Sygn. akt VII P 29/13
Dnia 3 lipca 2013r.
Sąd Okręgowy VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Bożenna Zalewska
po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2013r. w Gdańsku
na posiedzeniu niejawnym
w sprawie z powództwa J. N.
przeciwko Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa (...) w G.
o mobbing
wniosku powódki o zwolnienie od kosztów sądowych
p o s t a n a w i a:
oddalić wniosek.
Bożenna Zalewska
Powódka J. N. pozwem skierowanym przeciwko Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa (...) w G. wniosła o zasądzenie odszkodowania za stosowanie mobbingu. Wartość przedmiotu sporu powódka określiła na kwotę 80 000,00 zł, przy czym już w pozwie powódka wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie.
Zgodnie z treścią art. 2 ust.1 Ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( t.j Dz. U Nr 90, poz.594 ze zm.), koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki. W myśl art. 2 ust.2 cytowanej ustawy, do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Stosownie do treści art.102 ust.1 cytowanej ustawy, zwolnienia od kosztów sądowych może domagać się osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, że nie jest ich w stanie ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Powódka złożyła oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, z którego wynika, że jest osobą samotną, posiada mieszkanie o powierzchni 31m 2, nie posiada oszczędności ani przedmiotów wartościowych, zaś dochody powódki wynoszą 4757,52 zł brutto miesięcznie (wynagrodzenie powódki) a stosunek pracy ustanie z dniem 31.07.2013 r. Wnioskodawczyni przedłożyła zaświadczenie o zarobkach z dnia 2 lipca 2013 roku, z którego wynika, że w ostatnich trzech miesiącach wnioskodawczyni otrzymała w kwietniu 7006,56 złotych, w maju 3680,29 złotych w czerwcu 3,585,70 złotych razem ponad 14.000 ,- złotych Z załączonego oświadczenia wynika, iż nie ponosi żadnych wydatków związanych z kosztami utrzymania mieszkania, natomiast ma zobowiązania wobec banków i innych instytucji finansowych z tytułu kredytów i pożyczek, których łączna wartość wynosi 60 700 zł. Z przedłożonego przez powódkę oświadczenia nie wynika jednakże jaka jest wartość miesięcznych zobowiązań finansowych dotyczących tych należności.
Sąd Okręgowy wskazuje, iż instytucja zwolnienia od kosztów sądowych ma charakter wyjątkowy. Nie bez znaczenia jest fakt, iż w razie przegrania sporu przez osobę zwolnioną od kosztów sądowych - następuje to na koszt Skarbu Państwa, a więc wszystkich podatników. Opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowi odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Dlatego też zwolnienia mogą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na współobywateli. Z ich bowiem środków pochodzą dochody budżetu państwa, z których pokrywa się koszty postępowania sądowego w razie zwolnienia skarżącego z obowiązku ich ponoszenia (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2005 r., FZ 478/04, LEX nr 393645 oraz z dnia 31 lipca 2008 r., II FZ 297/08, LEX nr 493855).
Sąd Okręgowy ustalając aktualną sytuację finansową powódki oparł się na danych zawartych przez nią w oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania oraz na danych wynikających z przedłożonych przez nią dokumentów.
Wynika z nich, że powódka jest osobą samotną a jej dochód miesięczny wynosi 4757,52 zł brutto, jest właścicielem mieszkania o pow. 32 m 2 oraz nie ponosi żadnych opłat miesięcznych w tym opłat związanych z kosztami utrzymania mieszkania i innych ale posiada zobowiązania wobec instytucji finansowych z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek. W ocenie Sądu Okręgowego wysokość miesięcznego dochodu powódki w kwocie 4757,52 zł brutto wypłacanego do końca okresu pozostawania w zatrudnieniu tj. do dnia rozwiązania umowy o pracę do dnia 31 lipca 2013r. a także otrzymana w ostatnim czasie nagroda jubileuszowa nie pozwala na przyjęcie, iż powódkę można zaliczyć do osób ubogich, którym sytuacja finansowa uniemożliwia pokrycie kosztów sądowych w niniejszej sprawie. Podkreślenia wymaga, iż wartość kosztów od roszczenia dochodzonego pozwem wynosi 4000 zł a miesięczny dochód powódki w kwocie brutto przewyższa tę wartość, istotnym jest także, iż w chwili wnoszenia pozwu jak i w chwili orzekania przez Sąd powódka pozostaje w zatrudnieniu, gdyż rozwiązanie stosunku pracy zgodnie z załączonym do pozwu oświadczeniem pracodawcy nastąpi z dniem 31.07.2013r., aktualnie przebywa na zwolnieniu lekarskim i otrzymuje zasiłek chorobowy + dodatek stażowy co także jest przesłanką negatywną do orzeczenia zwolnienia od kosztów sądowych.
Nadto trzeba mieć na względzie, iż instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa (por. postanowienie SN z 24.09.1984r., II CZ 104/84, LEX nr 8623). Taka sytuacja nie zachodzi w przedmiotowej spawie.
Nadto nie można pominąć, że zwolnienie od kosztów sądowych powoduje, że pokrywane są one choćby tymczasowo ze środków Skarbu Państwa, które są niczym innym, jak pieniędzmi podatników. Zwolnienie od kosztów sądowych przenosi ciężar ponoszenia kosztów postępowania ze strony zainteresowanej wynikiem postępowania, która prowadzi je dla zaspokojenia własnego interesu, na podatników (innych obywateli), którzy bezpośrednio nie korzystają z rozstrzygnięcia Sądu w konkretnej sprawie (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Okręgowego w Gdańsku z/s w Gdyni z dnia 01.07.2010r. w sprawie XV Pz 32/10).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż powódka powinna liczyć się z możliwością dochodzenia swoich wierzytelności na drodze sądowej i winna tak gospodarować posiadanymi przez siebie środkami finansowymi, aby móc przynajmniej w części przeznaczyć je, o ile zajdzie taka potrzeba, na koszty związane z prowadzeniem postępowania sądowego w charakterze powoda.
Przerzucanie ciężaru ponoszenia kosztów sądowych na Skarb Państwa w sytuacji gdy powódka będąca osobą samotną i nie posiadająca nikogo na utrzymaniu ( dzieci) a osiągająca dochód w kwocie 4757,52 zł i w kwietniu 2013 roku otrzymała także nagrodę jubileuszową w kwocie 3337,95 - jest nieuzasadnione.
Z powyższych względów, na podstawie art.102 cytowanej ustawy a contrario, Sąd orzekł jak na wstępie. SSO Bożenna Zalewska