UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 marca 2015 roku w sprawie IIK 1002/12 Sąd Rejonowy w Świeciu uznał oskarżonego Ł. B. za winnego tego, że w dniu 30 czerwca 2012r. w O. przy ul. (...), przed lokalem (...), dokonał uszkodzenia ciała A. S. w ten sposób, że uderzył go butelką od piwa w twarz, w wyniku czego pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci złamania korony zęba 22 oraz korony zęba 21, które spowodowały naruszenie czynności narządów ciała, tj. funkcji gryzienia na czas powyżej 7 dni oraz rany tłuczonej wargi dolnej po stronie lewej i obrzęku tkanek miękkich głowy okolicy potylicznej, które to obrażenia naruszyły czynności narządu ciała na okres poniżej 7 dni, tj. występku z art.l57§l kk i za to na podstawie art. 157§ 1 kk, po zastosowaniu art.58§3 kk, wymierzył mu karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 15 zł;

- na podstawie art.415§l kpk zasądził od oskarżonego na rzecz A.
S. kwotę 7.788,00 zł tytułem nieuwzględnionego w części powództwa
cywilnego wraz z ustawowymi odsetkami: - od kwoty 3.000 zł od dnia 12
października 2012r. do dnia zapłaty, od kwoty 2.775,00 zł od dnia 14 lutego 2013r.
do dnia zapłaty, od kwoty 2.013,00 zł od dnia 29 lipca 2013r. do dnia zapłaty , w
pozostałym zakresie powództwo cywilne oddalił;

-: nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa z zasądzonego roszczenia od A. S. kwotę 948, 00 zł;
-: zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 537,00 zł tytułem opłaty sądowej i obciążył go wydatkami poniesionymi w sprawie.

Apelację od powyższego wyroku złożył oskarżony osobiście oraz pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego i powoda cywilnego.

Oskarżony „zaskarżył wyrok w całości i uznając go za niesprawiedliwy wniósł o jego zmianę i uwolnienie go od stawianego zarzutu ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a nadto o oddalenie powództwa cywilnego w całości".

Pełnomocnik A. S. zaskarżył wyrok w części :

-: dotyczącej orzeczonej wobec oskarżonego kary,
-: kwoty zasądzonego powództwa cywilnego,
-: pominięcie orzeczenia dotyczącego zasądzenia zwrotu kosztów pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

Zaskarżonemu wyrokowi na mocy art.438 pkt 1, 3 i 4 kpk zarzucił:

-wymierzenie oskarżonemu rażąco niewspółmiernej kary poprzez jej nadmierną
łagodność, wyrażającą się w orzeczeniu wobec oskarżonego samoistnej kary
grzywny - w tym sposób działania oskarżonego, powstałe skutki i brak okazanej
skruchy po stronie oskarżonego świadczą o nieadekwatności orzeczonej kary do
stopnia zawinienia;

-niewspółmierność zasądzonej kwoty 3.000 zł tytułem zadośćuczynienia do
odczuwanych dolegliwości i cierpienia pokrzywdzonego A. S.;

- obrazę prawa materialnego (art.627 kpk i art.616§2 kpk) przez brak orzeczenia o zwrocie kosztów pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego pomimo złożonego wniosku.

Stawiając powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie wobec oskarżonego Ł. B. kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, zasądzenie od oskarżonego na rzecz A. S. kwoty 11.799 zł z ustawowymi odsetkami od kwot : 5.500 zł od dnia 12 października 2012r. , 2.775 zł od dnia 14 lutego 2013r., od 3.513 zł od dnia 25 lipca 2013r - do dnia zapłaty ; zasądzenie na rzecz A. S. tytułem zwrotu kosztów udziału pełnomocnika przed Sądem Rejonowym zgodnie z przedstawionym zestawieniem; zasądzenie zwrotu kosztów postępowania za II instancję według norm przepisanych, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Ponieważ pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego i powoda cywilnego nie złożył wniosku o uzasadnienie wyroku Sądu Rejonowego, uzasadnienie w tej części, w oparciu o przepis art.457§2 kpk nie zostało sporządzone.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja oskarżonego jest bezzasadna i na uwzględnienie nie zasługiwała.

W ocenie sądu odwoławczego sąd rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, dokonując następnie zgodnej z wszelkimi wymogami i zasadami procesowymi, wszechstronnej, rzetelnej i wnikliwej oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Sąd uwzględnił przy tym zarówno dowody przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, nie przekraczając przy tym zasady swobodnej ich oceny, z których to dowodów wyprowadził prawidłowe i logiczne wnioski, a rozważania sądu a quo znalazły następnie swe odbicie w logicznych i przekonujących wywodach zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Sąd orzekający wskazał jakie fakty uznał za dowiedzione, na czym opierał poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, a następnie z dokonanych ustaleń wyprowadził prawidłowe wnioski. Pozostają one w związku z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Przy czym, przedmiotem rozważań sądu meriti były także te okoliczności, które stanowią istotę wniesionej apelacji. Nie pominięto przy tym żadnego z dowodów, zwłaszcza takiego, który zaważył na treści rozstrzygnięcia. Dokument ów daje wyczerpującą i logiczną odpowiedź na pytanie, dlaczego właśnie taki, a nie inny wyrok został wydany.

Sąd odwoławczy podzielając w całości argumentację zawartą w rzeczonym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, pragnie się do niej odwołać, nie dostrzegając w związku z tym konieczności ponownego jej szczegółowego przytaczania. Sąd odwoławczy nie doszukał się błędów w uzasadnieniu Sądu Rejonowego, które w świetle przyjętych zasad oceny materiału dowodowego, nakazywałyby ów sposób rozumowania, a co za tym idzie wnioski z niego wyprowadzone zakwestionować.

Sąd odwoławczy pragnie zatem odwołać się do przedstawionego sposobu argumentacji, jaki został zaprezentowany przez Sąd Rejonowy w pisemnych motywach orzeczenia w tej materii.

Tymczasem, w ocenie organu ad quem apelacja nie dostarcza dostatecznych argumentów mogących przemawiać za zasadnością jej uwzględnienia, a co za tym idzie, uzasadniać możliwość odmiennego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, ów środek odwoławczy zawiera jedynie odmienną, subiektywną i jednostronną ocenę materiału dowodowego, a podniesione w nim argumenty mają charakter stricte polemiczny. Czyniąc zadość wymogom procedury odniesienia się do poszczególnych argumentów zawartych w apelacji oskarżonego Sąd Okręgowy stwierdza co następuje:

W realiach niniejszej sprawie, nie do zaakceptowania jest eksponowana przez skarżącego koncepcję jego działania w ramach obrony koniecznej oraz iżby to on był osobą pokrzywdzoną a nie A. S.. Z wiarygodnych zeznań świadków wynika że to oskarżony przez cały wieczór był osobą prowokującą konflikt, wyzywał i zaczepiał Ł. M., a następnie gdy drogę zaszedł mu pokrzywdzony A. S. doszło między nimi do wzajemnej wymiany zdań, jak i następnie wzajemnej szamotaniny w trakcie, której oskarżony zadał cios butelką w twarz pokrzywdzonego. Konsekwentne i stanowcze zeznania pokrzywdzonego, M. M., K. K., M.. K. i G. K. nie pozostawiały wątpliwości, że choć pokrzywdzony zaszedł drogę oskarżonemu, aby ten zostawił w spokoju Ł. M., to jednak na skutek wzajemnej szarpaniny jaka się między nimi wywiązała, oskarżony Ł. B. celowo uderzył pokrzywdzonego butelką w twarz. Po tym uderzeniu A. S. stracił równowagę i uderzył głową o posadzkę, a następnie stracił przytomność. W takiej sytuacji wykluczone jest działanie w obronie koniecznej, gdyż doszło do dobrowolnego starcia dwóch osób wzajemnie się prowokujących. W świetle powyższych zeznań nie ma jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, izby oskarżony „ przypadkowo zadał sztuczny cios A. S. butelką „ , na skutek jego własnego zachowania. Każdy bowiem przeciętnie doświadczony człowiek ma świadomość, że uderzenie szklaną butelką w twarz drugiego człowieka może spowodować nie tylko lekkie uszkodzenie ciała, ale także i dalej idące, jak uszkodzenia zębów, czy też kości twarzoczaszki.

Późniejsza zaś sytuacja ataku kolegów pokrzywdzonego i pobicie oskarżonego wykracza poza ramy niniejszego postępowania, co w przyszłości nie wyklucza odrębnego postępowania w tym zakresie.

Z kolei kwestia zachowania pokrzywdzonego krótko po zdarzeniu ( dobry humor, spożywanie lodów itp. ) była przedmiotem krytycznej analizy Sądu, który w tej mierze nie dał wiary świadkom wskazując przy tym motywy takiej oceny.

Sąd odwoławczy nie podziela też argumentacji skarżącego co do budzącego zdziwienie wypisania się pokrzywdzonego na własne żądanie ze szpitala, możliwości spożywania posiłków czy konieczności leżenia po wstrząśnieniu mózgu. Proste doświadczenie życiowe nie pozwala na aprobatę dla tego typu ' zdziwienia" jako, że złamanie koron 2 zębów nie uniemożliwia spożywania posiłków ( powoduje tylko pewne ograniczenia w tym zakresie), nie jest niczym nienaturalnym wypisanie się ze szpitala na żądanie przez pacjenta (jego obrażenia ciała nie były przecież ciężkie i nie zagrażały życiu) a potrzeba leżenia po wstrząśnieniu mózgu jest pewnym zaleceniem lekarskim do czego pacjent nie zawsze się stosuje.

Nie ma też podstaw do kwestionowania uszkodzeń ciała jakich doznał pokrzywdzony. W tej materii opinie biegłych, dokumentacja lekarska nie pozastawiają jakichkolwiek wątpliwości.

Zasadnie bowiem Sąd oparł się w tej materii na opinii biegłego z dziedziny stomatologii (...). L. P. prezentując należytą jej ocenę związaną z kwalifikacją prawną stwierdzonych uszkodzeń, błędem co do daty podjęcia leczenia itp. W konsekwencji nie budzi zastrzeżeń przyjęcie, że uszkodzenie dwóch siecznych zębów przednich z obnażeniem miazgi zębowej należy kwalifikować jako naruszenie czynności narządu ciała na okres powyżej 7 dni, skoro uszkodzenia te skutkowały m.in. brakiem możliwości odgryzania kęsów pokarmowych, nadwrażliwością uszkodzonych zębów na bodźce termiczne i dotykowe, czy trudnościami wymowy. Dodatkowo opinia ta była zbieżna z opinią biegłego P. S., a sąd podzielił wnioski z niej płynące.

Nie jest też prawdziwe twierdzenie oskarżonego o rzekomym uznaniu za niewiarygodną opinii biegłego S. ( skoro powołał innego biegłego ) jako, że pisemne motywy wyroku nie dają podstaw do tego rodzaju twierdzeń ( vide str. 7-8 uzasadnienia).

Ustalenie winy oskarżonego z kolei powoduje zasadność zasądzenia powództwa cywilnego. W myśl art. 415 § 1 kpk bowiem w razie skazania oskarżonego sąd uwzględnia albo oddala powództwo cywilne w całości albo w części. Dlatego też w przedmiotowej sprawie wobec ustalenia, iż oskarżony Ł. B. dopuścił się przestępstwa z art. 157 § 1 kk w wyniku którego pokrzywdzony A. S. doznał obrażeń ciała w postaci złamania korony 2 zębów które spowodowały naruszenie czynności narządu ciała tj. funkcji gryzienia na czas powyżej 7 dni oraz rany tłuczonej wargi dolnej po stronie lewej i obrzęku tkanek miękkich głowy okolicy potylicznej, które to obrażenia naruszyły czynności narządu ciała na okres poniżej 7 dni , Sąd częściowo uwzględnił też powództwo cywilne.

Nie budzi też zastrzeżeń wysokość zasądzonego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz wysokość odszkodowania. Sąd Rejonowy wskazał w tej materii podstawy faktyczne i prawne takiego rozstrzygnięcia, wskazał powody zasądzenia ich w takiej właśnie wysokości. Sąd odwoławczy w pełni tą argumentację akceptuje.

W konsekwencji powyższej argumentacji zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

Uwzględniono wniosek pełnomocnika o zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów zastępstwa procesowego przed sądem I instancji.

Zgodnie z art. 627 k.p.k. w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasądza od skazanego koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego.

Treść przytoczonego wyżej przepisu jest jednoznaczna i wskazuje, że w wypadku skazania oskarżycielowi posiłkowemu przysługuje zwrot "uzasadnionych wydatków", w tym jak w niniejszej sprawie zwrot kosztów ustanowienia w sprawie jednego pełnomocnika (art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k.). Nie ulega żadnej wątpliwości, że oskarżycielowi posiłkowemu przysługuje prawo udziału w postępowaniu sądowym w charakterze strony i może też korzystać z pomocy pełnomocnika, a zatem wydatki z tytułu udziału w sprawie

pełnomocnika należą w myśl cytowanego wyżej przepisu do uzasadnionych

wydatków strony która go ustanowiła.

Skoro przepis art. 627 k.p.k. stanowi, że od skazanego w sprawach z

oskarżenia publicznego sąd zasądza wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego, to należy przyjąć, że chodzi o wydatki rzeczywiście poniesione, jeżeli mieszczą się one w granicy przewidzianej w stawkach dla takich wydatków, a więc między stawką minimalną a maksymalną określoną przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. O ile oskarżyciel posiłkowy wysokości tych kosztów nie jest w stanie udokumentować, to wysokość kosztów ustala się w oparciu o zasadę § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa

kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, która stanowi, że

podstawę zasądzenia opłaty za czynności adwokackie z tytułu zastępstwa

prawnego stanowią stawki minimalne określone stosownymi przepisami (postanowienie SA w Katowicach z dnia 5 czerwca 2009 r., II AKa 61/09, KZS 2009/9/100). W wypadku pełnomocnika występującego przed Sądem Rejonowym jako sądem I instancji stawka ta wynosi 420 złotych i jest powiększana o 20% za każdy kolejny dzień rozpoznania sprawy. Zgodnie z brzmieniem § 2 ust. 2 cyt. Rozporządzenia opłata ta może w być powiększona do 6 krotnej wysokości stawki minimalnej.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego w swoim wniosku o zasądzenie

wydatków powołuje się na przedłożone Sądowi zestawienie kosztów (k. 424 )

wskazując, że poniesione przez oskarżyciela posiłkowego wydatki nie

przekraczały tak określonej stawki minimalnej wskazanej w powoływanym

wcześniej rozporządzeniu. Oczywistym jest, że pełnomocnika działającego z

wyboru łączy z klientem umowa określające jego wynagrodzenie, w granicach

dopuszczalnej szerokiej autonomii i sąd nie powinien ingerować w sferę

uprawnień stron tej umowy. Oskarżyciel posiłkowy winien wysokość tych

kosztów udokumentować, a jeśli tego nie chce lub nie jest w stanie uczynić, to

wówczas wysokość kosztów ustala się w oparciu o zasadę § 2 ust. 2 cyt.

Rozporządzenia.

Sąd Rejonowy mimo obowiązku nie zasądził kosztów oskarżycielowi

posiłkowemu i to mimo złożenia przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego wniosku o zasądzenie wydatków i przedłożenia Sądowi zestawienie kosztów. Powyższe skutkowało zatem stosownym uzupełnieniem orzeczenia w tym zakresie przez Sąd II instancji.

Z kolei w sytuacji nieuwzględnienia apelacji oskarżyciela posiłkowego

brak jest podstaw do zasądzenia na jego rzecz zwrotu wydatków poniesionych na ustanowienie pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym. Zgodnie bowiem z art. 636 § 1 k.p.k. w wypadku nieuwzględnienia wniesionego przez niego środka odwoławczego, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na zasadach ogólnych także koszty wynikające z ustanowienia pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono po myśli

art.634 kpk w zw. z art.624§ 1 kpk.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE