UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 maja 2013 roku, znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił A. B. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) z uwagi na to, że wnioskodawczyni na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udowodniła co najmniej 15 - letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład nie uwzględnił w stażu pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia wnioskodawczyni w (...) Zakładach (...) od dnia 16 sierpnia 1978 roku do dnia 20 marca 1985 roku, od dnia 17 grudnia 1990 roku do dnia 10 października 1992 roku, od dnia 18 października 1992 roku do dnia 18 lutego 1993 roku, od dnia 26 lutego 1993 roku do dnia 3 marca 1993 roku, od dnia 27 marca 1993 roku do dnia 14 lutego 1994 roku, od dnia 22 lutego 1994 roku do dnia 14 grudnia 1994 roku, od dnia 27 grudnia 1994 roku do dnia 23 lutego 1995 roku, od dnia 26 marca 1995 roku do dnia 16 listopada 1997 roku, od dnia 23 listopada 1997 roku do dnia 11 stycznia 1998 roku oraz od dnia 20 stycznia 1998 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, z wyłączeniem okresów niezdolności do pracy przypadających po dniu 14 listopada 1991 roku oraz urlopów bezpłatnych, w łącznym wymiarze 14 lat, 1 miesiąca i 15 dni. Na uzasadnienie wskazanego nieuwzględnienia Zakład podniósł okoliczność nietożsamości stanowiska pracy skarżącej – obuwnik, określonego w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 30 listopada 2000 roku, ze stanowiskami wymienionymi w powołanym we wskazanym dokumencie akcie resortowym, ściśle według wykazu, działu, pozycji i punktu, tj. obuwnik – montażysta, formowacz, szwacz przy ścieraniu i szlifowaniu elementów wyrobów oraz przy nanoszeniu kleju i sklejaniu elementów wyrobów z użyciem klejów toksycznych, przy wykańczaniu wyrobów środkami chemicznymi przy formowaniu cholewek, ćwiekowaniu i przeszywaniu obuwia – dublowaniu (decyzja – k. 51 akt rentowych).

W odwołaniu A. B. nie zgodziła się ze stanowiskiem organu rentowego, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do emerytury. Wnosiła o zaliczenie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu nauki zawodu w (...) Szkole Zawodowej (...) w Ł. oraz okresu urlopu macierzyńskiego (odwołanie – k. 2 – 5 akt sądowych).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, argumentując jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie – k. 6 – 6v. a.s.).

Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2013 roku Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt VII U 1628/13 oddalił odwołanie ubezpieczonej z uwagi na nie spełnienie przez nią warunku legitymowania się stażem pracy w warunkach szczególnych, wynoszącym co najmniej 15 lat. Sąd Okręgowy ustalił wymiar stażu pracy w tak kwalifikowanych warunkach w związku z zatrudnieniem w (...) Zakładach (...), z wyłączeniem okresu urlopu wychowawczego od dnia 21 marca 1985 roku do dnia 16 grudnia 1990 roku oraz urlopów bezpłatnych w wymiarze 28 dni, na 14 lat, 6 miesięcy i 22 dni (wyrok i uzasadnienie – k. 29, 32 – 34v. a.s.).

Apelację od powyższego wyroku wniosła ubezpieczona zaskarżając go w całości i podnosząc między innymi zarzut naruszenia § 2 ust. 1, § 3 i § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, poprzez ich błędną interpretację polegającą na uznaniu, że do okresu pracy w szczególnych warunkach nie wlicza się okresów zasiłku chorobowego, urlopu wypoczynkowego i urlopu macierzyńskiego, w czasie trwania stosunku pracy, przypadających po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw oraz okresu pracy osoby młodocianej, podczas nauki zawodu. Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt III AUa 188/14 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Lublinie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. Za niezasadny Sąd Apelacyjny uznał zarzut nie zaliczenia do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu nauki zawodu od 1 września 1973 roku do 30 czerwca 1975 roku, z tego względu, iż w tym okresie nie wykonywała skarżąca pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przewidzianego dla danego stanowiska pracy na którym wykonywana jest praca w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 sierpnia 2012 roku, I UK 130/12).

We wskazaniach co do dalszego postępowania Sąd Apelacyjny określił, że Sąd Okręgowy przeprowadzi od początku w całości postępowanie dowodowe, przeprowadzi dowody zawnioskowane przez strony i ustali, jakie rodzaje prac wykonywała wnioskodawczyni w okresie spornego zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w Ł. od dnia 16 sierpnia 1978 roku do 31 grudnia 1998 roku i czy te prace można zaliczyć do prac wykonywanych w szczególnych warunkach w rozumieniu cytowanego rozporządzenia. Następnie ustali w jakich okresach wnioskodawczyni po dniu 14 listopada 1991 roku pobierała zasiłki chorobowe oraz w jakich okresach przebywała na urlopach macierzyńskich i rozważy zaliczenie tych okresów do okresów wykonywania przez nią pracy w szczególnych warunkach, mając na uwadze, że zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury okresy te, co do zasady, wlicza się do okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 roku, III UZP 10/2003 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2012 roku, II UK 82/12) (apelacja – k. 38 – 40 a.s.; wyrok i uzasadnienie – k. 55, 57 – 65 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

A. B., urodzona (...), w dniu (...) roku złożyła wniosek o emeryturę, w którego treści zawarła oświadczenie o tym, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy uznał za udowodniony na dzień 1 stycznia 1999 roku łączny okres podlegania ubezpieczeniom w wymiarze 22 lat, 1 miesiąca i 29 dni, w tym 16 lat, 11 miesięcy i 19 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 2 miesięcy i 10 dni okresów nieskładkowych. Zakład nie uwzględnił w stażu pracy w szczególnych warunkach żadnego okresu zatrudnienia ubezpieczonej (okoliczności bezsporne).

A. B. z dniem 16 sierpnia 1978 roku została zatrudniona w (...) Zakładach (...) w Ł. (następnie (...) Zakłady (...)) na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy, początkowo na stanowisku stażysty w ramach 3 - miesięcznego wstępnego stażu pracy, a z jego upływem na stanowisku obuwnika szwacza na Wydziale(...)

Następnie z dniem 6 września 1979 roku powierzono ubezpieczonej obowiązki brakarza wyrobów gotowych w Dziale (...). W tej komórce organizacyjnej zatrudnione były 3 osoby w biurze i zajmowały się sprawami administracyjnymi, natomiast pracownicy zatrudnieni na stanowisku brakarza wykonywali swoje obowiązki bezpośrednio na produkcji. Ubezpieczona obowiązki wykonywał na wydziale montażu ale jeśli stwierdziła, że wada powstała na etapie szycia lub rozkroju i była to wada powtarzająca się, to miała obowiązek informować brygadzistę szwalni i mistrza rozkroju. Na wydziale montażu w Zakładzie nr (...) funkcjonowały dwie taśmy montażowe a w Zakładzie nr (...) siedem taśm. Przy każdej pracowało około 40 osób, których pracę kontrolowało dwóch brakarzy. Do obowiązków skarżącej należał nadzór produkcji pod względem jakościowym i ilościowym. W jego ramach ubezpieczona w czasie produkcji podchodziła do poszczególnych stanowisk pracy, brała obuwie do ręki i organoleptycznie sprawdzała jakość wykonanej przez pracownika pracy według ustalonych wzorów, co odbywało się na wcześniejszym etapie produkcji obuwia. Następnie buty po zakończeniu procesu produkcji były ustawiane na wózku i sprawdzane przez ubezpieczoną. Na każdym z butów gotowych i odpowiadających ustalonym wzorom jakości skarżąca stawiała pieczątki, na podszewce na lewej stronie. Natomiast buty z wadami zakreślała kredą i były one odkładane na półkę. Ten rodzaj kontroli jakości również był wykonywany organoleptycznie. Z każdej partii butów były też brane buty do badania fizycznego, w ramach którego były rozrywane, czym zajmował się technolog. Na 15 minut przed zakończeniem czasu pracy mistrz produkcji wraz z brakarzem i pakowaczem zajmowali się liczeniem butów wykonanych. Natomiast buty odstawione jako niesklasyfikowane podlegały ocenie i udzieleniu upustu. Wskazane informacje były zapisywane w raporcie mistrza produkcji, który podpisywał również brakarz. Raport wracał do komórki jakości a brakarz nie sporządzał innej dokumentacji. Na wydziale montażu wykonywane były poszczególne czynności, tj. kolejno wydawanie cholewek, zaciąganie chlewek na kopyto, moczenie zakładki w mleczku a następnie zakładanie jej na piętkę, haftowanie, ćwiekowanie czubów, ćwiekowanie boków, ćwiekowanie piet, drasanie cholewki zaciągniętej na kopyto, drasanie spodów, powlekanie klejem, łączenie cholewki z podeszwą na prasie, czyszczenie cholewki z kleju, parowanie, apretura. Wykonywane przez ubezpieczoną czynności związane z kontrolą głównie miały miejsce na etapie drasania, ćwiekowania i klejenia klejem. Drasanie polegało na usunięciu lica z zaćwiekowanego brzegu buta poprzez ścieranie przy użyciu urządzenia z wrzecionem zakończonego drucianą szczotką. Ćwiekowanie polegało na formowaniu cholewki na kopycie i rozpoczynało się od ćwiekowania czubka. Przy ćwiekowaniu czubków i boków podawany był klej topliwy, który zastygał, a ćwiekowanie pięt odbywało się za pomocą gwoździ. Klejenie polegało natomiast na smarowaniu klejem podeszew a następnie spodów. Brakarze nie byli kierowani do innych prac. Opisane obowiązki na stanowisku brakarza wyrobów gotowych skarżąca wykonywała po powrocie z urlopu wychowawczego w dniu 17 grudnia 1990 roku do dnia 17 marca 1991 roku oraz następnie od dnia 1 grudnia 1997 roku do dnia 20 grudnia 1997 roku.

Od dnia 18 marca 1991 roku ubezpieczona wykonywała obowiązki służbowe na stanowisku obuwnika na szwalni na której znajdowały się trzy taśmy ustawione na środku hali przy których pracowało około 50 osób. Po obu stronach taśm ustawione były maszyny do szycia i około 15 stanowisk do ręcznych robót, na których w zależności od wzoru pracownicy wykonywali na przykład czynności związane ze smarowaniem klejem gąbki pod wywijanie, smarowaniem klejem między przyszwy, wklejaniem podnoska, powlekaniem cholewki klejem, smarowaniem podszewki i kołnierza, nakładaniem międzypodszewki. Na stanowiskach robót ręcznych odbywało się wyłącznie klejenie. Ubezpieczona natomiast nie pracowała przy obsłudze maszyn do szycia z uwagi na brak znajomości ich obsługi. Do innych czynności ręcznych na szwalni należało wydawanie elementów, ale tym nie zajmowała się skarżąca. Opisane obowiązki wykonywała do dnia 31 grudnia 1998 roku.

W okresie od dnia 21 marca 1985 roku do dnia 7 maja 1986 roku, od dnia 14 sierpnia 1986 roku do dnia 22 maja 1987 roku, od dnia 1 września 1987 roku do dnia 8 października 1989 roku oraz od dnia 29 stycznia 1990 roku do dnia 16 grudnia 1990 roku ubezpieczona przebywała na urlopie wychowawczym. Natomiast w okresach od dnia 8 maja 1986 roku do dnia 13 sierpnia 1986 roku, od dnia 23 maja 1987 roku do dnia 31 sierpnia 1987 roku oraz od dnia 9 października 1989 roku do dnia 28 stycznia 1990 roku przebywała na urlopach macierzyńskich.

Ubezpieczona w czasie trwania stosunku pracy pobierała zasiłek chorobowy po dniu 14 listopada 1991 roku w okresach od dnia 9 marca 1992 roku do dnia 13 marca 1992 roku, od dnia 13 kwietnia 1992 roku do dnia 17 kwietnia 1992 roku, od dnia 9 czerwca 1992 roku do dnia 12 czerwca 1992 roku, od dnia 26 sierpnia 1992 roku do dnia 28 sierpnia 1992 roku, od dnia 12 października 1992 roku do dnia 16 października 1992 roku, od dnia 10 grudnia 1992 roku do dnia 21 grudnia 1992 roku, od dnia 25 stycznia 1993 roku do dnia 29 stycznia 1993 roku, od dnia 19 lutego 1993 roku do dnia 25 lutego 1993 roku, od dnia 15 lutego 1994 roku do dnia 21 lutego 1994 roku, od dnia 18 kwietnia 1994 roku do dnia 20 kwietnia 1994 roku, od dnia 4 maja 1994 roku do dnia 7 maja 1994 roku, od dnia 19 grudnia 1994 roku do dnia 23 grudnia 1994 roku, od dnia 15 lutego 1995 roku do dnia 25 marca 1995 roku, od dnia 5 kwietnia 1995 roku do dnia 7 kwietnia 1995 roku, od dnia 17 lipca 1995 roku do dnia 21 lipca 1995 roku, od dnia 17 listopada 1997 roku do dnia 22 listopada 1997 roku, od dnia 12 stycznia 1998 roku do dnia 19 stycznia 1998 roku oraz od dnia 1 czerwca 1998 roku do dnia 5 czerwca 1998 roku.

Natomiast w okresach od dnia 1 kwietnia 1993 roku do dnia 23 kwietnia 1993 roku, od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 3 kwietnia 1994 roku oraz od dnia 1 kwietnia 1997 roku do dnia 2 kwietnia 1997 roku ubezpieczona korzystała z urlopów bezpłatnych udzielonych na podstawie art. 174 k.p.

(świadectwo pracy – k. 11 – 12 a.r.; umowa o pracę – k. 3, pisma ws. zatrudnienia na stanowisku brakarza – k. 4, 7, 8, 9, 10, 12, 23, 24, 35, 36, pisma ws. zatrudnienia na stanowisku obuwnika – k. 25, 26, 27, 29, 31, 34, 40, osobowe karty prac wykonywanych w warunkach szczególnych – k. 42 akt osobowych - k. 16 a.s.; zeznania A. B. – k. 152v. – 153 a.s.; zeznania świadka T. B. – k. 103 – 104, 152 – 152v. a.s.; zeznania świadka J. C. – k. 104 – 105 a.s.; zeznania świadka T. K. – k. 106 – 107 a.s.; zeznania świadka Z. K. (1) – k. 150v. – 151 a.s.; zeznania świadka Z. P. – k. 151 – 152 a.s.)

Przystępując do oceny dowodów osobowych należy stwierdzić, że przesłuchani w sprawie świadkowie to osoby obce dla ubezpieczonej. Świadek T. B. była zatrudniona w zakładzie pracy skarżącej w okresie od dnia 10 października 1979 roku do dnia 2 stycznia 2000 roku na stanowisku obuwnika i przez większość czasu zatrudnienia pracowała na szwalni (świadectwo pracy – k. 17 a.r. dot. świadka). Świadek zeznała, że pracowała wspólnie ze skarżącą na jednej zmianie i na jednej szwalni. Okoliczność ta w ocenie Sądu Okręgowego pozwala na przyjęcie wniosku, iż świadek posiada niezbędne wiadomości dotyczące charakteru i warunków wykonywanej przez ubezpieczoną pracy w okresie od dnia 18 marca 1991 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku. Wskazanej oceny w żadnej mierze nie może zmienić okoliczność nie pamięci świadka co do dokładnych ram czasowych zatrudnienia skarżącej w ogóle oraz takich ram wspólnej pracy na szwalni. Jest to okoliczność w pełni usprawiedliwiona znacznym upływem czasu od zaistnienia zdarzeń na okoliczność których zeznawała. Jednocześnie jednak świadek wskazała na okoliczności, które w zestawieniu z dowodami z dokumentów, w pełni potwierdzają wiarygodność jej zeznań co do wspólnej pracy ze skarżącą na szwalni. Świadek zeznała, że jak rozpoczęła pracę w dniu 10 października 1979 roku na szwalni, to ubezpieczona w tej komórce produkcyjnej nie pracowała, co znajduje potwierdzenie w dowodach z dokumentów oraz pozostałych dowodach osobowych. Nadto zeznała, że ich wspólna praca na szwalni rozpoczęła się gdzieś w połowie okresu zatrudnienia świadka, tj. na początku lat 90 – tych, co również zasadniczo znajduje potwierdzenie w pozostałych dowodach co do rozpoczęcia pracy przez skarżącą na szwalni od dnia 18 marca 1991 roku. Potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym znajduje również ogólne stwierdzenie świadka co do końcowej daty zatrudnienia skarżącej na szwalni. Świadek zeznała bowiem, że wspólnie pracowały do zakończenia jej zatrudnienia. Porównane zeznań świadka z pozostałym materiałem dowodowym w sposób pewny usprawiedliwia wniosek o tym, że zeznania T. B. stanowiły pełnowartościowe źródło ustaleń w sprawie we wskazanym wyżej zakresie czasowym spornych okoliczności.

Świadek J. C. była zatrudniona podmiocie zatrudniającym skarżącą w okresie od dnia 1 września 1973 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku. Od dnia 1 lipca 1975 roku wykonywał obowiązki na stanowisku obuwnika, brygadzisty oddziału produkcji i mistrza tego oddziału (świadectwo pracy – k. 98 a.s.). Świadek zeznała, że pracowała ze skarżącą w Zakładzie nr (...) na szwalni na jednej zmianie. Okoliczność ta w ocenie Sądu Okręgowego pozwala na przyjęcie wniosku, iż świadek posiada niezbędne wiadomości dotyczące charakteru i warunków wykonywanej przez ubezpieczoną pracy w okresie od dnia 18 marca 1991 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku. Wskazanej oceny w żadnej mierze nie może zmienić okoliczność nie pamięci świadka co do dokładnych ram czasowych zatrudnienia skarżącej w ogóle oraz takich ram wspólnej pracy na szwalni. Jest to okoliczność w pełni usprawiedliwiona znacznym upływem czasu od zaistnienia zdarzeń na okoliczność których zeznawała. Jednocześnie jednak świadek wskazała na okoliczności, które w zestawieniu z dowodami z dokumentów, w pełni potwierdzają wiarygodność jej zeznań co do wspólnej pracy ze skarżącą na szwalni. Świadek zeznała, że ich wspólna praca na szwalni rozpoczęła się w 1990 lub 1991 roku, co zasadniczo znajduje potwierdzenie w pozostałych dowodach co do rozpoczęcia pracy przez skarżącą na szwalni od dnia 18 marca 1991 roku. Potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym znajduje również ogólne stwierdzenie świadka co do końcowej daty zatrudnienia skarżącej na szwalni. Świadek zeznała bowiem, że wspólnie pracowały do zakończenia jej zatrudnienia. Porównane zeznań świadka z pozostałym materiałem dowodowym w sposób pewny usprawiedliwia wniosek o tym, że zeznania J. C. stanowiły pełnowartościowe źródło ustaleń w sprawie we wskazanym wyżej zakresie czasowym spornych okoliczności.

Świadek Z. K. (1) pracowała z zakładzie pracy skarżącej w okresie od 1985 roku do 2002 roku, początkowo jako pracownik fizyczny, a następnie jako brygadzista produkcji i mistrz produkcji. Od 1995 roku jako mistrz produkcji była przełożoną na szwalni i do zakresu jej obowiązków należało poświadczanie pracownikom okresów pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Okoliczność ta w ocenie Sądu Okręgowego pozwala na przyjęcie wniosku, iż świadek posiada niezbędne wiadomości dotyczące charakteru i warunków wykonywanej przez ubezpieczoną pracy w okresie od 1995 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku. Zeznania T. B., J. C. i Z. K. (1) są logiczne oraz korelują z zeznaniami ubezpieczonej, wobec czego Sąd uznał je za wiarygodne. Świadkowie zgodnie zeznali, że w czasie pracy w szwalni skarżąca zajmowała się na stanowisku do robót ręcznych wyłącznie wykonywaniem czynności związanych ze smarowaniem klejem gąbki pod wywijanie, smarowaniem klejem między przyszwy, wklejaniem podnoska, powlekaniem cholewki klejem, smarowaniem podszewki i kołnierza, nakładaniem międzypodszewki. Nadto należy wskazać, że organ rentowy nie podniósł okoliczności, które mogłyby godzić w wiarygodność ich zeznań.

Świadek T. K. pracował w zakładzie zatrudniającym skarżącą w okresie od dnia 4 lutego 1965 roku do dnia 31 stycznia 1991 roku, a w okresie od 1979 roku do 1985 roku jako kierownik działu (...)(świadectwo pracy – k. 100 a.s.). W tym okresie był przełożonym skarżącej. Świadek Z. P. pracował w zakładzie ubezpieczonej w okresie od 1973 roku do 2000 roku, a od 1983 roku jako zastępca kierownika działu (...) Od tego roku był przełożonym skarżącej. Okoliczność te w ocenie Sądu Okręgowego pozwalają na przyjęcie wniosku, iż wskazani świadkowie posiadają niezbędne wiadomości dotyczące charakteru i warunków wykonywanej przez ubezpieczoną pracy w okresie od 6 września 1979 roku do dni w których ich okresy zatrudnienia w bezpośrednim kontakcie z ubezpieczoną pokrywają się. Zeznania wskazanych świadków są logiczne oraz korelują z zeznaniami ubezpieczonej, wobec czego Sąd uznał je za wiarygodne. Świadkowie zgodnie zeznali, że w czasie pracy w Dziale (...) na stanowisku brakarza wyrobów gotowych skarżąca bezpośrednio na wydziale montażu wykonywała czynności związane z nadzorem produkcji butów pod względem jakościowym i ilościowym. Nadto należy wskazać, że organ rentowy nie podniósł okoliczności, które mogłyby godzić w wiarygodność ich zeznań.

Powyższa ocena dotyczy również zeznań ubezpieczonej, skoro były one zgodne z wiarygodnymi zeznaniami świadków. Ubezpieczona wyczerpująco opisała swoje obowiązki wykonywane na stanowisku brakarza oraz w szwalni. Brak jest jakichkolwiek przesłanek do kwestionowania jej zeznań. Zasadniczo odpowiadały zeznania skarżącej również treści dokumentów zawartych w aktach osobowych, co w ocenie Sądu wskazuje również na ich wiarygodność co do warunków pracy i rzeczywistego zakresu obowiązków w okresach objętych sporem pomimo stanu niepamięci co do szczegółowych danych dotyczących ram czasowych zatrudnienia w poszczególnych komórkach organizacyjnych zakładu pracy.

Sąd nie znalazł natomiast podstaw do przyjęcia za podstawę ustaleń w sprawie zeznań świadków B. M. oraz Z. K. (2). Zeznania świadka B. M. pozostawały bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy ponieważ dotyczyły okresu zatrudnienia skarżącej poza ramami czasowymi spornych okoliczności sprawy. Świadek zeznała bowiem, że wspólnie ze skarżąca pracowała w szwalni w okresie od 1998 roku d 2000 roku. Natomiast treść zeznań Z. K. (2) wskazuje, że zasadniczo nie pracowała bezpośrednio z ubezpieczoną i przez to w ocenie Sądu nie miała możliwości czynienia cechujących się stałością i długotrwałością spostrzeżeń na okoliczność zakresu obowiązków skarżącej w okresie objętym sporem.

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił również w oparciu o powołane dowody z dokumentów. Ich autentyczność w toku procesu nie była kwestionowana przez strony. Ich forma oraz treść nie wzbudziła ponadto wątpliwości co do ich autentyczności z urzędu, wobec czego zostały one uznane za wiarygodne w całości i jako takie stanowiły pełnowartościowe źródło informacji o okolicznościach faktycznych w sprawie. Ocena ta nie odnosi się jednak do dokumentu w postaci świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 30 listopada 2000 roku z uwagi na sprzeczność treści tego dokumentu w zakresie okresów pracy skarżącej w tak kwalifikowanych warunkach na stanowisku obuwnika z pozostałym materiałem dowodowym. Abstrahując na tym etapie od zasadności wyłączenia z okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach okresów urlopów wychowawczych oraz okresów pobierania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przypadających w okresie takiego zatrudnienia, przez pracodawcę sporządzającego świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, należy zauważyć, że pozostały materiał dowodowy w sposób jednoznaczny wskazuje na rozpoczęcie przez skarżącą pracy na stanowisku obuwnika na szwalni dopiero od dnia 18 marca 1991 roku, a nie jak zostało to wykazane w powołanym dokumencie, od dnia 16 sierpnia 1978 roku. Od tego bowiem dnia skarżąca świadczyła pracę, na co wskazuje pozostały materiał dowodowy, na stanowisku brakarza wyrobów gotowych.

Odnosząc się natomiast do różnicy w treści osobowych kart prac wykonywanych w szczególnych warunkach, sporządzonych przez Z. K. (1) oraz Z. P., w ocenie Sądu, na wiarę zasługiwał dokument sporządzony w związku z zatrudnieniem skarżącej w dziale kontroli jakości. Abstrahując na tym etapie od zasadności wyłączenia z okresu zatrudnienia w szczególnych warunków okresów urlopów wychowawczych oraz okresów pobierania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przypadających w okresie takiego zatrudnienia, przez pracodawcę sporządzającego dokumentację związaną z tak kwalifikowaną pracą, należy zauważyć, że wskazany dokument znajduje potwierdzenie w zakresie ram czasowych zatrudnienia ubezpieczonej jako brakarza w dokumentach zawartych w aktach osobowych, na kartach 4, 7, 8, 9, 10, 12, 23, 24, 35, 36. Z tych względów dokument sporządzony przez Z. K. (1) w zakresie w jakim wskazuje na pracę skarżącej na stanowisku obuwnika od dnia 16 sierpnia 1978 roku do dnia 17 marca 1991 roku na wiarę nie zasługiwał. Natomiast w zakresie czasowym od dnia 18 marca 1991 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, ponownie abstrahując od praktyki pracodawców wyłączania przez nich z okresu pracy w szczególnych warunkach okresów pobierania przypadających w tym czasie świadczeń z ubezpieczeń społecznych, na co w rozpoznawanej sprawie wskazuje porównanie treści świadectwa pracy w zakresie wykazanych w nim okresów nieskładkowych oraz wykazanych okresów pracy w szczególnych warunkach w świadectwie z dnia 30 listopada 2000 roku, dokument sporządzony przez Z. K. (1) znajdował potwierdzenie w dokumentach zawartych w aktach osobowych, na kartach 25, 26, 27, 29, 31, 34, 40.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. B. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Do okoliczności spornej w rozpoznawanej sprawie, biorąc pod uwagę treść zaskarżonej decyzji oraz odwołania należy możliwość zakwalifikowania okresu zatrudnienia ubezpieczonej w (...) Zakładach (...) w Ł. (następnie (...) Zakłady (...)) od dnia 16 sierpnia 1979 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, w wymiarze 20 lat, 4 miesięcy i 16, w związku z nieuznaniem przez organ rentowy żadnego okresu zatrudnienia ubezpieczonej jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, celem ustalenia czy legitymuje się ona 15 – letnim okresem tak kwalifikowanej pracy.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 a pkt 23 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 748) – zwanej dalej ustawą emerytalną, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego dla kobiet urodzonych od dnia 1 kwietnia 1958 roku do dnia 30 czerwca 1958 roku co najmniej 61 lat i 10 miesięcy. Ubezpieczona nie ukończyła wyżej wymienionego wieku, zatem nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia jej prawa do emerytury w oparciu o powołany przepis.

Natomiast w myśl art. 46 w związku z art. 32 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 stycznia 1969 roku będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż wskazany, jeżeli nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego i warunki do uzyskania emerytury określone w tych przepisach spełnią do dnia 31 grudnia 2008 roku. Przy czym wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których wymienionym osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Według § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) – zwanego w dalszej części rozporządzeniem Rady Ministrów, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. A. B. do dnia 31 grudnia 2008 roku nie osiągnęła wymaganego przez cytowany przepis wieku emerytalnego.

Jednakże zgodnie z przepisem art. 184 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat. Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przepis art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej stanowi, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 4 ustawy).

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Według § 3 rozporządzenia Rady Ministrów okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.

Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Jednocześnie § 1 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Sumując powyższe, aby nabyć prawo do emerytury A. B. musiała spełnić łącznie następujące przesłanki:

1) osiągnąć obniżony do 55 lat wiek emerytalny;

2) nie przystąpić do otwartego funduszu emerytalnego;

3) na dzień i stycznia 1999 roku udowodnić:

a) co najmniej 15 - letni okres wykonywania prac w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze oraz

b) staż pracy w wymiarze co najmniej 20 lat.

Bezspornym jest, że ubezpieczona w dniu wydania zaskarżonej decyzji ukończyła wymagane 55 lat, na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymuje się 20 - letnim stażem pracy oraz że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Przechodząc do oceny, czy ubezpieczona spełnia również warunek legitymowania się co najmniej 15 – letnim stażem pracy w warunkach szczególnych należy wskazać, że występując do organu rentowego o przyznanie świadczenia emerytalnego skarżąca przedłożyła na okoliczność wykonywania prac w szczególnych warunkach w okresie objętym sporem świadectwo wykonywania prac w takich warunkach, które zostało zakwestionowane przez organ z przyczyn formalnych, przedstawionych we wcześniejszej części uzasadnienia. W ocenie Sądu Okręgowego taka sytuacja nie może dyskwalifikować możliwości ubezpieczonej ubiegania się o przedmiotowe świadczenie. Należy mieć bowiem na uwadze, że wadliwość wskazanego dokumentu nie stanowi wystarczającej podstawy do przyjęcia, że pracownik nie wykonywał pracy w takich warunkach. Obowiązek sporządzenia nieobciążonej wadami dokumentacji w tym zakresie spoczywa na pracodawcy, w związku z czym wyciąganie wobec pracownika jakichkolwiek negatywnych konsekwencji jej wadliwości, byłoby dla niego nazbyt krzywdzące. Należy mieć na uwadze fakt, że w postępowaniu sądowym nie znajdują zastosowania ograniczenia w zakresie dopuszczalnych źródeł dowodowych, ustanowione na potrzeby postępowania przed Zakładem, a wynikających z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe (Dz. U. z 2011 roku, Nr 237, poz. 1412). Zasadniczym bowiem celem postępowania sądowego jest rozstrzygnięcie sprawy po dostatecznym, wszechstronnym wyjaśnieniu jej okoliczności spornych. Ułatwia to art. 473 k.p.c., który wprost stanowi, iż w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron.

Powyższe oznacza, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., sygn. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r., sygn. III UZP 48/84wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r., sygn. II UKN 186/97; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 stycznia 2013 r., sygn. III AUa 808/12). Z przedstawionym poglądem i wynikającymi z niego wnioskami Sąd Okręgowy w pełni się zgadza.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w którym Sąd oparł się na dokumentach znajdujących się w aktach Zakładu, aktach osobowych ubezpieczonego oraz aktach sprawy, jego zeznaniach złożonych w trybie art. 299 k.p.c. oraz zeznaniach świadków, pozwoliło ustalić w sposób pewny, że ubezpieczona wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracę w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w Ł. od dnia 16 sierpnia 1978 roku do dnia 20 marca 1985 roku, od dnia 8 maja 1986 roku do dnia 13 sierpnia 1986 roku, od dnia 23 maja 1987 roku do dnia 31 sierpnia 1987 roku, od dnia 9 października 1989 roku do dnia 28 stycznia 1990 roku oraz od dnia 17 grudnia 1990 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, w łącznym wymiarze 15 lat, 5 miesięcy i 13 dni.

Z poczynionych ustaleń wynika, że w okresach od dnia 6 września 1979 roku do dnia 20 marca 1985 roku, od dnia 8 maja 1986 roku do dnia 13 sierpnia 1986 roku, od dnia 23 maja 1987 roku 31 sierpnia 1987 roku, od dnia 9 października 1989 roku do dnia 28 stycznia 1990 roku, od dnia 17 grudnia 1990 roku do dnia 17 marca 1991 roku oraz od dnia 1 grudnia 1997 roku do dnia 20 grudnia 1997 roku ubezpieczona na stanowisku brakarza wyrobów gotowych w Dziale(...) wykonywała obowiązki na wydziale montażu, do których należał nadzór produkcji butów pod względem jakościowym i ilościowym. W jego ramach ubezpieczona podchodziła do poszczególnych stanowisk pracy, brała obuwie do ręki i organoleptycznie sprawdzała jakość wykonanej przez pracownika pracy według ustalonych wzorów, co odbywało się na wcześniejszym etapie produkcji obuwia. Następnie po zakończeniu procesu produkcji ponownie sprawdzała ustawiane na wózku buty i na każdym z butów gotowych i odpowiadających ustalonym wzorom jakości stawiała pieczątki, na podszewce na lewej stronie. Ustalony zakres czynności wykonywanych przez ubezpieczoną w powołanych okresach odpowiada rodzajowi pracy opisanemu w wykazie A, Dział XIV „Prace różne”, poz. 24 „Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno - techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów.

Jako podstawowe na wydziale montażu wykonywane były prace opisane w Wykazie A, Dział VII „W przemyśle lekkim”, poz. „Prace związane ze szlifowaniem, klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego”, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów. Jak bowiem ustalono na wydziale na którym bezpośrednio pracowała skarżąca były wykonywane poszczególne czynności, tj. kolejno wydawanie cholewek, zaciąganie chlewek na kopyto, moczenie zakładki w mleczku a następnie zakładanie jej na piętkę, haftowanie, ćwiekowanie czubów, ćwiekowanie boków, ćwiekowanie piet, drasanie cholewki zaciągniętej na kopyto, drasanie spodów, powlekanie klejem, łączenie cholewki z podeszwą na prasie, czyszczenie cholewki z kleju, parowanie, apretura. A wykonywane przez ubezpieczoną czynności związane z kontrolą, głównie miały miejsce na etapie drasania, ćwiekowania i klejenia klejem. Drasanie polegało na usunięciu lica z zaćwiekowanego brzegu buta poprzez ścieranie przy użyciu urządzenia z wrzecionem zakończonego drucianą szczotką. Ćwiekowanie polegało na formowaniu cholewki na kopycie i rozpoczynało się od ćwiekowania czubka. Przy ćwiekowaniu czubków i boków podawany był klej topliwy, który zastygał, a ćwiekowanie pięt odbywało się za pomocą gwoździ. Klejenie polegało na smarowaniu klejem podeszew a następnie spodów.

Sposób kwalifikowania określonych czynności pracowniczych, jako "prac różnych" wymienionych pod pozycją 24 w dziale XIV wykazu A był wielokrotnie analizowany w orzecznictwie sądowym. W dotychczasowej judykaturze podkreśla się jednolicie, że objęcie nadzorem lub kontrolą, o których mowa w punkcie 24 działu XIV wykazu A, także innych prac niż wymienione w tym wykazie, nie wyłącza zakwalifikowania samego nadzoru lub kontroli jako pracy w szczególnych warunkach, jeżeli te inne (podlegające dozorowi lub kontroli) prace nie są na danym oddziale lub wydziale podstawowe.

Natomiast w sytuacji, gdy kontrola jakości produkcji jest pracą w szczególnych warunkach i praca polegająca na kontroli była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ma potrzeby ustalania, ile czasu ubezpieczony poświęcał na bezpośredni nadzór nad pracownikami, a ile na inne czynności, które również były związane z tym dozorem. Osoba wykonująca kontrolę jakości produkcji nie musi bowiem stale przebywać na stanowiskach, gdzie jest wykonywana praca, a w zakresie jej obowiązków musi być przewidziane sporządzanie dokumentacji, planów organizacyjnych i innych czynności (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007 r., I UK 111/07 i z dnia 30 stycznia 2008 r., I UK 195/07). Mając na uwadze powyższy pogląd nie sposób było przyjąć, iż ustalona okoliczność polegająca na tym, że na 15 minut przed zakończeniem czasu pracy ubezpieczona uczestniczyła z mistrzem produkcji i pakowaczem w liczeniu butów wykonanych oraz podpisaniu raportu mistrza produkcji, zawierającego te dane, mogła wyłączyć uwzględnienie wskazanych okresów ze stażu pracy w szczególnych warunkach.

Z tych względów należało uznać, że praca wykonywana przez ubezpieczoną na rzecz w (...) Zakładach (...) w Ł. była pracą odpowiadającą wymaganiom kontroli jakości produkcji butów, uprawniającą do wcześniejszej emerytury w sytuacji, gdy skarżąca nadzorowała prace pracowników na wydziale montażu, wykonujących bezpośrednio prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A jako załączniku do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku, tj. prace związane ze szlifowaniem, klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego, wymienione pod pozycją 14 działu VII "W przemyśle lekkim".

Natomiast w okresach od dnia 16 sierpnia 1978 roku do dnia 5 września 1979 roku, od dnia 18 marca 1991 roku do dnia 30 listopada 1997 roku oraz od dnia 21 grudnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku ubezpieczona wykonywała czynności odpowiadające rodzajowi pracy opisanemu w wykazie A, Dział VII „W przemyśle lekkim”, poz. 14 „Prace związane ze szlifowaniem, klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego”, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów. Jak bowiem wynika z poczynionych ustaleń skarżąca we wskazanych okresach na stanowisku obuwnika na szwalni wykonywała czynności związane ze smarowaniem klejem gąbki pod wywijanie, smarowaniem klejem między przyszwy, wklejaniem podnoska, powlekaniem cholewki klejem, smarowaniem podszewki i kołnierza, nakładaniem międzypodszewki. Miały one związek wyłącznie z klejeniem.

Należy zauważyć, że działanie organu rentowego, polegające na wyłączeniu niemal z urzędu ze stażu pracy w warunkach szczególnych okresów niezdolności do pracy, przypadających po dniu 14 listopada 1991 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, a wynikających z dokumentacji znajdującej się w aktach Zakładu, należy uznać za wadliwe. Stosownie bowiem do ugruntowanego w orzecznictwie poglądu, z którym Sąd Okręgowy w pełni się zgadza, do okresu pracy w szczególnych warunkach, o jakich mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów, wlicza się okresy zasiłku chorobowego w czasie trwania tego stosunku pracy, przypadające po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 roku, III UZP 10/03; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 października 2012 roku, III AUa 1401/12). Z tych względów należało przy ustalaniu stażu pracy w warunkach szczególnych uwzględnić przypadające w okresie po dniu 14 listopada 1991 roku a do dnia 31 grudnia 1998 roku w okresie zatrudnienia skarżącej okresy pobierania zasiłku chorobowego od dnia 9 marca 1992 roku do dnia 13 marca 1992 roku, od dnia 13 kwietnia 1992 roku do dnia 17 kwietnia 1992 roku, od dnia 9 czerwca 1992 roku do dnia 12 czerwca 1992 roku, od dnia 26 sierpnia 1992 roku do dnia 28 sierpnia 1992 roku, od dnia 12 października 1992 roku do dnia 16 października 1992 roku, od dnia 10 grudnia 1992 roku do dnia 21 grudnia 1992 roku, od dnia 25 stycznia 1993 roku do dnia 29 stycznia 1993 roku, od dnia 19 lutego 1993 roku do dnia 25 lutego 1993 roku, od dnia 15 lutego 1994 roku do dnia 21 lutego 1994 roku, od dnia 18 kwietnia 1994 roku do dnia 20 kwietnia 1994 roku, od dnia 4 maja 1994 roku do dnia 7 maja 1994 roku, od dnia 19 grudnia 1994 roku do dnia 23 grudnia 1994 roku, od dnia 15 lutego 1995 roku do dnia 25 marca 1995 roku, od dnia 5 kwietnia 1995 roku do dnia 7 kwietnia 1995 roku, od dnia 17 lipca 1995 roku do dnia 21 lipca 1995 roku, od dnia 17 listopada 1997 roku do dnia 22 listopada 1997 roku, od dnia 12 stycznia 1998 roku do dnia 19 stycznia 1998 roku oraz od dnia 1 czerwca 1998 roku do dnia 5 czerwca 1998 roku. Wskazanemu zaliczeniu podlegały również okresy urlopów macierzyński jako świadczenia z ubezpieczenia społecznego od dnia 8 maja 1986 roku do dnia 13 sierpnia 1986 roku, od dnia 23 maja 1987 roku do dnia 31 sierpnia 1987 roku oraz od dnia 9 października 1989 roku do dnia 28 stycznia 1990 roku. Wskazane okresy zostały uwzględnione w ustalonym wymiarze okresu pracy w tak kwalifikowanych warunkach, wynoszącym 15 lat, 5 miesięcy i 13 dni.

Sąd natomiast kierując się utrwalonym w orzecznictwie poglądem nie znalazł podstaw do uwzględnienia w stażu pracy w szczególnych warunkach przypadających w trakcie zatrudnienia okresów urlopów wychowawczych, wykorzystywanych przez ubezpieczoną od dnia 21 marca 1985 roku do dnia 7 maja 1986 roku, od dnia 14 sierpnia 1986 roku do dnia 22 maja 1987 roku, od dnia 1 września 1987 roku do dnia 8 października 1989 roku oraz od dnia 29 stycznia 1990 roku do dnia 16 grudnia 1990 roku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 października 2012 roku, III AUa 1401/12). Również mając na uwadze pogląd wypracowany w orzecznictwie Sąd orzekający nie znalazł podstaw do uwzględnienia w stażu tak kwalifikowanej pracy okresów urlopów bezpłatnych, udzielonych na podstawie art. 174 k.p., a wykorzystywanych przez skarżącą od dnia 1 kwietnia 1993 roku do dnia 23 kwietnia 1993 roku, od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 3 kwietnia 1994 roku oraz od dnia 1 kwietnia 1997 roku do dnia 2 kwietnia 1997 roku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 maja 2013 roku, III AUa 301/13).

Wskazane wyłączenie nie miały jednak wpływu na rozstrzygnięcie. Biorąc bowiem pod uwagę ustalony w niniejszym postępowaniu wymiar stażu pracy w warunkach szczególnych, wynoszący 15 lat, 5 miesięcy i 13 dni, to że skarżąca legitymuje się ogólnym stażem pracy wynoszącym ponad 20 lat, ukończyła 55 lat życia oraz że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, należało uznać, że ubezpieczona spełnia wszystkie warunki do ustalenia jej prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia (...)roku, tj. od dnia osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego, stosownie do art. 100 ustawy emerytalnej. W tym bowiem dniu ziścił się ostatni z warunków do ustalenia prawa do emerytury.

Z tych względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i na mocy wyżej wskazanych przepisów oraz art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE