UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 stycznia 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy R. W. prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony udowodnił 6 lat, 7 miesięcy i 16 dni okresu takiej pracy, wobec wymaganych 15 lat.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uznał za udowodniony jako pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia wnioskodawcy od 21 kwietnia 1986r. do 30 kwietnia 1989r. w Fabryce (...) (...)w J.na stanowisku wypalacz emelii , wytrawiacz ( 3 lata i 10 dni) oraz okresu pracy od 01 września 1991r. do 31 sierpnia 1997r. w (...) Kopalniach (...)spółka z.o.o w B.Zakład w R.( 6 lat). Łącznie nie uznano 9 lat i 10 dni.

Od wskazanej decyzji odwołanie złożył wnioskodawca R. W., domagając się zmiany decyzji i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu, podniósł, że w kwestionowanym przez ZUS okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych, w związku z czym spełnił warunki do przyznania mu przedmiotowego świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie uzasadniając swoje stanowisko jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca R. W. ur. (...) Na dzień 01.01.1999r. wykazał 26 okresów składkowych i nieskładkowych. Nie przystąpił do OFE .

/bezsporne/

R. W., w okresie od 21 kwietnia 1986r. do 30 kwietnia 1989r. był zatrudniony w Fabryce (...) (...)w J.. Zatrudniony był na stanowisku wypalacz emalii, wytrawiacz . Wnioskodawca posiada angaż z zakładu pracy z treści , którego wynika ,że zatrudniony był na stanowisku wypalacza umowa o pracę z 1986r. – wypalacz emalii, od 01.04.1988r. – wytrawiacz , Otrzymał świadectwo pracy potwierdzające jego pracę na stanowisku wypalacz i wytrawiacz .

Dowód: akta osobowe wnioskodawcy z Fabryki (...) przedłożone przez (...) Archiwum delegatura w L..

W tym okresie razem z wnioskodawcą byli zatrudnieni H. Z. i Z. G.. Z. G. pracował na stanowisku elektryka . Wskazał, że w zakładzie produkowano kuchenki węglowe i piece elektryczne. Wnioskodawca natomiast wykonywał prace przy wytapianiu emalii, temperatura pieca na tym stanowisku była ponad 900 stopni. W Fabryce (...) (...)w J. w okresie od 1984 do 1991 zatrudniony był na stanowisku szefa produkcji H. Z. , był przełożonym wnioskodawcy. Potwierdził, że wnioskodawca zatrudniony był na wydziale emalierni, początkowo przy obróbce cieplnej elementów emaliowanych , a następnie wytrawiał elementy do emaliowania. Pracując na stanowisku wypalacza wykonywał takie czynności jak załadunek do pieca komorowego, elementów stalowych, wygrzewanie w temperaturze ponad 800 stopni , a następnie rozładunek tych elementów z pieca. Emaliowanie składało się z trzech operacji czyli przygotowanie powierzchni, powlekanie, pokrywanie warstwą emalii – roztwór wodny i następnie wypalanie emalii. Wnioskodawca uczestniczył także jako wypalacz w procesie służącym do pokrycia danego elementu emalią przez wypalenie tłuszczu. Pracę wykonywał w systemie akordowym. Emaliowane były różne detale duże i małe do kuchenek węglowych były emaliowane całe elementy.

Pracując zaś na stanowisku wytrawiacza , które to stanowisko jest także na wydziale emalierni uczestniczył w początkowej fazie procesu polegającego na odtłuszczaniu , oczyszczaniu z brudu, z korozji, elementów, które miały być pokryte emalią. Praca jego polegała na załadunku elementów do wanien , w których znajdowały się różne odczynniki chemiczne , wanien tych było około 2 2sztuki.

Dowód: wyjaśnienia wnioskodawcy k- 34,35, zeznania świadków: Z. G. i H. Z. k- 34 , E – protokół.

Wnioskodawca w okresie: od 01 września 1991r. do 31 sierpnia 1997r. – był zatrudniony w (...) Kopalniach (...)w R.. Wnioskodawca otrzymał świadectwo pracy wykonywanej w szczególnych warunkach .

Zatrudniony był do 31.03.1992r. jako górnik – skalnik , a następnie zatrudniony nadal był w (...) Kopalniach (...)po przekształceniu (...)jako sztygar warsztatowy – dozór inżynieryjno- techniczny w okresie od 01.04.1992r. do 31.08.1997r. Do obowiązków wnioskodawcy należało utrzymanie w ruchu ciągłości pracy zakładu , sprawności urządzeń mechanicznych , takich jak ładowarki, spycharki, przenośniki , kruszarki. Wnioskodawca nadzorował wszystkie prace naprawcze operatorów koparek , sprawował nadzór nad produkcją. Prowadził nadzór nad pracami , które prowadzone były w zakresie wydobywania , obróbki i przeróbki wyrobów skalnych. Posiadał uprawnienia z dozoru (...)Urzędu (...) .

Pracując na stanowisku górnik – skalnik wykonywał ręczna obróbkę granitu na terenie wyrobiska. Dzielił duże bloki skalne przy pomocy specjalnej maszyny podobnej do młotka elektrycznego oraz młotka tradycyjnego na mniejsze bloki skalne. W tym okresie razem z wnioskodawcą byli zatrudnieni A. C., zatrudniony na stanowisku sztygara zmianowego i Z. Ź., który był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodu technologicznego.

Dowód: zeznania świadków A. C. – 33 i Z. Ź. k.-34, wyjaśnienia wnioskodawcy k-34,35, E - protokół , dokumentacja zawarta w aktach osobowych wnioskodawcy – angaże –, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach przedłożona przez (...) Sp.z.o.o w P..

W dniu 08 stycznia 2013r. R. W. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury. Decyzją z dnia 16 stycznia 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy R. W. prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, argumentując że ubezpieczony udowodnił 6 lat, 7 miesięcy i 13 dni okresu takiej pracy, wobec wymaganych 15 lat.

Dowód: akta ubezpieczeniowe wnioskodawcy – decyzja ZUS z dnia 16 stycznia 2013 r.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy R. W. zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym artykule, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Przy czym, zgodnie z par. 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy, o których mowa powyżej, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zgodnie z par. 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (DZ.U z 1983 r., Nr. 10, poz. 49) okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Przewidziane w par. 22 powołanego rozporządzenia ograniczenia dowodowe dotyczą wyłącznie postępowania przed organami rentowymi. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych, wnioskodawca może udowadniać okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego (por. wyrok SN z dnia 02.02.1996 r., II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239).

W sprawie bezspornym był fakt iż na dzień 01.01.1999r. wnioskodawca wykazał 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w dacie wydania decyzji przez organ emerytalny miał skończone 60 lat, nie był członkiem OFE .

Sporną kwestią wymagają ustalenia Sądu było natomiast to, czy wnioskodawca posiadał nadto 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczony nie spełnia warunków wskazanych w treści przepisu art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponieważ nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Uznany został łącznie 6 lat, 7 miesięcy i 13 dni takiej pracy.

Dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań świadków Z. G. i H. Z. jak również wyjaśnień samego wnioskodawcy oraz dokumentacji zgromadzonej w aktach osobowych dotyczących spornego okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Fabryce (...) (...)w J. Sąd uznał, że w spornym okresie, tj. od 21.04.1986r. do 30.04.1989r. R. W. wykonywał pracę w szczególnych warunkach, określoną w wykazie A działu III, w hutnictwie i przemyśle metalowym poz. 73 Emaliowanie poz. 76 prace w hartowniach i wytrawialniach , praca ocynkowaczy , ocynkowaczy , kadmowaczy oraz galwanizerów – cynkiem , miedzią chromem , kadmem i niklem wymienną w Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Z przedstawionych wyżej dowodów jednoznacznie wynika bowiem, że wnioskodawca we wskazanym wyżej okresie, będąc zatrudniony na wymienionych wyżej stanowiskach wykonywał prace wypalacza emalii i wytrawiacza tj. prace uznane za prace w warunkach szczególnych. Wskazaną pracę wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracując na stanowisku wypalacza wykonywał takie czynności jak załadunek do pieca komorowego, elementów stalowych, wygrzewanie w temperaturze ponad 862 stopni , a następnie rozładunek tych elementów z pieca. Emaliowanie składało się z trzech operacji czyli przygotowanie powierzchni, powlekanie, pokrywanie warstwą emalii – roztwór wodny i następnie wypalanie emalii. Wnioskodawca uczestniczył także jako wypalacz w procesie służącym do pokrycia danego elementu emalią przez wypalenie tłuszczu. Pracę wykonywał w systemie akordowym. Emaliowane były różne detale duże i małe do kuchenek węglowych były emaliowane całe elementy.

Natomiast będąc zatrudniony w (...) Kopalniach (...)w R.zatrudniony był na stanowisku początkowo jako górnik – skalnik wykonywał prace wymieniona w wykazie A dział I poz.3 wydobywanie, obróbka i przeróbka surowców skalnych oraz wydobywanie ropy i gazu, wymienone w Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W tym okresie praca jego polegała ręcznej obróbce granitu na terenie wyrobiska. Dzielił duże bloki skalne przy pomocy specjalnej maszyny podobnej do młotka elektrycznego oraz młotka tradycyjnego na mniejsze bloki skalne. W tym okresie razem z wnioskodawcą byli zatrudnieni A. C., zatrudniony na stanowisku sztygara zmianowego i Z. Ź., który był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodu technologicznego. Następnie od 01.04.1992r został zatrudniony na stanowisku sztygara warsztatowego gdzie sprawował (dozór inżynieryjno – techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie), będącego załącznikiem do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze , prace wymienione w wykazie A dział IX poz. 24

Świadkowie potwierdzili, iż wnioskodawca nadzorował wszystkie prace naprawcze operatorów koparek , sprawował nadzór nad produkcją. Prowadził nadzór nad pracami , które prowadzone były w zakresie wydobywania , obróbki i przeróbki wyrobów skalnych. Posiadał uprawnienia z dozoru (...)Urzędu (...). Do obowiązków wnioskodawcy należało utrzymanie w ruchu ciągłości pracy zakładu , sprawności urządzeń mechanicznych , takich jak ładowarki, spycharki, przenośniki , kruszarki., obróbki i przeróbki wyrobów skalnych.

Z przedstawionych wyżej dowodów jednoznacznie wynika bowiem, że wnioskodawca we wskazanym wyżej okresie, będąc zatrudniony na wymienionych wyżej stanowiskach wykonywał dozór inżynieryjno- techniczny na oddziałach i wydziałach na których wykonywane były prace wymienione w powołanym wyżej wykazie – tj. prace uznane za prace w warunkach szczególnych. Wskazaną pracę wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Powyższej oceny nie zmieniałby również fakt, gdyby wnioskodawca wykonywał także określone czynności administracyjno – biurowe. Osoba wykonująca dozór inżynieryjno – techniczny nad pracami wykonywanymi w warunkach szczególnych nie musi stale przebywać na stanowiskach, gdzie jest wykonywana praca. W zakresie obowiązków takiej osoby jest bowiem przewidziane także sporządzanie dokumentacji, planów organizacyjnych i innych czynności (por. wyr. Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008r., I UK 195/07, OSNP 2009/7-8/105, wyr. Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009r., II UK 31/09, LEX nr 559949).

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że wnioskodawca w kwestionowanych przez ZUS okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych, o której mowa wykazie A działu IX, poz. 24, w wykazie A dział III poz. 73 i poz.76, w wykazie A dział I poz.3 będącego załącznikiem do powołanego wyżej rozporządzenia.

Uznając zatem, że wnioskodawca, R. W. wykazał wymagany 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych oraz wobec uznania przez organ rentowy, że wnioskodawca spełnił pozostałe warunki uprawniające do przyznania mu wcześniejszej emerytury – Sąd, na podstawie art. 477 [14] par. 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 01 stycznia 2013r. (przyznane świadczenie od miesiąca złożenia wniosku).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE