UZASADNIENIE

Strona powodowa F. K. (...) Spółka Akcyjna w organizacji z siedzibą we W. wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. kwoty 1.831,40 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22 lutego 2012 r. do dnia zapłaty.

Uzasadniając swoje żądanie, strona powodowa podała, że strona pozwana była zobowiązana do zapłaty odszkodowania w związku z uszkodzeniem pojazdu poszkodowanej M. D., do którego doszło w wyniku zdarzenia drogowego spowodowanego przez kierowcę ubezpieczonego u strony pozwanej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Dochodzona pozwem suma stanowi zaś dalsze odszkodowanie obejmujące koszty wynajmu pojazdu zastępczego na czas konieczny i niezbędny do przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, albowiem (...) wypłaciło dotychczas jedynie kwotę 1096 zł brutto, co spowodowało jedynie częściowe zaspokojenie roszczenia odszkodowawczego. Strona powodowa wyjaśniła, że jej legitymacji czynna w procesie wynika z faktu, że poszkodowana przelała przysługującą jej wierzytelność na rzecz wynajmującego pojazd, który następnie dokonał cesji na rzecz strony powodowej. Strona powodowa powołała się na fakturę VAT nr (...) z dnia 11 stycznia 2013 r. za najem pojazdu.

W dniu 10 lutego 2014 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając powództwo w całości (k.40).

Strona pozwana złożyła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa.

Zarzuciła, że wypłaciła już należne odszkodowanie w kwocie 1096 zł , przyjmując za zasadny okres 8 dni najmu pojazdu zastępczego, w tym 5 dni od rozpoczęcia wynajmu do wykonania oględzin, 1 dzień wynikający z technologicznego czasu dokonania naprawy i 2 dni organizacyjne. Podniosła nadto, iż na terenie J. i okolic stawka za najem pojazdów klacy C. (...) kształtowała się w granicach 137 zł. Nadto zarzuciła, iż z zasady proporcjonalności może wynikać zbędność najmu pojazdu zastępczego, jeśli właściciel nie używał samochodu lub jeśli dysponuje innym samochodem nadającym się do wykorzystania. Używanie samochodu w sposób sporadyczny może z kolei uzasadniać celowość wykorzystania w sposób ekwiwalentny innego środka transportu.

W toku procesu pod numerem (...) w dniu 6 lutego 2014 r. został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego F. K. (...) Spółka Akcyjna. Spółka została następnie przejęta – poprzez przeniesienie całego jej majątku – przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w S., która to Spółka wstąpiła do procesu jako następca strony powodowej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 grudnia 2012 r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki C. (nr rej. (...)), należący do M. D.. Sprawca wypadku był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. z siedzibą w S.

bezsporne

M. D. zawarła z L. K., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) L. K. umowę najmu samochodu zastępczego marki C. (...) o nr rej. (...), na podstawie której była zobowiązana do zapłaty czynszu w wysokości 140 zł netto za dobę, tj. łącznej kwoty 2.380 zł netto (2.927,40 zł brutto) za 17 dni wynajmu. Poszkodowana wykorzystywała pojazd zastępczy przy dojazdach do pracy, zawoziła nim dziecko do szkoły, dojeżdżała na rehabilitację związaną z następstwami wypadku, nie mając przy tym mozliwości wykorzystywania innego pojazdu. Jej samochód po wypadku był unieruchomiony, z powodu uszkodzeń w tylnej części auta. M. D. oddała pojazd zastępczy bezzwłocznie po powzięciu wiadomości o naprawieniu jej pojazdu.

dowód: - przesłuchanie świadka M. D. – k. 15 akt I Cps 82/14 Sądu Rejonowego
w J. – w załączeniu

Po zgłoszeniu przez M. D. szkody, decyzją z dnia 21 lutego 2013 r., strona pozwana wypłaciła L. K. kwotę 1.096 zł tytułem czynszu najmu pojazdu zastępczego, przy czym zweryfikowała wynikającą z faktury kwotę 172,20 zł brutto, obniżając ją do kwoty 137 zł brutto, a nadto uznała za zasadne pokrycie należności jedynie za 8 dni najmu, kwestionując wysokość dobowej stawki czynszu, a także okres wynajmu pojazdu zastępczego.

Poszkodowana upoważniła L. K. do bezgotówkowego rozliczenia samochodu zastępczego za okres od 23.12.2012 do 9.1.2013 na podstawie faktury VAT wystawionej przez firmę PHU (...) L. K., następnie zaś w dniu 7 stycznia 2014 r. przelała na rzecz L. K. wierzytelności odszkodowawcze znajdujące odzwwierciedlenie w fakturze VAT z dnia 11 stycznia 2013 r. L. K. w dniu 24 stycznia 2014 r. dokonał przelewu przedmiotowej wierzytelności na rzecz F. K. (...) S.A. w organizacji – tj. poprzednika prawnego strony powodowej.

dowód: - faktura VAT (...) z 11.01.2013 r., k. 23,

- pismo strony pozwanej z dnia 21.2.2013 r. – k. 24,

- umowa (...)– k. 21,

- oświadczenie M. D., k. 22,

- umowa (...)z 7.1.2014 r. – k. 32,

- umowa (...)z dnia 24 stycznia 2014 r. – k. 33

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Nie budzi wątpliwości, że sprawca wypadku polegającego na zderzeniu się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za wyrządzoną poszkodowanemu szkodę (art. 415 w zw. z art. 436 § 2 k.c.)

Odpowiedzialność strony pozwanej za skutki kolizji drogowej wynikała zaś z art. 822 § 1 i 2 k.c. oraz art. 9 i 9a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2013, poz. 392 z późn. zm.), albowiem - jako ubezpieczyciel - zobowiązana jest do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi sprawca wypadku. Strona powodowa - jako osoba uprawniona do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej - mogła zatem dochodzić roszczenia bezpośrednio od pozwanego zakładu ubezpieczeń (art. 822 § 4 k.c.) Bezsporne było bowiem, że wierzytelność dochodzona wytoczonym powództwem została przeniesiona w drodze przelewów na rzecz jej poprzednika prawnego (art. 509 § 1 i 2 k.c.).

Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.) i powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 k.c.). Odpowiedzialność ubezpieczyciela ogranicza się przy tym do zapłaty odszkodowania (art. 822 § 1 k.c.)

W orzecznictwie zostało wyjaśnione, że odpowiedzialność odszkodowawcza za skutki uszkodzenia pojazdu mechanicznego obejmować może także celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej (zob. uchwałę składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28). Istotne jest przy tym, że w omawianej sytuacji – inaczej niż w wypadku szkody polegającej na uszkodzeniu samochodu - strata majątkowa powstaje dopiero z chwilą poniesienia kosztów najmu pojazdu zstępczego, a nie już w momencie wypadku komunikacyjnego, a zatem zwrotowi powinny podlegać wydatki rzeczywiście poniesione na taki najem (tak: Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powołanej uchwały z dnia 17 listopada 2011 r.) W konsekwencji odpowiedzialność sprawcy wypadku drogowego, bądź jego ubezpieczyciela, nie jest ograniczona wartością średniej stawki najmu pojazdu zastępczego. Nie oznacza to oczywiście, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wszystkich wydatków, które pozostają w związku przyczynowym z wypadkiem. Wierzyciel ma bowiem obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 i art. 362 k.c.) Zwrotowi podlegać powinny zatem tylko wydatki poniesione z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. nie ulega przy tym wątpliwości, iż szkoda może się wyrażać nie tylko w bezpośrednim czynieniu wydatków, ale także w powiększeniu się ogólnego stanu zobowiązań finansowych.

Zgodnie z art. 362 k.c., fakt, że wierzyciel (poszkodowany) przyczynił się do zwiększenia szkody może wywoływać korzystne skutki prawne dla dłużnika (odpowiednie zmniejszenie obowiązku naprawienia szkody), a zatem to na dłużniku spoczywa ciężar dowodu w tym zakresie (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.) W wypadku szkody obejmującej koszty wynajmu pojazdu zastępczego przyczynienie się wierzyciela (poszkodowanego) do zwiększenia szkody polegać może przykładowo na: wynajęciu pojazdu o wyraźnie lepszym standardzie niż pojazd uszkodzony, wynajmowaniu pojazdu przez okres dłuższy niż uzasadniony realną potrzebą, lub wynajęciu pojazdu za stawkę czynszu o rażąco wysokiej wartości.

W świetle tych rozważań, uznać należy, że podnoszone przez stronę pozwaną zarzuty dotyczący zawyżonej stawki czynszu najmu oraz zbyt długiego okresu wynajmu pojazdu są oczywiście chybione. Twierdzenia strony pozwanej, oparte na cennikach wybranych przez tę stronę podmiotów zajmujących się wynajmem pojazdów zastępczych na rynku lokalnym, nie pozwalają bowiem na przyjęcie, że swoim zachowaniem poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody. Różnica między rzeczywiście obciążającą poszkodowanego stawką czynszu najmu (172,20 zł netto za dobę), a przyznaną przez poprzednika prawnego strony pozwanej w trakcie postępowania likwidacyjnego średnią wartością stawek czynszu najmu (137 zł brutto za dobę) jest bowiem na tyle niewielka, że zarzut powiększenia szkody przez powoda nie zasługiwał na uwzględnienie. Od poszkodowanego należy bowiem wymagać jedynie, aby przy wyborze oferty najmu pojazdu zastępczego kierował się rozsądkiem i wybrał ofertę, która nie jest drastycznie wygórowana. Zgodnie z ustawowym prawem wyboru sposobu likwidacji szkody, poprzednik prawny powoda miał prawo wyboru kontrahenta przy zawieraniu umowy najmu pojazdu zastępczego. Powszechnie wiadomo, że w warunkach gospodarki rynkowej czynsz najmu pojazdu zbliżonej klasy może ulegać wahaniom, przy czym kalkulacja stawek czynszowych wynika nie tylko z różnych marż stosowanych przez wynajmujących ale i z różnic w treści stosunków zobowiązaniowych w poszczególnych umowach, np. co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej, ograniczeń w korzystaniu z pojazdu wynajmowanego etc. Samo tylko porównanie cen przy zastosowaniu wydruków internetowych nie może być zatem przydatne dla oceny, czy pozwany nie nadpłacił, regulując należności z faktury za najem. Sąd nie uwzględnił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej na okoliczność średnich cen rynkowych w zakresie czynszu najmu pojazdu zastępczego. Skoro bowiem poprzednik prawny strony pozwanej przyznał wysokość czyszu do wysokości wypłaconej stawki 137 zł za dobę i w toku procesu takiej stawki strona powodowa nie kwestionowała, należało przyjąć, iż średnia stawka najmu pojazdu odpowiedniej klasy na rynku lokalnym wynosiła bezspornie co najmniej 137 zł brutto za dobę. Według oceny Sądu, stawka taka nie odbiegała rażąco od faktycznie ustalonej między poszkodowaną a wynajmującym, stąd bezprzedmiotowym byłoby już czynienie ustaleń w oparciu o opinię biegłego. W ocenie Sądu, zaoferowane przez stronę pozwaną dowody nie pozwalały również na określenie czasu koniecznego do naprawy uszkodzeń pojazdu.

Strona pozwana kwestionowała także okres najmu, utożsamiając roszczenie odszkodowawcze w tym zakresie z czasem technologicznej naprawy pojazdu + 2 dni organizacyjne + 5 dni liczonych od momentu szkody do chwili wykonania oględzin.
W świetle zeznan świadka M. D., żądanie kosztów najmu za 17 dni było uzasadnione oczekiwaniem na naprawę pojazdu, przy czym poszkodowana oddała samochód niezwłocznie po powzięciu wiadomości o naprawieniu jej samnochodu. Należy przy tym uwzględnić, że poszkodowany, który w sposób nagły zostaje pozbawiony środka transportu, zazwyczaj potrzebuje kilkunastu dni na zorganizowanie nowego samochodu. Sam poprzednik prawny strony pozwanej potrzebował kilku dni na zorganizowanie oględzin pojazdu. Okres organizacyjny jest przy tym niemierzalny i zależny każdorazowo od indywidualnej sytuacji poszkodowanego. Nadto powszechnie wiadomo, że technologiczny czas konieczny do naprawy pojazdu nie jest równoznaczny z terminem naprawy ustalanym w praktyce obrotu gospodarczego, na ten ostatni bowiem okres, prócz technologicznego czasu samej naprawy, składa się czas oczekiwania na części jak też na naprawę w związku z kolejnością zleceń. Konieczne byłoby więc wykazanie, że poszkodowany dopuścił się w tym zakresie niedbalstwa, bądź z innych zawinionych przez niego przyczyn czas trwania najmu pojazdu wydłużył się ponad przeciętną miarę. W ocenie Sądu, najmem pojazdu na kolejne 17 dni od dowiedzenia się przez poszkodowaną o szkodzie, można uznać za uzasadniony obiektywnymi okolicznościami, nie zaś zawinieniem poszkodowanej, nie odbiega on drastycznie od okresu przeciętnego likwidacji uszkodzeń w pojeżdzie znanych z doświadczenia życiowego

Orzeczenie w kwestii odsetek od zasądzonej kwoty wynika z art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Sąd zasądził odsetki od dnia następnego po wydaniu decyzji o dopłacie do odszkodowania.

Mając na względzie powyższe, na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punkcie I. sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., uznając, że strona pozwana, która przegrała w całości powinna zwrócić stronie przeciwnej wszystkie poniesione koszty niezbędne do celowej obrony (koszty procesu). Poniesione przez stronę powodową koszty procesu obejmowały opłatę od pozwu w kwocie 92 zł, kwotę 600 zł wynagrodzenia radcy prawnego (§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 490 z późn. zm.) oraz kwotę 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE