UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23.05.2014 r. Sąd Okręgowy w Opolu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w punkcie I zmienił decyzję nr (...) z dnia 30 lipca 2013 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. w ten tylko sposób, iż ustalił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wnioskodawcy Ł. D. za okres od 24 stycznia 2013 r. do 31 stycznia 2013 r. w wysokości 2.193,54 zł liczoną proporcjonalnie od miesięcznej kwoty podstawy w wysokości 8.500,- zł i w punkcie II oddalił odwołanie od decyzji nr (...) z dnia 30 lipca 2013 r., z tym że ustalił, iż składka na Fundusz Pracy winna być naliczana od podstawy miesięcznej w wysokości 8.500,- zł przy zastosowaniu zasady proporcjonalności za okres od dnia 24 stycznia 2013 r. do 31 stycznia 2013 r.

Powyższy wyrok w części stwierdzającej podstawę wymiaru składek zaskarżył wnioskodawca, podnosząc, że podstawa wymiaru składek powinna wynosić 8.500,00 zł za okres prowadzenia działalności gospodarczej w styczniu 2013 r., a nie jak błędnie przyjął Sąd Okręgowy 2.193,54 zł liczonej proporcjonalnie od miesięcznej kwoty podstawy wysokości 8.500,00 zł za okres od dnia 24 stycznia 2013 r. do dnia 31 stycznia 2013 r. Zarzucił, że w toku postępowania konsekwentnie twierdził, że podstawę wymiaru składek za styczeń 2013 r. stanowi kwota 8.500,00 zł, natomiast wskutek błędnej interpretacji przepisów przez urzędników ZUS dokonał proporcjonalnego dzielenia powyższej podstawy wymiaru składek. Tymczasem w jego ocenie przysługuje mu prawo zadeklarowania podstawy wymiaru składek w wysokości 8.500,00 zł bez dokonywania proporcjonalnego dzielenia tej podstawy.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez zmianę podstawy wymiaru składek z kwoty 2.193,54 zł liczonej od kwoty 8.500,00 zł za okres od 24 stycznia 2013 r. do 31 stycznia 2013 r. na kwotę podstawy wymiaru składek w wysokości 8.500,00 zł.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jest niezasadna.

Wobec braku zarzutów, co do ustalonego przez Sąd I instancji stanu faktycznego, Sąd Apelacyjny w oparciu o art. 387 § 2¹ kpc przystąpił wyłącznie do wyjaśnienia podstawy prawnej rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

Na wstępie należy zauważyć, że mimo braku w sentencji wyroku rozstrzygnięcia o oddaleniu odwołania wnioskodawcy od decyzji z dnia 30 lipca 2013 r. Nr (...), co sugerowałoby jego uwzględnienie, to Sąd Apelacyjny uznał, że w wypadku apelacji wnioskodawcy istnieje przedmiot zaskarżenia. Z akt sprawy bowiem wynika, że wnioskodawca odwołując się od tej decyzji domagał się ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za okres od dnia 24 stycznia 2013 r. do dnia 31 stycznia 2013 r. na kwotę 8.500,00 zł. Natomiast Sąd Okręgowy w Opolu w punkcie I wyroku stwierdził, że podstawa wymiaru składek za powyższy okres wynosi 2.193,54 zł, liczona proporcjonalnie od miesięcznej kwoty podstawy w wysokości 8.500,00 zł.

Sporna więc kwestia dotyczyła w istocie określenia wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawcy z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za styczeń 2013 r. Przy czym wnioskodawca zarzucił, że powinna ona za sporny okres wynosić 8.500,00 zł.

Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska wnioskodawcy. Co prawda sentencja zaskarżonego wyroku zawiera nieprawidłowości, gdyż nie uwzględnia zasad wynikających z przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 j.t.). W szczególności zgodnie z przepisami tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących działalność gospodarczą ustala się w wymiarze miesięcznym (art. 46 ustawy). Wobec tego nie było podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji przez ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wnioskodawcy za okres krótszy niż miesiąc, czyli wyszczególnienie okresu od dnia 24 stycznia 2013 r. do dnia 31 stycznia 2013 r. Jednak uchybienie to nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Należy również wskazać, że nie mają istotnego znaczenia również rozważania Sądu Okręgowego dotyczące kwestii, czy osoby deklarujące kwoty wyższe niż najniższa podstawa wymiaru składek, mogą proporcjonalnie zmniejszyć podstawę wymiaru składek w trybie art. 18 ust. 9 powyższej ustawy. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących działalność gospodarczych przepisy w sposób sztywny ustalają dolną granicę tej podstawy. W sytuacji więc objęcia ubezpieczeniem z tego tytułu przez okres pełnego miesiąca podstawa ta nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), a w przypadku niepełnego miesiąca tę najniższą podstawę wymiaru zmniejsza się proporcjonalnie (art. 18 ust. 9 ustawy). Natomiast nie ma żadnych przeszkód do zadeklarowania kwoty wyższej. Dlatego nie jest istotne, to czy kwota deklarowana może być proporcjonalnie zmniejszona, jeżeli jest ona i tak wyższa niż 60% zmniejszonej proporcjonalnie podstawy wymiaru składek, co miało miejsce w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do zarzutów wnioskodawcy należy zauważyć, że poza sporem jest, iż z dniem 24 stycznia 2013 r. rozpoczął działalność gospodarczą i w deklaracji za styczeń 2013 r., złożonej w dniu 7 lutego 2013 r., a więc w ustawowym terminie, jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wskazał kwotę 2.193,54 zł. Kwota ta jest wyższa od najniższej podstawy wymiaru składek proporcjonalnie zmniejszonej (574,92 zł), wobec czego nie ma podstaw do jej kwestionowania. Natomiast późniejsza korekta dotyczące podwyższenia tej kwoty do kwoty 8.500,00 zł jest niedopuszczalna. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, a więc wnioskodawcy, obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ich wysokość nie jest powiązany z osiągniętym faktycznie przychodem, lecz wyłącznie z istnieniem tytułu ubezpieczenia i zadeklarowaną przez niego kwotą, niezależnie od tego, czy ubezpieczony osiąga przychody i w jakiej wysokości. Po stronie wnioskodawcy istnieje zatem uprawnienie do zadeklarowania w granicach zakreślonych ustawą dowolnej kwoty jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast organ rentowy, jak i Sąd, nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej, jeżeli mieści się ona w tych granicach, co miało miejsce w niniejszej sprawie.

Wnioskodawca deklarując za styczeń 2013 r. kwotę 2.193,54 zł skorzystał więc z przysługującego mu uprawnienia, wobec czego nie ma podstaw do zmiany tej kwoty. Natomiast nie było wówczas żadnych przeszkód do wskazania przez niego podstawy wymiaru składek w wysokości 8.500,00 zł. Skoro wnioskodawca mimo pełnej swobody w tym zakresie zadeklarował kwotę niższą, czyli 2.193,54 zł, to logicznym jest przyjęcie, że właśnie ta kwota stanowiła podstawę wymiaru składek za styczeń 2013 r. Z tych względów bez znaczenia pozostaje okoliczność, na którą powoływał się wnioskodawca, że na skutek interpretacji urzędnika organu rentowego błędnie określił podstawę wymiaru składek. Tym bardziej, że jeżeli wnioskodawca miał wątpliwości co do ustalenia podstawy wymiaru składek za styczeń 2013 r., to niewątpliwie mógł złożyć wniosek o wydanie przez organ rentowy interpretacji w powyższym zakresie, czego nie uczynił. Poza tym jednym z elementów prowadzenia działalności gospodarczej jest opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne zgodnie z obowiązującymi przepisami, a wnioskodawca zgodnie z tymi przepisami zadeklarował i opłacił składki za styczeń 2013 r.

W świetle tych okoliczności, wbrew zarzutom wnioskodawcy, nie ma podstaw do przyjęcia podstawy wymiaru składek za styczeń 2013 r. w innej kwocie, niż deklarowana przez niego kwota wynosząca 2.193,54 zł.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 kpc, oddalił apelację wnioskodawcy jako bezzasadną.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE