UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 sierpnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. ustalił J. B. wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz decyzją z dnia 28 sierpnia 2015r. wysokość emerytury (decyzja akta ZUS).

Odwołanie od decyzji złożyła wnioskodawczyni podnosząc, iż organ rentowy zaniżył wysokość kapitału początkowego co spowodowało ustalenie emerytury w zaniżonej wysokości ( odwołanie k.2, k.6). Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie podtrzymał uzasadnienie zaskarżonej decyzji (k. 3 i k.7).

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Wnioskodawczyni decyzją z dnia(...) zostało przyznane prawo do wcześniejszej emerytury. W dniu(...)roku w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego wnioskodawczyni złożyła wniosek o emeryturę. Rozpoznając wniosek organ rentowy decyzją z dnia 26 listopada 2015 roku ustalił wysokość kapitału początkowego, zaś decyzją z dnia 28 listopada 2015 roku przyznał emeryturę. Przy ustalaniu wysokości emerytury organ rentowy od kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie i kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego odjął kwotę pobranych przez wnioskodawczynię emerytur wcześniejszych.

Wnioskodawczyni w złożonych odwołaniach zakwestionowała fakt potrącenia pobranych emerytur wcześniejszych oraz wnosiła o uwzględnienie do ustalenia kapitału początkowego stażu pracy przyjętego przy ustalaniu w 2003 roku świadczenia przedemerytalnego.

Odwołanie w części żądającej uwzględnienia do ustalenia kapitału początkowego stażu pracy przyjętego przy ustalaniu w 2003 roku świadczenia przedemerytalnego nie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 roku, Nr 39 poz. 353) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Zgodnie z art. 174 ust. 2 cyt. ustawy przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy okresy składkowe i okresy nieskładkowe tj. do dnia 31 grudnia 1998 roku. Nie uwzględnia się dalszych okresów zatrudnienia, zaś na wysokość kapitału mają wpływ uiszczanie składki z okresów zatrudnienia po 31 grudnia 1998 roku. Zatem brak jest podstaw prawnych do zwiększenia kapitału początkowego poprzez doliczenie stażu pracy po dniu 31 grudnia 1998roku i odwołanie wnioskodawczyni w tej części podlega oddaleniu.

Odnosząc się do odwołania w części kwestionującej potrącenie, przy ustalaniu emerytury wnioskodawczyni, pobranych przez nią kwot emerytury wcześniejszej należy uznać, iż odwołanie jest zasadne.

Do dnia 1 stycznia 2013 r. podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2015r., poz. 748 z późn. zm.) stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, z zastrzeżeniem art. 185. Przy obliczaniu wysokości tego świadczenia nie dokonywano żadnych potrąceń, w szczególności kwot pobranych tzw. emerytur wcześniejszych. Ustawą z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r. poz. 637 z dnia 6 czerwca 2012 roku), wprowadzono zmiany w treści przepisu art. 25 ustawy emerytalnej. Mocą ustępu 1b tego artykułu wprowadzono uregulowanie zgodnie, z którym jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.3), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1 , pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Ustawa nowelizująca, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2013r. nie zawierała przepisów przejściowych dotyczących osób, które w dacie wejścia w jej życie miały już ustalone prawo do tzw. wcześniejszych emerytur.

W ocenie Sądu Okręgowego, jeżeli ustawodawca do 1 stycznia 2013 r. nie różnicował sytuacji osób korzystających z wcześniejszej emerytury i osób niekorzystających z tego przywileju w zakresie obliczania wysokości emerytury należnej w wieku powszechnym na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a następnie od 1 stycznia 2013 r. przyjął zasadę pomniejszania wysokości podstawy emerytury, o której mowa w art. 24 o sumę wcześniej pobranych emerytur przyznanych przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, to brak jest podstaw, by zasadę tę odnosić do ubezpieczonych, którzy prawo do wcześniejszej emerytury uzyskali przed 1 stycznia 2013 r., tj. przed wejściem w życie nowej regulacji.

W związku z wprowadzeniem do ustawy o emeryturach i rentach z FUS nowej regulacji, ubezpieczeni zostali postawieni przed koniecznością dokonania wyboru, czy będą korzystać z wcześniejszych świadczeń emerytalnych, co w efekcie spowoduje pomniejszenie wysokości emerytury, jaką nabędą w wieku powszechnym, czy też nie skorzystają z przywileju przejścia na wcześniejszą emeryturę, dzięki czemu ich późniejsza emerytura w wieku powszechnym zostanie przyznana na ogólnych zasadach i będzie wyższa. Osoby, tak jak wnioskodawczyni, które nabyły i zrealizowały prawo do wcześniejszej emerytury przed dniem 1 stycznia 2013 r. zostały pozbawione możliwości dokonania analizy i wyboru najkorzystniejszego dla siebie wariantu. Oczywiste jest, że gdyby w momencie przejścia na wcześniejszą emeryturę wiedzieli, iż spowoduje to pomniejszenie wysokości podstawy emerytury nabywanej w wieku powszechnym, to mogliby podjąć decyzję o rezygnacji z ustalenia prawa do wcześniejszej emerytury. Dlatego w ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw prawnych do potrącenia pobieranych przez wnioskodawczynię od 2008 roku kwot wcześniejszej emerytury od podstawy obliczenia emerytury.

Sąd Okręgowy w pełni akceptuje pogląd Trybunału Konstytucyjnego wyrażony w uzasadnieniu postanowienia wydanego w sprawie VI U 2161/13 Sądu Okręgowego w Szczecinie. Zgodnie z treścią postanowienia sytuację jaka zaistniała w niniejszej sprawie należy oceniać analogicznie do szeregu innych sytuacji, w których ustawodawca zmieniał warunki nabywania prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W szczególności należy mieć na uwadze wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2014 roku, sygn. akt I UK 100/14 oraz z dnia 14 września 2014r., sygn. akt I UK 19/14. Analiza uzasadnienia postanowienia Trybunału Konstytucyjnego i powołanych w nim orzeczeń potwierdza, iż brak jest podstaw do obliczenia wysokości jej emerytury w oparciu o przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2013 roku. Wnioskodawczyni nabyła prawo do wcześniejszej emerytury w 2008 roku, kiedy nowe przepisy nie obowiązywały, zatem wysokość należnego jej obecnie świadczenia winna być obliczona bez potrącenia pobranych wcześniej kwot emerytur.

Ubocznie wskazać należy, iż we wskazanej wyżej sprawie organ rentowy nie kwestionował wyroku Sądu Okręgowego i wyrok ten stał się prawomocny.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił wysokość emerytury wnioskodawczyni bez potracenia pobranych kwot emerytury wcześniejszej, zaś na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie w części żądającej podwyższenie kapitału początkowego o staż pracy uzyskany po 31 grudnia 1998 roku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE