UZASADNIENIE

wyroku z dnia 08 października 2015 r.

Pozwem wniesionym w sprawie powód F.w Ż. wniósł o zasądzenie od pozwanego R. F. kwoty 3.786,58 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, że sprzedał na rzecz pozwanego towar za który otrzymał tylko częściową zapłatę, naprowadzając dalej, iż z powyższego tytułu pozwany zalega z zapłatą kwoty objętej żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w sprawie, pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu przyznał, iż zlecił powodowi uszycie firan i zasłon na osiem okien oraz zasłonki na drzwi do jego restauracji. Wskazał jednakże na ustalenia stron odnośnie wysokości umówionego wynagrodzenia podając, iż wynagrodzenie to miało wynosić 8500 zł brutto, przy czym w cenie tej mieściło się również wykonanie usługi wyprasowania i powieszenia firan i zasłon. Naprowadzał także, iż dodatkowo strony uczyniły przedmiotem porozumienia zakup obrusów na łączną kwotę 1.096,09 zł oraz, że w dniu 30 kwietnia 2013 r. zapłacił powodowi umówioną kwotę za zasłony, firany oraz obrusy.

W odpowiedzi na sprzeciw powód ustosunkował się do twierdzeń pozwanego wskazując, iż sumy określone przez pozwanego jako wynagrodzenie powoda z tytułu umownego zlecenia były ustalone pomiędzy stronami jako początkowa wartość tego zlecenia. Różnica pomiędzy tymi wartościami a kwotami ostatecznie ustalonymi przez powoda jako jego wynagrodzenie wynikała ostatecznie z modyfikacji przedmiotu zamówienia dokonanej przez pozwanego, która spowodowała wzrost wartości zamówienia, wynikający z różnic w cenach materiałów zastosowanych do jego realizacji.

Wyrokiem z dnia 29 stycznia 2015 r. Sąd Rejonowy w Rzeszowie V Wydział Gospodarczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 786,58 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 1.349,99 zł od dnia 30 marca 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 2.436,59 zł od dnia 01 kwietnia 2012r. do dnia zapłaty (I), zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.080,70 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (II), zarządził zwrot z urzędu powodowi po uprawomocnieniu się orzeczenia kwoty 36,30 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki (III) oraz zarządził zwrot z urzędu pozwanemu po uprawomocnieniu się orzeczenia kwoty 1.000,00 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki (IV).

W uzasadnieniu Sąd ten przywołując treść i wykładnię art. 627 k.c. wskazał, iż strony łączyła umowa o dzieło. Dalej Sąd Rejonowy podał, że powód w przedmiotowej sprawie wykazał fakt realizacji przez niego objętych umową czynności na rzecz drugiej strony, obejmujących wykonanie dzieła i dostarczenie go kontrahentowi, co nie było dodatkowo kwestionowane przez pozwanego. Sąd I instancji wskazał, że strony tylko na początku wzajemnych negocjacji i przy początkowym wyglądzie dzieła ustaliły sumę za jaką zostanie ono wykonane, przyjmując, że miała to być orientacyjnie kwota 1000 zł za jeden komplet dostarczonego towaru. Finalnie jednak doszło do zmiany przedmiotu umowy – zmieniono materiał i wykończenia oraz wygląd przedmiotu zamówienia, przy czym strony nie ustaliły wysokości wynagrodzenia za tak określone dzieło, ani też nie wskazały podstaw do jego ustalenia. Sąd Rejonowy podał, że wynagrodzenie należne powodowi z powyższego tytułu ustalił w oparciu o opinię biegłego, przy czym określił, iż wartość dzieła jako suma nakładów i robocizny przekraczała wartość dokonanej przez pozwanego zapłaty i żądanej pozwem różnicy, dlatego też żądanie pozwu uznał w całości za zasadne. O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 108 k.p.c. w związku z art. 98 k.p.c., natomiast o zwrocie opłat w oparciu o art. 79 i 81 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w punkcie I i II oraz zarzucając mu:

1. naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez zastosowanie przez Sąd I instancji dowolnej oceny dowodów polegającej na wyprowadzeniu niepoprawnych logicznie wniosków ze zgromadzonego materiału dowodowego, a zwłaszcza zeznań świadków E. M., A. M. i M. K., zeznań pozwanego, jak również dokumentów – wystawionych przez pozwaną - faktur VAT nr (...), co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegających na przyjęciu, iż:

: strony ustaliły jedynie początkową wartość zamówienia, nie ustaliły natomiast jaka będzie ostateczna wartość dzieła, która miała być ustalona po dokonaniu pomiarów zużytego materiału,
: pozwany zmodyfikował przedmiot umowy poprzez zmianę materiału z którego miały zostać uszyte zasłony, jak i ich wyglądu,
: powód po dokonaniu przez pozwanego zmian w zamówieniu poinformował go o zwiększeniu wartości zamówienia, na co pozwany wyraził zgodę,
: wartość wykonanego przez powoda dzieła wyniosła 12.216,48 zł brutto, a pozwany zapłacił jedynie częściowo za wykonane dzieło. Błąd ten doprowadził do naruszenia prawa materialnego tj. art. 628 § 1 k.c. i 632 § 1 k.c.,

3. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez:

: ustalenie, że żadna ze stron nie kwestionowała treści przedłożonych dokumentów w sytuacji, gdy pozwany od początku kwestionował przedłożone przez powoda faktury jako zawyżone i wniósł o ich korektę,
: ustalenie, że strony nie określiły wysokości wynagrodzenia za dzieło, ani też nie wskazały podstaw do jego ustalenia,
: ustalenie wartości dzieła w oparciu o opinię biegłego w sytuacji, gdy biegły nie wskazał, z jakiego rodzaju aksamitu zostało wykonane dzieło, a tym samym nie ustalono jaka była rzeczywista wartość dzieła przy uwzględnieniu poniesionych nakładów na jego wykonanie,

4. naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niedostateczne wyjaśnienie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia,

5. naruszenie art. 628 § 1 k.c. poprzez jego błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie,

6. naruszenie art. 632 § 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie.

Powołując się na powyższe pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji. Nadto pozwany wniósł o zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. We wniesionej apelacji szczegółowo uzasadnił podniesione przez siebie zarzuty.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego wg norm przepisanych. Powód odniósł się do zarzutów pozwanego wskazując – w swojej ocenie - ich bezzasadność.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest nieuzasadniona. Podniesione w niej zarzuty nie dały podstaw do zmiany, bądź uchylenia zaskarżonego wyroku. Sąd Okręgowy jako sąd merytoryczny w granicach wniesionej apelacji, co wynika z dyspozycji art. 378 § 1 k.p.c. rozważa na nowo zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym dokonuje jego samodzielnej oceny prawnej. Powyższa analiza pozwala stwierdzić, że stanowisko Sądu II instancji, zarówno w zakresie ustaleń faktycznych oraz ich oceny prawnej w całości pokrywa się z argumentacją zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Wywody zaprezentowane w apelacji, w tym podniesione zarzuty w których skarżący ograniczył się do przedstawienia swojej oceny materiału dowodowego z której jego zdaniem wynikają wnioski odmienne od wyprowadzonych przez Sąd Rejonowy, nie mogły stanowić wystarczającej podstawy do weryfikacji orzeczenia Sądu I instancji w postulowanym przez apelującego kierunku. Zwłaszcza że Sąd ten, przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób wyczerpujący, a zebrany w sprawie materiał dowodowy poddał wszechstronnej i logicznej ocenie. Skoro zaś Sąd Rejonowy poczynił w niniejszej sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne, to Sąd Okręgowy je w pełni podziela i przyjmuje za własne.

Zaznaczenia wymaga, że podstawowym zarzutem apelacji jest naruszenie przez Sąd I instancji przepisu art. 233 k.p.c., poprzez sprzeczność istotnych ustaleń tego Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. Trzeba więc na wstępie podkreślić, że sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, co wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie sądowym, zachodzi jedynie wtedy, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie, a konkluzją do jakiej dochodzi sąd na jego podstawie. Wskazany przez apelującego przepis art. 233 k.p.c. nakazuje sądowi dokonanie oceny tego materiału według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego jego rozważenia. Zarzut naruszenia tego przepisu tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z zasadami logiki, z zasadami wiedzy, a także z doświadczeniem życiowym. Jeżeli natomiast sąd z materiału dowodowego wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu na podstawie tego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne (tak min. SN w wyroku z dnia 27.09.2002r. sygn. II CKN 817/00, jak też min. SA w Katowicach w wyroku z dnia 11.06.2015r. III AUa 1289/14).

W ocenie Sądu Odwoławczego – Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie w żaden sposób nie uchybił zasadom logicznego rozumowania a także nie popełnił zarzucanego mu przez apelującego błędu w ustaleniach faktycznych, przyjmując, po analizie przeprowadzonych w sprawie dowodów, że po zawarciu umowy strony dokonały modyfikacji jej przedmiotu, która pociągnęła za sobą wzrost wynagrodzenia należnego powodowi. Zdaniem apelującego nielogiczne wnioski które Sąd Rejonowy wywiódł ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynikać miały z faktu, iż Sąd I instancji obdarzył przymiotem wiarygodności zeznania świadków zawnioskowanych przez stronę powodową, którzy zeznawali na okoliczność zmian w zakresie pierwotnie ustalonego przedmiotu umowy, natomiast nie obdarzył takim walorem świadków zawnioskowanych przez pozwanego, których to zeznania były zeznaniami odmiennymi. Świadkowie strony powodowej zeznawali, że po zawarciu umowy przez strony i ustaleniu wynagrodzenia za jej wykonanie, doszło do zmian w zakresie przedmiotu umowy (co zresztą przyznał sam pozwany), polegających przede wszystkim na zastosowaniu innych materiałów – o większej wartości. Stanowisku powoda w przedmiocie faktu, iż doszło do zmian umowy rzutujących na cenę poprzez zastosowanie droższego materiału przeczył pozwany a także zawnioskowana przez pozwanego na świadka jego córka, którzy argumentowali, że do żadnej zmiany w tym zakresie nie doszło i takie zasłony jakie zamówiono zostały wykonane, wobec czego pierwotnie ustalona przez strony cena za ich wykonanie nie powinna ulec zmianie. Sąd I instancji oceniając materiał dowodowy wysunął wniosek, iż doszło do zmiany przedmiotu umowy, w trakcie jej wykonywania, co uzasadnia podwyższenie ustalonego wynagrodzenia. W tym miejscu trzeba wyraźnie podkreślić, iż aby skutecznie zarzucić zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie art. 233 k.p.c., należy wykazać, że wnioski jaki wysunął Sąd Rejonowy nie mają żadnego logicznego uzasadnienia. W ocenie Sądu Okręgowego takiej tezy nie można wysunąć w niniejszej sprawie, bowiem wnioski Sądu I instancji nie są nielogiczne czy nieprzystające do zgormadzonego w sprawie materiału dowodowego. Sąd ten w okolicznościach niniejszej sprawy jedynie obdarzył wiarygodnością jedna grupę świadków, nie dając wiary świadkom którzy zeznawali odmiennie, przy czym Sąd szczegółowo uzasadnił swoje stanowisko w powyższym zakresie. Powyższe znajduje uzasadnienie w szczególności w zasadach doświadczenia życiowego, bowiem – jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy – co zostało w niniejszej sprawie potwierdzone dodatkowo opinią biegłego, że trudno przyjąć aby powód zgodził się wykonać przedmiot zamówienia mając na względzie wartość materiałów które zastosował, jak również użytych elementów zdobniczych, za wynagrodzeniem kształtującym się na poziomie niższym niż poniesione z tego tytułu koszty. Podkreślić należy, że apelujący nie wykazał aby argumentacja Sądu w powyższym zakresie nie odpowiadała logice, co jest warunkiem niezbędnym aby skutecznie zarzucić naruszenie art. 233 k.p.c. Nadto zauważyć należy, co wynika z ukształtowanego w tym zakresie stanowiska orzecznictwa, że nawet gdyby ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego można było wysunąć wnioski odmienne, co teoretycznie mogło by mieć miejsce w niniejszej sprawie – to jednak wyrok Sądu I instancji, zawierający wnioski logiczne i poprawne – musi się ostać, co wynika z istoty swobodnej oceny dowodów.

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia zarzutu apelującego w przedmiocie okoliczności, iż wynagrodzenie o które umówiły się strony było wynagrodzeniem ryczałtowym. W ocenie Sądu Odwoławczego dokonana przez Sąd I instancji ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jak już wyżej wskazano nie była dowolna, ale swobodna, zgodna z zasadami logiki, doświadczenia życiowego oraz uwzględniająca specyfikę zawartej pomiędzy stronami umowy. Również interpretacja umowy w zakresie jej przedmiotu i wynagrodzenia należnego powodowi przeprowadzona została zgodnie z wytycznymi zawartymi w art. 65 § 2 k.c., w tym miejscu zaś jedynie dodać należy, że żaden z przeprowadzonych w sprawie dowodów nie wykazał, aby wolą stron było zastosowanie wynagrodzenia ryczałtowego, jak podnosi apelujący. W zakresie tym podkreślenia wymaga, iż charakter ryczałtu nie przemawia za tym aby tego rodzaju przedmiot zamówienia jakim jest uszycie zasłon mógł być wykorzystany ryczałt – przeciwnie – doświadczenie życiowe uczy, że dokonując zamówienia tego rodzaju dzieła, należy wycenić je biorąc pod uwagę szereg elementów faktycznych wpływających na jego koszty, jak. m.in. wielkość okien, ilość materiału, ilość elementów zdobniczych. Czynności te stanowią – o czym mówi art. 629 k.c. regulujący wynagrodzenie kosztorysowe – zestawienie planowanych prac i przewidywanych kosztów. Wobec powyższego Sąd Rejonowy zasadnie przyjął i zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenił, że skoro strony zmieniły przedmiot zamówienia poprzez zastosowanie droższych materiałów i większej ilości elementów zdobniczych, to nie ma przeszkód do tego aby powód mógł żądać wynagrodzenia wyższego niż pierwotnie ustalone, bowiem nie ma ono charakteru ryczałtowego.

Wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji nie doszło też do naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu orzeczenia ustosunkował się do wszystkich dowodów przeprowadzonych w toku postępowania i wyjaśnił przyczyny, dla których w procesie rekonstruowania stanu faktycznego sprawy nie uwzględnił zeznań świadków zawnioskowanych przez stronę pozwaną, a oparł się w znacznej mierze na zeznaniach świadków zawnioskowanych przez powoda. W ocenie Sądu Odwoławczego treść uzasadnienia orzeczenia Sądu I instancji spełnia wymogi ujęte w art. 328 § 2 k.p.c.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną. Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje uzasadnienie w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. art. 108 § 1 k.p.c.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE