Sygn. akt II Ca 407/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący

SSO Grzegorz Ślęzak

Sędziowie

SSO Paweł Hochman

SSO Jarosław Gołębiowski (spr.)

Protokolant

st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa K. W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 28 lutego 2013 roku, sygn. akt I C 268/12

1. zmienia zaskarżony wyrok w punktach: pierwszym i drugim sentencji w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz powoda K. W. kwotę 30.000 złotych tytułem zadośćuczynienia podwyższa do kwoty 40.000 (czterdzieści tysięcy ) złotych a nadto zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz powoda K. W. kwotę 1.992 (jeden tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąt dwa ) złotych tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia 1 marca 2013 roku oraz w punkcie trzecim sentencji w ten sposób, że nie obciąża powoda brakującą opłatą sądową a w pozostałej części apelację oddala;

2. znosi między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 407/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy w Radomsku po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. W. przeciwko pozwanej (...) S.A. w Ł. o zapłatę zadośćuczynienia w kwocie 45.000,00 zł. oraz odszkodowania w kwocie 1.992,00 zł.

I. zasądza od pozwanej (...) S.A. w Ł. na rzecz powoda K. W. kwotę 30.000,00 zł. z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym w wysokości 13 % od dnia 01 marca 2013. - do dnia zapłaty - przy uwzględnieniu ustawowej zmiany wysokości odsetek, a nadto kwotę 4.117,00 zł. tytułem kosztów procesu - w tym 2.417,00 zł. kosztów zastępstwa radcy prawnego;

II. w pozostałej części oddala powództwo;

III. nakazuje ściągnąć tytułem kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa - kasa Sądu Rejonowego w Radomsku od:

1/ pozwanej (...) S.A. w Ł. kwotę 1.135,10 zł,

2/ powoda K. W. kwotę 750,00 zł. - z zasądzonego roszczenia;

IV. ustala odpowiedzialność pozwanej (...) S.A. w Ł. za skutki wypadku z dnia 04 sierpnia 2011 r. na przyszłość.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Wyrokiem z dnia 15 listopada 2011 r. postępowanie karne w stosunku do J. P.oskarżonego o to, że w dniu 04 sierpnia 2011 r. nieumyślnie naruszy! zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że jadąc jako kierujący samochodem osobowym marki (...)nie zachował należytej ostrożności i nie udzielił pierwszeństwa na prawidłowo oznakowanym przejściu dla pieszych i doprowadził do potrącenia pieszego K. W.- zostało warunkowo umorzone.

Niespornym jest między stronami, że w dniu 4 sierpnia 2011r. powód został potrącony na przejściu dla pieszych przez J. P., kierującego samochodem osobowym marki (...). Sprawca był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej przez pozwane towarzystwo. W wyniku tego zdarzenia doznał złamania kompresyjnego trzonów kręgów LI, T'hl2, Thll, złamania podgłowowego kości strzałkowej prawej, skręcenia kręgosłupa szyjnego i stłuczenia miednicy.

W dniach 4-10 sierpnia 2011 r. był hospitalizowany na Oddziale(...) Szpitala (...)w R., a następnie w dniach 7-13 września 2011 r. przebywał na tym Oddziale, celem oceny zrostu kręgosłupa i spionizowania. Od września 201 lr. do stycznia 2012r. powód był leczony w Poradni (...)w R..

Po przebytym urazie narządu ze złamaniem kręgosłupa, rozpoznanie lekarskie wykazało u powoda K. W.:

- złamanie kompresyjne 1° trzonu 11 i 12 - tego kręgu piersiowego ( Thll i Th 12 ) oraz - złamanie górnej płytki granicznej 1 - go kręgu lędźwiowego (LI) odcinka lędźwiowego,

- zespół bólowy wysiłkowo - przeciążeniowy kręgosłupa odcinka piersiowego ( Th) i lędźwiowo - krzyżowego ( L - S ),

- złamanie podgłowowe strzałki prawej,

- skręcenie odcinka szyjnego kręgosłupa, stłuczenie miednicy.

Nie odzyskał dość zadowalającej wydolności dynamicznej kręgosłupa w zakresie zgięcia rotacji i nachylenia odcinka TH/L/S. Występują u niego bóle wysiłkowo -przeciążeniowe okolicy pleców i lędźwiowej. Badanie RTG na płycie DVD wykazuje zrost kostny ze sklinowaceniem nieznacznego stopnia /I0/ trzonu Th 11, 12 i 12 LI. Chodzi sprawnie bez zaopatrzenia ortopedycznego kolana prawego i kręgosłupa.

Trwały uszczerbek wynosi u powoda 15 % według punktu 90b Tabeli Uszczerbków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r., w związku z ograniczeniem rotacji powyżej 20° i zgięcia do 50 cm. Ponieważ nie stwierdzono u powoda całkowitego usztywnienia kręgosłupa, brak jest podstaw do orzeczenia uszczerbku na wyższym poziomie procentowym.

Złamanie strzałki z małą, dyskretną niestabilnością boczną bez ubytków ruchowych kolana prawego, spowodowało trwały uszczerbek według punktu 159 w wysokości 3%, a odcinek szyjny z małymi ubytkami ruchowymi szyi, spowodował trwały uszczerbek w wysokości 1 %.

Suma trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda wyniosła 19%. Nie obejmuje on dolegliwości bólowych tj. urazowych zespołów bólowych korzeniowych.

Przebyte przez powoda obrażenia spowodowały u niego cierpienia psychofizyczne dużego stopnia przez okres 1 miesiąca, kiedy zmuszony był leżeć w domu zgodnie z zaleceniem poszpitalnym. Po tym okresie, w czasie początkowej pionizacji i przez okres zalecenia oszczędzającego trybu życia, występowały u niego średnie cierpienia przez okres 6 miesięcy od urazu. Od 7 - go miesiąca stopień cierpień jest lekki. Rozmiar odchyleń statyczno - dynamicznych, ubytki ruchowe dużego stopnia, bez znieksztaceń zarysów stawów i bez zaników mięśniowych i utrwaloną małą kompresją 3 kręgów oraz zgłaszane obecnie bóle odcinka piersiowego i niewielkie lędźwiowego, pozwalają uznać, że cierpienia pozostaną na poziomie lekkim.

Przez okres 1 - go miesiąca powód potrzebował pomocy innych osób w zaspokajaniu potrzeb dnia codziennego w wymiarze 10 godzin dziennie, gdyż był osobą leżącą z zakazem wstawania i chodzenia. Od 2 - ego do 6 - tego miesiąca potrzebował pomocy w wymiarze 2 godzin dziennie. Po tym okresie pomocy już nie potrzebował.

Rokowania co do stanu zdrowia na przyszłość są stabilne. Nie należy się spodziewać znacznego kalectwa. Jednak z powodu utrzymujących się dolegliwości, utrwalonej, małej kompresji 3 kręgów, zaznaczonych ubytków ruchowych należy przyjąć, że rokowania nie są w pełni pomyślne. Pełny powrót do sprawności jak przed wypadkiem nie jest możliwy. Utrudnienia w normalnym funkcjonowaniu są trwałe i ograniczają powoda w normalnym trybie życia, a w tym w uprawianiu zajęć sportowych i wykonywaniu czynności nadmiernie przeciążających. Okres leczenia czynnego został zakończony, lecz ograniczenia ruchowe powoda i ewentualne pogorszenie sprawności powodują, że w przebiegu przyśpieszonych zmian zwyrodnieniowych będzie musiał korzystać z okresowej rehabilitacji i farmakoterapii.

Leczenie farmakologiczne zwiększy potrzeby powoda na leki przeciwbólowe i rozkurczowe, kosztujące miesięcznie 50,00 zł.

Zgłaszane dolegliwości bólowe i duże ubytki dynamiczno - statyczne mogą skutkować częściową, okresową niezdolnością do pracy. Z powodu naruszenia sprawności narządu ruchu, powód jest osobą częściowo niezdolną do pracy.

Powód nigdy nie wymagał w związku z wypadkiem specjalnego odżywiania i nie będzie go wymagał go w przyszłości. Korzystanie z zabiegów rehabilitacyjnych i wizyt w gabinetach lekarskich jest refundowane przez NFZ.

Neurologicznie rozpoznano u powoda zespół bólowy odcinka szyjnego kręgosłupa, ze słabo wyrażoną rwą barkową po urazie skrętnym, a nadto stan po złamaniu trzonów kręgów Thl 1 i LI, bez zespołu korzeniowego.

Przebyty uraz spowodował 5 % uszczerbku na zdrowiu zgodnie z pkt. 94a Tabeli Uszczerbków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r.

Neurologiczne skutki urazu w niewielkim stopniu wpływały na zakres cierpień fizycznych powoda. Jego cierpienia spowodowane były głównie ortopedycznymi skutkami urazu. Doznany przez niego neurologiczny uszczerbek na zdrowiu, rokuje dobrze po zastosowaniu dalszej rehabilitacji i ewentualnego leczenia farmakologicznego.

Stan neurologiczny nie wpływa w sposób znaczący na uprawianie sportów, pracy twórczej, artystycznej lub zawodowej.

Sąd Rejonowy zważył, iż przepis art. 444 § 1 k.c. stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie przepisu art. 445 § 1 k.c.

W przepisie art. 24 § 1 k.c., ustawodawca przewidział możliwość żądania przez osobę, której dobra osobiste zostały naruszone, zadośćuczynienia pieniężnego na zasadach przewidzianych w kodeksie. W obecnym stanie prawnym istnieją dwie podstawy normatywne domagania się zadośćuczynienia pieniężnego przez pokrzywdzonego, zawarte w przepisach art. 445 i 448 k.c.

Zadośćuczynienie za krzywdę jest swoistą postacią odszkodowania, którego celem jest rekompensowanie uszczerbku w dobrach osobistych (szkody niemajątkowej), oczywiście w takim zakresie, w jakim taka rekompensata, ze względu na szczególny charakter tych dóbr, jest możliwa za pomocą świadczeń pieniężnych. Zadośćuczynienie ma na celu kompensatę nie tylko cierpień fizycznych, ale również niekorzystnych następstw zdarzenia w sferze psychiki poszkodowanego i przywrócić ma poszkodowanemu równowagę emocjonalną naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne. Ma łagodzić szkody z tytułu cierpień fizycznych i psychicznych.

W literaturze podkreśla się fakultatywny i tym samym uznaniowy charakter zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną, gdyż stanowi przybliżony ekwiwalent za doznaną przez pokrzywdzonego szkodę niemajątkową (krzywdę). Powszechnie uważa się, że powinno ono wynagrodzić doznane przez pokrzywdzonego cierpienia, utratę radości życia oraz ułatwić mu przezwyciężenie ujemnych przeżyć psychicznych. W orzecznictwie podkreśla się, że zadośćuczynienie pieniężne, o którym mowa w art. 445 § 1 k.c, ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Dlatego ustalając kwotę zadośćuczynienia, należy mieć na uwadze rozmiar cierpień fizycznych związanych z zaistnieniem wypadku, jak i dolegliwości bólowe powstałe w następstwie urazu oraz długotrwałego leczenia ( por. wyrok SN z 18.11.2004 r., I CK 219/04).

Przesłanki do wystąpienia z roszczeniem o zadośćuczynienie pieniężne są w zasadzie analogiczne jak przesłanki dochodzenia naprawienia szkody majątkowej. Wynika to z faktu, iż przepisy regulujące kwestie zadośćuczynienia nie wprowadzają odrębnych przesłanek uzasadniających domaganie się tegoż zadośćuczynienia. Dlatego przyjmuje się, że w tym zakresie należy odwołać się do ogólnych podstaw odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych.

Podstawową przesłanką domagania się zadośćuczynienia jest doznanie szkody niemajątkowej (krzywdy) wynikającej z określonych faktów, z którymi norma prawna wiąże obowiązek jej naprawienia (czynów niedozwolonych). Utożsamiana jest ona z negatywnymi przeżyciami w sferze psychicznej i musi być konsekwencją naruszenia dóbr osobistych, a nie majątkowych. Podstawą żądania rekompensaty za doznaną krzywdę jest naruszenie dobra osobistego i wynikająca z tego faktu szkoda niemajątkowa. Pomiędzy nimi musi zaistnieć związek przyczynowy o charakterze adekwatnym, czyli szkoda musi być normalnym następstwem określonego działania, czy też zaniechania. Związek przyczynowy nie tylko jest przesłanką odpowiedzialności za krzywdę, ale również rozstrzyga o granicach tejże odpowiedzialności. Zgodnie z zasadą wyrażoną w przepisie art. 6 k.c, ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na pokrzywdzonym.

Zadośćuczynienie na podstawie przepisu art. 445 § 1 k.c. może być przyznane pokrzywdzonemu tylko w przypadku wyrządzenia mu krzywdy poprzez naruszenie wskazanych w nim dóbr osobistych. Dlatego zasądzenie stosownej sumy pieniężnej możliwe jest tylko w razie uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia, pozbawienia wolności czy też skłonienia za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu.

Najczęstszą podstawą żądania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest spowodowanie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Szkoda niemajątkowa polega tu na naruszeniu integralności cielesnej oraz zdrowia poszkodowanego. Chodzi więc o cierpienia fizyczne w postaci bólu czy też innych dolegliwości, oraz cierpienia psychiczne, będące konsekwencja naruszenia wskazanych dóbr osobistych. Jednak nie można zapomnieć o cierpieniach moralnych (psychicznych). W orzecznictwie sądowym zadośćuczynienie pieniężne obejmuje zarówno cierpienia fizyczne, jak i cierpienia psychiczne ( por. wyrok SN z 11.7.2000 r., II CKN 1119/98, niepublikowany).

Cierpienia fizyczne i psychiczne występują z reguły razem i wzajemnie na siebie wpływają. Zadośćuczynienie przysługuje nie tylko osobom, które doznają cierpień fizycznych i psychicznych z powodu uszkodzenia ich ciała lub doznania rozstroju zdrowia, ale również tym osobom, które nie są w stanie odczuć tych naruszeń. Orzecznictwo sądowe uznało, że pokrzywdzonemu przysługuje z tytułu cierpień fizycznych i psychicznych tylko jedno roszczenie (por. wyr. SN z 3.2.2000 r., I CKN 969/98).

Przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego pokrzywdzonemu ma charakter fakultatywny. Oznacza to, iż uznaniu sądu pozostawiono rozstrzygnięcie kwestii, czy w konkretnym przypadku naruszenia wskazanych w komentowanym przepisie dóbr osobistych zasądzi zadośćuczynienie oraz w jakiej wysokości. Przyznana sądowi ustawowo swoboda w tym zakresie nie oznacza, że sąd może orzekać na zasadach dowolności (por. wyr. SN z 17.1.2001 r., II KKN 351/99, Prok. i Pr. 2001, Nr 6, s. 11). Jeżeli zostaną spełnione ustawowo określone przesłanki uzasadniające roszczenie o zadośćuczynienie, to odmowa jego zasądzenia będzie musiała mieć charakter wyjątkowy, kiedy okoliczności towarzyszące wyrządzeniu szkody niemajątkowej będą przemawiały przeciwko takiemu orzeczeniu.

Wysokość zadośćuczynienia spełnia funkcję kompensacyjną, a więc powinno ono być pochodną wielkości doznanej krzywdy. Przyznana suma pieniężna powinna być utrzymana w rozsądnych granicach i dostosowana do aktualnych stosunków majątkowych i powinna być umiarkowana. Krzywda wynagradzana zadośćuczynieniem pieniężnym jest szkodą niemajątkową. Charakter takiej szkody decyduje o jej niewymierności. Przyznanego poszkodowanemu zadośćuczynienia nie należy zatem traktować na zasadzie ekwiwalentności, którą charakteryzuje wynagrodzenie szkody majątkowej. Odpowiedniość kwoty zadośćuczynienia, o której stanowi art. 445 § 1 k.c, ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, a jednocześnie nie być źródłem wzbogacenia (por. wyrok SN z 9.2.2000 r., III CKN 582/98). Pojęcie "sumy odpowiedniej" użyte w art. 445 § 1 k.c. ma charakter niedookreślony. W judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok SN z 28.9.2001 r., III CKN 427/00 ) Suma odpowiednia w rozumieniu art. 445 k.c. nie oznacza sumy dowolnej, określonej wyłącznie według uznania sądu, gdyż jej prawidłowe ustalenie wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności, mogących mieć w danym przypadku znaczenie; zadośćuczynienie powinno mieć charakter kompensacyjny, a więc przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość i być tak ukształtowane, by stanowić ekwiwalent doznanej krzywdy; z drugiej strony należy utrzymać wysokość zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, co nie może podważać kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia.

Można ogólnie stwierdzić, że określając wysokość zadośćuczynienia, sąd powinien brać pod uwagę wszystkie okoliczności, które dotyczą rodzaju chronionego dobra, rozmiaru doznanej krzywdy, charakteru następstw naruszenia, stosunków majątkowych zobowiązanego, stopnia jego winy.

Zadośćuczynienie należne osobie pokrzywdzonej deliktem ma na celu złagodzenie doznanych cierpień fizycznych i moralnych. Wysokość zadośćuczynienia musi zatem pozostawać w zależności od intensywności tych cierpień, czasu ich trwania, ujemnych skutków zdrowotnych, jakie osoba poszkodowana będzie zmuszona znosić w przyszłości. W dążeniu do określenia wysokości zadośćuczynienia nie da się natomiast uzasadnić stosowania takich kryteriów ocennych, które są właściwe szacowaniu szkód rzeczowych. Nie można zatem mierzyć wysokości zadośćuczynienia potrzebą dostępności do określonych dóbr: samochodu, konta bankowego, mieszkania itp. (por. wyr. SN z 29.9.2004 r., II CK 531/03).

Nie bez znaczenia dla wysokości zadośćuczynienia ma kwestia stopnia zawinienia po stronie sprawcy. W orzecznictwie sformułowano tezę, że intensywność winy sprawcy naruszenia dobra osobistego, może być czynnikiem zwiększającym zakres doznanej krzywdy.

Z wyroku zaległego w aktach szkody wynika, że postępowanie karne w stosunku do w stosunku do J. P.oskarżonego o to, że w dniu 04 sierpnia 2011 r. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w mchu drogowym w ten sposób, że jadąc jako kierujący samochodem osobowym marki(...)nie zachował należytej ostrożności i nie udzielił pierwszeństwa na prawidłowo oznakowanym przejściu dla pieszych i doprowadził do potrącenia pieszego K. W.- zostało warunkowo umorzone.

Sprawca wypadku J. P., był ubezpieczony w ramach OC w pozwanym (...) Spółka Akcyjna.

Zgodnie z art. 436 § 1 w zw. z art. 435 k.c. odpowiedzialność cywilną za szkodą na osobie wyrządzoną ruchem mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sil przyrody, ponosi min. posiadacz samoistny. Artykuł 23 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych nakłada na posiadacza pojazdu mechanicznego obowiązek zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC, za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego pojazdu.

Istota umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, to obowiązek zakładu ubezpieczeń zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi min. ubezpieczający.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna, uznało swoją odpowiedzialność i wypłaciło powodowi kwotę 15.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, kwotę 51,44 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i kwotę 1.344,00 zł tytułem zwrotu kosztów opieki, tj. 1.008zł za 28 dni x 6 godz. / dziennie x 6 zł oraz 366 zł za 14 dni po 4 godz. / dziennie x 6 zł/godz.

Spór dotyczył wysokości zadośćuczynienia oraz wysokości odszkodowania, za poniesione koszty wywołane uszkodzeniem ciała, wskutek zdarzenia z dnia 4 sierpnia 2011 r.

W sprawie zostały złożone dwie opinie biegłych lekarzy ortopedów , a to J. B. i R. E. Pierwszy ustalił wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu na 10 %, tj. niżej niż lekarz orzecznik, który ustalił ją na 15 %, a drugi na 19 %.

Opinia biegłego lekarza ortopedy R. E. była obszerniejsza i bardziej profesjonalna, poparta dokumentacją lekarską oraz szczegółowa analizą Drobiazgowo ocenia uszczerbek na zdrowiu powoda i jego skutki. Dlatego Sąd uznał, że to opinia biegłego R. E. powinna być podstawą wyroku w sprawie jako bardziej przekonywująca.

W wyniku potrącenia powód K. W.doznał złamania kompresyjnego trzonów kręgów LI, T'hl2, Thll, złamania podgłowowego kości strzałkowej prawej, skręcenia kręgosłupa szyjnego i stłuczenia miednicy. W dniach 4-10 sierpnia 2011 r. był hospitalizowany na Oddziale(...)w R., a następnie w dniach 7-13 września 2011 r. przebywał na tym oddziale celem oceny zrostu kręgosłupa i spionizowania. Od września 2011r. do stycznia 2012r. był leczony w (...)w R..

Po przebytym urazie narządu ze złamaniem kręgosłupa, rozpoznanie lekarskie wykazało u powoda K. W.:

- złamanie kompresyjne 1° trzonu 11 i 12 - tego kręgu piersiowego (Thll i Th 12 ) oraz złamanie górnej płytki granicznej 1 - go kręgu lędźwiowego (LI) odcinka lędźwiowego,

- zespół bólowy wysiłkowo - przeciążeniowy kręgosłupa odcinka piersiowego ( Th) i lędźwiowo - krzyżowego ( L - S ),

- złamanie podglowowe strzałki prawej,

- skręcenie odcinka szyjnego kręgosłupa, stłuczenie miednicy.

Nie odzyskał zadowalającej wydolności dynamicznej kręgosłupa w zakresie zgięcia rotacji i nachylenia odcinka TH/L/S. Występują u niego bóle wysiłkowo - przeciążeniowe okolicy pleców i lędźwiowej. Badanie RTG na płycie DVD wykazuje zrost kostny ze sklinowaceniem nieznacznego stopnia 11°I trzonu Th 11, 12 i 12 LI. Chodzi sprawnie bez zaopatrzenia ortopedycznego kolana prawego i kręgosłupa.

Trwały uszczerbek wynosi u powoda 15 % według punktu 90b Tabeli Uszczerbków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r., w związku z ograniczeniem rotacji powyżej 20° i zgięcia do 50 cm. Ponieważ nie stwierdzono u powoda całkowitego usztywnienia kręgosłupa, brak jest podstaw do orzeczenia uszczerbku na wyższym poziomie procentowym.

Złamanie strzałki z małą, dyskretną niestabilnością boczną bez ubytków ruchowych kolana prawego, spowodowało trwały uszczerbek według punktu 159 w wysokości 3%, a odcinek szyjny z małymi ubytkami ruchowymi szyi, spowodował trwały uszczerbek w wysokości 1 %.

Suma trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda wyniosła 19 %. Nie obejmuje dolegliwości bólowych tj. urazowych zespołów bólowych korzeniowych.

Przebyte przez powoda obrażenia spowodowały u niego cierpienia psychofizyczne dużego stopnia przez okres 1 miesiąca, kiedy zmuszony był leżeć w domu zgodnie z zaleceniem poszpitalnym. Po tym okresie, w czasie początkowej pionizacji i przez okres zalecenia oszczędzającego trybu życia, występowały u niego średnie cierpienia przez okres 6 miesięcy od urazu, a od 7 - go miesiąca stopień cierpień jest lekki. Rozmiar odchyleń statyczno - dynamicznych, ubytki ruchowe dużego stopnia bez znieksztaceń zarysów stawów i bez zaników mięśniowych, utrwaloną małą kompresją 3 kręgów oraz zgłaszane obecnie bóle odcinka piersiowego i niewielkie lędźwiowego pozwalają uznać, że cierpienia pozostaną na poziomie lekkim.

Przez okres 1 - go miesiąca powód potrzebował pomocy innych osób w zaspokajaniu potrzeb dnia codziennego w wymiarze 10 godzin dziennie, gdyż był osobą leżącą z zakazem wstawania i chodzenia, a od 2 - ego do 6 - tego miesiąca potrzebował pomocy w wymiarze 2 godzin dziennie. Po tym okresie pomocy już nie potrzebował.

Rokowania co do stanu zdrowia na przyszłość są stabilne. Nie należy się spodziewać znacznego kalectwa. Jednak z powodu utrzymujących się dolegliwości, utrwalonej, małej kompresji 3 kręgów, zaznaczonych ubytków ruchowych należy przyjąć, że rokowania nie są w pełni pomyślne. Pełny powrót do sprawności jak przed wypadkiem, nie jest możliwy. Utrudnienia w normalnym funkcjonowaniu są trwałe i ograniczają powoda w normalnym trybie życia, a w tym w uprawianiu zajęć sportowych i wykonywaniu czynności nadmiernie przeciążających. Okres leczenia czynnego został zakończony, lecz ograniczenia ruchowe powoda i ewentualne pogorszenie sprawności powodują, że w przebiegu przyśpieszonych zmian zwyrodnieniowych, będzie musiał korzystać z okresowej rehabilitacji i farmakoterapii.

Leczenie farmakologiczne zwiększy potrzeby powoda na leki przeciwbólowe i rozkurczowe, kosztujące miesięcznie 50,00 zł.

Zgłaszane dolegliwości bólowe i duże ubytki dynamiczno - statyczne mogą skutkować częściową, okresową niezdolnością do pracy. Z powodu naruszenia sprawności narządu ruchu, powód jest osobą częściowo niezdolną do pracy.

Powód nigdy nie wymagał w związku z wypadkiem specjalnego odżywiania i nie będzie go wymagał go w przyszłości. Korzystanie z zabiegów rehabilitacyjnych i wizyt w gabinetach lekarskich jest refundowane przez NFZ.

Nie do przyjęcia jest kwota zadośćuczynienia w kwocie 60.000,00 zł. lansowana przez pełnomocnika powoda, który wyliczył ją mnożąc 24 % trwały uszczerbek na zdrowiu przez 2.500,00 zł. jako wartość 1 %. Przeliczanie w taki sposób wartości zadośćuczynienia wielokrotnie poddane zostało krytyce Sądu Najwyższego.

Wyrokiem z dnia 15 listopada 2011 r. postępowanie karne w stosunku do J. P. oskarżonego o to, że w dniu 04 sierpnia 2011 r. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, zostało warunkowo umorzone.

Określając wysokość zadośćuczynienia na kwotę 45.000,00 zł. sąd brał pod uwagę wszystkie okoliczności, które dotyczą rodzaju chronionego dobra, rozmiaru doznanej krzywdy, charakteru następstw naruszenia i stopnia jego winy wynikającego z wyroku karnego. Mała intensywność winy sprawcy naruszenia dobra osobistego, potraktowana została jako czynnik zmniejszający zakres doznanej krzywdy.

Ponieważ powodowi wypłacona została już kwota 15.000,00 zł., należało zasądzić na jego rzecz kwotę 30.000,00 zł.

Zasądzenie zadośćuczynienia według cen z daty wyrokowania może uzasadniać przyznanie odsetek dopiero od tej daty (tak wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z 2000-02-10, II CKN 725/98, publ. min. Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna rok 2000, Nr 9, poz. 158, str. 33). Powód dwukrotnie rozszerzał swoje żądanie. Zasady ustalania zadośćuczynienia i jego kompensacyjny charakter zobowiązują Sąd do ustalania kwoty zadośćuczynienia w nawiązaniu do cen z daty orzekania. Dlatego Sąd określił odsetki od daty orzeczenia końcowego w sprawie i nie uwzględnił żądania powoda co do daty ich wymagalności.

Sąd oddalił żądanie powoda zasądzenia dodatkowo kwoty 1.992,00 zł. zwrotu kosztów opieki. Z tego tytułu została wypłacona powodowi kwota 1.344,00 zł. Powód nie udowodnił, jaką kwotę zapłacił opiekunce. Fakt konieczności sprawowania opieki został wykazany przez powołanych w sprawie biegłych. Powód argumentował, że wypłacił opiekunce kwotę 3.000,00 zł., na podstawie Zarządzenia Prezydenta Miasta R.Nr (...)z dnia (...)r., zgodnie z którym wynosi ona 12,70 zł. za roboczogodzinę. Stawka ta może być podstawą wyliczenia zapłaty, lecz obowiązkiem powoda było wykazać, ile roboczogodzin pracowała opiekunka.

O kosztach Sąd orzekł za przepisem art. 98 k.p.c. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę 4.117,00 zł. składają się: kwota 2.417,00 zł. kosztów zastępstwa radcy prawnego, naliczona zgodnie za § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa na podstawie przepisu art. 1 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej ( Dz. U. z 2006, Nr 225, poz. 1635 z późn. zm. w zw. z cz. IV załącznika do tej ustaw}7), 1.200,00 zł. uiszczonej zaliczki na wynagrodzenie biegłych oraz 500,00 zł. opłaty sądowej naliczonej od zasądzonej kwoty 10.000,00 zł., za którą powód uiścił opłatę sądową.

Tytułem zaliczki na wydatki powód K. W. uiścił kwotę 1.200,00 zł. Powołanym biegłym Sąd przysądził wynagrodzenie w kwocie łącznej 1.335,10 zł.

Na podstawie przepisu art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U Nr 167 , poz. 1398 z późn. zm.) sąd nakazał ściągnąć od pozwanego (...) Spółka Akcyjna na rzecz Skarbu Państwa - kasa Sądu Rejonowego w Radomsku kwotę 1.000,00 zł. opłaty sądowej od której powód by zwolniony ( 20.000,00 zł. ) oraz kwotę 135,10 zł. brakującej części zaliczki na wynagrodzenie biegłych. Na podstawie art. 113 ust. 2 pkt. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał ściągnąć od powoda z zasądzonego roszczenia kwotę 750,00 zł. opłaty od oddalonej części żądania powoda.

Z opinii biegłego lekarza medycyny wynika, że z powodu utrzymujących się dolegliwości, utrwalonej, małej kompresji 3 kręgów, zaznaczonych ubytków ruchowych, należy przyjąć, że rokowania nie są w pełni pomyślne. Pełny powrót do sprawności jak przed wypadkiem nie jest możliwy. Utrudnienia w normalnym funkcjonowaniu są trwałe i ograniczają powoda w normalnym trybie życia, a w tym w uprawianiu zajęć sportowych i wykonywaniu czynności nadmiernie przeciążających. Okres leczenia czynnego został zakończony, lecz ograniczenia ruchowe powoda i ewentualne pogorszenie sprawności powodują, że w przebiegu przyśpieszonych zmian zwyrodnieniowych będzie musiał korzystać z okresowej rehabilitacji i farmakoterapii.

Dlatego Sąd ustalił odpowiedzialność pozwanej (...) S.A. w Ł. za skutki wypadku z dnia 04 sierpnia 2011 r. na przyszłość (tak SN w uchwale składu 7 sędziów z dnia 12 kwietnia 1970 r., III RZP 34/69,OSN 1970, poz. 217) .

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go w części tj. w pkt II i III.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1) obrazę przepisów postępowania, tj.:

a. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c, poprzez niedostateczne rozważenie
całokształtu okoliczności sprawy przy ocenie rozmiaru krzywdy doznanej
przez powoda;

b. naruszenie art. 232 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie
części materiału dowodowego, tj. oświadczenia Pani E. K. się na karcie 122 akt sprawy, a tym samym uznanie
roszczenia o odszkodowanie za nieudowodnione.

2) obrazę przepisów prawa materialnego:

a. przez niewłaściwe zastosowanie art. 445 k.c, poprzez nieprawidłowe
ustalenie wysokości zadośćuczynienia w oparciu o zebrany w sprawie
materiał dowodowy,

b. naruszenie art. 455 k.c. i art. 481 § 1 k.c, poprzez nieprawidłowe oznaczenie terminu początkowego naliczania odsetek od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia.

W związku z powyższym wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i:

1. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwot:

a. kwoty 15.000 zł. tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi :

- Od kwoty 5.000 zł. od dnia 7 października 2011r. do dnia zapłaty;

- Od kwoty 10.000 zł. od dnia 20 grudnia 2012r. do dnia zapłaty;

b. kwoty 1.992 zł. tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 października 2011r. do dnia zapłaty;

c. odsetek od dnia 7 października 2011r. do dnia 28 lutego 2013r. w kwocie 5.460 zł.;

2. zasądzenie od pozwanego kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

Ewentualnie wnoszę o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z uwzględnieniem kosztów procesu za obie instancje.

Wnoszę również o zwolnienie powoda z opłaty od apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo uzasadniona.

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia.

Wnioski wysnute na ich podstawie są jednakże częściowo błędne, co w konsekwencji doprowadziło do obrazy prawa materialnego.

Bezspornym jest, że powód doznał uszkodzenia ciała wskutek wypadku drogowego, który miał miejsce w dniu 4 sierpnia 2011r. Zakres obrażeń wynika ze złożonej do akt sprawy dokumentacji medycznej oraz z opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i neurologii ( por. k. 101 i 105 oraz k. 139 - 139v).

Wskazany zakres uszczerbku na zdrowiu w łącznym wymiarze 24% nie był kwestionowany.

Z opinii w/w biegłych wynika znaczny rozmiar i zakres cierpień fizycznych oraz psychicznych autora apelacji. Stopień ich nasilenia był znaczny. Związane to było z szeregiem obrażeń ciała. Pokrzywdzony był hospitalizowany dwukrotnie a następnie leczony w poradni (...) w R..

Pomimo prawidłowego leczenia nie odzyskał zadawalającej wydolności dynamicznej kręgosłupa, zaś bóle wysiłkowo - przeciążeniowe okolicy pleców i lędźwiowej nadal występują.

Pełny powrót do sprawności jak przed wypadkiem nie jest możliwy. Utrudnienia w normalnym funkcjonowaniu są trwałe i ograniczają powoda w codziennym życiu.

Okoliczności te były znane Sądowi I instancji, który nie przypisał im odpowiedniego znaczenia. Powyższe skutkowało naruszeniem art. 445 kc. Sąd meriti dokonując wykładni powołanego przepisu przytoczył stanowisko judykatury wypracowanej w tym zakresie. Rozważania Sądu mają walor teoretyczny i są oderwane od realiów rozpoznanej sprawy.

Nie można zgodzić się ze stwierdzeniem, iż odpowiednią sumą zadośćuczynienia ( uwzględniając kwotę 15.000 złotych wypłaconą w postępowaniu likwidacyjnym) jest 30.000 złotych. Rozmiar i zakres cierpień powoda uzasadnia tezę, iż rekompensata zamyka się w kwocie łącznej 55.000 złotych. Po zaliczeniu sumy już wypłaconej powodowi należy się kwota 40.000 złotych. Odpowiada ona wymogom, o których mowa w w/w przepisie.

Ma również rację apelant zaskarżając bezpodstawne oddalenie powództwa w części dotyczącej odszkodowania obejmującego zwrot kosztów opieki. Sąd całkowicie pominął dokument prywatny ( por. k.122) oraz wyjaśnienia powoda i treść opinii biegłego ortopedy. Żądanie z tego tytułu kwoty 1992 złotych nie jest wygórowane i uwzględnia sumę wypłaconą w postępowaniu przedsądowym.

Z tych więc przyczyn i na podstawie art. 386 § 1 kpc należało zmienić zaskarżony wyrok podwyższając zasądzone zadośćuczynienie do kwoty 40.000 złotych i przyznając skarżącemu odszkodowanie w w/w wysokości.

Powyższe skutkowało także korektą pkt III 2 poprzez nieobciążenie powoda brakującą opłatą sądową.

Nie ma natomiast racji autor apelacji kwestionując datę wymagalności zasądzonego świadczenia. Stanowisko Sądu w tej mierze jest prawidłowe i uwzględnia treść art. 481 kc i powołane w uzasadnieniu stanowisko judykatury.

Z przyczyn podanych wyżej brak jest podstaw do zasądzenia zadośćuczynienia w żądanej wysokości. Prowadziłoby to do zachwiania równowagi pomiędzy zakresem i rozmiarem cierpień a wysokością zadośćuczynienia.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu jest prawidłowe i przyznanie wynagrodzenia pełnomocnikowi odpowiada treści art. 98 kpc.

Z przedstawionych względów apelacja w pozostałej części podlegała oddaleniu ( art.385 kpc)

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 100 kpc stosując zasadę w nim wyrażoną - zniesienie między stronami kosztów procesu skoro apelacja była zasadna jedynie w części.

Na oryginale właściwe podpisy