UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 lipca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 1 ust. 13 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15 lipca 2013 roku w sprawie umorzenia należności z tytułu składek Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił J. W. (1) umorzenia należności z tytułu składek na:

a) ubezpieczenia społeczne - za okres od października 2004 roku do lutego 2009 roku
w kwocie 47.316,97 zł, w tym z tytułu składek - 26.264,97 zł, odsetek - 21.052,00 zł;

b) Fundusz Pracy - za okres od października 2004 roku do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 3.617,72 zł, w tym z tytułu składek - 2.022,72 zł, odsetek - 1.595,00 zł;

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż w dniu 15 lipca 2013 roku J. W. (1) wystąpił z wnioskiem o umorzenie należności z tytułu składek na podstawie ustawy z dnia
9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność. W dniu 13 marca 2014 roku wydano decyzję określającą warunki umorzenia. Warunkiem umorzenia należności była spłata należności niepodlegających umorzeniu w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji. Organ rentowy podniósł, że należności należało opłacić wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia
13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Decyzja określająca warunki umorzenia uprawomocniła się w dniu 15 kwietnia 2015 roku i w tym dniu upłynął termin uregulowania należności niepodlegających umorzeniu. W wyznaczonym terminie J. W. (1) nie opłacił należności.

/ decyzja– k. 19-20 akt ZUS/

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym dnia 20 lipca 2015 roku J. W. (1) wniósł o jej uchylenie w całości i nakazanie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od października 2004 roku do lutego 2009 roku oraz na Fundusz Pracy za ten sam okres na podstawie ustawy abolicyjnej. W uzasadnieniu odwołujący wskazał, iż w przedmiotowej sprawie otrzymał trzy decyzje tj. dwie decyzje z dnia 13 marca 2014 roku oraz ostatnią z dnia 10 lipca 2015 roku
i w żadnej z tych decyzji organ rentowy nie podał, czy posiadał jakiekolwiek zaległości
w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne po 2009 roku, czyli po okresie nieobjętym ustawą abolicyjną. Działanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zdaniem skarżącego jest próbą ominięcia prawa, a właściwie naruszeniem ustawy abolicyjnej. Organ rentowy
w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie wskazał, jakich to należności z tytułu ubezpieczeń społecznych nie opłacił w wyznaczonym terminie. Podobnie w żadnej z poprzednich decyzji nie zostały wskazane takie należności oraz ich wysokość. Odwołujący podniósł, iż w ostatnim czasie zgłaszał się do organu rentowego w celu uzyskania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, jednakże do chwili obecnej takiego zaświadczenia nie otrzymał z nieznanych mu przyczyn.

/odwołanie k. 2-3/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 4 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

/ odpowiedź na odwołanie – k. 8-8 odwrót/

W piśmie procesowym z dnia 27 stycznia 2016 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie oraz uzupełniająco wskazał, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych w żadnej decyzji z dnia 13 marca 2014 roku tj. ani w decyzji umarzającej postępowanie w sprawie należności z tytułu składek za wrzesień 2004 roku, ani też w decyzji określającej należności
z tytułu składek podlegające umorzeniu oraz warunki umorzenia, nie poinformował J. W. (1) o istnieniu jakiegokolwiek zadłużenia. Podniesiono, że wnioskodawca dowiedział się po raz pierwszy o istnieniu oraz wielkości zadłużenia w momencie przeglądania akt niniejszej sprawy z dokumentu, który nie był mu udostępniony. Ponadto argumentowano, że od 2009 roku J. W. (1) reguluje wszystkie składki z tytułu ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych oraz Funduszu Pracy, nie posiada zadłużenia, a także od 2011 roku nigdy nie był wzywany przez organ rentowy do uiszczenia zaległości. W ocenie ubezpieczonego na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych ciąży obowiązek poinformowania
o wysokości zadłużenia, które zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku
o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność należało uiścić, jako warunek decyzji umarzającej. Niepodanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych ww. informacji należy natomiast ocenić, jako działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, które narusza zaufanie obywateli do instytucji państwowych.

/pismo – k. 16-17/

Na rozprawie w dniu 21 marca 2015 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie oraz wniósł o zasadzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a także o nieobciążanie kosztami procesu odwołującego, pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowisko pełnomocników stron: 00:22:02, 00:25:06 – płyta CD k. 35/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. W. (1) od dnia 15 października 1978 roku prowadził działalność gospodarczą, z przerwami od czerwca 2000 roku do stycznia 2001 roku oraz od sierpnia do października 2001 roku. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej J. J. nie zatrudniał pracowników.

/ wpis do (...), wniosek( część A pkt II – informacja o prowadzonej działalności) – k. 17 akt ZUS/

Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej J. W. (1) podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresach od dnia 31 grudnia 1998 roku do dnia 15 maja 2000 roku, od dnia 1 lutego 2001 roku do dnia 10 kwietnia 2001 roku, od dnia 26 maja 2001 roku do dnia 3 lipca 2001 roku, od dnia 23 listopada 2001 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz od dnia 1 stycznia 2013 roku.

/wniosek (część B pkt II – ustalony okres podlegania ubezpieczeniom) – k. 17 odwrót - 18 akt ZUS/

Wnioskiem z dnia 15 lipca 2013 roku na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność J. W. (1) wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o umorzenie nieopłaconych należności składkowych za okres od września 2004 roku do 28 lutego 2009 roku oraz należnych od nich odsetek za zwłokę i innych opłat określonych w w/w ustawie, a także ewentualnych kosztów egzekucyjnych włącznie
z opłatami wygenerowanymi zbyteczną i pozbawioną podstaw prawnych decyzją z 2008 roku, stwierdzająca, że podlega ubezpieczeniom społecznym w okresie wskazanym ustawą. Ponadto wniósł o zawieszenie na podstawie art. 1 ust. 14 oraz art. 5 ust.2 cytowanej ustawy ewentualnego postępowania egzekucyjnego do dnia uprawomocnienia się decyzji umorzeniowej. Jednocześnie oświadczył, ze nigdy nie korzystał z pomocy de minimis, ani
też z żadnej innej pomocy publicznej, uzasadniającej stosowanie przepisów ustawy ograniczających wydanie decyzji umorzeniowej.

/ wniosek – k. 1-2 akt rentowych/

J. W. (1) za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku posiada zaległości z tytułu składek w łącznej wysokości 51.571,14 zł, za osobę prowadzącą działalność gospodarczą:

⚫: na ubezpieczenia społeczne za okres od października 2004 roku do lutego 2009 roku oraz luty 2014 roku z tytułu składek – 26.597,86 zł oraz z tytułu odsetek - 21.052,00 zł;

⚫: na ubezpieczenie zdrowotne za luty 2011 roku oraz za kwiecień 2012 roku z tytułu składek – 277,44 zł;
⚫: na Fundusz Pracy za okres od września 2004 roku do lutego 2009 roku oraz luty 2014 roku z tytułu składek – 2.048,188 zł oraz z tytułu odsetek - 1.595,00 zł

/wniosek (część C pkt II – saldo i okres zaległości) – k. 15 odwrót akt ZUS/

Decyzją z dnia 13 marca 2014 roku (nr (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych po rozpatrzeniu wniosku J. W. (1) z dnia 15 lipca 2013 roku o umorzenie należności na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, działając na podstawie art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku - Kodeks postępowania administracyjnego w związku z art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych umorzył postępowanie w sprawie umorzenia należności z tytułu składek za wrzesień 2004 roku. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż ustawa z dnia 9 listopada 2012 roku umożliwia umorzenie nieopłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz wypadkowe za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku za osoby obowiązkowo podlegające tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej działalności. Umorzenie należności na ubezpieczenie społeczne za w/w osoby skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za ten sam okres. Wobec powyższego składki na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku w przypadku, gdy dotyczą one okresów, za które osoby prowadzące działalność nie posiadają zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne nie podlegają umorzeniu. W wyniku przeprowadzonej analizy konta stwierdzono, że za miesiąc wrzesień 2004 roku J. W. (2) nie posiada zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. W związku z powyższym należności na Fundusz Pracy za miesiąc wrzesień 2004 roku nie podlegają umorzeniu.

/decyzja – k. 10-10 odwrót akt ZUS/

Kolejną decyzja z dnia 13 marca 2014 roku (nr (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 1 ust. 8 ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność po rozpatrzeniu wniosku J. W. (1) z dnia 15 lipca 2013 roku o umorzenie należności określił, iż według stanu na dzień złożenia wniosku tj. 15 lipca 2013 roku umorzeniu podlegają należności z tytułu składek:

a) na ubezpieczenia społeczne za okres od października 2004 roku do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 47.316,97 zł, w tym z tytułu: składek – 26.264,97 zł, odsetek – 21.052,00 zł;

b) na Fundusz Pracy za okres od października 2004 roku do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 3.617,72 zł, w tym z tytułu: składek – 2.022,72 zł, odsetek za zwłokę – 1.595,00 zł.

Ponadto organ rentowy określił, że warunkiem umorzenia wskazanych wyżej należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu. Wskazano, że należności z tytułu składek za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku nieobjęte postępowaniem o umorzenie należy uregulować
w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji wraz
z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał,
iż na podstawie art. 1 ust. l powołanej ustawy na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia a także koszty egzekucyjne naliczone przez Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Składki na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku
w przypadku, gdy dotyczą one okresów, za które osoby prowadzące działalność nie posiadają zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, nie podlegają umorzeniu. W oparciu
o art. 1 ust. 8 ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje określającą warunki umorzenia. Jednocześnie organ rentowy poinformował,
iż zgodnie z art. 4 w/w ustawy, w przypadku umorzenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe okres, za który składki zostały umorzone nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa i wysokości emerytur i rent z ubezpieczeń społecznych oraz innych świadczeń,
do których prawo uzależnione jest od posiadania wymaganego okresu składkowego
i nieskładkowego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a kwota umorzonych składek nie podlega wliczeniu do podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 25 powoływanej ustawy.

/ decyzja– k. 11-12 akt ZUS/

Decyzje z dnia 13 marca 2014 roku zostały doręczone skarżącemu wraz z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie wniesienia odwołania w dniu 14 marca 2014 roku.

/decyzja – k. 10-10 odwrót akt ZUS, decyzja– k. 11-12 akt ZUS, potwierdzenie odbioru – k. 13 akt ZUS/

Wnioskodawca nie odwołał się od decyzji z dnia 13 marca 2014 roku
(nr (...)) określającej warunki umorzenia należności, decyzja jest prawomocna od dnia 15 kwietnia 2014 roku.

/okoliczność bezsporna/

Należności niepodlegające umorzeniu dotyczą składek na Fundusz Pracy w wysokości 0,59 zł – za wrzesień 2004 roku oraz na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,00 zł – za luty 2011 roku tj. łącznie 7,59 zł. J. W. (1) według stanu na dzień 15 kwietnia 2015 roku nie opłacił należności niepodlegających umorzeniu. Powyższą kwotę wnioskodawca zapłacił w dniu 21 marca 2016 roku.

/okoliczność bezsporna, a wniosek (część C pkt III – dodatkowe informacje) – k. 15 akt ZUS, wniosek (część G – informacja dotycząca stanu należności po upływie terminu spłaty) – k. 14 odwrót akt ZUS, potwierdzenie zapłaty – k.37/

Zaskarżoną decyzją z dnia 10 lipca 2015 roku po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15 lipca 2013 roku w sprawie umorzenia należności z tytułu składek Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił J. W. (1) umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres od października 2004 roku do lutego 2009 roku.

/decyzja – k. 20-20 odwrót akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowego ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, a mianowicie o powołane wyżej dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz w załączonych aktach organu rentowego. Przedmiotowe dokumenty nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron i pozwalają, zdaniem Sądu Okręgowego, na wydanie rozstrzygnięcia. Podnieść należy, iż wnioskodawca nie złożył w toku procesu żadnych wniosków dowodowych. Kserokopie dokumentów złożone na rozprawie albo dotyczą okoliczności niespornych między stronami, czy nieistotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlega oddaleniu.

W dniu 15 stycznia 2013 roku weszła w życie ustawa z dnia 9 listopada 2012 roku
o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. 2012 poz. 1551). Ustawa ta – zwana dalej ustawą abolicyjną - przewiduje możliwość umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy oraz odsetek za zwłokę i pozostałych powstałych kosztów
(w tym kosztów egzekucyjnych), dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu,
z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności i nie opłaciły należnych z tego tytułu składek.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy abolicyjnej, na wniosek osoby podlegającej
w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.):

1) która przed dniem 1 września 2012 r. zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności
i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2) innej niż wymieniona w pkt 1

- umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

W ustępie 2 art. 1 ustawy abolicyjnej przewidziano, że w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy wymienionej w ust. 1, wniosek o umorzenie składa płatnik składek. Natomiast w ustępie 3 art. 1 ustawy abolicyjnej postanowiono, że w przypadku, gdy płatnik, o którym mowa w ust. 2, zakończył prowadzenie pozarolniczej działalności, wniosek o umorzenie składa osoba,
o której mowa w ust. 1.

Stosownie zaś do dyspozycji ust. 6 art. 1 ustawy abolicyjnej umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie z uregulowaniem art. 1 ust. 8 powołanej ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję określającą warunki umorzenia, w której ustala także kwoty należności, o których mowa w ust. 1 i 6, z wyłączeniem kosztów egzekucyjnych.

Warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 r., do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego (ust. 10 ustawy abolicyjnej).

Zgodnie zaś z treścią ust. 11 przywołanej ustawy należności, które nie podlegają umorzeniu, należy uregulować - opłacić w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji o umorzeniu należności.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o odmowie umorzenia należności,
o których mowa w ust. 1 i 6 - w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 10,
z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12 (ust. 13 ustawy abolicyjnej).

J. W. (1) wystąpił z wnioskiem do organu rentowego o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek w związku z podleganiem ubezpieczeniu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie analizowanej ustawy abolicyjnej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoznając powyższy wniosek wydał zaś decyzję określającą warunki umorzenia, kwotę należności podlegających umorzeniu i okres, za który nieopłacone składki będą mu podlegały, od której to decyzji wnioskodawca nie odwołał się.

W niniejszej sprawie spór polegał na ustaleniu, czy organ rentowy decyzją kończącą postępowanie w przedmiocie złożonego wniosku prawidłowo odmówił wnioskodawcy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne
i Fundusz Pracy.

Z ustalonych okoliczności faktycznych wynika, że ubezpieczony nie uregulował należności niepodlegających umorzeniu w wyznaczonym terminie, czego w toku postępowania nie zakwestionował.

Odwołujący stanął na stanowisku, że nie został poinformowany przez organ rentowy, o tym, że posiada zaległości niepodlegające umorzeniu, ani też o ich wysokości, o czym miał się dowiedzieć dopiero w toku niniejszego postępowania.

W ocenie Sądu Okręgowego konieczność wskazania takich należności wynika z literalnej wykładni przepisu art.1 ust.8 ustawy, w którym jest mowa, iż organ rentowy wydaje decyzję określającą warunki umorzenia, w której ustala także kwoty należności, o których mowa w ust.1 i 6, z wyłączeniem kosztów egzekucyjnych. Przepis ten wyraźnie zatem wskazuje na dwa elementy składowe decyzji z art.1 ust.8 ustawy, a mianowicie kwoty należności, o których mowa w ust.1 i 6 oraz warunki umorzenia.

Warunki umorzenia, o których mowa w art.1 ust.8 ustawy, zostały wskazane w cytowanych wyżej przepisach art.1ust.10-12 ustawy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązany jest w decyzji z art.1 ust. 8 warunki te określić, tzn. skonkretyzować poprzez podanie kwot niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku, do których opłacenia jest obowiązany wnioskodawca, wraz z wszelkimi kosztami dodatkowymi wymienionymi w ustawie oraz poprzez wskazanie terminu, w jakim należności te podlegają spłacie. Podobne stanowisko zajmuje Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 8 października 2015 roku, III AUa 147/15 (opublikowanym w Legalis nr 1360809) oraz Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 10 grudnia 2014 roku, III AUa 671/14 (opublikowanym w Legalis nr 1259995)

W niniejszej sprawie organ rentowy uchybił temu wymaganiu. Organ wskazał co prawda termin spłaty, ale uchylił się od wskazania ubezpieczonemu kwot podlegających spłacie składek, które umorzeniu nie podlegają, przytaczając jedynie treść art.1 ust.10 ustawy abolicyjnej.

Wskazać jednak w tym miejscu należy, że cytowana ustawa z dnia 9 listopada 2012 roku wyraźnie przewiduje dwa postępowania prowadzone przez ZUS, które kończą się wydaniem merytorycznej decyzji, a mianowicie postępowanie w sprawie określenia warunków umorzenia należności (jedna decyzja) oraz postępowanie w sprawie umorzenia należności (druga decyzja). Konieczność wydania przez ZUS w toku postępowania abolicyjnego dwóch merytorycznych decyzji wynika nie tylko z ich jednoznacznego wymienienia w omawianej ustawie - w art. 1 ust.8 i art.1 ust.13, ale również z przepisu art.1 ust.16, zgodnie z którym od decyzji, o których mowa w ust.8 i 13, przysługuje odwołanie.

Ponieważ wnioskodawca nie zaskarżył decyzji z dnia 13 marca 2014 roku w sprawie określenia warunków umorzenia należności, w związku z tym stała się ona prawomocna, a zatem w dalszym toku postępowania badaniu podlegał jedynie fakt uregulowania przez wnioskodawcę należności niepodlegających umorzeniu.

Bezsporne w niniejszym postępowaniu pozostaje, że na dzień wydania zaskarżonej decyzji wnioskodawca jednak nie uregulował należności niepodlegających umorzeniu.

Dlatego też uznać należy, że zaskarżona decyzja z dnia 10 lipca 2015 roku została wydana zgodnie z prawem.

W tym miejscu wskazać także należy, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie stosuje się art. 5 k.c. (zasad współżycia społecznego), na który powołuje się pełnomocnik wnioskodawcy (por. orzeczenia Sądu Najwyższego: wyrok z 19 czerwca 1986 r., II URN 96/86, Służba (...) 1987 nr 3; wyrok z 29 października 1997 r., II UKN 311/97, OSNAPiUS 1998 Nr 15, poz. 465; wyrok z 26 maja 1999 r., II UKN 669/98, OSNAPiUS 2000 Nr 15, poz. 597 - notka; wyrok z 12 stycznia 2000 r., II UKN 293/99, OSNAPiUS 2001 Nr 9, poz. 321 - notka, postanowienie z 26 maja 1999 r., II UKN 670/98, niepublikowane).

Do złagodzenia rygorów prawa ubezpieczeń społecznych nie stosuje się art. 5 k.c. Przepisy z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych mają charakter bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa publicznego nie mogą być modyfikowane lub zastępowane przez zasady współżycia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2008 r., I UK 294/07, LEX nr 465971).

W tym stanie rzeczy odwołanie wnioskodawcy jako niezasadne podlegało oddaleniu,
o czym Sąd Okręgowy orzekł na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE