UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 3 lipca 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił J. T. wznowienia postępowania w sprawie przeliczenia podstawy wymiaru przysługującej mu emerytury.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca, podnosząc, iż pozwany wadliwie ustalił wysokość jego wynagrodzeń w latach 1967 – 1977. Skarżący wniósł o prawidłowe ustalenie wysokości wynagrodzeń otrzymywanych w spornym okresie, prawidłowe ustalenie podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie oraz ustalenie wysokości wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przysługującej mu emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o jego oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2015 roku Sąd Okręgowy w Zamościu (...) zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że J. T. przysługuje prawo do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia wynoszącego 117,12% poczynając od 1 czerwca 2012 roku.

Podstawą wyroku były następujące ustalenia:

J. T. uprawniony jest od dnia 1 października 2007r. do emerytury. Podstawa jej wymiaru została ustalona decyzją z dnia 11 stycznia 2008r. Do ustalenia wysokości wskaźnika podstawy wymiaru świadczenia pozwany przyjął podstawę wymiaru składek z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia wnioskodawcy, tj. lat: 1967-1974, 1978-1985, 1987, 1989 i 2004-2006. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł - 106,12 %.

W dniu 6 czerwca 2012r. wnioskodawca wniósł o przelicznie podstawy wymiaru przysługującej mu emerytury.

Sporna była wysokość podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne skarżącego w okresie od 01.10.1967r. do 31.12.1977r., kiedy to pracował w Kopalniach i Zakładach (...) w T.. Z tego okresu brak jest dokumentów płacowych pozwalających ustalić wysokość poszczególnych składników wynagrodzenia otrzymywanych przez skarżącego. Skarżący wnosił o uwzględnienie do wysokości otrzymywanych przez niego w spornym okresie premii regulaminowej, premii eksportowej, nagród z zysku (tzw. „13” i „14”), dodatku za pracę w warunkach szkodliwych, ekwiwalentu za deputat węglowy, wynagrodzenia za tłumaczenie z języka węgierskiego, dodatkowego wynagrodzenia z Karty Górnika. Jednakże ani wnioskodawca, ani też zgłoszeni przez niego świadkowie, nie potrafili wskazać w jakiej wysokości i za jakie okresy wnioskodawca pobierał w spornym okresie powyższe składniki wynagrodzenia, za wyjątkiem wysokości deputatu węgla kamiennego za który pobierał ekwiwalent, który wskazywali, że wynosił 8 ton rocznie. Dlatego Sąd jedynie co do wielkości tego deputatu zeznania skarżącego i ww. świadków uznał za wiarygodne, zaś w pozostałym zakresie nie obdarzył ich wiarą. Biegły z zakresu księgowości w opinii z dnia 6 lipca 2013 r., dokonał ustalenia podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne szczegółowo w tabelach stanowiących załączniki do opinii wskazując poszczególne składniki wynagrodzenia) oraz w oparciu o przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat 1967-1985 i 1987 obliczył wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury na 113,07%. Przy obliczeniu ww. podstaw biegły uwzględnił wynagrodzenie przysługujące wnioskodawcy z Karty Górnika w wysokości: 10% płacy zasadniczej po roku w pracy w kopalni, 15% płacy zasadniczej po 2-ch latach pracy w kopalni i 20 % płacy zasadniczej po 5-ciu latach pracy w kopalni; wartość deputatu węglowego w wysokości 2,5 t węgla rocznie za okres od 01.10.1967r. do 31.12.1974r. oraz w wysokości 8 t za okres od 01.01.1975r. do 31.12.1977r. Nadto biegły uwzględnił dodatek za pracę w warunkach szkodliwych za okres od 01.01.1975r. do 31.12.1977r. w wysokości 0,50 zł za godzinę pracy. Z uwagi na to, że wnioskodawca nie udowodnił okresów i wysokości innych pobieranych składników, biegły nie uwzględnił ich w swojej opinii.

W opinii uzupełniającej z dnia 9 października 2013r. biegły odniósł się do zarzutów wnioskodawcy. Po dodatkowym przesłuchaniu świadków Sąd na wniosek skarżącego dopuścił dowód z kolejnej opinii uzupełniającej biegłego, któremu zlecił opracowanie nowej wersji opinii ustalającej wskaźnik podstawy wymiaru emerytury przy przyjęciu, że w okresie od 01.10.1967r. do 31.12.1974r. skarżący otrzymywał ekwiwalent za deputat węglowy w stosunku rocznym w wysokości 8 t. Po dokonaniu powyższej korekty i w oparciu o przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat w latach 1967-1985 i 1987 biegły ponownie obliczył wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury na 117,12 %. Strony nie wniosły do opinii, po jej uzupełnieniu, zastrzeżeń. Nie zgłosiły nowych wniosków dowodowych.

Sąd podzielił w całości opinię biegłego w wyroku z dnia 9 stycznia 1998r.,sygn. II UKN 440/97 (OSNAP 1998/22/667) Sąd Najwyższy wskazał, iż zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych.

Sąd Okręgowy wskazał , że zgodnie z treścią art. 111 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 z późn. zm.) wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub emerytalno-rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. W oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie wysokość wskaźnika podstawy wymiaru emerytury przysługującej wnioskodawcy został ustalony na 117,12% i jest wyższy od dotychczasowego, dlatego też w takim zakresie roszczenie wnioskodawcy należało uwzględnić.

Stosownie do treści art. 133 ust. 1 ustawy w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości podwyższone świadczenia wypłaca się od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (pkt 1) lub za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego (pkt 2).

W niniejszej sprawie dopiero w wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie Sąd ustalił prawidłową wysokość podstaw wymiaru składek w spornym okresie, a więc nie można przypisać pozwanemu organowi rentowemu błędu w przedmiotowym zakresie przy ustalaniu wysokości świadczenia należnego wnioskodawcy. Wniosek o przeliczenie świadczeń skarżący wniósł w dniu 6 czerwca 2012r. i od tego miesiąca należy mu się świadczenie emerytalne w podwyższonej wysokości.

Zgodnie z dyspozycją art. 114 ust. 1 cyt. ustawy prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury przez nowe dowody w sprawie w rozumieniu powyższego przepisu prawa rozumie się także nowe dowody osobowe, jak i dowód z opinii biegłego przeprowadzony w sprawie, tak jak to miało miejsce w niniejszej sprawie. Tak więc wbrew stanowisku pozwanego w sprawie miał zastosowanie cytowany wyżej art. 114 ust. 1.

Mając na uwadze powyższe i powołane przepisy prawa, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od wyroku złożył wnioskodawca, zarzucając nie uwzględnienie zeznań świadków w sprawie otrzymywanej premii regulaminowej, premii – nagrody za eksport siarki, nie uwzględnienie dodatku szkodliwego za okres
01.10.1967 – 31.12.1974, ustalenie daty 01.06.2012r. jako daty od której przysługuje prawo do przeliczenia podstawy emerytury, mimo błędów popełnionych przez ZUS.

Wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja podlega odrzuceniu.

Zgodnie z art. 370 k.p.c. - Sąd pierwszej instancji odrzuci na posiedzeniu niejawnym apelację wniesioną po upływie przepisanego terminu, nieopłaconą lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również apelację, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie. Wskazać należy, że apelacja z innych przyczyn niedopuszczalna, to w szczególności apelacja w stosunku do orzeczenia nieistniejącego.

Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2015 roku zmienił zaskarżoną decyzję podwyższając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego w stosunku do wskaźnika ustalonego przez organ rentowy. W sentencji tego wyroku brak było rozstrzygnięcia w przedmiocie oddalenia odwołania w pozostałej części.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, w sytuacji gdy strona wniosła środek odwoławczy dotyczący przedmiotu nieobjętego rozstrzygnięciem w sentencji orzeczenia, to środek ten podlega odrzuceniu jako niedopuszczalny z powodu braku substratu zaskarżenia (por. postanowienia SN z dnia: 25 lutego 1997 r., II CKN 15/97, OSNC 1997 nr 6-7, poz. 89; 11 września 2002 r., V CKN 1165/00, LEX nr 57221; 19 lipca 2006 r., I CZ 35/06, LEX nr 584195; 10 listopada 2009 r., II PZ 19/09, LEX nr 574537; 4 lutego 2011 r., I UZ 174/10, LEX nr 1391158, 21 września 2011 r., II PK 34/11, LEX nr 1103014). Tak k też wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 stycznia 2015 r.( II UZ 60/14 LEX nr 1652391).

W ocenie Sądu Apelacyjnego brak w sentencji zaskarżonego apelacją wyroku rozstrzygnięcia co do oddalenia odwołania od decyzji organu rentowego w części dotyczącej ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury przewyższającego 117,12% czyni wyrok w tym zakresie nieistniejącym i uniemożliwia skutecznego jego zaskarżenie w tej części. Wnioskodawca mógł wnieść o uzupełnienie wyroku Sądu Okręgowego w części dotyczącej oddalenia odwołania od decyzji organu rentowego, czego nie uczynił .

W tym stanie rzeczy apelacja wnioskodawcy powinna być odrzucona przez Sąd Okręgowy. Zgodnie z art. 373 zd. 1 k.p.c. sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym apelację, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd pierwszej instancji.

Z tych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w postanowieniu.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE