UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 24 kwietnia 2014 r.

Decyzją z dnia 23 grudnia 2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153,
poz. 1227 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił W. S. (1) przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Decyzję tę zaskarżył W. S. (1), domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że przez co najmniej 15 lat pracował w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Podał też, że za okresy zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K. (1)Oddział w B., w (...)Zakładach (...) w B., w Firmie (...) w B. i w (...) Sp. z o.o. w B. ubezpieczony nie przedłożył świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a na podstawie dołączonej przez niego dokumentacji nie można określić, jakiego rodzaju pojazdem kierował w poszczególnych okresach zatrudnienia.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący W. S. (1), urodzony
(...)r., w dniu (...) r. osiągnął 60 lat życia. Na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udokumentował 27 lat, 3 miesiące i 2 dni okresów składkowych
i nieskładkowych.

We wniosku z dnia 21 listopada 2013 r. ubezpieczony wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 23 grudnia 2013 r. ZUS Oddział w T. odmówił W. S. (1) przyznania prawa do tego świadczenia, wskazując, że wnioskodawca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a ponadto nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Od 18 sierpnia 1975 r. do 30 kwietnia 1979 r. i od 2 marca 1981 r. do 15 maja 1992 r. odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie(...)w K. (1)Oddział w B. w pełnym wymiarze czasu pracy. Z dniem
18 sierpnia 1975 r. powierzono mu stanowisko kierowcy w transporcie, a angażem z dnia
29 stycznia 1976 r. przyznano dodatek za rodzaj prowadzonego pojazdu. Z dniem 7 maja 1976 r. powierzono mu obowiązki maszynisty żurawia samojezdnego. W dniu 8 listopada 1976 r. przeniesiono go do pracy na samochodzie autocysternie, przyznając dodatek za rodzaj prowadzonego pojazdu do czasu uruchomienia dźwigu samojezdnego, a z dniem 1 grudnia 1976 r. powierzono stanowisko maszynisty żurawia. Mocą umowy o pracę z dnia 2 marca 1981 r. powierzono odwołującemu stanowisko kierowcy samochodowego- operatora dźwigu. W takim też charakterze w/w pracował do 31 grudnia 1991 r. Od 1 stycznia 1992 r. do
15 maja 1992 r. odwołujący zajmował stanowisko dozorcy.

dowód:

-: umowy o pracę z dnia: 18.08.1975 r., 02.03.1981 r., 29.02.1992 r. i 16.04.1992 r.- akta osobowe,
-: angaże z dnia: 29.01.1976 r., 31.05.1976 r., 08.11.1976 r., 01.12.1976 r., 01.09.1982 r., 15.03.1988 r. i 01.01.1992 r. wraz z wnioskami
o przeszeregowanie- akta osobowe,
-: zaświadczenia kwalifikacyjne z dnia: 18.08.1975 r., 31.05.1976 r., 08.11.1976 r., 01.12.1976 r. i 02.03.1981 r.- akta osobowe,
-: pismo pracodawcy z dnia 30.04.1979 r.,
-: karty obiegowe zmian,
-: świadectwo pracy z dnia 15.05.1992 r.- akta osobowe,

-: kserokopia świadectwa pracy z dnia 30.04.1979 r.- cz. I akt ZUS,

Przedsiębiorstwo (...)w K. (1)Oddzaił w B. świadczyło usługi polegające na sypaniu wałów ochronnych przeciwpowodziowych na W. i R. oraz naprawie dróg po powodziach i zerwaniu wałów. Oddział w B. zatrudniał około 80 osób. Dysponował ciężkim sprzętem budowlanym typu dźwigi, spycharki, zgarniarki, koparki i koparki wielonaczyniowe oraz samochodami ciężarowymi
o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony typu J. i K.. Ciężar całkowity tych samochodów wynosił około 15 ton z ładunkiem. Samych tylko samochodów ciężarowych było około 60. Po przyjęciu do pracy, tj. od 18 sierpnia 1975 r. do 6 maja 1976 r. odwołujący pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony typu S. (1). Uprawnienia do prowadzenia tego typu pojazdów mechanicznych zdobył w wojsku. Uprawnienia do obsługi ciężkich maszyn budowlanych
i drogowych uzyskał natomiast w dniu 5 maja 1976 r. W tym samym dniu przyznano mu uprawnienie klasy III do obsługi żurawi samochodowych kołowych samojezdnych
i samochodowych o ciężarze całkowitym do 10 ton. W 1976 r. odwołujący ukończył również dwumiesięczny kurs dla maszynistów żurawi samochodowych we W.. Zajmując stanowisko maszynisty żurawia wnioskodawca obsługiwał na budowach żurawia samojezdnego- dźwig ŻS- 4 na podłożu S. (1) (...) o ładowności do 4 ton oraz dźwig samojezdny I.. Zajmując stanowisko kierowcy samochodowego- operatora dźwigu jeździł samochodem K. (...)wywrotką i J.. Wywrotką tą woził żwir i płyty. Jednocześnie, był operatorem dźwigu na podwoziu S. (1) (...)i dźwigu samochodowego I.. Gdy jeden z dźwigów uległ awarii, pracował na drugim. Bez względu na rodzaj wykonywanej pracy, tj. kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, maszynisty żurawia, autocysterny czy kierowcy samochodowego- operatora dźwigu, w poszczególnych okresach odwołujący świadczył pracę w danym charakterze stale
i w pełnym wymiarze godzin, z tym, że od 2 marca 1981 r. do 31 grudnia 1991 r. w ramach dobowego wymiaru godzin łączył pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i operatora dźwigu. W godzinach pracy nie był kierowany do realizowania jakichkolwiek innych czynności. Przedsiębiorstwo(...)
(...) jednakowo wynagradzało kierowców samochodów ciężarowych i operatorów dźwigów.

dowód:

-: angaże z dnia: 31.05.1976 r., 08.11.1976 r., 01.12.1976 r., 01.09.1982 r.- akta osobowe,
-: zaświadczenia kwalifikacyjne z dnia: 31.05.1976 r., 08.11.1976 r., 01.12.1976 r. i 02.03.1981 r.- akta osobowe,
-: pismo pracodawcy z dnia 30.04.1979 r.,
-: karty obiegowe zmian,
-: odpis uprawnienia nr (...) Komisji Egzaminacyjno- Kwalifikacyjnej dla maszynisty ciężkich maszyn budowlanych z dnia 05.05.1976 r.- akta osobowe,
-: pismo pracodawcy z dnia 31.05.1976 r.- akta osobowe,
-: zeznania świadków A. B.- 00:13:52,
-: zeznania odwołującego W. S. (1)- 01:45:10,

Od 15 maja 1979 r. do 28 lutego 1981 r. odwołujący był zatrudniony w (...)Zakładach (...)w B. w pełnym wymiarze czasu pracy w charakterze operatora dźwigu.

dowód:

-: kserokopia świadectwa pracy z dnia 26.02.1981 cz. I akt ZUS,

(...)Zakłady (...)w B. były dużym zakładem remontowo- budowlanym, zatrudniającym około 500 osób, w tym kilkudziesięciu kierowców. Zakład ten świadczył usługi remontowo- budowlane na potrzeby wojska i innych podmiotów. Zajmował się na przykład budową nowych domów wczasowych i koszar oraz remontami budynków mieszkalnych na terenie B. i innych miejscowości. Pracownicy tego zakładu świadczyli pracę w delegacji na terenie całego kraju, w szczególności w K. (1), K. (2), B., W. czy w D.. Jako operator dźwigu samochodowego odwołujący obsługiwał dźwig na podwoziu J. (...)o ładowności do 10 ton, tj. za pomocą tego dźwigu ładował towar na samochody ciężarowe i wyładowywał towar z samochodów. Były to płyty betonowe, stal, kręgi żelbetowe, kształtowniki stalowe i wszelkie inne ciężkie materiały. Pracę tę świadczył na bazie, gdzie znajdowały się jeszcze dwa inne dźwigi, tj. dźwig na podłożu S. (1) (...)i największy spośród dźwigów na podłożu J. K. o ładowności do
16 ton. Pracę operatora dźwigu odwołujący wykonywał stale i pełnym wymiarze godzin.
W ramach dobowego wymiaru czasu pracy nie był kierowany do realizowania jakichkolwiek innych czynności.

dowód:

-: zeznania świadka Z. I.- 00:31:48-00:37:11,
-: zeznania świadka K. R.- 01:00:51,

Od 6 września 1994 r. do 5 września 1998 r. odwołujący był zatrudniony w Firmie (...) w B. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 12 ton.

dowód:

-: zaświadczenie z dnia 31.10.2013 r.- k. 21 cz. II akt ZUS,

Firma (...) w B. zajmowała się głównie transportem.
W okresie zatrudnienia odwołującego firma ta zatrudniała około 13-15 kierowców
i świadczyła usługi transportowe na zlecenia różnych podmiotów, to jest firm budowlanych
i melioracyjnych oraz handlowych. Firma ta miała na swoim stanie Kamazy z przyczepami, Kamazy ciągniki siodłowe z naczepami i ciągniki siodłowe z naczepami marki S. (2). Dopuszczalny ciężar całkowity tych pojazdów z ładunkiem wynosił około 40 ton. Odwołujący jeździł najpierw Kamazem z przyczepą, a później ciągnikami siodłowymi
z naczepami K.i S. (2). W ramach dobowego wymiaru czasu pracy oprócz obowiązków kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony nie realizował żadnych innych czynności. W szczególności nie wykonywał pracy mechanika. Tę bowiem realizował inny pracownik zatrudniony w takim charakterze. Odwołujący wykonywał jedynie czynności immanentnie związane z pracą kierowcy,
tj. sprawdzał stan oleju w pojeździe, układ hamulcowy czy ciśnienie w oponach.

dowód:

-: zeznania świadka W. S. (2)- 01:17:14,
-: zeznania świadka M. Z.- 01:24:00-

Od 7 września 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. odwołujący pracował w (...)
Sp. z o.o. w B. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 12 ton.

dowód:

-: świadectwo pracy z dnia 22.07.2003 r.- k. 20 cz. II akt ZUS,

Odwołujący nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

dowód:

-: wniosek o emeryturę z dnia 21.11.2013 r.- k. 2 cz. II akt ZUS,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów oraz zeznania świadków i odwołującego.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków A. B., Z. I., A. L., K. R., W. S. (2) i M. Z. oraz słuchanego w charakterze strony W. S. (1), którzy złożyli depozycje odnośnie rodzaju czynności wykonywanych przez odwołującego w spornych okresach. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były wewnętrznie spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały (co do poszczególnych okresów zatrudnienia), a przy tym były przekonujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Z zeznań tych wyraźnie wynika, że w spornych okresach zatrudnienia, za wyjątkiem pracy na stanowisku dozorcy, ubezpieczony świadczył pracę w szczególnych warunkach.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 poz. 1440), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli
w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje
art. 27 powołanej ustawy, w świetle którego wynosi on co najmniej 20 lat dla kobiet
i 25 lat dla mężczyzn.

Przepis art. 32 ustawy statuuje natomiast, iż ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 1. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu- za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Stosownie do treści art. 32 ust. 4 ustawy, wiek emerytalny, o którym mowa
w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Mowa tu o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Jak wynika z § 1 wskazanego rozporządzenia, stosuje się je do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 1, okresami uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (ust. 2).

Zgodnie zaś z § 4 ust. 1, prawo do emerytury nabywa pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A rozporządzenia, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz legitymuje się wymaganym okresem zatrudnienia, w tym co najmniej okresem 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat, posiadał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany 25- letni okres ubezpieczenia i jak wynika z akt organu rentowego nie przystąpił do OFE.

Rozstrzygnąć natomiast należało, czy wnioskodawca legitymuje się co najmniej
15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawniałoby go tzw. wcześniejszej emerytury.

Kwestią sporną pozostawała więc kwalifikacja pracy ubezpieczonego od 18 sierpnia 1975 r. do 30 kwietnia 1979 r. i od 2 marca 1981 r. do 15 maja 1992 r. w Przedsiębiorstwie (...) w K. (1)Oddział w B., od 15 maja 1979 r. do 28 lutego 1981 r. w (...) Zakładach (...)w B., od
6 września 1994 r. do 5 września 1998 r. w Firmie (...)
w B. oraz od 7 września 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. w (...)Sp. z o.o.
w B..

Odmawiając wnioskodawcy przyznania prawa do świadczenia, organ rentowy podniósł, że za wskazane wyżej okresy zatrudnienia nie przedłożył on świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a na podstawie dołączonej dokumentacji nie można określić, jakiego rodzaju pojazdem w/w kierował w poszczególnych okresach.

Brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie świadczy o tym, że ubezpieczony faktycznie pracy takiej nie realizował. W postępowaniu przed sądem nie stosuje się bowiem ograniczeń dowodowych, jakie istnieją w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym. Zatem okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach może być dowodzona wszelkimi środkami dowodowymi, przy czym sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym (por. uchwały SN: z dnia 17 czerwca 1987 r., III PZP 19/87, OSNC 88/10/132 i z dnia
27 maja 1985 r. III UZP 5/85, LEX nr 14635).

Analiza zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz zeznań świadków
i odwołującego prowadzi do wniosku, że W. S. (1) legitymuje się co najmniej
15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach.

Jeżeli chodzi o pierwszy ze spornych okresów zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K. (1)Oddział w B., wskazać należy, iż na podstawie zgromadzonej w aktach osobowych dokumentacji pracowniczej bez trudu można określić, w jakim charakterze pracował odwołujący w tym przedsiębiorstwie.
Z umów o pracę, angaży wraz z wnioskami o przeszeregowanie, zaświadczeń kwalifikacyjnych, pisma pracodawcy z dnia 30 kwietnia 1979 r. i kart obiegowych zmian wynika, że z dniem 18 sierpnia 1975 r. powierzono wnioskodawcy stanowisko kierowcy
w transporcie, a angażem z dnia 29 stycznia 1976 r. przyznano dodatek za rodzaj prowadzonego pojazdu. W dniu 7 maja 1976 r. powierzono mu stanowisko maszynisty żurawia samojezdnego (dźwigu), w dniu 8 listopada 1976 r. przeniesiono do pracy na samochodzie autocysternie, przyznając dodatek za rodzaj prowadzonego pojazdu do czasu uruchomienia dźwigu samojezdnego, a z dniem 1 grudnia 1976 r. powierzono stanowisko maszynisty żurawia. Na podstawie dokumentacji pracowniczej można też stwierdzić, że mocą umowy o pracę z dnia 2 marca 1981 r. powierzono odwołującemu stanowisko kierowcy samochodowego- operatora dźwigu, w którym to charakterze pracował on do końca 1991 r. Od 1 stycznia 1992 r. aż do końca zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K. (1)Oddział w B., tj. do 15 maja 1992 r., wnioskodawca był natomiast dozorcą.

W oparciu o dokumentację pracowniczą można też ustalić, jaki rodzaj pojazdu prowadził wnioskodawca w spornym okresie. I tak wiadomo, że od 7 maja 1976 r. odwołujący był maszynistą żurawia samojezdnego (dźwigu), od 8 listopada 1976 r. kierowcą autocysterny, zaś od 1 grudnia 1976 r. maszynistą żurawia. Z pisma pracodawcy z dnia
30 kwietnia 1979 r., karty obiegowej zmiany z tego samego dnia i świadectwa pracy z dnia
30 kwietnia 1979 r. wynika, że w okresie zatrudnienia od 18 sierpnia 1975 r. do 30 kwietnia 1979 r. ubezpieczony pracował jako operator dźwigu (...). Zajmując zaś stanowisko kierowcy samochodowego- operatora dźwigu od 2 marca 1981 r. do końca 1991 r.
w/w jeździł K. (...), na co wskazuje treść angażu z dnia 1 września 1982 r.

Na podstawie odpisu uprawnienia nr (...) Komisji Egzaminacyjno- Kwalifikacyjnej dla maszynisty ciężkich maszyn budowlanych można stwierdzić, że z dniem 5 maja 1979 r. przyznano wnioskodawcy prawo do obsługi ciężkich maszyn budowlanych
i drogowych zgodnie z zarządzeniem nr 41 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 14 października 1974 r. w sprawie kwalifikacji i szkolenia maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych- w tym uprawnienie klasy III do obsługi żurawi samochodowych kołowych samojezdnych i samochodowych o wielkości do 10 ton.
W znajdującym się w aktach osobowych piśmie pracodawcy z dnia 31 maja 1976 r. potwierdzono to uprawnienie, a ponadto wskazano, że wnioskodawca ukończył dwumiesięczny kurs dla maszynistów żurawi samochodowych.

Na podstawie zeznań świadka A. B. i odwołującego można jednocześnie stwierdzić, że po przyjęciu do pracy odwołujący pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony typu S. (1). Zajmując stanowisko maszynisty żurawia obsługiwał natomiast żurawia samojezdnego- dźwig(...) na podłożu S. (1) (...) o ładowności do 4 ton oraz dźwig samojezdny I., zaś na stanowisku kierowcy samochodowego- operatora dźwigu jeździł samochodem K. (...)wywrotką
i J., obsługując jednocześnie dźwig na podwoziu S. (1) (...) i dźwig samochodowy I..

Z zeznań świadka i odwołującego w sposób niebudzący wątpliwości wynika też, że odwołujący, zajmując poszczególne stanowiska, tj. kierowcy samochodu ciężarowego
o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony (od 18 sierpnia 1975 r. do 6 maja 1976 r.), maszynisty żurawia samojezdnego (od 7 maja 1976 r. do 7 listopada 1976 r.), kierowcy autocysterny (od 8 listopada 1976 r. do 30 listopada 1976 r.), maszynisty żurawia (od 1 grudnia 1976 r. do 30 kwietnia 1979 r.) oraz kierowcy samochodowego- operatora dźwigu (od 2 marca 1981 r. do 31 grudnia 1991 r.), świadczył pracę w danym charakterze stale i w pełnym wymiarze godzin, a w ramach dobowego wymiaru czasu pracy nie był kierowany do realizowania jakichkolwiek innych czynności.

Jego pracę od 18 sierpnia 1975 r. do 30 kwietnia 1979 r. i od 2 marca 1981 r. do
31 grudnia 1991 r. należało więc uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach zgodnie
z Działem V, zatytułowanym: „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” pkt 3 (prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych) i z Działem VIII, zatytułowanym „W transporcie i łączności” pkt 2 (prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych
w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów
i motorniczych tramwajów) wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Okoliczność, że w ramach dobowego wymiaru czasu pracy ubezpieczony łączył pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i pracę maszynisty ciężkich maszyn budowlanych (w okresie od 2 maja 1981 r. do 31 grudnia 1991 r.) nie zmienia dokonanej przez Sąd kwalifikacji jego pracy.

Brak jest bowiem wątpliwości, że wykonując w taki sposób swoje obowiązki pracownicze, odwołujący stale był narażony na szkodliwe dla zdrowia czynniki, prowadzące do obniżenia wydolności organizmu, co jest podstawową przesłanką obniżenia wieku emerytalnego. Jak zaś wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 czerwca 2008 r.,
II UK 306/07 (OSNP 2009/21-22/290), z przywileju przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, mogą korzystać wyłącznie pracownicy, którzy byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy. Nie jest więc dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, z czego a contrario wynika, że mogą
i powinny być uwzględnione takie równocześnie wykonywane czynności, które miały szkodliwy wpływ na zdrowie zatrudnionego, bo zostały uznane przez ustawodawcę za pracę w warunkach szczególnych (tak też SN w wyroku z dnia 7 lutego 2012 r., I UK 227/11,
LEX nr 1157544).

Dokonanej wyżej kwalifikacji pracy odwołującego w spornym okresie nie zmienia fakt, że realizowane przez niego prace w poszczególnych okresach wymienione zostały
w dwóch różnych działach wykazu. Wszak trzeba mieć na uwadze, że Przedsiębiorstwie (...) w K. (1)Oddział w B. zajmowało się budową wałów ochronnych i naprawą dróg po powodziach, dysponując własnym ciężkim sprzętem budowlanym i co ważne własną bazą transportową, tj. samochodami ciężarowymi
o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony typu J. i K..

Z uwagi na fakt, że w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia nie została wymieniona praca dozorcy, okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 1 stycznia 1992 r. do
15 maja 1992 r. na tym stanowisku Sąd nie zaliczył w/w do stażu pracy w szczególnych warunkach.

Jeżeli chodzi o drugi ze spornych okresów zatrudnienia wnioskodawcy od 15 maja 1979 r. do 28 lutego 1981 r. w (...)Zakładach (...)w B., wskazać należy, że również w tym czasie świadczył on pracę w szczególnych warunkach.

W aktach organu rentowego znajduje się kserokopia świadectwa pracy z dnia
26 lutego 1981 r., potwierdzająca ten okres zatrudnienia ubezpieczonego w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy- operatora. Z korespondujących ze sobą i stanowczych zeznań świadków Z. I. i K. R. wynika, że w tym czasie, tj. od 15 maja 1979 r. do 28 lutego 1981 r., odwołujący był tylko i wyłącznie operatorem dźwigu samochodowego na podwoziu J. (...)o ładowności do 10 ton. Za pomocą tego dźwigu ładował towar (płyty betonowe, stal, kręgi żelbetowe, kształtowniki stalowe i wszelkie inne ciężkie materiały) na samochody ciężarowe i wyładowywał towar z samochodów. Pracę swoją wykonywał na bazie, gdzie znajdowały się jeszcze dwa inne dźwigi, tj. dźwig na podwoziu S. (1) (...)i największy spośród dźwigów na podłożu J. K. o ładowności do 16 ton. W oparciu o zeznania świadków, Sąd ustalił jednocześnie, że pracę operatora dźwigu odwołujący wykonywał stale i pełnym wymiarze godzin, a w ramach dobowego wymiaru czasu pracy nie był kierowany do realizowania jakichkolwiek innych czynności.

Mając więc na uwadze, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu i rzeczywiście realizowanej pracy (por. wyroki SN: z dnia 19 maja 2011 r., III UK 174/10, LEX nr 901652; z dnia 8 czerwca 2011 r., I UK 393/10, LEX
nr 950426; z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638; z dnia 14 września
2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008/21-22/325; z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329; z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia
22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75 i z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152), Sąd uznał, że w okresie zatrudnienia w (...)Zakładach (...)w B. od 15 maja 1979 r. do 28 lutego 1981 r. wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach zgodnie z Działem V, zatytułowanym: „W budownictwie
i przemyśle materiałów budowlanych” pkt 3 (prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych) wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Pracę w szczególnych warunkach odwołujący świadczył również w okresie zatrudnienia w Firmie (...) w B. od 6 września
1994 r. do 5 września 1998 r. i w (...)Sp. z o.o. w B. od 7 września 1998 r. do 31 grudnia 1998 r., gdzie pracował jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 12 ton.

O tym, że w spornych okresach wnioskodawca zajmował takie stanowisko w pełnym wymiarze czasu pracy świadczy treść zaświadczenia pracodawcy z dnia 31 października
2013 r. (k. 21 cz. II akt ZUS) i świadectwa pracy z dnia 22 lipca 2003 r. (k. 20 cz. II akt ZUS).

Odnośnie okresu zatrudnienia od 6 września 1994 r. do 5 września 1998 r. w Firmie (...)w B. słuchani w sprawie świadkowie W. S. (2) i M. Z. podali, że firma ta zatrudniała około 13-15 kierowców i świadczyła usługi transportowe na zlecenia różnych podmiotów. Miała na swoim stanie K.z przyczepami, K.ciągniki siodłowe z naczepami i ciągniki siodłowe
z naczepami marki S. (2). Odwołujący jeździł najpierw K.z przyczepą, a później ciągnikami siodłowymi z naczepami K.i S. i w ramach dobowego wymiaru czasu pracy oprócz obowiązków kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony nie realizował żadnych innych czynności, w szczególności nie był mechanikiem.

Wykonywana w tych okresach przez ubezpieczonego praca wymieniona została
w Dziale VIII, zatytułowanym „W transporcie i łączności” pkt 2 (prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony) wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Sumując wskazane wyżej okresy zatrudnienia, stwierdzić należało, że odwołujący legitymuje się co najmniej 15- letnim okresem pracy w takim charakterze, co uprawnia go do tzw. wcześniejszej emerytury.

Wprawdzie w dniu składania wniosku o emeryturę (21 listopada 2013 r.) wnioskodawca nie miał ukończonych 60 lat, jednak przesłankę te spełnił z dniem (...) r.

Mając na uwadze tę okoliczność, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego, w tym art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z FUS oraz art. 477¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od (...) r.

(...)

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE