UZASADNIENIE

Ubezpieczony P. K. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. z dnia 22 stycznia 2015r. odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazał, iż jest osobą schorowaną, co kwalifikuje go do przyznania mu na dalszy okres prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, którą dotychczas pobierał (k. 2).

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na to, iż zarówno Lekarz Orzecznik ZUS oraz Komisja Lekarska ZUS orzekli, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy, co uzasadniało wydanie zaskarżonej decyzji odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (k. 3).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony urodził się dnia (...) Ma wykształcenie podstawowe. W latach 1976 - 1997r. pracował jakokierowca- operator sprzętu ciężkiego. Kwalifikacje zawodowe nabył po ukończeniu w 1975r. stosownego kursu (świadectwa pracy ubezpieczonego w jego aktach rentowych, przesłuchanie ubezpieczonego – k. 62).

W latach 1997-2002 i od 1 lutego 2013r. do 31 grudnia 2014r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, ostatnio przyznaną wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 5 czerwca 2014r., wydanym sprawie o sygn. akt 1198/13. Wlatach 2002-2003 pobierał zasiłek dla bezrobotnych, a potem do 2008r. utrzymywała go matka. W 2010r. przez rok pracowałw Zakładzie Pracy (...)ochronie bez licencji, gdzie zarabiał znacznie mniej niż jako operator sprzętu ciężkiego. Wykonywałobowiązki portiera, co nie wymagało żadnych kwalifikacji. Ma umiarkowany stopień niepełnosprawności(decyzje rentowe w aktach rentowych ubezpieczonego, przesłuchanie ubezpieczonego – k. 60, wyrokwydany w dołączonej sprawie o sygn. akt 1198/13).

W dniu 4 grudnia 2014r. ubezpieczony złożył w organie rentowym wniosek o ustalenie uprawnień do pobierania świadczenia rentowego na dalszy okres. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 5 stycznia 2015r. oraz orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 16 stycznia 2015r. nie został uznany za niezdolnego do pracy. Na tej podstawie zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres (dokumentacja orzecznicza w aktach rentowych ubezpieczonego).

U ubezpieczonego rozpoznano padaczkę, najprawdopodobniej pourazową z rzadkimi napadami uogólnionymi drgawkowymi, nadciśnienie tętnicze, napadowe migotanie przedsionków w wywiadzie, nadkomorowe zaburzenia rytmu serca pod postacią ekstrasystolii komorowych, chorobę niedokrwienną serca, przewlekłą niewydolność serca, zaburzenia lipidowe, astmę oskrzelowa, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa bez istotnych deficytów ruchowych, bez objawów korzeniowych, przepuklinę rozworu przełykowego, nadżerkowe zapalenie błony śluzowej żołądka, niedokrwistość z niedoboru żelaza, przebytągruźlicę płuc. Począwszy od 1 stycznia 2015r. do 31 grudnia 2016r. ubezpieczony jest nadal częściowo niezdolny do pracy jako operator sprzętu ciężkiego, operator belownicy. W znacznym stopniu utracił zdolność do pracy zgodnej z tymi kwalifikacjami. Nie jest zdolny do pracy przy urządzeniach w ruchu, pracy na wysokości lub pracy pod ziemią, pracyakordowej, nocnej.Wszyscy biegli wskazali na oczywiste przeciwwskazanie do świadczenia przez ubezpieczonego do pracy kierowcy operatora ciężkiego sprzętu budowlanego pomimo poprawy frakcji wyrzutowej lewej komory serca, ustąpienia zaburzeń rytmu serca i stabilizacji ciśnienia tętniczego(opinie biegłych sądowych specjalistów: chorób układu nerwowego dr n. med. E. M.- k. 13-16, z zakresu chorób wewnętrznych i kardiologiidr n. med. M. W. - k. 33-36, specjalisty chorób płuc i medycyny pracy lek. med. A. R. - k. 49-50).

Istotę sporu stanowi rozstrzygnięcie czy w tym stanie faktycznym ubezpieczonemu przysługuje renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treściąart. 57 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015r. poz. 748 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą emerytalnąrenta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)niezdolność do pracy powstała w okresach ubezpieczenia bądź w okresach opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Definicję niezdolności do pracy zawiera przepis art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej, który stanowi, iż niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Po myśli art. 12 ust. 3 tej ustawy częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z mocy art. 13 ust. 1 ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Na zasadzie art. 13 ust. 2 ustawy niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności biegli sądowi specjaliści z zakresu kardiologii, neurologii i medycyny pracy stwierdzili u ubezpieczonego dalszą częściową niezdolność do pracy zgodnej z poziomem jego kwalifikacji operatora sprzętu ciężkiego od 1 stycznia 2015r. do 31 grudnia 2016r. Wnioski przyjęte przez biegłych są wynikają z części opisowych opinii i uzasadniają przyznanie mu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na ten okres.Jak jednocześnie wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2009r. (III UK 30/09; LEX nr 537018) gdy sprawa wymaga wiadomości specjalnych, to sąd nie może rozstrzygać wbrew opinii biegłych. Wszystkie wydane w niniejszej sprawie opinie zawierają przekonujące uzasadnienie przyjętych wniosków, są kategoryczne i wzajemnie się uzupełniają. Brak przy tym jakiegokolwiek dowodu pozwalającego na zaprzeczenie częściowej niezdolności ubezpieczonego do pracy w tym okresie.

Co się tyczy zastrzeżeń organu rentowego do opinii biegłej neurolog (k. 31-32), to sprowadzają się one do akcentowania potwierdzonej przez nią zachowanej przez ubezpieczonego zdolności do pracy na ogólnym rynku pracy, czyli pracy bez kwalifikacji przy jednoczesnej akceptacji ustaleń medycznych biegłej i jej wniosku o jego niezdolności do pracy operatora ciężkiego sprzętu budowlanego, a więc zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Tymczasem w tym zakresie opinia biegłej neurolog zawiera takie same wnioski jak niekwestionowane przez organ rentowy opinie biegłego kardiologa i medycyny pracy, więc zasługuje na uznanie jej za miarodajną.

Analizując kwestię kwalifikacji ubezpieczonego wskazać należy, iż świadczona przez niego przez rok w 2010r. praca na stanowisku pracownika ochrony – portiera bez licencji nie wymagała żadnych kwalifikacji i była znacznie mniej opłacana niż praca operatora ciężkiego sprzętu budowlanego. Nie sposób zatem traktować jej jako zgodnej z poziomem posiadanych przez ubezpieczonego kwalifikacji. Stąd Sąd nie wziął pod uwagę opinii biegłych z zakresu neurologii, kardiologii i medycyny pracy w części, w jakiej wskazali oni, iż począwszy od 1 stycznia 2015r. ubezpieczony jest zdolny do pracy lekkiej lub średnio ciężkiej – m. in. jako pracownik ochrony mienia lub pracownik budowlany bez możliwości pracy na wysokości czy przy urządzeniach w ruchu. Z tymi zagrożeniami wiąże się bowiem praca ubezpieczonego jako operatora ciężkiego sprzętu budowlanego, do jakiej utracił on zdolność.Potwierdza to wyrok Sąd Najwyższego z dnia 25 stycznia 2010r. (I UK 215/09; lex nr 577815), w myśl którego uznaje się za częściowo niezdolną do pracy osobę, która wobec naruszenia sprawności organizmu nie jest w stanie wykonać prawidłowo czynności związanych z zawodem, gdy zachowała zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (np. wymagającej niższych albo niewymagającej żadnych kwalifikacji pracownika ochrony - portiera), lecz jednocześnie utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania pracy, do której posiada kwalifikacje, jak miało to miejsce w przypadku ubezpieczonego.

Jak wskazano w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006r. (sygn. akt I UK 103/06, OSNP 2007 Nr 17-18, poz. 261) doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy ma podkreślenie, iż chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. Ratio legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach, po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania, zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia. Innymi słowy, ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (np. pracy wymagającej niższych albo niewymagającej w ogóle jakichkolwiek kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy, do której posiada kwalifikacje. Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego). Przy ocenie niezdolności do pracy dla celów rentowych bardziej istotne są kwalifikacje rzeczywiste, gdyż ocena ta sprowadza się do stwierdzenia, w jakim stopniu wiedza i umiejętności, którymi dysponuje ubezpieczony, mogą być wykorzystane przez niego w pracy, pomimo ograniczeń sprawności organizmu.

W niniejszym przypadku ubezpieczony ma wyłącznie zarówno formalne, jak i rzeczywiste kwalifikacje operatora ciężkiego sprzętu budowlanego. W 1975r. ukończył kurs pozwalający na wykonywanie przez niego pracy na tym stanowisku i świadczył ją przez całe swoje życie zawodowe od 1976r. do momentu nabycia prawa do renty w 1997r. Tylko do tego zawodu należy zatem odnosić pojęcie posiadanych przez niego kwalifikacji. Skoro przy tym zgodnie z opinią wszystkich biegłych specjalistów z zakresu neurologii, kardiologii i medycyny pracy nie jest zdolny do tej właśnie pracy, przeto jest niezdolny do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Podkreślić przy tym należy, iż takie samo stanowisko zajął tutejszy Sąd przyznając ubezpieczonemu prawomocnymwyrokiem z dnia 5 czerwca 2014r., wydanym sprawie o sygn. akt 1198/13prawo do renty za poprzedni okres. Jak wynika przy tym z motywów wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2012r. (I UK 339/11) w oparciu o treść art. 365 § 1 k.p.c. sąd jest związany nie tylko wyrokiem wydanym w innej sprawie, ale także ustaleniami faktycznymi stanowiącymi podstawę prawomocnego rozstrzygnięcia. W ramach tych wiążących Sąd rozpoznający obecnie sprawę ustaleń za pracę ubezpieczonego zgodną z poziomem posiadanym kwalifikacji uznać należy wyłącznie pracę operatora ciężkiego sprzętu budowlanego, do jakiej ubezpieczony nadal nie jest zdolny.

Na koniec należy zauważyć, że przy ocenie niezdolności do pracy, warunkującej prawo do renty, Sąd nie może pominąć orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2005r., sygn. akt I UK 179/04, LEX nr37562), a takim stopniem niepełnosprawności legitymuje się ubezpieczony.

Zauważyć na koniec trzeba, iż ubezpieczony pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 lutego 2013r. do 31 grudnia 2014r. Biegli kardiolog i biegły z zakresu medycyny pracy wskazali jednoznacznie, iż pomimo poprawy frakcji wyrzutowej lewej komory serca, ustąpienia zaburzeń rytmu serca i stabilizacji ciśnienia tętniczego nadal przeciwwskazane jest świadczenie przez niegopracy kierowcy operatora ciężkiego sprzętu budowlanego. Poprawa ta ma zatem na tyle znikomy charakter, iż nie powoduje odzyskania przez ubezpieczonego zdolności do pracy. Jak wynika przy tym z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 kwietnia 2011r. (III AUa 16/11) w przypadku, gdy ubezpieczony pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy w okresie bezpośrednio poprzedzającym okres objęty zaskarżoną decyzją, a obecnie organ rentowy kwestionuje jego dalszą niezdolność do pracy, to na tym organie spoczywa obowiązek wykazania istotnej poprawy w stanie zdrowia ubezpieczonego, nie zezwalającej na uznanie go za niezdolnego w dalszym ciągu do pracy. Podnieść przy tym wypada, iż organ rentowy nie twierdził, by przyznał i dotąd wypłacał ubezpieczonemu świadczenie bez wypełnienia ustawowych ku temu przesłanek lub na skutek swego błędu. W ocenie Sądu Apelacyjnego wyrażonej w motywach cytowanego wyżej rozstrzygnięcia przesądza to za uznaniem dalszej okresowej niezdolności do pracy na dotychczasowym poziomie, która w przypadku ubezpieczonego jest niezdolnością częściową. Na jej ustalenie nie miała wpływu poprawa wyników badań kardiologicznych, która w świetle opinii biegłych nie mogła być uznana za istotną.

W myśl art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Ubezpieczony zgłosił wniosek o rentę w dniu 4 grudnia 2014r.,a dotychczasowe świadczenie rentowe pobierał do 31 grudnia 2014r. Renta ta winna mu być zatem nadal wypłacana począwszy od 1 stycznia 2015r. do 31 grudnia 2016r. Ubezpieczony jest bowiem nadal nieprzerwanie częściowo niezdolny do pracy.

Mając powyższe na względzie na mocy art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. oraz art. 57 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 oraz art. 13 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej należało zmienić zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonemu prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy począwszy od 1 stycznia 2015r. do 31 grudnia 2016r.

SSO Anna Petri

ZARZąDZENIA:

1. odnotować;

2. odpis wyroku z uzasadnieniem i aktami rentowymi ubezpieczonego doręczyć pełnomocnikowi ZUS po złożeniu przez niego w terminie stosownego wniosku;

3. kalendarz 14 dni lub z wpływem.

K. dnia 2 października 2015r.

Przewodniczący:	SSO Anna Petri
Protokolant:	Magdalena Stachurska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE