sztuki walki – co ma istotne znaczenie dla ustalenia powiązania pomiędzy zachowaniem uczestników pobicia a skutkiem tego pobicia.

Podnosząc powyższe zarzuty zniosła o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego Ł. K. od zarzutu opisanego w punkcie I aktu oskarżenia oraz złagodzenie wymiaru kary za czyn z punktu II aktu oskarżenia poprzez wyeliminowanie z opisu czynu przestępstwa z art. 158 § 3 k.k. wobec oskarżonego Ł. K., ewentualnie,

2) uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Obrońca oskarżonego M. M. (2) zaskarżył wyrok co do kary i zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1. rażącą niewspółmierność represji karnej wobec oskarżonego M. M. (1) w zakresie niewspółmiernie surowej kary pozbawienia wolności,

2. rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec M. M. grzywny,

3. niesłuszne obciążenie M. M. kosztami postępowania.

Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o:

1. złagodzenie orzeczonej wobec M. M. (1) za czyn opisany w sentencji orzeczenia, wyczerpujący dyspozycję art. 280 § 1 k.k. do 2 lat pozbawienia wolności;

2. warunkowe zawieszenie na podstawie art. 69 § 1 k.k. tak złagodzonej kary 2 lat pozbawienia wolności na okres lat 5, z objęciem M. M. dozorem kuratora sądowego,

3. złagodzenie orzeczonej kary grzywny o połowę i zaliczenie jej na poczet stosownego okresu pozbawienia wolności w okresie tymczasowego aresztowania,

4. zwolnienie M. M. od opłaty i kosztów postępowania w tejże sprawie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Niezasadne są zarzuty apelacji dotyczące czynów przypisanych oskarżonym w pkt. I i II, przestępstw rozboju. Zasadny jest zarzut , błędu w ustaleniach faktycznych , i wniosek apelacji dotyczący czynu III , przestępstwa groźby , podniesiony w apelacji obrońcy R. Ś. (1).

Zarzuty apelacji oskarżonych R. Ś. (1) i M. M. (2) dotyczące przestępstwa przypisanego w pkt.I sprowadzają się do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych ,zakwestionowania udziału oskarżonych w dokonaniu rozboju na osobie pokrzywdzonego K. D. (1).

Sąd Okręgowy ustalając , że oskarżeni dokonali rozboju na osobie K. D. (1) oparł swe ustalenia głównie , choć nie wyłącznie , na zeznaniach pokrzywdzonego , uznał za nieprawdziwe wyjaśnienia oskarżonych.

Na wstępie trzeba podkreślić , że dokonując oceny zeznań pokrzywdzonego Sąd Okręgowy uwzględnił wszystkie istotne okoliczności (str.7,8 uzasadnienia) a stanowisko swe obszernie uzasadnił.

Apelacja obrońcy R. Ś. (1) nie kwestionuje prawdziwości zeznań pokrzywdzonego , twierdzi jednak , że jego zeznania nie dawały podstaw do ustalenia , że oskarżony R. Ś. (1) zabrał pieniądze pokrzywdzonemu. Pokrzywdzony zeznawał, że nie widział kto zabrał mu pieniądze , z przedstawionej przez niego relacji wynika jednak , że tą osobą , był oskarżony R. Ś. (1). Pokrzywdzony zeznał ,że razem z nim z samochodu wyszli oskarżeni R. Ś. (1) i Ł. K.. Wskazał, że oskarżony Ł. K. uderzył go głową w twarz a w tym czasie poczuł, że ktoś przeszukuje mu kieszenie. Tą inną osobą mógł być tylko oskarżony R. Ś. (1). W zdarzeniu wzięły udział tylko trzy osoby, oskarżeni i pokrzywdzony. Zeznania pokrzywdzonego nie były jedynym dowodem świadczącym o popełnieniu przez R. Ś. (3) rozboju. Na sprawstwo oskarżonego wskazują też zeznania S. J. 9k.1466v), która zeznała , że oskarżony Ł. K. informował ją, że pieniądze pokrzywdzonemu zabrał oskarżony R. Ś. (1).

Z tych względów zarzut błędu w ustaleniach faktycznych podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego R. Ś. (1) uznano za nietrafny.

Nietrafny jest także w sposób oczywisty zarzut błędu w ustaleniach faktycznych podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego Ł. K.. Analiza zeznań pokrzywdzonego zawarta w protonach przesłuchań i protokołach okazania potwierdza słuszność ustalenia , że pokrzywdzony w sposób stanowczy rozpoznał pokrzywdzonego i konsekwentnie twierdził, że to ten oskarżony uderzył go głową w twarz. Zawarte w apelacji sugestie o możliwości błędu w rozpoznaniu nie znajdują oparcia w treści protokołu okazania ani w treści protokołu rozprawy.

Nie można też uznać za trafny zarzutu ustalenia na podstawie opinii lekarskiej, ze skutkiem działania oskarżonego Ł. K. , było spowodowanie obrażeń ciała na czas nie przekraczający 7 dni. Wydając opinię biegły oparł się na zeznaniach świadków , z zeznań których wynikało, ze pokrzywdzony doznał krwotoku z nosa i jego obrzęku. Fakt, że krwotok nie trwał w chwili wydawania opinii nie uniemożliwiał opiniowania. Biegli zazwyczaj opiniują nie opierając się na własnych spostrzeżeniach ale na podstawie okoliczności stwierdzonych w innych dowodach.

Z tych względów nie podzielono zarzutu opinii, iż opinia lekarska nie mogła stanowić podstawy ustalenia, że skutkiem uderzenia zadanego przez oskarżonego Ł. K. pokrzywdzonemu były naruszeniem czynności organizmu opisanymi w art.157§2 k.k..

Powyższe względy sprawiły , że zarzuty apelacji dotyczące przestępstwa przypisanego w pkt. I są niezasadne.

Co do zarzutów dotyczących czynu przypisanego w pkt. II – przestępstwa z art.280§1k.k. w zb. z art.158§3 k.k. w zw. z art.11§2 k.k.:

Na wstępie zauważyć należy, że apelacje obrońców oskarżonych R. Ś. (1) i Ł. K. nie kwestionują faktu udziału obu oskarżonych w popełnieniu przestępstwa rozboju na osobie T. G. (2) ani tego że stosowana przez nich przemoc przybrała postać pobicia. Apelacje obrońców oskarżonych R. Ś. (1) i Ł. K. zarzucają błąd w ustaleniach faktycznych dotyczących ustalenia, że obaj oskarżeni stosowali przemoc, której skutkiem była śmierć pokrzywdzonego.

Obrońca oskarżonego Ł. K. zarzuca błędne ustalenie, że Ł. K. kopał pokrzywdzonego po całym ciele , także w głowę i że doprowadził swoim zachowaniem do śmierci pokrzywdzonego. Zarzut ten jest oczywiście niezasadny. Opiera się on na założeniu, że prawdziwe są wyjaśnienia Ł. K. , który zdaniem autora apelacji przyznał się do udziału w tym zdarzeniu i wyjaśnił szczegółowo swoją rolę. Rzecz w tym, że Sąd Okręgowy nie dał wiary wyjaśnieniom tego oskarżonego , że nie wziął udziału w pobiciu , że jedynie dwukrotnie zadał mu dwa uderzenia piętą w okolicę krocza, nie dał tez wiary zeznaniom Z. S. i S. R. , którzy potwierdzili relację oskarżonego. Sąd Okręgowy dokonaną przez siebie ocenę dowodów , także wyjaśnień oskarżonego R. Ś. (1) należycie uzasadnił. Apelacja nie podnosi zarzutów , które mogłyby nasuwać wątpliwości co do zasadności tej oceny , a przedstawia tylko własną odmienną wersję oceny dowodów. Przypomnieć należy że „ Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku nie może sprowadzać się do samej tylko odmiennej oceny materiału dowodowego, lecz powinien polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego (por. SN I KR 197/74, OSNKW 1975, nr 5, poz. 58 oraz aprobatę W. Daszkiewicza, Przegląd orzecznictwa, PiP 1976, z. 4, s. 127 i M. Cieślaka, Z. Dody, Przegląd orzecznictwa, Palestra 1976, z. 2, s. 64).”

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, iż wniosek dowodowy obrońcy oskarżonego zmierzający do ustalenia , iż oskarżony R. Ś. (1) trenował w czasie pobytu w Holandii sporty walki nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Twierdzenie apelacji, że w sprawie nie ma dowodów na podstawie których można było ustalić , że oskarżony Ł. K. kopał pokrzywdzonego po całym ciele , w tym po głowie, i uderzał go pięściami całkowicie ignoruje treść wyjaśnień oskarżonego R. Ś. (1).

Dowód z pomówienia staje się dowodem popełnienia przestępstwa, o ile jest logiczny, konsekwentny, zgodny z logiką zdarzeń, nie jest wyrazem osobistego zainteresowania pomawiającego ukierunkowanego na umniejszenie zakresu jego odpowiedzialności. Te cechy mają wyjaśnienia R. Ś. (1).

Pogląd apelacji , że tylko zachowanie R. Ś. (1) doprowadziło do śmierci pokrzywdzonego T. G. (1) jest całkowicie dowolny , nie poparty żadnym dowodem. Biegli lekarze nie potrafili rozgraniczyć tego , które z zadanych urazów wywołało skutek w postaci śmierci. Trafnie Sąd Okręgowy ustalił , że skutek ten obciąża obu oskarżonych. Na poparcie tezy, że skutek pobicia obciąża wszystkich uczestniczących w pobiciu przywołać należy postanowienie Sądu Najwyższego z 28 lipca 2010 roku, II KK 27/10 , LEX nr 619606 , iż:

1. Dla uznania sprawstwa przestępstwa z art. 158 § 3 k.k. wystarczy, by skutek w postaci śmierci, będący następstwem pobicia, musiał być z nim powiązany przyczynowo, w tym sensie, że uszczerbek na zdrowiu ofiary jest następstwem zajścia jako pewnej całości, i to zajścia charakteryzującego się cechami określonymi w § 1 art. 158 k.k.

2. Określone w przepisie art. 158 § 3 k.k. następstwo w postaci śmierci, czy w przypadku art. 158 § 2 k.k. "ciężkiego uszczerbku na zdrowiu", nie jest skutkiem indywidualnego działania sprawcy, bowiem między jego działaniem a śmiercią człowieka może nawet nie istnieć związek przyczynowy, a mimo to zachodzi odpowiedzialność na gruncie tego przepisu, o ile tylko sprawca następstwo to przewidywał lub mógł przewidzieć. To sprawia, że ten typ przestępstwa - wobec tylko takich wymogów koniecznych dla jego zaistnienia - żadną miarą nie może być utożsamiany z wskazanym w art. 105 § 2 k.k. "umyślnym przestępstwem ciężkiego uszkodzenia ciała".

Z tych względów zarzut błędnego ustalenia, że zachowanie oskarżonego Ł. K. przybrało postać pobicia , którego skutkiem była śmierć pokrzywdzonego jest całkowicie niezasadny, tym samym niezasadny jest wniosek o zakwalifikowanie czynu oskarżonego tylko z art.280§1 k.k..

Z tych względów apelację obrońcy Ł. K. , także w zakresie przestępstwa przypisanego w pkt. II uznano za niezasadną.

Niezasadna jest w tej części także apelacja obrońcy oskarżonego R. Ś. (1).

Apelacja ta kwestionuje istnienie związku przyczynowego pomiędzy działaniem oskarżonych a śmiercią pokrzywdzonego. Nie kwestionuje apelacja tego , że bezpośrednim skutkiem działania oskarżonych było spowodowanie u pokrzywdzonego choroby realnie zagrażającej życiu. O braku związku przyczynowego ma świadczyć, zdaniem apelacji „dość” odległa czasowo od zdarzenia śmierć pokrzywdzonego. Dla wykazania błędności tego poglądu wystarczy odwołać się do opinii biegłego J. K. , nie kwestionowanej przez obronę , z której wynika że pomiędzy odniesionym przez pokrzywdzonego obrażeniami ciała a jego śmiercią istniał bezpośredni związek przyczynowy. Biegły stwierdził, że gdyby pokrzywdzony nie został pobity, to by nie umarł (k.1525).Trafność tego ustalenia jest oczywista nawet dla osób nie posiadających wiedzy z zakresu medycyny zważywszy na fakt , że pokrzywdzony po pobiciu nie odzyskał przytomności a okoliczność , iż zachorował na zapalenie miąższu płucnego pozostawało w oczywistym związku z doznanymi wcześniej urazami.

Apelacja kwestionuje też prawidłowość ustalenia, że oskarżeni mogli i powinni przewidzieć skutek w postaci śmierci pokrzywdzonego , „reprezentując pogląd , oskarżonym można co najwyżej przypisać możliwość i powinność przewidywania skutku w postaci ciężkiego uszkodzenia ciała w rozumieniu art.158§ k.k.”. Nie przytacza jednocześnie apelacja argumentów , które uzasadniałyby zasadność zarzutu. Z treści apelacji można jedynie wywnioskować , że autor apelacji uważa, że oskarżeni skutku w postaci śmierci pokrzywdzonego nie przewidywali .Jedyną okolicznością mogącą o tym świadczyć zdaje się być fakt , że przed wyjściem z mieszkania pokrzywdzonego oskarżeni odłączyli telefon i zamknęli drzwi wejściowe a klucz wyrzucili , co może wskazywać na to, że ich zdaniem pokrzywdzony będzie zdolny do podjęcia działań dla ratowania życia. Zapewne ta okoliczność spowodowała, że oskarżonym nie zarzucono popełnienie zabójstwa z zamiarem ewentualnym. Niejednokrotnie Sąd Najwyższy stawał na stanowisku , że jeżeli sprawca najpierw okrutnie pobił swą ofiarę a następnie nieprzytomnego człowieka pozostawił bez jakiejkolwiek pomocy i on zmarł w wyniku doznanych obrażeń, to wykazał obojętność wyrażając godzenie się na ten skutek .

Możliwość (zdolność) przewidzenia następstwa podjętego działania, jako element sine qua non nieumyślności zdefiniowanej w art. 9 § 2 k.k. in fine, a zatem tzw. niedbalstwa bądź nieumyślności nieświadomej, dotyczy - z istoty rzeczy - zdarzeń przyszłych i niepewnych, tj. takich, które mogą, ale nie muszą nastąpić.(patrz wyrok SA w Katowicach z dnia 16 października 2007 r., II AKa 307/07, OSA 2009, z. 12, poz. 3).

Z faktów brutalnego pobicia pokrzywdzonego , osoby w podeszłym wieku, z widoczną skoliozą, pozostawienia go skrępowanego i nieprzytomnego wynika , że mieli możliwość i powinni skutek w postaci śmierci pokrzywdzonego przewidzieć.

Z tych względów zarzuty także apelacji obrońcy R. Ś. (1) co do błędnego ustalenia czynu przypisanego w pkt. II uznano za niezasadne.

Niezasadne są zarzuty tej apelacji dotyczące wymierzenia oskarżonemu kar rażąco surowych.

Za przestępstwo rozboju opisane w pkt. I wymierzono oskarżonemu R. Ś. (1) karę pozbawienia wolności równą dolnej granicy zagrożenia a oskarżonemu Ł. K. przekraczającą tę granicę tylko o sześć miesięcy. Już tylko z tych powodów kar tych nie można uznać za choćby surowe.

Nie mają też tej cechy kary wymierzone oskarżonym za przestępstwo przypisane w pkt. II. Przy wymiarze tych kar Sąd Okręgowy uwzględnił wszystkie istotne okoliczności. Fakt, że przypisane oskarżonym przestępstwo wyczerpało znamiona także art.158§3 k.k. sprawia , że kary pozbawienia wolności nie mają charakteru kar choćby surowych. Pogląd obrońcy oskarżonego R. Ś. (1) , że jego rola w popełnieniu przestępstwa nie była dominująca nie jest uzasadniony. Apelacja nie podważa ustaleń Sądu Okręgowego, że to oskarżony R. Ś. (1) pierwszy zastosował przemoc wobec pokrzywdzonego i stosował ją w sposób bardzo intensywny.

Z tych względów utrzymano mocy zaskarżony wyrok co do czynów przypisanych oskarżonym R. Ś. (1) i Ł. K. w części dotyczącej przestępstw z pkt. I i III.

Za zasadny uznano zarzut błędu w ustaleniach faktycznych co do uznania, że czyn przypisany w pk. III wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 245 k.k. , podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego R. Ś. (1).

Sąd Okręgowy ustalił, że:” w momencie wypowiadania słów zawierających zapowiedź spowodowania śmierci świadka, nie wzbudziły one u niego obawy ich spełnienia”. Uznając ,że oskarżony popełnił przestępstwo z art.245 k.k. mimo , iż groźba nie wzbudziła u adresata obawy jej spełnienia Sąd Okręgowy wypowiada pogląd, że „ do popełnienia przestępstwa z art.245 kk w formie użycia groźby bezprawnej w postaci określonej w art.190§1 kk nie ma znaczenia okoliczność , czy groźba ta wzbudziła w świadku (uzasadnioną) obawę jej spełnienia. „Z treści przepisu art. 245 kk warunek taki bowiem nie wynika. Mówi on natomiast o groźbie bezprawnej. Przepis ten odsyła zatem do przepisu art. 115 § 12 kk, który to stwierdza, że groźbą bezprawną jest groźba o której mowa w art. 190 § 1 kk, jak i groźba spowodowania postępowania karnego lub rozgłoszenia wiadomości uwłaczających czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej. Z kolei, opierając się na treści art. 190 § 1 kk za groźbę ( bezprawną ) należy uważać grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na szkodę osoby zagrożonej lub na szkodę jej osoby najbliższej. Jak wynika z literalnego brzmienia tego przepis, wzbudzenie uzasadnionej obawy spełnienia groźby nie stanowi jej treści. Jest natomiast warunkiem jej karalności. Wskazuje na to w sposób wyraźny sformułowanie […] jeżeli groźba wzbudza […] uzasadnioną obawę […]. Wzbudzenie obawy nie jest zatem częścią groźby, tylko powodującym jej karalność skutkiem. Wprowadzenie do treści art. 245 kk, które jest przestępstwem formalnym ( bezskutkowym ), takiego „skutku” jest sprzeczne z formalnym charakterem tego przestępstwa, szczególnie, że wzbudzenia obawy nie wymagają pozostałe formy grożenia, w postaci: spowodowania postępowania karnego oraz rozgłaszania wiadomości uwłaczających czci ( art. 115 § 1 2 kk ). Ilustracyjnie biorąc : przepis art. 245 kk, w przypadku uznania, że warunkiem jego karalności jest wzbudzenie obawy spełnienia groźby spowodowania przestępstwa przedstawia się w następującym kształcie : podlega karze […] kto, w celu wywarcia wpływu na osobę świadka : a) grozi jej lub osobie najbliższej popełnieniem przestępstwa, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona; b) grozi jej spowodowaniem postępowania karnego; c) grozi rozgłoszeniem wiadomości uwłaczającej jej czci lub osoby najbliższej. Nie można zatem przyjąć, że ratio legis wymaga wzbudzenia obawy, tylko w przypadku ppkt a, zaś w przypadkach z ppkt b i c już nie. W tym stanie, w ocenie sądu rzeczywistą treść tego przepisu należy odczytywać w sposób następujący: podlega karze […] kto, w celu wywarcia wpływu na osobę świadka : a) grozi jej lub osobie najbliższej popełnieniem przestępstwa; b) grozi spowodowaniem postępowania karnego; c) grozi rozgłoszeniem wiadomości uwłaczającej jej czci lub osoby najbliższej. Sądowi znane są wypowiedzi sądów wymagające dla przypisania odpowiedzialności z art. 245 kk w postaci grożenia popełnieniem przestępstwa, wzbudzenia uzasadnionej obawy ( SA Wrocław – Lex nr 1220370, SN – Lex 39910 ), tym nie mniej, nie podziela ich, uznając, że opierają się one na nietrafnym zaliczeniu do definicji treści groźby bezprawnej z art. 115 § 12 kk skutku wymienionego w art. 190 § 1 kk, a który jest jedynie warunkiem karalności takiej groźby, w przypadku, kiedy nie jest ona środkiem wywarcia wpływu na świadka w rozumieniu art. 245 kk. W ocenie sądu, skoro przestępstwo z art. 245 kk nie wymaga do jego zaistnienia wystąpienia żadnego skutku, to wzbudzenie obawy spełniania groźby, o której mowa w art. 190 § 1 kk nie stanowi warunku jego karalności. Sprawca wypowiadając groźbę popełnienia na szkodę świadka przestępstwa popełnia je bez względu na to, czy ta groźba wzbudziła w świadomości świadka obawę spełnienia, czy też nie, tak jak i w przypadku groźby spowodowania postępowania karnego lub groźby rozgłoszenia wiadomości uwłaczających czci”.

Poglądów powyższych , choć oryginalnych , nie można podzielić.

Powszechnie przyjmuje się , że przestępstwo określone w art. 190 § 1 należy do kategorii przestępstw materialnych. Do dokonania tego przestępstwa konieczne jest wystąpienie skutku w postaci wzbudzenia w zagrożonym uzasadnionej obawy, że groźba będzie spełniona. Groźba musi więc, aby przestępstwo mogło być dokonane, dotrzeć do pokrzywdzonego i wywołać u niego określony stan psychiczny.(patrz: Kodeks Karny, komentarz do części szczególnej, Zakamycze 2006.)

Formalny charakter przestępstwa z art.245 k.k. , do jego znamion nie należy bowiem skutek w postaci rzeczywistego wywarcia wpływu na czynności osób w przepisie wskazanych, nie oznacza , że obojętnym jest dla bytu tego przestępstwa okoliczność, czy groźba wzbudza u adresata groźby uzasadnioną obawę jej spełnienia, czy takiej obawy nie wzbudza.

W Systemie Prawa karnego , tom 8 , Wydawnictwo C.H. B., wydanie 1, 2013, § 94 autorzy A. W., W. W. , W Z. wyrażają pogląd , podzielany przez Sąd Apelacyjny:” Pogląd taki (o formalnym charakterze przestępstwa -uwaga autora uzasadnienia) można w zasadzie podzielić, ale z jednym zastrzeżeniem. Otóż wydaje się , że może istnieć pewien element skutkowości w zakresie w jakim sprawca przestępstwa z art.245 KK dokonuje czynności sprawczej poprzez stosowanie groźby. Jeżeli taka groźba miałaby być wykładana przez pryzmat art.115 § 12 KK, a związku z tym również przez pryzmat art.190 KK, to skutkiem takiej groźby powinno być powstanie po stronie ofiary stanu obawy , a więc skutku , który w kontekście art.190 KK jest traktowany jako echa decydująca o materialnym charakterze tego czynu zabronionego.

Reasumując stwierdzić należy , że nie popełnia przestępstwa z art. 245 k.k. sprawca , który celu wywarcia wpływu na świadka używa groźby popełnienia przestępstwa na jego szkodę a groźba ta nie wzbudza w zagrożonym obawy , że będzie spełniona.

Z tych względów zmieniono zaskarżony wyrok co do oskarżonego R. Ś. (1) zmieniono i uniewinniono go od zarzutu popełnienia czynu opisanego w pkt. III aktu oskarżenia. Orzeczenie to spowodowało konieczność wymierzenia nowej kary łącznej, obejmującej kary wymierzone za przestępstwa z pkt. I i II. Wymierzając nową karę łączną Sąd Apelacyjny miał na uwadze , że na uprzednio wymierzoną karę łączną kara za przestępstwo z art.245 k.k. miała minimalny wpływ , stąd nową karę łączną wymierzono w wymiarze 7 lat i 10 miesięcy , jej wymiar jest niższy o dwa miesiące od poprzedniej kary łącznej.

Niezasadna jest apelacja obrońcy oskarżonego M. M. (1). Apelacja upatruje rażącej surowości orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności w wysokości 3 lat i wnosi o wymierzenie tej kary w wymiarze dwu lat z jednoczesnym warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Nie sposób nie zauważyć , że kara wymierzona oskarżonemu M. M. (1) przekracza tylko o rok dolny próg zagrożenia , już tylko z tego powodu nie może być uznana za rażąco surową. Trzeba też stwierdzić, że przy jej wymiarze Sąd Okręgowy uwzględnił większość okoliczności mających zdaniem apelacji charakter okoliczności łagodzących. Sąd uwzględnił , że udział oskarżonego w popełnieniu przestępstwa był najmniejszy , ograniczył się do dostarczenia pojazdu i dowiezienia współsprawców na miejsce przestępstwa i zabrania ich z tego miejsca po popełnieniu rozboju.Za okoliczność łagodzącą uznał niekaralność oskarżonego i fakt, że miał dobrą opinie w miejscu zamieszkania.

Okoliczności podnoszone w apelacji : nieuzyskanie żadnych korzyści materialnych , stan zdrowia oskarżonego nie mogą mieć istotnego wpływu na wymiar kary. Uzyskanie przez sprawców rozboju niewielkiej , czy wręcz znikomej korzyści nie wynikało z woli oskarżonych , było wynikiem ubóstwa pokrzywdzonego , z domu którego sprawcy zabrali wszystkie rzeczy mające ich zdaniem wartość materialną, okoliczność ta nie może prowadzić do uznania , że sprawiedliwą byłaby kara równa dolnej granicy zagrożenia. Jest to oczywiste jeśli zważy się na okoliczności dokonania rozboju. Oskarżony miał świadomość , że przestępstwo będzie dokonane na osobie w podeszłym wieku , po dokonaniu włamania do jego domu. W tej sytuacji wartość skradzionego mienia nie może mieć decydującego znaczenia dla ustalenia stopnia społecznej szkodliwości. Nie można też uznać , że stan zdrowia oskarżonego powinien być uwzględniony jako istotna okoliczność łagodząca. Głuchota ucha lewego i płaskostopie oskarżonego nie wpływają w sposób istotny na zwiększenie dolegliwości związanych z odbywaniem kary. Przeciwko wymierzeniu kary pozbawienia wolności w najniższym wymiarze przemawia wzgląd na społeczne oddziaływanie kary, złagodzenie kary mogłoby rodzić przekonanie , że sprawcy groźnych przestępstw popełnianych na szkodę ludzi starych i bezradnych są karani w sposób pobłażliwy.

Nie jest też zasadny zarzut rażącej surowości kary i naruszenia art.624§1 k.p.k. na skutek uznania, że oskarżony miał możliwość pokrycia należnych od niego części kosztów sądowych za I instancję. Oskarżony posiadał samochód , ma możliwości podjęcia pracy, z zawodu jest hydraulikiem.

Z tych względów zaskarżony wyrok co do M. M. (1)

utrzymano w mocy.

Skazanie oskarżonych na kary bezwzględne pozbawienia wolności i grzywny , brak majątków i możliwości zarobkowania w czasie odbywania kary pozbawienia wolności uzasadniał zwolnienie oskarżonych , na podstawie art624§1 k.p.k. , od zapłaty kosztów procesu za II instancję.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE