Sygn. akt IV U 67/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lipca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: stażysta Monika Barwacz

po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2015 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania B. Ś.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 21 listopada 2014 roku nr (...)

w sprawie B. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 67/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 29 lipca 2015 r.

Decyzją z dnia 21 listopada 2014 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

(Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.), odmówił B. Ś. przyznania prawa do renty
z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia
18 listopada 2014 r. stwierdziła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

Odwołanie od tej decyzji wniosła B. Ś., domagając się jej zmiany
i przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, że stan zdrowia wywołany schorzeniami ginekologicznymi uniemożliwia jej wykonywanie pracy zarobkowej. Podkreśliła też, do tej pory była uprawniona do renty.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazał, że odwołanie nie wnosi żadnych nowych okoliczności, które miałyby wpływ na zmianę orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołująca B. Ś., urodzona
(...)z zawodu jest szwaczem i w zawodzie tym pracowała.

Od 13 września 2008 r. do 31 sierpnia 2009 r. ubezpieczona pobierała rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, zaś od 1 września 2009 r. do 30 września 2014 r. rentę
z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

W dniu 26 sierpnia 2014 r. wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres.

Zaskarżoną decyzją z dnia 21 listopada 2014 r. ZUS Oddział w T. odmówił B. Ś. przyznania prawa do tego świadczenia, ponieważ Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 18 listopada 2014 r. stwierdziła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

(okoliczności bezsporne)

Sąd Okręgowy ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Lekarz Orzecznik ZUS w opinii lekarskiej z dnia 14 października 2014 r. rozpoznał u wnioskodawczyni:

-

stan po mastektomii lewostronnej w 2008 r. z powodu raka piersi,

-

stan po chemioterapii i radioterapii w trakcie kontroli onkologicznej, bez cech wznowy po skończonej uzupełniającej hormonoterapii w styczniu 2014 r.

W konsekwencji, Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

Na skutek sprzeciwu, sprawa skierowana została do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z dnia 18 listopada 2014 r. podtrzymała stanowisko wyrażone przez Lekarza Orzecznika, rozpoznając u odwołującej:

-

zmiany zwyrodnieniowo- dyskopatyczne kręgosłupa C i L/S bez dysfunkcji
w układzie ruchu oraz ujemne objawy rozciągowe i ubytkowe,

-

stan po leczeniu raka piersi lewej z zajęciem węzłów chłonnych (mastektomia lewostronna 25 czerwca 2014 r. sposobem M., uzupełniona chemioterapią, radioterapią oraz hormonoterapią tamoxifenem zakończoną w styczniu 2014 r.) bez cech wznowy,

-

histerektomię totalną 25 czerwca 2008 r.- mięśniaki macicy.

Orzeczenie to legło u podstaw wydania zaskarżonej decyzji.

dowód:

-

orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 14.10.2014 r.- k. 31 cz. III akt ZUS,

-

orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 18.11.2014 r.- k. 33-34 cz. III akt ZUS,

W celu stwierdzenia, czy i w jakim stopniu odwołująca jest niezdolna do pracy, czy istniejąca u niej poprzednio częściowa niezdolność do pracy ustała, czy nastąpiła poprawa jej stanu zdrowia i na czym polega oraz kiedy powstała niezdolność do pracy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych: lek. med. D. B.- specjalisty neurologa
i lek. med. E. P. specjalisty onkologa.

Biegły neurolog zdiagnozował u odwołującej:

-

zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa z okresowym zespołem bólowym bez istotnego ograniczenia funkcji.

W oparciu o przeprowadzone badanie oraz wyniki badań specjalistycznych uznał, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

W uzasadnieniu opinii podał, że w trakcie badania wnioskodawczyni była prawidłowo zorientowana, pozostawała w logicznym kontakcie, ale w obniżonym nastroje. Brak jest u niej patologicznych zmian neurologicznych. Ruchomość kręgosłupa jest prawidłowa, próba R. ujemna, podobnie jak objawy rozciągowe w kończynach górnych i dolnych. Prawidłowa jest też siła mięśniowa, a chód sprawny. Nie stwierdza się zaników mięśni. Odruchy głębokie w kończynach górnych i dolnych są symetryczne. Badanie fizykalne nie wykazało cech niedowładu, czy ograniczenia sprawności ruchowej. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa wymagają leczenia i rehabilitacji. Okresowe zaostrzenia dolegliwości mogą być leczone w ramach czasowej niezdolności do pracy. Brak jest aktualnych badań obrazowych kręgosłupa i danych o aktualnym przebiegu leczenia. Stwierdzone zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa stanowią przeciwwskazanie do wykonywania ciężkiej pracy fizycznej, nie czynią jednak wnioskodawczyni osobą częściowo niezdolną do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 10.03.2015 r.- k. 9-11,

Biegły onkolog rozpoznał u odwołującej:

-

raka piersi po stronie lewej po zabiegu operacyjnym sposobem M. w 2008 r.,

-

stan po chemioterapii i radioterapii hormonalnej, bez cech wznowy i rozsiewu.

W oparciu o przeprowadzone badanie oraz wyniki badań specjalistycznych uznał, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

W uzasadnieniu opinii podał, że od 6 czerwca 2008 r. do 3 lipca 2008 r. wnioskodawczyni leczona była w Centrum Onkologii z powodu zaawansowanego raka piersi lewej. Poddana została zabiegowi operacyjnemu sposobem M.. Z uwagi na podejrzenie raka jajnika, usunięto jej również macicę z przydatkami. Potem, opiniowana poddawana była chemioterapii i radioterapii, a przez pięć lat leczeniu hormonalnemu. U wnioskodawczyni brak jest cech wznowy i rozsiewu (brak komórek nowotworowych). Stwierdza się jedynie mięśniaki macicy. Z przyczyn onkologicznych odwołująca nie jest osobą niezdolną do pracy.

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 29.05.2015 r.- k. 30-32,

Sąd w całości podzielił opinię biegłego neurologa, a także opinię biegłego onkologa uznając, że zawierają one kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu organizmu odwołującej, a nadto uwzględniają wpływ rozpoznanych u niej schorzeń na zdolność do pracy. Sąd uznał, iż charakterystyka schorzeń została przez biegłych oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej popartej doświadczeniem osób sporządzających opinie. Dlatego też, Sąd podzielił wnioski biegłych sądowych odnośnie zdolności wnioskodawczyni do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Zauważyć przy tym trzeba, że opinia wydana została przez biegłych sądowych o specjalnościach adekwatnych do schorzeń zdiagnozowanych u wnioskodawczyni. Podkreślić ponadto należy, że opiniujący w sprawie biegli swoje ustalenia i wnioski wywiedli po szczegółowej analizie całości dokumentacji medycznej oraz badaniu odwołującej.

Na rozprawie w dniu 29 lipca 2015 r. odwołująca zakwestionowała wydane opinie, podnosząc, że usunięto jej lewą pierś w związku z czym często puchnie jej ręka, która ją dodatkowo boli. Podała, że w lipcu straciła przytomność i w dniu 14 lipca 2015 r. poddana została RTG kręgosłupa. Aktualnie zaś lekarz skierował ją do poradni neurologicznej celem oceny stanu zdrowia i zlecił wykonanie USG brzucha.

Zarzuty te nie zasługiwały na uwzględnienie.

Wydane w sprawie opinie są wyczerpujące. W sposób przejrzysty obrazują stan zdrowia ubezpieczonej. Odpowiadają też na wszystkie istotne pytania, w pełni realizując dyspozycję Sądu wyrażoną w sentencji postanowienia o powołaniu biegłych sądowych. Biegli ci na podstawie osobistego badania wnioskodawczyni, które przeprowadzone zostało dokładnie, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie standardami oraz dogłębnej analizy dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach rentowych, w tym wyników badań specjalistycznych, dokonali prawidłowego rozpoznania i sformułowali ostateczne wnioski, które Sąd w pełni podziela. Biegli sądowi dokonali oceny stanu zdrowia ubezpieczonej
z punktu widzenia kryteriów określonych dyspozycją art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS- wyraźnie wskazując, że nie stwierdza się u niej takiego stopnia naruszenia sprawności organizmu, który czyniłby ją osobą częściowo niezdolną do pracy. Biegły neurolog podał, że brak jest u opiniowanej patologicznych zmian neurologicznych. Ruchomość kręgosłupa jest prawidłowa, próba R. ujemna, podobnie jak objawy rozciągowe w kończynach górnych i dolnych. Prawidłowa jest też siła mięśniowa,
a chód sprawny. Nie stwierdza się zaników mięśni. Odruchy głębokie w kończynach górnych
i dolnych są symetryczne. Brak jest cech niedowładu, czy ograniczenia sprawności ruchowej. Biegły ten zauważył, że okresowe zaostrzenia dolegliwości u opiniowanej mogą być leczone
w ramach czasowej niezdolności do pracy. Biegły onkolog stwierdził zaś, że u odwołującej brak jest cech wznowy i rozsiewu po raku piersi. Stwierdza się u tylko mięśniaki macicy. Z przyczyn onkologicznych wnioskodawczyni nie jest więc osobą niezdolną do pracy. W orzecznictwie wskazuje się, że o niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy. Dotyczy to również schorzeń o przewlekłym charakterze. Występujące u ubezpieczonego schorzenia muszą naruszać sprawność jego organizmu w znacznym stopniu na dłuższy okres czasu (por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 4 czerwca 2014 r., III AUa 1145/13, LEX nr 1496069, wyrok SA
w Lublinie z dnia 14 marca 2013 r., III AUa 133/13, LEX nr 1292677). Również istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy, chociaż
w pewnych okresach wymaga czasowych zwolnień lekarskich (por. wyrok SA w Szczecinie
z dnia 13 marca 2014 r., III AUa 736/13, LEX nr 1451796, wyrok SA w Lublinie z dnia
28 maja 2013 r., III AUa 366/13, LEX nr 1316227). Nie każda zatem choroba, czy kilka chorób, powoduje niezdolność do pracy, a jedynie taka (takie), która powoduje (powodują) naruszenie sprawności organizmu ubezpieczonego w stopniu znacznym. Takiego zaś stopnia naruszenia stanu zdrowia u wnioskodawczyni biegli sądowi nie stwierdzili. W wyroku z dnia 17 kwietnia 2014 r., I UK 378/13 ( Legalis nr 998522) Sąd Najwyższy podniósł, że prawo do renty przysługuje dopóty, dopóki ubezpieczony spełnia warunki ustawowe, o których mowa w art. 12 ust. 1 i 3 w związku z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z FUS. Oznacza to, że dopuszczalne jest okresowe weryfikowanie uprawnień rentowych, uzależnionych od dalszego trwania stanu niezdolności do pracy (art. 107 ustawy). Dlatego nawet długotrwałe pobieranie renty z tytułu niezdolności do pracy nie wyklucza negatywnego zweryfikowania takich uprawnień rentowych, które nie były ustalone „na stałe”, wskutek zmian w stanie zdrowia wymaganych do utrzymania uprawnień rentowych lub dalszego ustalenia prawa do renty. Podkreślić również trzeba, że w postępowaniu sądowym
w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, które ma charakter odwoławczy i kontrolny, postępowanie dowodowe ogranicza się do sprawdzenia zgodności z prawem decyzji wydanej przez organ rentowy. Badanie takie jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydania decyzji, a więc w chwili ustalania prawa do świadczenia przez organ rentowy (por. wyrok SN z dnia 9 października 2014 r., II UK 11/14, LEX nr 1545033). Z tego powodu sąd co do zasady nie może we własnym zakresie ustalać prawa do świadczenia, a ujawniona w trakcie postępowania sądowego zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego jako przesłanka niezdolności do pracy warunkująca prawo do renty, nie może prowadzić do uznania kontrolowanej decyzji za wadliwą i do jej zmiany (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2005 r., I UK 382/04, LEX nr 276245). W niniejszej sprawie decyzja organu rentowego pochodzi z dnia 21 listopada 2014 r., a zatem rolą Sądu była kontrola prawidłowości tej decyzji w dacie jej wydania. Jeżeli po tej dacie stan zdrowia ubezpieczonej uległ pogorszeniu, powinna ona wystąpić do organu rentowego z kolejnym wnioskiem o rentę.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Istotą sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy i w jakim stopniu odwołująca B. Ś. jest niezdolna do pracy, czy istniejąca u niej poprzednio częściowa niezdolność do pracy ustała, czy nastąpiła poprawa jej stanu zdrowia i na czym polega oraz kiedy powstała niezdolność do pracy.

Stosownie do treści art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.), prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

W myśl art. 57 ust. 1 powołanej ustawy, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit.a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 1 ustawy, niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

W myśl ust. 2 powołanego artykułu, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast stosownie do ust. 3, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Równocześnie, jak stanowi art. 13 ust. 1 ustawy, przy ocenie stopnia
i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak również możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Jak wynika z wydanych w niniejszej sprawie opinii sądowo- lekarskich: biegłego neurologa oraz biegłego onkologa, odwołująca, pomimo zmian zwyrodnieniowych odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa z okresowym zespołem bólowym bez istotnego ograniczenia funkcji, raka piersi po stronie lewej po zabiegu operacyjnym sposobem M. w 2008 r., a także stan po chemioterapii i radioterapii hormonalnej, bez cech wznowy i rozsiewu, nie jest osobą niezdolną do pracy.

Skoro więc zaskarżona przez odwołującą decyzja (...) Oddział w T. z dnia
21 listopada 2014 r. była zasadna, jej odwołanie od tej decyzji należało oddalić, przyjmując jako podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia powołane wyżej przepisy ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS oraz art. 477 14 § 1 k.p.c.