Sygn. akt VIII GC 2183/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 października 2015 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Elia Grzybowska

Protokolant stażysta Natalia Gliniecka - Kitowska

po rozpoznaniu w dniu 12 października 2015r. w Bydgoszczy

sprawy z powództwa A. Z.

przeciwko (...) S.A. w Ł.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.217 zł (tysiąc dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Eliza Grzybowska

UZASADNIENIE

Powód A. Z. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) S.A. kwoty 7.990,63 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 listopada 2013 r. do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż jest nabywcą wierzytelności przysługującej A. J. od pozwanego z tytułu szkody komunikacyjnej z dnia 17 października 2013 r. w pojeździe marki C. numer rejestracyjny (...), spowodowanej przez kierowcę ubezpieczonego w firmie pozwanego w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tych pojazdów. Powód podniósł, iż poszkodowany zgłosił szkodę pozwanemu w dniu 22 października 2013 r., domagając się wypłaty odszkodowania za uszkodzenie pojazdu. Powód podał, iż pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 3.775,64 zł z tytułu kosztów naprawy, w tym kwotę 575 zł z tytułu holowania pojazdu oraz odmówił uznania roszczenia z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Powód podniósł, iż poszkodowany nie zgodziła się z decyzją pozwanego, ponieważ koszty naprawy pojazdu wyniosły 9.090,63 zł, zaś koszty z tytułu najmu pojazdu zastępczego wyniosły 2100 zł. Powód wskazał, iż poszkodowany za najem pojazdu zastępczego rozliczył się z nim w formie bezgotówkowej, cedując na niego prawo do dochodzenia roszczeń z tytułu poniesionej szkody.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany przyznał, iż przeprowadził postępowanie likwidacyjnie w sprawie uszkodzenia pojazdu A. J. w wyniku zdarzenia z dnia 17 października 2013 r. Pozwany wskazał, iż w wyniku postępowania likwidacyjnego, poszkodowanemu wypłacone zostało odszkodowanie w kwocie 3.200 zł z tytułu naprawy pojazdu. Pozwany podał, iż w jego ocenie wypłacone odszkodowanie w pełni rekompensuje poniesioną w pojeździe szkodę. Pozwany wskazał, iż powód dochodząc dopłaty do odszkodowania nie podaje sposobu ustalenia dochodzonej kwoty. Pozwany zakwestionował cesje z dnia 17.10.2013 r. jako podstawę dochodzenia roszczenia, bez konkretnego wskazania zakresu wierzytelności, charakteru odpłatnego/nieodpłatnego umowy oraz warunków na jakiej powód nabył wierzytelność. Ponadto pozwany wskazał, iż powód pominął okoliczności naprawy pojazdu, czy pojazd został naprawiony w ramach systemu (...) i czy przy naprawie użyto części oryginalnych. Pozwany zakwestionował również roszczenie o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego.

W piśmie procesowym z dnia 21 stycznia 2015 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko przedstawione w pozwie oraz wskazał, iż kwota wypłacona przez pozwanego nie rekompensuje szkody poniesionej przez poszkodowanego. Wskazał, że żądana kwota odszkodowania została ustalona na podstawie kosztorysu nr (...) , zgodnie z którym dokonano naprawy. Powód podniósł, iż nie podziela zastrzeżeń pozwanegoco do dokonanej cesji.. Powód podał, iż jego warsztat nie jest warsztatem autoryzowanym, lecz posiada specjalistyczny sprzęt i wykwalifikowanych pracowników. Powód podniósł, iż wypłata odszkodowania nie jest uzależniona od wykonanej naprawy, zaś poszkodowany ma prawo domagać się od ubezpieczyciela odszkodowania obejmującego wszystkie poniesione koszty. Powód wskazał, iż nie podziela również stanowiska pozwanego w kwestii kosztów najmu zastępczego. Powód podkreślił, iż poszkodowany nie uiścił należności powodowi gotówką ani przelewem, ale dokonał zapłaty poprzez scedowanie prawa do dochodzenia roszczenia od pozwanego.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 17 października 2013 r. pojazd marki C. numer rejestracyjny (...) stanowiący własność A. J. został uszkodzony przez kierowcę ubezpieczonego u pozwanego w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów u pozwanego.

(Okoliczności bezsporne, a ponadto dowód: protokół szkody w pojeździe – k. 9-10 akt)

Poszkodowany poniósł koszty związane z holowaniem uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia w wysokości 575,64 zł. Z tytułu powyższej usługi wystawiona została faktura VAT nr (...).

(Dowód: faktura VAT nr (...) – k. 12 akt)

Poszkodowany wynajął od powoda pojazd zastępczy. Z tytułu powyższego powód wystawił poszkodowanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 2.100 zł brutto. Strony umowy rozliczyły się w formie bezgotówkowej.

(Dowód: umowa najmu pojazdu zastępczego – k. 14 akt, faktura VAT nr (...)– k. 13 akt)

W dniu 17 października 2013 r. poszkodowany A. J. zbył swoją wierzytelność wobec pozwanego z tytułu odszkodowania za uszkodzenie pojazdu na rzecz powoda.

(Dowód: umowa sprzedaży wierzytelności – k. 17 akt)

W dniu 22 października 2013 r. poszkodowany zgłosił szkodę pozwanemu, domagając się wypłaty odszkodowania za uszkodzenie pojazdu.

(Okoliczności bezsporne)

Pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne w wyniku, którego przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości 3.775,64 zł, na sumę odszkodowania składa się kwota 3.200,00 zł z tytułu kosztów naprawy oraz kwota 575,64 zł z tytułu holowania pojazdu. Pozwany odmówił uznania roszczenia z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

(Dowód: Decyzja pozwanego z dnia 28 października 2013 r. – k. 8 akt, Kosztorys E.’s nr (...) – k. 13 – 15 akt, ocena techniczna (...) – k. 36-39.

Powód na zlecenia A. J. naprawił uszkodzony pojazd. W dniu 23.10.2013r. sporządzono kosztorys, w którym ustalono koszty naprawy na 9.090,63 zł. Pod kosztorysem nikt się nie podpisał.

(Dowód: zweryfikowany kosztorys E.’s nr (...) – k. 15 – 16 akt)

Szacunkowy koszt naprawy pojazdu marki C. numer rejestracyjny (...), stanowiącego własność z tytułu szkody zaistniałej w dniu 10 października 2013 r., zgodnie z technologią producenta, w nieautoryzowanych warsztatach naprawczych, przy zastosowaniu średnich rynkowych stawek roboczogodzin na rynku lokalnym z daty szkody, przywracający pojazd do stanu sprzed zdarzenia przy zastosowaniu oryginalnych części zamiennych wynosił 7.325,11 zł netto / 9.009,89 zł brutto, zaś uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 16 dni.

(Dowód: pisemna opinia biegłego sądowego J. K. - k. 68-81 akt.)

Sąd dokonał powyższych ustaleń faktycznych na podstawie okoliczności bezspornych, powołanych wyżej dokumentów prywatnych oraz w oparciu o pisemną opinię biegłego sądowego J. K..

Dokumenty prywatne nie budziły wątpliwości, co do ich autentyczności, a Sąd uznał je za wiarygodne.

Sąd w całości dał wiarę pisemnej opinii sporządzonej przez biegłego sądowego J. K.. Opinia pisemna sporządzona została w sposób rzetelny i pełny. Biegły w jasny i logiczny sposób odpowiedział na zawarte w tezie dowodowej pytania, a swoje konkluzje poparł szczegółowymi wyliczeniami w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy jak i w aktach szkody oraz na podstawie wiedzy i doświadczenia zawodowego. Biegły ustalił, jaki jest całkowity koszt naprawy pojazdu marki C. numer rejestracyjny (...) oraz ustalił jaki był uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego. Opinia ta jednak z przyczyn wskazanych wyżej nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie, pozwany nie kwestionował faktu wystąpienia kolizji drogowej, na skutek której uszkodzony został samochód osobowy marki C. należący do A. J..

Pozwany zarzucał, iż koszty naprawy wskazane w treści faktury przez powoda są zawyżone a nadto powód nie wskazał, w jaki sposób ustalił wysokość dochodzonej kwoty.

Powód nabył roszczenie przysługujące A. J. wobec pozwanego na podstawie umowy cesji, co skutkowało wstąpieniem powoda w prawa i obowiązki wierzyciela (art. 509 k.c.).

Stosownie do treści art. 822 § 1 k.c. w wykonaniu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwany przyjął odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim przez ubezpieczonego. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 § 1 i 2 k.c.). Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zaistnienie zdarzenia, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą (art. 361 k.c.). W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Odszkodowanie nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela aktualizuje się z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierza go naprawić (por. uchwałę SN z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC 2002, nr 6, poz. 74). Fakt, iż naprawa faktycznie została wykonana ma jednak znaczenie dla ustalenia wysokości odszkodowania o tyle, że nie może ono przewyższać faktycznie poniesionych przez poszkodowanego kosztów naprawy. Odszkodowanie nie może bowiem skutkować wzbogaceniem po stronie poszkodowanego, ma jedynie wyrównać mu uszczerbek związany z zaistnieniem szkody.

W wypadku uszkodzenia rzeczy w stopniu umożliwiającym przywrócenie jej do stanu poprzedniego, osoba odpowiedzialna za szkodę obowiązana jest zwrócić poszkodowanemu "wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego, do których wydatków należy zaliczyć także koszt nowych części i innych materiałów, jeżeli ich użycie było niezbędne do naprawienia uszkodzonej rzeczy"(wyrok SN z dnia 20 listopada 1970 r., II CR 425/72 (OSNCP 1973. nr 6, poz. 111).

Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje zatem wszelkie niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, dzięki którym samochód doprowadzony zostaje do stanu technicznej używalności odpowiadającej stanowi przed uszkodzeniem.

Za „niezbędne” koszty naprawy należy uznać takie koszty, które obejmują przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu jego technicznej używalności istniejącej przed wyrządzeniem szkody przy zastosowaniu technologicznej metody odpowiadającej rodzajowi uszkodzeń pojazdu mechanicznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/2003, Lex Polonica nr 361525, Biuletyn Sądu Najwyższego 2003/6 str. 4, Gazeta Prawna (...) str. 26, Jurysta 2003/9-10 str. 54, OSNC 2004/4 poz. 51).

W przedmiotowej sprawie spór dotyczył wysokości należnego powodowi odszkodowania. Powód żądał wypłaty odszkodowania zgodnie z treścią kalkulacji, znajdującej się na k. 15-16 akt sprawy. Pozwany twierdził, że wypłacone odszkodowanie rekompensuje w całości szkodę, której doznał poszkodowany.

Podkreślić należy przy tym, że pojazd A. J. został naprawiony w warsztacie powoda. Odszkodowanie winno się zatem ograniczać do rzeczywiście poniesionych przez poszkodowanego kosztów. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w treści art. 824 (1) § 1 k.c. oraz w treści art. 361 § 2 k.c..

I tak zgodnie z treścią art. 824 (1) § 1 k.c. o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Z przepisu tego wynika wprost zasada, że odszkodowanie nie może powodować wzbogacenia po stronie poszkodowanego a winno jedynie rekompensować poniesione straty.

Zgodnie z treścią art. 361 § 2 k.c. w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W oparciu o brzmienie tego przepisu przyjmuje się, że szkodą jest m. in. strata, której wysokość ustala się dokonując porównania stanu majątku poszkodowanego bezpośrednio przed zdarzeniem wywołującym szkodę i stanu majątku po tym zdarzeniu.

Analiza przepisów art. 824(1) § 1 k.c. i art. 361 § 2 k.c. , prowadzi do wniosku, że w przypadku szkody komunikacyjnej wysokość odszkodowania może być ustalona w dwojaki sposób zależny od tego, czy pojazd był naprawiany, czy też naprawa nie została wykonana. Zauważyć bowiem należy, że już w momencie zaistnienia zdarzenia szkodowego w majątku poszkodowanego powstaje uszczerbek (tj. strata w rozumieniu art. 361 § 2 k.c.), którego wartość wyraża kwota odpowiadająca kosztom przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Koszty te w chwili zdarzenia mogą być ustalane jedynie hipotetycznie w oparciu o średnie stawki. Uzyskana opinia biegłego pozwala na ustalenie, jaka kwota byłaby potrzebna, aby w zwykłych warunkach dokonać naprawy pojazdu. W momencie dokonania naprawy zmienia się charakter szkody. Porównanie majątku poszkodowanego sprzed zdarzenia szkodowego i po nim prowadzi w tej sytuacji do ustalenia, że różnica w majątku (tj. strata) nie wynika z faktu uszkodzenia samochodu poszkodowanego i zmniejszenia jego wartości (gdyż pojazd został przywrócony do stanu poprzedniego), lecz wyraża się wysokością kwoty wydatkowanej na dokonanie naprawy. Skutkiem tego po dokonaniu naprawy nie jest dopuszczalne ustalenia wysokości odszkodowania w oparciu o szacunkowe dane pozwalające ustalić, jaki byłby hipotetyczny koszt naprawy pojazdu. Odszkodowanie tak ustalone nie odpowiadałoby bowiem wysokości poniesionej straty, która po dokonaniu naprawy jest równa ubytkowi w majątku poszkodowanego sumy wydatkowanej na dokonanie naprawy. Strata nie wynika już bowiem z faktu, że poszkodowany posiada uszkodzony samochód ale z faktu, że jego majątek został pomniejszony o konkretną kwotę zapłaconą na jego naprawę.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać trzeba, że pojazd poszkodowanego został naprawiony. W toku procesu o zapłatę odszkodowania powód winien udowodnić między innymi wysokość poniesionej szkody. W myśl uwag poczynionych wyżej po dokonaniu naprawy ubytek w majątku poszkodowanego, stanowiący stratę wyraża się sumą wydatkowaną na dokonanie naprawy.

W procesie cywilnym ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania i to one są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.). Innymi słowy ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo (żąda czegoś od innej osoby) obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu (czyli neguje uprawnienie żądającego) obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje.

Istota zasady dotycząca ciężaru dowodów sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014 r., sygn. I ACa 286/14).

W myśl ogólnych zasad procesowych, to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 1997 r., II CKN 531/97, LEX nr 496544), a na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, że powodowi jego żądanie nie przysługuje (por. wyrok SN z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06).

W niniejszej sprawie powód nie wykazał żadnym środkiem dowodowym wysokości poniesionych przez poszkodowanego kosztów naprawy. Przede wszystkim nie przedstawił faktury, którą warsztat obciążył poszkodowanego. Nie powołał też dowodów z zeznań poszkodowanego czy choćby z własnych zeznań. Powód przedstawił jedynie kosztorys , znajdujący się na k. 15- 16 akt sprawy. Wyliczenie to w żadnym wypadku jednak nie dowodzi , jaki był rzeczywisty koszt dokonanej naprawy. Podkreślić należy przede wszystkim, że kosztorys nie został przez nikogo podpisany, nie wiadomo więc kto go sporządził i dla jakich celów. Ponadto dokument ten powstał w dniu 23.10.2014 r. a więc przed dokonaniem naprawy, siłą rzeczy nie może więc odzwierciedlać rzeczywistej wysokości kosztów naprawy. Z dokumentu tego wynika jedynie, podobnie jak z opinii biegłego, wysokość szacunkowych, hipotetycznych kosztów. W tej sytuacji sąd uznał, że brak jest w tej sprawie dowodów potwierdzających, jakie koszty naprawy zostały rzeczywiście poniesione przez poszkodowanego. Wobec tego nie da się również ustalić, czy koszty te przewyższyły wysokość odszkodowania wypłaconego przez pozwanego. W konsekwencji brak było podstaw do zasądzenia na rzecz powoda jakiejkolwiek kwoty. Zgodnie z treścią art. 824 (1) § 1 kc odszkodowanie nie może przewyższać wysokości szkody. Zasądzenie w tej sprawie na rzecz powoda jakiejkolwiek sumy mogłoby powodować wzbogacenie po jego stronie i pozostawać w kolizji z powołanym przepisem.

Powyższe stanowisko potwierdza wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, z dnia 22.02.2007 r., sygn. akt I ACa 1179/06: „Szkoda, która powstaje wskutek wypadku komunikacyjnego, podlega naprawieniu według zasad określonych w art. 363 § 2 k.c. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., sygn. akt III CZP 68/01, OSPiKA 2002, nr 7-8, poz. 103, oraz orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1988 r., sygn. akt I CR 151/88, niepubl.). Tak rozumiany obowiązek odszkodowawczy nie może jednak, zdaniem Sądu Apelacyjnego, abstrahować od faktu, czy poszkodowany w konkretnych okolicznościach dokonał naprawy oraz czy i jakim kosztem to uczynił. Ma to związek z zasadą, że szkoda nie powinna być źródłem wzbogacenia, zaś obowiązkiem poszkodowanego jest dążenie do ograniczenia rozmiarów szkody.” W tym samym wyroku Sąd Apelacyjny w Poznaniu zważył, iż: „skoro naprawa samochodu nastąpiła przed wytoczeniem procesu, powód miał obowiązek wykazania, jakie koszty poniósł w związku z przywróceniem rzeczy do poprzedniego stanu. Faktycznie poniesione koszty naprawy, w tym przypadku, są równoznaczne w ocenie Sądu I instancji z pojęciem szkody. Przedłożenie przez powoda kosztorysu stwierdzającego koszt naprawy rzeczy w autoryzowanym serwisie z fabrycznie nowych części, (…) nie jest tożsame z udowodnieniem wysokości szkody. Górną granicę obowiązku naprawienia szkody w rozważanym przypadku wyznacza tylko faktyczny, rzeczywisty koszt naprawienia rzeczy, a nie hipotetyczny koszt jej naprawienia. Wynika to z zasady, że w wyniku naprawy szkody przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej nie może dojść do bezpodstawnego wzbogacenia kosztem pozwanego.”

Kierując się tą argumentacją sąd oddalił żądanie powoda w zakresie, w jakim dotyczyło ono zwrotu kosztów naprawy pojazdu.

Na uwzględnieni nie zasługuje również roszczenie powoda o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego. Powód wywodził swoje roszczenie na podstawie nabytej od poszkodowanych w dniu 17 października 2013 r. wierzytelności. Zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przedmiotem przelewu jest wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia. Ponieważ warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa – przelew wierzytelności przyszłej pełny skutek wywiera dopiero z chwilą powstania wierzytelności. W dacie przelewu cedent przenosi na cesjonariusza jedynie ekspektatywę przyszłego prawa. Pełny skutek umowy cesji wierzytelności przyszłej należy łączyć z powstaniem wierzytelności określonej w umowie cesji (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2003 r., V CKN 345/2001; wyrok SN z dnia 16 października 2002 r., IV CKN 1471/00, LEX nr 208425; wyrok SN z dnia 26 września 2002 r., III CKN 346/01, LEX nr 345523). Przedmiotem umowy o przelew wierzytelności przyszłej nie jest, więc wierzytelność, lecz jej ekspektatywa (wyrok SN z dnia 9 sierpnia 2005 r., IV CK 157/05, LEX nr 346081).

Podkreślić należy, że roszczenie o zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego ma inny charakter niż roszczenie o zwrot kosztów naprawy pojazdu. W przypadku zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego szkoda powstaje nie w momencie zaistnienia szkody, lecz dopiero wówczas, gdy poszkodowany koszty te już poniesie. Odszkodowanie za wynajem pojazdu zastępczego przysługuje, zatem poszkodowanemu jedynie w przypadku, gdy poniesie wydatki związane z tym wynajmem.

W toku niniejszego procesu powód nie wykazał, aby koszty najmu samochodu zastępczego zostały poniesione przez poszkodowanego. Poszkodowany nie zapłacił powodowi czynszu za najem pojazdu zastępczego, a zatem w majątku nie powstał uszczerbek z tytułu poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego, co stanowiłoby normalny skutek szkody (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 września 2004 r., IV CK 672/03).

W konsekwencji w ocenie Sądu po stronie poszkodowanego nie powstała wierzytelność, którą mogliby zbyć na rzecz powoda. Jak wskazał Sąd Najwyższy warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa. Tym samym cesja wierzytelności pomiędzy A. J. a powodem nie mogła stanowić skutecznej podstawy dochodzenia roszczenia przez powoda.

Dodatkowo wskazać należy, że w treści umowy zawartej przez powoda z poszkodowanym ustalono, że koszty najmu będzie ponosić ubezpieczyciel. Oznacza to, że powód niezgodnie z treścią umowy obciążył poszkodowanego fakturą z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Zawarta umowa nie przewidywała bowiem obowiązku zapłaty czynszu najmu przez poszkodowanego.

W świetle powyższego zważyć należało, iż wobec braku rzeczywistego poniesienia przez poszkodowanego kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz braku wykazania faktycznie poniesionych kosztów naprawy pojazdu, powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. W myśl art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Koszty, jakie poniósł pozwany to kwota 1.217,00 zł.

Na powyższą kwotę składa się kwota 1200 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w oparciu o § 6 pkt 4 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

SSR Eliza Grzybowska