Sygn. akt III AUa 890/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Janina Kacprzak (spr.)

Sędziowie: SSA Mirosław Godlewski

del. SSO Anna Rodak

Protokolant: stażysta Weronika Skalska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 grudnia 2015 r. w Ł.

sprawy Z. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o wysokość renty

na skutek apelacji Z. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 18 marca 2015 r. sygn. akt V U 5284/14

oddala apelację.

Sygn. akt: III AUa 890/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 marca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. dokonał waloryzacji od dnia 1 marca 2014 r. przysługującej Z. K. renty, ustalając jej wysokość na kwotę 1.013,33 zł (pkt I.1, I.2 decyzji).

Organ rentowy zmniejszył jednocześnie przysługujące świadczenie z powodu egzekucji administracyjnej o kwotę 253,33 zł (pkt II.3 decyzji).

W punkcie III decyzji określono, że od dnia 1 marca 2014 r. podstawę opodatkowania stanowi miesięcznie kwota 1.013 zł. Zaliczkę odprowadzaną do urzędu skarbowego na podatek dochodowy określono na kwotę 57 zł. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne określono na łączną kwotę 91,20 zł, a wysokość świadczenia do wypłaty po dokonaniu wszystkich potrąceń wynosi 611,80 zł.

Odwołaniem z dnia 9 czerwca 2014 r. Z. K. zaskarżył pkt II.3 powyższej decyzji. Zaskarżonej decyzji zarzucił niewłaściwe obliczenie kwoty podlegającej potrąceniu. Zdaniem wnioskodawcy potrąceniu powinna podlegać kwota 216,20 zł, stanowiąca 25% renty, pomniejszonej o składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy (kwota netto). W ocenie Z. K. ZUS obliczając kwotę do potrącenia błędnie posłużył się wartością brutto przyznanego świadczenia rentowego.

W konkluzji wnioskodawca domagał się uchylenia zaskarżonej decyzji i skierowania sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie jej zmiany poprzez ustalenie kwoty podlegającej potrąceniu w wysokości 216,20 zł.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił odwołanie.

Powyższy wyrok zapadł w następującym bezspornym stanie faktycznym sprawy: ubezpieczony Z. K. począwszy od 1 sierpnia 1994 roku jest uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy. Aktualna wysokość jego świadczenia, po waloryzacji od 1 marca 2014 roku, wynosi 1 013,33 zł brutto. Zwaloryzowana renta stanowi iloczyn świadczenia ustalonego na dzień 28 lutego 2014 r. (997,37 zł) przez wskaźnik waloryzacyjny wynoszący 101,6%.

Od czerwca 2009 roku organ rentowy, na podstawie zajęcia świadczenia w trybie art. 896 k.p.c. dokonanego przez komornika sądowego dokonuje potrąceń z należnego skarżącemu świadczenia rentowego na podstawie bankowych tytułów egzekucyjnych w wysokości do 25 % świadczenia. W związku z egzekucją prowadzoną przez komornika sądowego na podstawie wymienionych wyżej tytułów dokonano zajęcia świadczenia. Od 1 marca 2014 roku wysokość potrąceń z renty należnej ubezpieczonemu stanowi 25 % świadczenia liczonego w kwotach brutto, a zatem 253,33 zł ( 1 013,33 x 25 % ).

W ocenie Sądu pierwszej instancji odwołanie ubezpieczonego nie zasługiwało na uwzględnienie, wskazując, że wysokość dokonanych potrąceń jest zgodna z art. 140 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wyjaśnił, że pogląd prezentowany przez wnioskodawcę, jakoby z treści art. 139 ust. 1 ustawy wynika, że 25% świadczenia, które może być egzekwowane wyliczyć należy od wysokości renty netto, a nie brutto, nie jest trafny. Wywiódł w uzasadnieniu skarżonego wyroku, że z brzmienia tego przepisu wynika jedynie, że przed dokonaniem jakiegokolwiek potrącenia od świadczenia należy odliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i inne należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że ustalanie wysokości dopuszczalnego potrącenia odnosi się do świadczenia netto. Podzielił stanowisko organu rentowego, że w sprawie ma zastosowanie art. 140 ust. 7 ustawy, według którego wysokość części świadczenia podlegającego egzekucjom, o których mowa w ust. 1, ustala się

od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. W konkluzji uznał, że ZUS prawidłowo zmniejszył rentę do wypłaty, dokonując obliczeń egzekwowanych kwot od świadczenia brutto.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

W apelacji ubezpieczony zarzucił wyrokowi Sądu pierwszej wadliwą interpretację przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wnosząc o zmianę wyroku i ustalenie, że 25 % egzekwowanych kwot odlicza się od kwot świadczeń ustalonych w kwotach netto. Swoje stanowisko skarżący wywodzi z treści art. 139 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje: apelacja nie zawiera uzasadnionych podstaw. Podstawę rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji, a także poprzedzającej go decyzji organu rentowego w kwestionowanej przez skarżącego części decyzji, stanowi przepis art. 140 ust. 7 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U.z 2015 r., poz. 748 – j.t. ) w zw. z ustępem1 punkt 3 tego artykułu. Przepis art. 140 ust. 1 punkty 1 -3 określa górne granice potrąceń w zależności od rodzaju egzekwowanych wierzytelności od 25 % do maksymalnie 60 % świadczenia. Rodzaj egzekwowanych od skarżącego należności dopuszcza możliwość potrąceń do 25 % świadczenia ( art. 140 ust. 1 pkt 3 ). Po myśli art. 140 ust. 7 ustawy wysokość części świadczenia podlegającego egzekucjom, o których mowa w ust. 1 tego artykułu, a także innych tam wymienionych, ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Z literalnej, a zatem dosłownej treści tego przepisu wynika, że maksymalna wysokość potrąceń, o których mowa w art. 140 ust. 1 pkt 3 ustawy stanowi 25 % należnego świadczenia ustalonego w kwotach brutto, gdyż wysokość

świadczenia podlegającego egzekucjom ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przepis art. 139 ust. 1 ustawy, do którego odwołuje się skarżący określa jedynie dopuszczalność potrąceń ze świadczeń wskazanych w art. 3 ustawy, w kolejności sklasyfikowanej w tym przepisie. Przepis ten nie wskazuje potrąceń ani w kwotach netto, ani w kwotach brutto. Redakcja art. 139 ust. 1 wskazuje tylko na to, że poza odliczeniem ze świadczeń składek na ubezpieczenia zdrowotne oraz zaliczek na podatek dochodowy, których obowiązek odliczania wynika z innych ustaw, ze świadczeń tych można potrącać należności enumeratywnie wymienione w punktach 1 -10 i w kolejności tam wskazanej. Art. 139 ust. 1 ustawy należy zatem odczytywać w ten sposób, że ze świadczeń emerytalnych, czy rentowych nie można potrącać innych należności, to jest takich, które nie zostały tam wymienione, a dopuszczalne potrącenia muszą być dokonywane w kolejności określonej tym przepisem. Zachowanie odpowiedniej kolejności potrąceń oznacza, że niedopuszczalne jest dokonywanie potrąceń należności z danej kategorii przed całkowitym spłaceniem należności z kategorii wyższej, przy czym potrąceń dokonuje się w granicach zakreślonych w art. 140 i 141 ustawy. W przedmiotowej sprawie zgłoszono do potrącenia tylko sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne ( art. 139 ust. 1 pkt 5 ), a zatem problem ustalania kolejności zaspakajania różnych należności nie istnieje. Sumy egzekwowane na podstawie tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne potrąca się do 25 % wysokości świadczenia ( art. 140 ust. 1 pkt 3 ), a wysokość części świadczenia podlegającemu potrąceniu ustala się zgodnie z art. 140 ust. 7 ustawy od kwoty świadczenia brutto, bowiem przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe wyrok Sądu pierwszej instancji odpowiada prawu, a apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlega oddaleniu z mocy art. 385 k.p.c.

Przewodniczący: Sędziowie: