WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Wołominie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Michał Marcysiak
Protokolant:	Katarzyna Wiśniewska

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2015 r. w Wołominie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w L.

przeciwko Z. P.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 284/13

Uzasadnienie wyroku z dnia 17 czerwca 2015 r.

(...) S.A. z siedzibą w L. wniosła w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie pozew przeciwko Z. P. o zapłatę 4654,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 listopada 2011 r. do dnia zapłaty. Powódka wnosiła również o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powódka wskazała, że należność główna dochodzona pozwem stanowi opłatę z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej, obliczoną według obowiązującego taryfikatora.

Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 21 września 2012 wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Następnie, postanowieniem z dnia 9 styczni 2013 r. Sąd ten uchylił nakaz zapłaty z dnia 21 września 2012 r. w całości i przekazał rozpoznanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Wołominie.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zaprzeczył, aby dopuścił się nielegalnego poboru energii elektrycznej (k.56).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na około tydzień przed 15 listopada 2010 r. licznik energii elektrycznej pobieranej przez urządzenia znajdujące się na posesji Z. P., położonej w Ś., na ulicy (...), został przeniesiony z tej posesji w linię jej ogrodzenia, w taki sposób, iż dostęp do tego licznika możliwy stał się spoza posesji Z. P. – z terenu publicznie dostępnego. Licznik ten znajdował się dotychczas w skrzynce na posesji Z. P., w której umieszczony był również licznik energii elektrycznej pobieranej przez urządzenia sąsiedniej posesji - mieszczącej się na ulicy (...) i zajmowanej przez A. K. (1). Przeniesienie obu liczników do jednej skrzynki w linii ogrodzenia nastąpiło z inicjatywy (...) S.A. z siedzibą w L..

(dowód: zeznania Z. P. w charakterze strony postępowania – k. 123- 124, protokół kontroli nr (...) z dnia 12 września 2011 r. – k.35)

Zarówno Z. P., jak i A. K. (1) nie zamieszkują na co dzień na tych nieruchomościach – są one wykorzystywane rekreacyjnie.

(dowód: zeznania świadka A. K. (1) – k. 107, zeznania Z. P. w charakterze strony postępowania – k. 124).

W dniu 15 listopada 2010 r. miało miejsce włamanie do skrzynki, w której umieszczone zostały, około tygodnia wcześniej, oba liczniki. Licznik energii elektrycznej pobieranej przez urządzenia znajdujące się na posesji A. K. (1) został skradziony, a licznik energii elektrycznej pobieranej przez urządzenia znajdujące się na posesji Z. P. został odkręcony, przewody zostały odcięte. Licznik ten pozostawiony został w skrzynce. W tym samym dniu A. K. (1) zawiadomił o tym zdarzeniu Z. P. oraz Policję i pogotowie energetyczne. Pogotowie energetyczne przywróciło zasilanie na posesjach A. K. (2) oraz Z. P. i zamontowało, z powrotem, licznik energii elektrycznej pobieranej przez urządzenia znajdujące się na posesji Z. P.. Począwszy od 15 listopada 2010 r. dostęp do wnętrza skrzynki zawierającej oba liczniki nie był zabezpieczony przed osobami postronnymi, w związku z czym A. K. (1) miał zamiar zawiadomić o tym dostawcę energii elektrycznej. Po 15 listopada 2010 r. opłaty za prąd pobierany przez urządzenia znajdujące się na posesji Z. P. istotnie zwiększyły się w stosunku do ich poziomu sprzed włamania, mimo niezmienionego sposobu korzystania z nieruchomości i urządzeń pobierających energię elektryczną. Powróciły one do normalnego poziomu dopiero po zamontowaniu nowego licznika w wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu 12 września 2011 r.

(dowód: zeznania świadka A. K. (1) – k. 107-108, zeznania Z. P. w charakterze strony postępowania – k. 123-124, zaświadczenie wystawione przez Komendanta Powiatowego Policji w R. w dniu 16 listopada 2010 r. – k.55).

Po zawiadomieniu Z. P. o konieczności zaplombowania licznika, w dniu 12 września 2011 r. na posesję Z. P. przybyli w cym celu pracownicy powodowej spółki –M. C. (1) i R. P..

(dowód: zeznania świadka M. C. – k.121, zeznania świadka R. P. – k. 122, zeznania Z. P. w charakterze strony postępowania – k. 123-124)

Osoby te przeprowadziły kontrolę licznika Z. P. celem stwierdzenia poprawności funkcjonowania układu pomiarowo – rozliczeniowego pod kątem oddziaływania polem magnetycznym. Kontrolę przeprowadzono poprzez sprawdzenie obrotów tarczy wymuszalnikiem mocy. M. C. i R. P. podjęli, w wyniku tej czynności, decyzję o skierowaniu licznika do badań laboratoryjnych, celem stwierdzenia, czy był poddany oddziaływaniu polem magnetycznym i w wyniku tego uszkodzony.

(zeznania świadka M. C. – k.121, zeznania świadka R. P. – k. 122, protokół kontroli nr (...) z dnia 12 września 2011 r. – k.35)

W wyniku oględzin dokonanych podczas badania laboratoryjnego przedmiotowego licznika, dokonanego przez pracowników (...) S.A. z siedzibą w L. w dniu 12 października 2011 r. stwierdzono, że licznik posiada nieuszkodzoną plombę legalizacyjną, a obudowa licznika pomalowana jest brązową farbą. Ponadto, w wyniku badania, stwierdzono utratę właściwości magnetycznych magnesów hamujących spowodowaną oddziaływaniem na licznik silnym polem magnetycznym, co zdaniem osób wykonujących to badanie, spowodowało nieprawidłowe działanie licznika.

(dowód: protokół nr (...) z dnia 12 października 2011 r. – k.37, zeznania świadka J. W. – k.122-123)

W dniu 9 listopada 2011 r. (...) S.A. z siedzibą w L. wystawiło notę księgową nr (...) na kwotę 4654, 80 zł obejmującą opłatę wymierzoną Z. P. za nielegalny pobór energii elektrycznej według taryfy G11. Nota ta została doręczona Z. P..

(okoliczność bezsporna)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o wyżej wskazanej dowody, a częściowo w wyniku twierdzeń stron wskazujących na okoliczności bezsporne.

Jeśli chodzi o wskazane wyżej dokumenty prywatne to żadna ze stron nie kwestionowała ich mocy dowodowej. Również Sąd nie powziął w tej mierze żadnych wątpliwości. Od razu jednak zaznaczyć należy, że dokumenty te, zgodnie z art. 245 k.p.c., stanowią wyłącznie dowód tego, że osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenia zawarte w tych dokumentach. W szczególności dokumenty te nie są dowodem okoliczności, których dotyczą oświadczenia nimi objęte. Ma to istotne znaczenie w kontekście oceny mocy dowodowej protokołów z kontroli i badania laboratoryjnego sporządzonych przez pracowników pozwanego. Nie mogą one zatem w żadnym stopniu dowodzić nieprawidłowego działania licznika pozwanego oraz ingerencji w ten licznik. Wynika to nie tylko z faktu, że są to dokumenty prywatne, o opisanej wyżej mocy dowodowej, ale również z tego, że dotyczą okoliczności z zakresu wiedzy specjalistycznej, co do których jedynym miarodajnym dowodem jest opinia biegłego właściwej specjalizacji.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków - A. K. (1) w całości, a w przeważającej mierze M. C. oraz R. P.. W ocenie Sądu wszystkie te zeznania nie nasuwają wątpliwości w kwestii ich wiarygodności. Jednakże, wobec ujawnionej sprzeczności w zeznaniach R. P. i M. C., odnoszącej się do tego, czy licznik pozwanego miał uszkodzenia, wskazujące na możliwe oddziaływanie polem magnetycznym, zeznania M. C. nie mogły zostać potraktowane jako wiarygodne w odniesieniu do tej okoliczności. Zauważyć należy, że R. P. wprost wskazał, że licznik nie był zewnętrznie uszkodzony, a jedynie, jego zdaniem, źle wskazywał pomiar. Dodał ponadto, że nie wie, czy na liczniku były zarysowania charakterystyczne dla oddziaływania neodymem, a gdyby były, to zostałoby to stwierdzone w protokole kontroli (k.122). Wobec tego, że w protokole tym brak wzmianki o takich zarysowaniach, Sąd uznał, że okoliczność ta nie została wykazana, nawet mimo tego, że wskazywał na nią w swoich zeznaniach M. C.. Za niewiarygodnością zeznań M. C. w tym zakresie wskazuje bowiem właśnie to, że brak wzmianki o tych zarysowaniach w protokole, który sporządzili świadkowie, a niewątpliwie była to okoliczność istotna. Wzmianki takiej brak jest również w protokole z badań laboratoryjnych, który zawiera przecież wyniki oględzin przedmiotowego licznika.

Sąd nie kierował się przy dokonywaniu ustaleń, co do okoliczności istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia, zeznaniami świadka J. W.. Niemalże w całości zeznania te dotyczyły wiedzy specjalistycznej, w zakresie której miarodajnym dowodem jest jedynie dowód z opinii biegłego. Zeznania tego świadka posłużyły do poczynienia ustaleń, jedynie co do samego faktu poddania licznika pozwanego badaniom laboratoryjnym przez pracowników powoda.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania pozwanego Z. P. składane w charakterze strony. W ocenie Sądu, w świetle całokształtu materiału dowodowego, brak podstaw do zakwestionowania wiarygodności tych zeznań, w szczególności w odniesieniu do okoliczności, że pozwany nie ingerował w układ pomiarowo – rozliczeniowy, a wadliwe działanie tego układu było spowodowane działaniem osoby trzeciej, która dokonała włamania do skrzynki z licznikiem. Wniosek taki można bowiem wyprowadzić nie tylko z zeznań Z. P., ale, uwzględniając wskazania płynące z doświadczenia życiowego i stosując domniemanie faktyczne, o którym mowa w art. 231 k.p.c., także z faktów ustalonych w oparciu o inne dowody. Chodzi tu w szczególności o udowodniony innymi dowodami fakt włamania i wyjęcia licznika pozwanego ze skrzynki oraz pozostawienia skrzynki w takim miejscu i stanie, który umożliwiał, w okresie po 15 listopada 2010 r., dostęp do niej osobom trzecim.

Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw elektroenergetyki na okoliczność dokonania ingerencji w układ pomiarowy energii elektrycznej zamontowany na nieruchomości pozwanego oraz konsekwencji dokonania tego typu ingerencji. Wobec tego, że powód nie wniósł o przeprowadzenie dowodu z oględzin licznika (art. 292 k.p.c. i następne), stanowiącego część tego układu, przeprowadzenie wnioskowanego dowodu z opinii biegłego było bezcelowe. Bez uprzedniego zbadania samego licznika, w sposób jaki przewiduje to prawo procesowe – a więc w drodze oględzin, odpowiedź specjalisty na postawioną przez powoda tezę dowodową, nie miałaby, w ocenie Sądu, waloru wiarygodnego dowodu. Biegły opierać musiałby się bowiem jedynie na dokumentach prywatnych, wskazujących na rodzaj i stan zewnętrzny licznika oraz wynik badania laboratoryjnego. Dodać przy tym należy, iż nie są znane Sądowi kwalifikacje osób, które, z polecenia pozwanego, dokonały tego badania i je zatwierdziły. W tym stanie rzeczy, opinia biegłego wydana jedynie w oparciu o takie dokumenty, musiałaby zostać oceniona jako pozbawiona mocy dowodowej, a dopuszczenie dowodu z tej opinii prowadziłoby jedynie do zbędnego przewlekania postępowania. Skoro powód twierdził, że licznik ten posiadał ślady ingerencji, a żaden przeprowadzony w sprawie dowód okoliczności tej, w ocenie Sądu, nie dowodził, to niezbędne było zawnioskowanie dowodu z oględzin licznika – według decyzji powoda z udziałem lub bez udziału biegłych. Podkreślić należy, iż w przeprowadzeniu dowodu z oględzin uczestniczy sąd, a dowód ten, podobnie jak wszystkie inne dowody w postępowaniu cywilnym, prowadzony jest, co do zasady, jedynie na wniosek strony (art. 232 k.p.c.). Skoro dowód taki nie został zawnioskowany, to zbędne było dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Drugorzędne zatem znaczenie, przy oddalaniu wniosku o przeprowadzenie dowodu z tej opinii, miała okoliczność, czy powód jest w posiadaniu licznika. Niemniej jednak to, że powód już go nie posiada, wynika z zeznań J. W.. Nadto, należy domniemywać, że niezłożenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z oględzin przedmiotowego licznika przez powoda, wynika właśnie z tego faktu. Wszakże powód, reprezentowany w niniejszej sprawie przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, z pewnością zdawał sobie sprawę z konieczności, zgodnego z regułami procesu cywilnego, wprowadzenia w poczet materiału dowodowego również dowodów o charakterze rzeczowym.

Z wyżej wymienionych przyczyn powód nie udowodnił, aby miała miejsce ingerencja w układ pomiarowo – rozliczeniowy, która miałaby wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez ten układ. Okoliczności tej Sąd nie mógł zaś uznać za przyznaną, mimo że brak w tym zakresie wyraźnego stanowiska pozwanego. Jak stanowi art. 230 k.p.c. gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. W okolicznościach niniejszej sprawy należy mieć na uwadze, że pozwany wprost wskazywał, że nie dokonywał ingerencji w układ pomiarowo – rozliczeniowy, a z dokumentów przez niego składanych (k.62) wynika, że podejrzewał on jedynie, iż, o ile taka ingerencja miała miejsce, to nastąpiła w wyniku działania osoby trzeciej. W świetle takiego stanowiska pozwanego Sąd nie mógł uznać za bezsporną okoliczności ingerencji w układ pomiarowo – rozliczeniowy, która miałaby wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez ten układ.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości, jako nieudowodnione.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2012. poz. 1059 ze zm.) w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii, przedsiębiorstwo energetyczne może 1) pobierać od odbiorcy, a w przypadku, gdy pobór paliw lub energii nastąpił bez zawarcia umowy, może pobierać od osoby lub osób nielegalnie pobierających paliwa lub energię opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności albo 2) dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych. Jak stanowi art. 3 punkt 18 tej ustawy nielegalne pobieranie paliw lub energii oznacza pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy. Powód powoływał się w niniejszej sprawie na tę ostatnią postać nielegalnego pobierania energii, tj. pobieranie jej poprzez ingerencję w układ pomiarowo – rozliczeniowy, mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez ten układ. Okoliczności tej jednak nie wykazał, mimo że ciężar jej udowodnienia spoczywał na nim - stosownie do art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. Niewykazanie tej okoliczności samo w sobie przesądza o oddaleniu powództwa.

Niezależnie od powyższego, postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie pozwoliło stwierdzić, iż jeśli taka ingerencja w ogóle miała miejsce, to nastąpiło to wyłącznie z winy osoby trzeciej, za którą pozwany nie ponosi odpowiedzialności, co stanowi przesłankę uwalniającą odbiorcę energii od odpowiedzialności za jej nielegalny pobór.

Dlatego też powództwo zostało oddalone w oparciu o wyżej wskazane przepisy.

(...)

Wołomin, dnia 2 lipiec 2015 r.