UZASADNIENIE

E. M. (1) odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 5 kwietnia 2012 r., mocą której organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury.

Skarżący domagał się zaliczenia jako pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia w Kółku Rolniczym w K.od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 stycznia 1970 r. oraz od dnia 20 kwietnia 1970 r. do dnia 18 kwietnia 1973 r. Wnioskodawca zakwestionował fakt nieuznania przez pozwanego zaświadczenia wystawionego przez SKRD.. Wskazał nadto, że Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie VI U 1526/11 przyznał mu prawo do emerytury zaliczając okresy pracy w SKRD., ale ponieważ pracował w tym czasie, odmówiono mu prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w E. wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2012 r. oddalił odwołanie.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania. Wnioskodawca E. M. (1) ur. (...)wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.o przyznanie prawa do emerytury po raz pierwszy w dniu 23 grudnia 2010 r. Decyzją z dnia 28 lutego 2011 r. organ rentowy odmówił mu przyznania prawa do emerytury wskazując w uzasadnieniu decyzji, że ubezpieczony nie wykazał 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, a jedynie 12 lat, 11 miesięcy i 27 dni. Organ rentowy odmówił zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych okresów od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r. oraz od dnia 20 kwietnia 1972 r. do dnia 18 kwietnia 1973 r., gdyż zaświadczenie wystawione przez SKR w D.zostało wystawione na podstawie zeznań świadków.

Wnioskodawca odwołał się od tej decyzji do Sądu Okręgowego w Olsztynie. który wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2011 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 23 grudnia 2010 r. zaliczając do stażu pracy w szczególnych warunkach okres zatrudnienia w SKR w D.od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r. oraz od dnia 20 kwietnia 1972 r. do dnia 18 kwietnia 1973 r. na stanowisku kierowcy ciągnika kołowego. Na skutek apelacji organu rentowego od tego wyroku Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 13 grudnia 2011 r. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 28 lutego 2011 r.

Kolejny wniosek o emeryturę wnioskodawca złożył w dniu 21 marca 2012 r. Pozwany organ rentowy zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 5 kwietnia 2012 r. odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury wskazując w uzasadnieniu decyzji, że wnioskodawca nie wykazał 15 - letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, a jedynie 12 lat, 11 miesięcy i 27 dni. Pozwany ponownie odmówił uwzględnienia jako pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w SKRD.od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r. oraz od dnia 20 kwietnia 1972 r. do dnia 18 kwietnia 1973 r.

Sąd Okręgowy odwołał się do treści art. 24 ust.1, art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz § 2 ust. 1, § 3 - 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U Nr 8, poz. 43) wskazując, że skarżący nabyłby prawo do wcześniejszej emerytury w przypadku łącznego spełnienia przesłanek: ukończenia wieku 60 lat, legitymowania się łącznym okresem ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat przypadającym na dzień 1 stycznia 1999 r., legitymowania się 15-letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach przypadających na dzień 1 stycznia 1999 r., nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego lub przekazania środków na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy.

Poza sporem w sprawie było, że skarżący E. M. (1) w dniu wydania decyzji rozpoznającej jego wniosek o świadczenie emerytalne miał ukończone 60 lat, na dzień 1 stycznia 1999 r., legitymował się ponad 25-letnim okresem ubezpieczenia, nie był członkiem OFE oraz nie pozostawał w stosunku pracy. Spornym pozostawało, czy skarżący na ten dzień legitymuje się 15-letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Zdaniem pozwanego organu rentowego skarżący nie wykazał przesłanki 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, a jedynie 12 lat, 11 miesięcy i 27 dni.

W oparciu o przedłożone przez wnioskodawcę świadectwa pracy w szczególnych warunkach pozwany zaliczył następujące okresy pracy:

1) H. G. D. od dnia 20 kwietnia 1973 r. do dnia 16 lipca 1974 r. (1 rok, 2 miesiące i 27 dni),

2) SKRD.od dnia 28 lutego 1975 r. do dnia 14 sierpnia 1976 r. (1 rok, 5 miesięcy i 15 dni),

3) PGMD.od dnia 19 sierpnia 1976 r. do dnia 14 lipca 1979 r. (2 lata, 10 miesięcy i 27 dni),

4) UMGD.od dnia 16 lipca 1979 r. do dnia 30 kwietnia 1983 r. (3 lata, 9 miesięcy i 16 dni),

5) PKP SA od dnia 1 maja 1983 r. do dnia 30 kwietnia 1984 r. (1 rok),

6) H. G. D. od dnia 1 sierpnia 1984 r. do dnia 2 marca 1986 r. (1 rok, 7 miesięcy i 2 dni),

7) PECC.od dnia 28 listopada 1990 r. do dnia 27 maja 1991 r. (6 miesięcy),

8) UMGD.od dnia 1 października 1996 r. do dnia 31 marca 1997 r. (6 miesięcy).

Łącznie zaliczono wnioskodawcy 12 lat, 11 miesięcy i 27 dni okresów pracy w szczególnych warunkach.

Pozwany nie uwzględnił wnioskodawcy okresów potwierdzonych przez SKRD.w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 27 sierpnia 2010 r. wobec faktu, że zostało ono wystawione w oparciu o zaświadczenie z dnia 20 marca 1997 r. wydane w oparciu o zeznania świadków, a nie o akta osobowe.

Wnioskodawca w toku procesu domagał się zaliczenia okresów wskazanych
ww. świadectwie twierdząc, że pracował jako traktorzysta, najpierw w okresie od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r., następnie był w wojsku i ponownie po wojsku pracował jako traktorzysta w okresie od dnia 20 kwietnia 1972 r. do dnia 18 kwietnia 1973 r.

Sąd wskazał, że fakt zatrudnienia wnioskodawcy w SKRD.potwierdzili świadkowie H. D. (1)i J. W. (1). Świadek H. D.nie pamiętał, czy okresy zatrudnienia wnioskodawcy w SKRD., wskazane w zeznaniu na k. 27 akt emerytalnych plik I pamiętał sam, czy też wskazał je wnioskodawca. Świadek nie pamiętał, czy praca wnioskodawcy była przedzielona wojskiem. Świadek otrzymał z SKRD.świadectwo pracy. Świadek J. W.nie pamiętał dokładnych okresów zatrudnienia wnioskodawcy w SKRD., pamiętał, że były to lata siedemdziesiąte, pamiętał, że wnioskodawca jeździł traktorem przed wojskiem i po wojsku. Świadek nie otrzymał świadectwa pracy potwierdzającego zatrudnienie w SKRD.. Otrzymał zaświadczenie na podstawie zeznań świadków.

W ocenie Sądu Okręgowego zeznania wnioskodawcy oraz świadków
są niewiarygodne, w świetle treści akt osobowych pozyskanych przez Sąd z H. G. Spółka z o/o w D.. W aktach tych znajduje się życiorys napisany przez wnioskodawcę w 1973 r., w którym wnioskodawca podał „Ośmioklasową szkołę podstawową ukończyłem w 1968 r. w K.. Po ukończeniu szkoły w 1970 r. zostałem powołany do zasadniczej służby wojskowej, w której służyłem 2 lata. Po odbyciu służby wojskowej wróciłem do rodziców i podjąłem pracę w Kółku Rolniczym w K., gdzie pracowałem do dnia 1973 r.”

W aktach tych znajduje się również świadectwo pracy z dnia 14 kwietnia 1973 r. wystawione przez Kółko Rolnicze w K., podpisane przez Prezesa firmy, z którego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony w Kółku Rolniczym w okresie od dnia 1 maja 1972 r. do dnia 14 kwietnia 1973 r., ostatnio był zatrudniony na stanowisku traktorzysty. Taki sam okresi charakter zatrudnienia potwierdza opinia z dnia 14 kwietnia 1973 r. Z pisma z tego dnia zatytułowanego „Zwolnienie” wynika, że umowa z KR została rozwiązana na prośbę wnioskodawcy.

Z drugiego życiorysu wnioskodawcy (bez daty) wynika, że w K.ukończył szkołę podstawową, po ukończeniu szkoły podstawowej pracował z rodzicami w gospodarstwie. W 1970 r. otrzymał prawo jazdy, a dnia 24 kwietnia 1970 r. został powołany do zasadniczej służby wojskowej, którą odbywał do 1972 r. Po odbyciu służby wojskowej podjął pracę w Hucie (...)w D., w 1975 r. podjął ponownie pracę w SKRD..

Wnioskodawca zobowiązany do wyjaśnienia sprzeczności między jego zeznaniami, a treścią akt osobowych, nie umiał racjonalnie ich wyjaśnić. Informacje wskazywane przez wnioskodawcę co do świadectwa pracy z SKRD.okazały się nieprawdziwe.

Na rozprawie w dniu 29 czerwca 2012 r. wnioskodawca twierdził, że rozstawał się z SKRD.w wielkiej złości, chciał odejść do Huty (...)w D., a SKR nie chciał się na to zgodzić, w związku z czym nie wydano mu świadectwa pracy. Gdy później się o nie upomniał, okazało się, że go nie ma. Śmieli się, że kierownictwo sobie grilla rozpaliło.

Wnioskodawca składając w dniu 20 marca 1997 r. oświadczenie wskazał,
że dokumenty w SKR zaginęły, zaś swoich dokumentów nie może przedstawić, ponieważ krótko po odejściu z pracy w KR przyorał dokumenty w polu.

W ocenie Sądu I instancji obydwa oświadczenia wnioskodawcy są nieprawdziwe. Dokumenty znajdujące się w aktach osobowych z k. 21 znalazły się tam, bo złożył je sam wnioskodawca i potwierdzają one, że skarżący w SKR pracował jako traktorzysta w okresie od dnia 1 maja 1972 r. do dnia 14 kwietnia 1973 r.

Sąd orzekający podzielił pogląd wskazany w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 17 stycznia 2012 r., III AUa 1482/11, LEX nr 1110006 zgodnie z którym „przy ustalaniu okresów zatrudnienia winny być uwzględniane dokumenty z przebiegu zatrudnienia- świadectwa pracy wystawione przez pracodawcę, umowy o pracę, angaże, legitymacje ubezpieczeniowe i inne dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia. Dopiero, gdy dokumentacja pracownicza jest niepełna lub zawiera pewne rozbieżności, dopuszczalne jest posiłkowanie się zeznaniami świadków, ale jako dowodem uzupełniającym, potwierdzającym przebieg zatrudnienia. Nie jest natomiast dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków w sytuacji, gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne.”

Mając powyższe rozważania Sąd uznał, że wnioskodawcy do zaliczonego okresu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 12 lat, 11 miesięcy i 27 dni można doliczyć okres zatrudnienia w SKRD.w wymiarze 11 miesięcy i 4 dni, co daje łącznie 13 lat, 11 miesięcy i 1 dzień. W świetle powyższego skarżący E. M. (1)nie wykazał przesłanki 15 lat pracy w warunkach szczególnych i nie spełnia tym samym kumulatywnie wszystkich przesłanek do nabycia uprawnień do wcześniejszej emerytury. Co za tym idzie, należało uznać, że decyzja pozwanego organu rentowego była prawidłowa, dlatego też odwołanie wnioskodawcy należało oddalić stosownie do art. 477¹⁴ § 1 k.p.c.

Apelację od wyroku wywiódł wnioskodawca E. M. (1), zaskarżając
go w całości i zarzucając pominięcie istotnych ustaleń w zakresie stanu faktycznego będącego przedmiotem procedowania, a mianowicie, że skarżący nie przepracował w warunkach szkodliwych wymaganego okresu czasu i tym samym nie spełnił przesłanek wymaganych przez stosowną ustawę. Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie, że nabył on prawo do emerytury.

W uzasadnieniu apelacji skarżący wskazał, że faktycznie w aktach sprawy znajduje się świadectwo pracy z dnia 14 kwietnia 1973 r. wystawione przez Kółko Rolnicze w K.stwierdzające, że E. M.zatrudniony był w okresie od dnia 1 maja 1972 r. do dnia 14 kwietnia 1973 r. , a więc pomijające okres z lat 1968-1970, jednakże z kolejnego zaświadczenia wydanego przez SKR w D.z dnia 20 marca 1997 r. wynika, że pracował w okresie od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r. Dokument ten został całkowicie pominięty, nie dano mu wiary pomimo, że świadkowie którzy zaświadczali o jego prawdziwości stwierdzili, że pracował w Kółku Rolniczym przed wojskiem, a do wojska poszedł właśnie w 1970 r. prosto z pracy w K..

Apelujący podniósł, że Sąd zapewne przyjął również za prawdziwy drugi życiorys /bez daty/, z którego wynikało, że nie pracował w powołanych przez niego okresach, jednakże dokument ten zawiera szereg nieprawdziwych stwierdzeń, pisany był bez jakiegokolwiek przemyślenia. Przykładowo prawo jazdy wnioskodawca uzyskał w 1968 r., a nie w 1970 r. Dowody na okoliczność, że skarżący nie pracował w SKR w okresach 1968-70 i 1972-73 zostały potraktowane wybiórczo, na niekorzyść odwołującego się. Tym samym przyjąć należy, że dokumentacja pracownicza jest niepełna i zawiera rozbieżności, a zatem koniecznym jest posiłkowanie się zeznaniami świadków. Zeznania te złożone przez
H. D.i J. W.nie są wprawdzie perfekcyjnie dokładne, ale właśnie przez to uznać należy je za prawdziwe, bowiem trudno po upływie tak długiego okresu czasu żądać od wiekowych już świadków bardzo dokładnych danych. Ale nawet teraz świadek J. W.zapamiętał i tak zeznał, że wnioskodawca jeździł traktorem przed wojskiem i po wojsku.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy, w świetle uzupełnionego przez Sąd II instancji postępowania dowodowego, nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszej sprawy była kwestia, czy ubezpieczony E. M. (1) spełnił kumulatywnie przesłanki przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobody oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił też uchybień w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej.

Sąd Apelacyjny zaakceptował w całości ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, traktując je jak własne, nie widząc w związku z tym konieczności ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, opubl. OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Podstawą prawną żądania emerytury w wieku niższym niż wymagany dla mężczyzn wiek 65 lat jest w przypadku wnioskodawcy przepis art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w brzmieniu obwiązującym w dniu wydania decyzji, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

Ponadto emerytura przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2 art. 184 cytowanej ustawy).

Przepis art. 32 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, że ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 - 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym, niż określony w art. 27 pkt 1. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1 za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepis art. 32 ust. 4 w/w ustawy stanowi, że wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisami dotychczasowymi w rozumieniu tego przepisu są przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia, pracownik, który wykonywał prace
w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki, tj. osiągnięcie wieku emerytalnego (kobieta – 55 lat, mężczyzna – 60 lat) i okres zatrudnienia (kobieta – 20, mężczyzna - 25 lat), w tym 15 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze. Przesłanki te należy spełnić kumulatywnie. Niespełnienie jednego ze wskazanych warunków czyni niemożliwym przyznanie emerytury w wieku obniżonym. W wykazie A dziale, VIII „w transporcie i łączności” pkt 3 wskazane zostały prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych.

Bezspornym w sprawie było, że ubezpieczony E. M. (1) ukończył 60 lat, na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymował się ponad 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, nie był członkiem OFE oraz nie pozostawał w stosunku pracy. Spornym pozostawało jedynie, czy skarżący na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, przy czym na etapie postępowania apelacyjnego spór dotyczył nie zaliczenia do okresów pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia ubezpieczonego w okresie od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r. w Spółdzielni Kółek Rolniczych w K. na stanowisku traktorzysty. Sąd Okręgowy zaliczył bowiem wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych okres od dnia 20 kwietnia 1972 r. do dnia 18 kwietnia 1973 r.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, nie zasługują na uwzględnienie zarzuty skarżącego odnoszące się do błędnej i wybiórczej analizy i oceny dowodów. Zdaniem Sądu II instancji, Sąd Okręgowy dokonał wszechstronnej i rzetelnej analizy znajdującego się w aktach materiału dowodowego, uznając ostatecznie, że nie potwierdza on, aby wnioskodawca w okresie od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r. w Spółdzielni Kółek Rolniczych w K. stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako kierowcy ciągnika (wykaz A dział VIII poz. 3 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983 r. Nr 8 poz. 43). Tezie takiej przeczą bowiem zgromadzone przez Sąd Okręgowy dowody z akt osobowych ubezpieczonego z (...) sp. z o.o. w D., takie jak życiorys sporządzony przez wnioskodawcę w 1973 r., świadectwo pracy z dnia 14 kwietnia 1973 r. wystawione przez Kółko Rolnicze w K., opinia z dnia 14 kwietnia 1973 r. czy też drugi (niedatowany) życiorys wnioskodawcy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, przebieg aktywności zawodowej wnioskodawcy wyglądał tak jak przedstawił to skarżący w swoim życiorysie z 1973 r., w którym podał, że w 1968 r. ukończył szkołę podstawową w K., po jej ukończeniu w 1970 r. został powołany do zasadniczej służby wojskowej, w której służył 2 lata, a po jej odbyciu wrócił do rodziców i podjął pracę w Kółku Rolniczym w K., gdzie pracował do 1973 r.

Okoliczność taką potwierdza również świadectwo pracy skarżącego z dnia 14 kwietnia 1973 r. wystawione przez Kółko Rolnicze w K., z którego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony w Kółku Rolniczym w okresie od 1 maja 1972 r. do 14 kwietnia 1973 r., ostatnio na stanowisku traktorzysty. Nie ma w nim natomiast w ogóle mowy o zatrudnieniu w spornym okresie. O zatrudnieniu wnioskodawcy w okresie od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r. nie ma również jakiejkolwiek wzmianki w opinii z dnia 14 kwietnia 1973 r. ani też w drugim życiorysie wnioskodawcy.

Sąd Apelacyjny uzupełnił materiał dowodowy w sprawie o dowód z teczki dowodów osobistych wydanych ubezpieczonemu. Wśród nadesłanych przez Urząd Gminy w D. dokumentów znajduje się wniosek skarżącego o wydanie dowodu osobistego z dnia 12 września 1968 r., w którym w rubryce „zawód wykonywany” wnioskodawca wpisał słowo „nie”, natomiast w rubryce „miejsce pracy” wpisał pierwotnie „przy rodzicach”, a następnie skreślił ten zapis, wpisując słowo „nie”. Wypełniając ten wniosek wnioskodawca był pouczony o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy. W ocenie Sądu Apelacyjnego również i ten dokument nie potwierdza zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 1 września 1968 r. w Spółdzielni Kółek Rolniczych w K..

Odnośnie twierdzeń apelującego wskazać należy, że istotnie SKR w D.wystawiła w dniu 20 marca 1997 r. zaświadczenie, w którym wskazała, że pracował on w okresie od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r. w tym zakładzie pracy. Zauważyć jednak należy, że w dokumencie tym wskazano, iż brak jest akt osobowych E. M. (1), a zaświadczenie sporządzone zostało na podstawie zeznań świadków. W ocenie Sądu Odwoławczego, zaświadczenie sporządzone na podstawie zeznań świadków nie stanowi wiarygodnego dokumentu prywatnego.

Wskazać w tym miejscu należy, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami (takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy choćby w uzasadnieniu wyroku z dnia 2 lutego 1996 r., akt II URN 3/95, OSNP 1996/16/239). Zgodnie jednak ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 stycznia 1998 r., II UKN 440/97, OSNP 1998/22/667 zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, w przedmiotowej sprawie brak jest dowodów wskazujących w sposób niezbity i pewny, że wnioskodawca od dnia 1 września 1968 r. do dnia 20 kwietnia 1970 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych. Za dowód taki nie można bowiem uznać ani zaświadczenia wystawionego na podstawie zeznań świadków, przy braku akt osobowych, ani też zeznań przesłuchanych w sprawie świadków. Świadek J. W. (1) wskazał wprawdzie, że wnioskodawca pracował w Kółku Rolniczym zarówno przed jak i po wojsku, jednak już świadek H. D. (1) nie był w stanie tego jednoznacznie potwierdzić. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, wobec licznych dowodów wskazujących na to, że wnioskodawca przed pójściem do wojska nie był nigdzie zatrudniony, zeznania te nie są materiałem dowodowym wystarczającym, aby uznać, że wnioskodawca w spornym okresie rzeczywiście w ogóle pracował zawodowo i świadczył pracę w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE