UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 października 2013 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P., w wykonaniu punktu 1 wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. III U 153/12, przyznał R. R. prawo do odsetek od podwyższonego świadczenia za okres od 1 września 2002 r. do 10 maja 2004 r.

Nadto decyzją z dnia 21 października 2013 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P., w wykonaniu punktu 2 wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. III U 153/12, przyznał R. R. prawo do odsetek od podwyższonego świadczenia za okres od 1 kwietnia 2007 r. do 28 lutego 2011 r. i za okres od 1 maja 2009 r. do 28 lutego 2011 r.

Odwołanie od powyższych decyzji wniósł R. R., podnosząc wszystkie kwestie dotyczące wysokości jego świadczenia, precyzując w piśmie z dnia 10 marca 2014 r., iż wnosi o zobowiązanie organu rentowego do wypłacenia wyrównania przy zastosowaniu współczynnika 138,76 %. z 20 lat pracy.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania od decyzji z dnia 18 października 2013 r. oraz o odrzucenie odwołania wniesionego w dniu 15 listopada 2013 r. z uwagi na nie wskazanie daty decyzji od której odwołujący wnosi odwołanie.

Pismem z dnia 4 lutego 2014 r. odwołujący wskazał , że odwołanie dotyczy decyzji z dnia 21 października 2014 r. (sprawa ta została zarejestrowana pod sygn. III U 75/14). Sąd Okręgowy połączył do wspólnego rozpoznania sprawę o sygn. III U 75/14 ze sprawą o sygn. III U 74/14 i rozpoznawał je pod sygn. III U 74/14.

Wyrokiem z dnia 6 marca 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. III U 74/14, Sąd Okręgowy w Koninie oddalił odwołania R. R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. z dnia 18 października 2013 r., znak (...) oraz od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. z dnia 21 października 2013 r., znak (...)

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia i rozważania:

Wnioskodawca R. R. urodził się w dniu (...)

Sąd Okręgowy ustalił, iż od dnia 8 stycznia 1991 r. wnioskodawca miał przyznane prawo do renty inwalidzkiej trzeciej grupy, zaś od dnia 1 stycznia 1995 r. prawo do renty inwalidzkiej drugiej grupy, która przekształciła się w rentę z tytułu całkowitej niezdolności.

W dniu 5 maja 1995 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie mu emerytury w związku z ukończeniem (...)roku życia, z uwagi na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych. Do wniosku odwołujący nie dołączył nowych zaświadczeń o wynagrodzeniu i nie domagał się ustalenia emerytury na nowo. Decyzją z dnia 15 maja 1995 r. pozwany przyznał odwołującemu R. R. prawo do emerytury poczynając od dnia 12 kwietnia 1995 r., przyjmując do ustalenia jej wysokości podstawę wymiaru renty, z uwzględnieniem kwoty bazowej po przysługujących waloryzacjach i rewaloryzacjach. Z uwagi na zbieg prawa do dwóch świadczeń, pozwany po ustaleniu, iż korzystniejszym świadczeniem dla odwołującego jest świadczenie rentowe, zawiesił wypłatę emerytury podejmując wypłatę renty.

W dniu 12 kwietnia 2000 r. odwołujący R. R. ukończył (...)lat. W dniu 9 września 2002 r. odwołujący złożył (do protokołu) wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury, składając zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z Przedsiębiorstwa (...) S.A. w upadłości obejmujące lata 1977 - 1991. Decyzją z dnia 9 października 2002 r. pozwany organ rentowy przyznał odwołującemu prawo do emerytury. Do podstawy wymiaru świadczenia przyjął podstawę wymiaru renty i kwotę bazową w wysokości 666,96 złotych (po waloryzacjach 1 324,78 zł, zaś od dnia 1 czerwca 2002 r. – 1 331,40 zł). Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiesił wypłatę świadczenia emerytalnego, z powodu zbiegu prawa do dwóch świadczeń – z rentą, kontynuując wypłatę renty wskazał, że w sytuacji takiej wypłaca się jedno – wyższe świadczenie lub też świadczenie wybrane przez uprawnionego.

W dniu 30 maja 2003 r. odwołujący R. R. ponownie wniósł o przeliczenie świadczenia emerytalnego dołączając do wniosku zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ((...)) za lata 1965 – 1977 wystawione przez Kopalnię (...) S.A. oraz legitymację ubezpieczeniową, w której znajdował się wpis zarobków za okres od dnia 1 lutego 1976 r. do dnia 31 stycznia 1977 r. Jednocześnie odwołujący podniósł, że wysokość wynagrodzenia zawarta w zaświadczeniu (...) jest zaniżona, gdyż nie uwzględnia wszystkich jego składników. Decyzją z dnia 5 czerwca 2003 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił odwołującemu R. R. przeliczenia podstawy wymiaru emerytury z 20 lat kalendarzowych lub z 10 lat kalendarzowych, podając w uzasadnieniu decyzji, że wyliczony ponownie wskaźnik podstawy wymiaru wyniósł – z 20 lat: 97,71%, a z 10 lat kalendarzowych: 68,04%, jest zatem niższy od pierwotnego i brak jest podstaw do przeliczenia świadczenia. Po rozpoznaniu odwołania R. R. od powyższej decyzji Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu, Ośrodek Zamiejscowy w Koninie wyrokiem z dnia 16 marca 2004 r., wydanym w sprawie o sygn. XVII U 1021/03, oddalił odwołanie wskazując, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie pozwoliło na ustalenie wszystkich składników wynagrodzenia, jakie osiągał odwołujący w okresie zatrudnienia w (...), a nie wymienionych w zaświadczeniu (...). Sąd Okręgowy wskazał nadto, że wskaźnik podstawy wymiaru z 10 i 20 lat kalendarzowych był niższy niż pierwotnie ustalony, a zatem nie było możliwe przeliczenie świadczenia emerytalnego zgodnie z art. 111 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Od powyższego wyroku R. R. wniósł apelację, która wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 15 marca 2005 r., wydanym w sprawie o sygn. III AUa 1551/04, została oddalona.

W dniu 22 września 2004 r. R. R. wystąpił z ponownym wnioskiem o przeliczenie świadczenia rentowego na emeryturę zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2002 r. Decyzją z dnia 30 października 2003 r. organ rentowy odmówił przeliczenia wysokości emerytury w części socjalnej świadczenia argumentując, że przeliczenie takie (z uwzględnieniem kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę) dotyczy jedynie emerytur przyznanych po dniu 31 grudnia 1998 r. Odwołujący R. R. nie wniósł odwołania od tej decyzji.

Pismem z dnia 26 stycznia 2004 r. odwołujący ponownie wystąpił o zastosowanie do ustalenia jego emerytury – uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2002 r. podnosząc, że organ rentowy nie wydał w związku z jego wnioskiem żadnej decyzji. W dniu 22 marca 2004 r. odwołujący złożył pozwanemu pismo z dnia 18 marca 2004 r., zawierające kolejny wniosek o zmianę świadczenia rentowego na emerytalne, które według niego winno być wyliczone zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2002 r. z zastosowaniem kwoty bazowej z daty przeliczenia. W wyniku rozpoznania tego wniosku pozwany organ rentowy decyzją z dnia 22 lipca 2004 r. przyznał wnioskodawcy emeryturę od marca 2004 r. zaliczając na poczet tej należności wypłaconą od dnia 1 marca 2004 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek rentę. Do ustalenia wysokości podstawy organ emerytalny przyjął podstawę wymiaru renty, wskaźnik wysokości podstawy w wysokości 104,77%, kwotę bazową 666,96 zł obowiązującą w dniu 31 sierpnia 1996 roku, która po waloryzacjach wyniosła 1 405,51 złotych oraz 35 lat, 11 miesięcy okresów składkowych (431 miesięcy). W zakresie wniosku o zastosowanie uchwały Sądu Najwyższego pozwany wskazał, że wydał już w tym przedmiocie decyzję z dnia 30 października 2003 r. Od decyzji tej R. R. złożył odwołanie podnosząc, że składnik emerytury wynoszący 24% kwoty bazowej oblicza się na podstawie kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę, czyli w jego przypadku w marcu 2004 r. Wyrokiem z dnia 31 maja 2006 r., wydanym w sprawie o sygn. III U 1428/04, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie przyznał odwołującemu prawo do ustalenia podstawy wymiaru emerytury według podstawy wymiaru renty z uwzględnieniem składnika 24% kwoty bazowej obowiązującej w dacie złożenia wniosku o emeryturę, czyli w dniu 9 września 2002 r., tj. kwoty 1 775,89 zł, poczynając od września 2002 r. Sąd Okręgowy w wyroku tym nie oddalił odwołania R. R. w pozostałym zakresie.

W dniu 30 czerwca 2006 r. organ rentowy wydał decyzję wykonującą opisany wyżej wyrok. Do części socjalnej emerytury wnioskodawcy zastosował kwotę bazową w wysokości 1 775,89 zł, obowiązującą w dniu 1 września 2002 r., zaś za podstawę wymiaru przyjął podstawę wymiaru wcześniej pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy. W punkcie 2 decyzji organ rentowy wypłacił odwołującemu należność za okres od dnia 1 września 2002 r. do dnia 31 lipca 2006 r. w kwocie 5 985,27 zł.

W dniu 30 czerwca 2006 r. odwołujący R. R. złożył w organie rentowym pismo, w którym domagał się wykonania prawomocnego wyroku z dnia 31 maja 2006 r. i wypłacenia stosownego wyrównania z odsetkami. Po rozpoznaniu odwołania Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 15 listopada 2006 r., wydanym w sprawie sygn. III U 722/06, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał R. R. prawo do obliczenia podstawy wymiaru emerytury przy uwzględnieniu kwoty bazowej obowiązującej w dacie złożenia wniosku, począwszy od tej daty (punkt I wyroku). Nadto Sąd ten przyznał odwołującemu prawo do odsetek ustawowych od należności określonej w punkcie 2 decyzji.

Decyzją z dnia 18 maja 2007 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, działając na zasadzie art. 114 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, odmówił odwołującemu ponownego przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia emerytalnego z uwzględnieniem wynagrodzenia z (...) za lata 1965 – 1977 podkreślając w uzasadnieniu decyzji, iż brak jest nowych dowodów umożliwiających przeprowadzenie merytorycznego postępowania w zakresie ponownego ustalenia wysokości emerytury. W wyniku odwołania od powyższej decyzji Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie wyrokiem z dnia 3 lipca 2008 r., wydanym w sprawie o sygn. III U 643/07, zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury przyjmując do jej ustalenia wynagrodzenie z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, tj. 1965 – 1982, 1984, 1985 przy uwzględnieniu do obliczenia wynagrodzenia z lat 1965 – 1976 (w wysokości określonej w wyroku), ustalając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 134,93% począwszy od daty złożenia wniosku.

Powyższy wyrok wykonany został przez pozwany organ rentowy na mocy decyzji z dnia 28 sierpnia 2008 r., znak (...), w której świadczenie emerytalne przeliczono od dnia 1 kwietnia 2007 r., tj. od daty określonej wyrokiem. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł wówczas 134,93%. W punkcie 2 decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał odwołującemu należność za okres od dnia 1 kwietnia 2007 r. do dnia 31 sierpnia 2008 r. w kwocie 5.741,09 złotych. Od decyzji tej odwołanie złożył R. R.. W toku postępowania, na rozprawie w dniu 17 marca 2009 r. odwołujący podniósł, że cały czas domaga się naliczenia emerytury z 10 lat kalendarzowych najbardziej dla niego korzystnych z uwzględnieniem wynagrodzeń z (...). Nadto podniósł, że domaga się także wypłaty odsetek od należności określonej w decyzji za czas trwania procesu. Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 17 marca 2009 r. Sąd przekazał do ZUS do rozpoznania, jako nowy wniosek dotychczas nierozpoznany, wniosek odwołującego o przeliczenie wysokości emerytury z 10 lat z uwzględnieniem wynagrodzeń z okresu zatrudnienia w (...) oraz żądanie wypłacenia odsetek od tej należności.

Decyzją z dnia 7 kwietnia 2009 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu wniosku odwołującego z dnia 17 marca 2009 r. przeliczył świadczenie emerytalne R. R. od dnia 1 marca 2009 r. z 10 lat kalendarzowych. Wskaźnik podstawy wymiaru wyniósł 137,12%. W punkcie 2 decyzji organ rentowy przyznał odwołującemu należność za okres od dnia 1 marca 2009 r. do dnia 30 kwietnia 2009 r. wraz ze świadczeniem za maj w kwocie 1 648,16 zł.

Decyzją z dnia 9 kwietnia 2009 r. pozwany organ rentowy odmówił odwołującemu prawa do wypłaty odsetek od należności ustalonej w decyzji z dnia 7 kwietnia 2009 r. podkreślając, że należne wyrównanie wypłacone zostało w terminie płatności świadczenia za miesiąc maj (10 maja 2009 r.), a zatem wypłata należności dokonana została w ustawowym terminie i brak jest podstaw do wypłaty odsetek.

Decyzjami z dnia 5 lutego 2010 r. organ rentowy odmówił odwołującemu prawa do przeliczenia emerytury w części stażowej według kwoty bazowej 1 775,89 zł oraz odmówił prawa do wypłaty odsetek od należności ustalonej decyzją z dnia 30 czerwca 2006 r. Od decyzji tych odwołanie wniósł R. R.. Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2011 r., wydanym w sprawie o sygn. III U 228/10, Sąd Okręgowy w Koninie zmienił decyzję w przedmiocie przeliczenia emerytury w części stażowej w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do obliczenia podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę, tj. kwoty 1 775,89 zł począwszy od dnia 9.09.2002 r. Wyrokiem tym Sąd Okręgowy w Koninie zmienił także decyzję dotyczącą wypłaty odsetek w ten sposób, że przyznał R. R. prawo do odsetek ustawowych od należności 5.985,27 zł wypłaconej na mocy decyzji z dnia 30 czerwca 2006 r., znak (...), za okres od dnia 1 września 2002 r. do dnia 31 lipca 2006 r. Jak wynika z uzasadnienia wyroku, Sąd Okręgowy przyjął, że ubezpieczony składając w dniu 9 września 2002 r. ponowny wniosek o emeryturę miał prawo do obliczenia jej wysokości na nowo w myśl art. 15 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a powołany sposób obliczenia wysokości emerytury wiąże się z kwestią wysokości kwoty bazowej. Wyrokiem z dnia 31 maja 2006 r. przesądzono, że do części socjalnej winna być zastosowana kwota bazowa w wysokości 1 775,89 zł, a według Sądu również ta kwota powinna być zastosowana przy wyliczeniu wysokości podstawy wymiaru świadczenia odwołującego. Tak więc już w dniu 9.09.2002 r. organ rentowy powinien obliczyć wnioskodawcy emeryturę zgodnie z art. 15 ustawy emerytalnej i według podstawy wymiaru renty, a po ich ustaleniu przyznać świadczenie w wysokości korzystniejszej. Tymczasem pozwany wyliczył wysokość emerytury jedynie w oparciu o podstawę wymiaru renty i nawet wówczas do części socjalnej przyjął kwotę bazową w wysokości 666,96 zł, co nastąpiło na skutek błędu organu rentowego. Za uzasadnione Sąd uznał także żądanie wypłaty odsetek od należności ustalonej decyzją z dnia 30.06.2006 r., bowiem opóźnienie w wypłacie należności było błędem organu rentowego, a odsetki powinny być naliczone za okres od miesiąca od którego przeliczono świadczenie tj. od dnia 1 września 2002 r. do 31 lipca 2006 r. Od powyższego wyroku R. R. wniósł apelację do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu. Precyzując wniesioną apelację skarżący wyjaśnił, że domaga się uzupełnienia wyroku przez Sąd Okręgowy w Koninie. Sąd Apelacyjny w Poznaniu postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2011 r., wydanym w sprawie o sygn. III AUa 780/11, odrzucił apelację R. R., a wniosek z dnia 26.07.2011 r. o uzupełnienie wyroku przekazał Sądowi Okręgowemu w Koninie do rozpoznania. Postanowieniem z dnia 29.08.2011 r., wydanym w sprawie i sygn. III U 228/10, Sąd Okręgowy w Koninie odrzucił wniosek R. R. o uzupełnienie wyroku jako złożony po terminie. Na powyższe postanowienie ubezpieczony wniósł zażalenie. Sąd Apelacyjny w Poznaniu postanowieniem z dnia 18 października 2011 r., wydanym w sprawie o sygn. III AUa 111/11, oddalił zażalenie wnioskodawcy, a odpis orzeczenia został doręczony pełnomocnikowi pozwanego dnia 15.11.2011 r. Akta rentowego zwrócono pozwanemu w dniu 22.11.2011 r.

Wykonując prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 7 czerwca 2011 r., wydany w sprawie o sygn. III U 228/10, pozwany organ rentowy wydał decyzje: z dnia 2 grudnia 2011 r. oraz z dnia 23 grudnia 2011 r. Decyzją z dnia 2 grudnia 2011 r. pozwany wykonał punkt 1 przedmiotowego wyroku, dokonując przeliczenia emerytury ubezpieczonego z zastosowaniem kwoty bazowej obowiązującej w dniu 9.09.2002 r. Natomiast decyzją z dnia 23 grudnia 2011 r. pozwany odmówił R. R. prawa do wypłaty odsetek od należności ustalonej decyzją z dnia 28.08.2008 r. i z dnia 14.02.2011 r. Drugą decyzją z dnia 23 grudnia 2011 r. organ rentowy wykonał natomiast punkt 2 wyroku z dnia 7.06.2011 r., którym Sąd Okręgowy w Koninie przyznał odwołującemu prawo do wypłaty odsetek od należności wypłaconej w kwocie 5.985,27 zł. Odwołania od powyższych decyzji wniósł R. R. i odwołania te rozpatrywał Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie w sprawie o sygn. III U 153/12. Wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydanym w sprawie o sygn. III U 153/12, Sąd Okręgowy w Koninie stwierdził, że wyliczenie wysokości emerytury wnioskodawcy za okres od 9.09.2002 r. dokonane przez organ rentowy w decyzji z dnia 2 grudnia 2011 r. w wykonaniu punkt 1 wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 7 czerwca 2011 r., wydanego w sprawie o sygn. III U 228/10, jest prawidłowe i w tym zakresie oddalił odwołanie (pkt 3 wyroku). Jednocześnie Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 23 grudnia 2011 r. w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do wypłaty odsetek od należności ustalonej decyzją z dnia 14 lutego 2011 r. w kwocie 14.466,95 zł od dnia 10 września 2008 roku i w kwocie 331,34 zł od dnia 10 czerwca 2009 r. do dnia wypłacenia tych odsetek, a także zmienił drugą zaskarżoną decyzję z dnia 23 grudnia 2011 r. i zobowiązał organ rentowy do wyliczenia i wypłacenia odwołującemu odsetek od należności określonej w decyzji z dnia 30.06.2006 r. także z okres od dnia 1.09.2002 r. do dnia 10.05.2004 r.

Zaskarżona decyzją z dnia 18 października 2013 r., wydaną w wykonaniu wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. III U 153/12, organ rentowy przyznał odwołującemu prawo do odsetek ustawowych od należności określonej w decyzji z dnia 30 czerwca 2006 roku za okres od 1 września 2002 roku do 10 maja 2004 roku w wysokości 274,77 zł.

Nadto zaskarżoną decyzją z dnia 21 października 2013 r., wydaną również w wykonaniu wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. III U 153/12, organ rentowy przyznał odwołującemu prawo do odsetek ustawowych od podwyższonego świadczenia za okres od 1 kwietnia 2007 r. do 28 lutego 2011 r. i za okres od 1 maja 2009 r. do 28 lutego 2011 r. w łącznej kwocie 3 213,82 zł.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji uznał, że wysokość odsetek ustawowych w obu decyzjach została wyliczona prawidłowo i brak jest podstaw do ich kwestionowania.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. oraz wskazanych przepisów prawa materialnego art. 85 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.), § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 1999 r. Nr 12, poz.104) uznał odwołania za nieuzasadnione.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł odwołujący R. R., zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1. naliczenie wyrównania części stażowej od dnia 1 kwietnia 2007 r. zamiast od dnia 1 września 2002 r.,

2. naliczenie odsetek wybiórczo (jedynie od części socjalnej), a nie „od całości ”(czyli od części socjalnej oraz od części stażowej)

3. „dublowanie postanowień sądu”,

4. brak przeliczenia z 10 lat, tj. 1965 – 1974 i ustalonym współczynnikiem 169,94%,

Wskazując na powyższe zarzuty, apelujący wniósł o:

1. wyrównanie „od całości” wraz z odsetkami zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2010 r., sygn. III BU 4/10,

2. przeliczenie świadczenia „zgodnie z wykładnią do wyroku z dnia 7 czerwca 2011 r. z 10 lat, tj. 1965 – 1974 i ustalonym współczynnikiem 169,94%”,

3. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego,

4. wypłacenie należnych wyrównań części stażowej wraz z odsetkami od całości wypłaconych wyrównań,

5. uzupełnienie części socjalnej i wypłacenie należnych 145 zł.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Wniesioną przez odwołującego apelację uznać należy za bezzasadną.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów, przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. W konsekwencji Sąd Apelacyjny w pełni podzielił wszelkie ustalenia Sądu I instancji i przyjął je za własne.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego, Sąd Apelacyjny podzielił również w całości ocenę prawną dokonaną przez Sąd Okręgowy.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r., Nr 137 poz. 887 ze zm.), zwanej dalej „ustawą systemową”, jeżeli organ rentowy - w terminie przewidzianym w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów lub umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Zgodnie ze zdaniem 2 tego przepisu, nie dotyczy to sytuacji, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które ZUS nie ponosi odpowiedzialności.

Przepis art. 85 ust. 1 ustawy systemowej pozostaje w bezpośrednim związku z art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, zgodnie z którym organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. Jeżeli w wyniku wydanej decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy w tym samym terminie (tj. w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji) dokonuje wypłaty świadczenia (art. 118 ust. 2 ustawy). Jeżeli zaś na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy albo datę przedstawienia tych dowodów (art. 118 ust. 3 ustawy).

Uzupełnieniem przepisu art. 118 ust. 1 ustawy jest art. 118 ust. 1a ustawy, który stanowi, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego, za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zgodnie zaś z przepisem art. 85 ust. 2 ustawy systemowej, wypłacanie odsetek zostało szczegółowo uregulowane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1999 r., Nr 12 poz. 104). Zgodnie z § 2 ust. 1 tego rozporządzenia, odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń - do dnia wypłaty świadczeń. Zgodnie zaś ust. 2 tego przepisu, okres opóźnienia w ustaleniu prawa do świadczeń i ich wypłacie, dla których przepisy określające zasady ich przyznawania i wypłacania przewidują termin na wydanie decyzji, liczy się od dnia następującego po upływie terminu na wydanie decyzji. Przepis § 3 tego rozporządzenia stanowi natomiast, iż ustalenie należnych do wypłaty odsetek oblicza się przez pomnożenie kwoty opóźnionego świadczenia przez liczbę dni opóźnienia i przez roczną stopę procentową odsetek oraz przez podzielenie tego iloczynu przez 365.

Jednocześnie na mocy rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych odsetki ustawowe w spornych okresach wynosiły:

–: w okresie od 1 września 2002 r. do 31 stycznia 2003 r. – 16 % (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych, Dz. U z 2002 r., Nr 117 poz. 1009),
–: w okresie od 1 lutego 2003 r. do 24 września 2003 r. – 13 % (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 2003 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych, Dz. U z 2003 r., Nr 14 poz. 137),
–: w okresie od 25 września 2003 r. do 9 stycznia 2005 r. – 12,5 % (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 września 2003 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych, Dz. U z 2003 r., Nr 166 poz. 1613),
–: w okresie od 10 stycznia 2005 r. do 14 października 2005 r. – 13,5 % (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 stycznia 2005 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych, Dz. U z 2005 r., Nr 3 poz. 16),
–: w okresie od 15 października 2005 r. do 14 grudnia 2008 r. – 11,5 % (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 października 2005 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych, Dz. U z 2005 r., Nr 201 poz. 1662),
–: w okresie od 15 grudnia 2008 r. do 10 marca 2011 r. – 13 % (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 2008 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych, Dz. U z 2008 r., Nr 220 poz. 1434).

Wskazać należy, iż w niniejszej sprawie pozwany organ rentowy był obowiązany do wykonania prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. III U 153/12, w którym Sąd Okręgowy m.in. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 23 grudnia 2011 r., znak (...), w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy do wyliczenia i wypłacenia odwołującemu odsetek od należności określonej w decyzji z dnia 30 czerwca 2006 r. za okres od dnia 1.09.2002 r. do dnia 10.05.2004 r. (pkt 1) oraz zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 23 grudnia 2011 r., znak (...), w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do wypłaty odsetek od należności ustalonej decyzją z dnia 14 lutego 2011 r. w kwocie 14 466,95 zł od dnia 10 września 2008 r. i w kwocie 331,34 zł od dnia 10 czerwca 2009 r. do dnia wypłacenia tych odsetek (pkt 2).

Z uwagi na powyższe organ rentowy w wykonaniu punktu 1 w/w wyroku w dniu 18 października 2013 r. wydał zaskarżoną decyzję znak (...), w której przyznał odwołującemu R. R. prawo do wypłaty odsetek od podwyższonego świadczenia za okres od 1 września 2002 r. do 10 maja 2004 r. (tj. należności określonej w decyzji z dnia 30 czerwca 2006 r.), które to podwyższone świadczenie wynosiło:

–: w okresie od 1 września 2002 r. do 28 lutego 2003 r. – 121,20 zł,
–: w okresie od 1 marca 2003 r. do 29 lutego 2004 r. – 125,68 zł,
–: w okresie od 1 marca 2004 r. do 30 kwietnia 2004 r. – 127,94 zł.

Odsetki za opóźnienie w płatności powyższego podwyższonego świadczenia winny być liczone od daty płatności danego świadczenia (które zostały szczegółowo określone w wyliczeniach odsetek znajdujących się w aktach organu rentowego - k. 840-849) do dnia 10 maja 2004 r., zgodnie z treścią punktu 1 w/w wyroku. Szczegółowe wyliczenie odsetek należnych za ten okres znajduje się w aktach organu rentowego (k. 846-849) i w ocenie Sądu Apelacyjnego jest ono prawidłowe.

Nadto w wykonaniu punktu 2 w/w wyroku organ rentowy w dniu 21 października 2013 r. wydał zaskarżoną decyzję znak (...), w której przyznał odwołującemu R. R. prawo do odsetek ustawowych od podwyższonego świadczenia za okres od 1 kwietnia 2007 r. do 28 lutego 2011 r. i za okres od 1 maja 2009 r. do 28 lutego 2011 r., które to podwyższone świadczenie wyniosło zgodnie z treścią w/w wyroku:

–: 14 466,95 zł, zaś odsetki od tej kwoty winny być liczone od dnia 10 września 2008 r. do dnia wypłacenia tej należności,
–: 331,34 zł, zaś odsetki od tej kwoty winny być liczone od dnia 10 czerwca 2009 r. do dnia wypłacenia tej należności.

Odsetki ustawowe za opóźnienie w płatności powyższych podwyższonych świadczeń zostały obliczone:

–: dla podwyższonego świadczenia w kwocie 14 466,95 zł zgodnie z treścią punktu 2 w/w wyroku od dnia 10 września 2008 r. do dnia wypłacenia tych należności, co nastąpiło w dniu 10 marca 2011 r. (k. 528 – 529 akt organu rentowego) i wyniosły łącznie 3 173,29 zł,
–: dla podwyższonego świadczenia w kwocie 331,34 zł zgodnie z treścią punktu 2 w/w wyroku od dnia 10 czerwca 2009 r. do dnia wypłacenia tych należności, co nastąpiło w dniu 10 marca 2011 r . (k. 528 – 529 akt organu rentowego) i wyniosły łącznie 40,53 zł,

czyli ostatecznie wyniosły łącznie 3 213,82 zł (3 173,29 zł + 40,53 zł).

Szczegółowe wyliczenie odsetek od w/w podwyższonych świadczeń należnych za powyższy okres znajduje się w aktach organu rentowego ( k. 853-870) i w ocenie Sądu Apelacyjnego jest ono prawidłowe.

W konsekwencji, również w ocenie Sądu Apelacyjnego zaskarżone decyzje pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. z dnia 18 października 2013 r. oraz z dnia 21 października 2013 r., znak (...), określające obliczone i przyznane odwołującemu odsetki ustawowe za opóźnienie w płatności powyższych podwyższonych świadczeń w pełni wykonują rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 1 i 2 wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. III U 153/12, a wysokość tych odsetek (szczegółowe wyliczenia znajdują się na k. 840-849 i k. 853-870 akt organu rentowego) została wyliczona prawidłowo.

Odnosząc się zaś do zarzutów apelacji, wskazać należy, iż obie zaskarżone decyzje (decyzja z dnia 18 października 2013 r., znak (...)oraz decyzja z dnia 21 października 2013 r., znak (...)zostały wydane wyłącznie w celu wykonania prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. III U 153/12. Organ rentowy, jako strona postępowania, był bowiem zgodnie z treścią przepisu art. 365 § 1 k.p.c. związany treścią w/w wyroku i na podstawie art. 118 ust. 1 ustawy obowiązany był wydać stosowne decyzje w celu jego wykonania. Z uwagi na powyższe chybiony jest zarzut: dublowania postanowień sądu.

Biorąc zaś pod uwagę, że obie zaskarżone decyzje zostały wydane wyłącznie w celu wykonania w/w wyroku, którego treścią organ był związany, stwierdzić należy, iż podlegają one kontroli wyłącznie w zakresie tego, czy wykonują prawidłowo w/w wyrok – tj. w szczególności czy wykonują go w całości i czy wysokość należnych wnioskodawcy odsetek wynikających z tego wyroku została wyliczona przez organ rentowy prawidłowo. Wszelkie żądania naliczenia odsetek za inny okres lub od innych kwot, niż określone w w/w wyroku z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. III U 153/12, nie mają wpływu na prawidłowość zaskarżonych decyzji. Zaskarżone decyzje mają jedynie charakter tzw. „wykonawczy” i wydane zostały w odniesieniu do opóźnienia w płatności konkretnych kwot i konkretnych okresów opóźnienia, określonych w w/w wyroku, który w tym zakresie korzysta z powagi rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.). Z uwagi na powyższe, za chybiony uznać należy zarzut naliczenia wyrównania w części stażowej od dnia 1 kwietnia 2007 r. zamiast od dnia 1 września 2002 r., zarzut naliczenia odsetek wybiórczo (jedynie od części socjalnej), a nie od całości (czyli od części socjalnej i części stażowej) oraz zarzut braku przeliczenia świadczenia z 10 lat, tj. 1965 – 1974 i ustalonym współczynnikiem 169,94%.

W konsekwencji w ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy słusznie uznał obie zaskarżone decyzje za prawidłowe i wyrokiem z dnia 6 marca 2014 r. oddalił odwołania R. R. od zaskarżonych decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P..

Kierując się powyższymi względami, apelację należało uznać za bezzasadną i na podstawie art. 385 k.p.c. oraz powołanych wyżej przepisów oddalić, co uczynił Sąd Apelacyjny w wydanym wyroku.

SSA Marta Sawińska

SSA Jolanta Cierpiał

SSA Dorota Goss-Kokot

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE