Sygn.akt III AUa 398/13
Dnia 26 września 2013r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSA Marek Szymanowski (spr.)
Sędziowie: SA Dorota Elżbieta Zarzecka
SA Alicja Sołowińska
Protokolant: Agnieszka Charkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 września 2013 r. w B.
sprawy ze skargi W. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21 grudnia 2011r. sygn. akt IV U 2813/11 oraz prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 5 czerwca 2012 r. sygn. akt III AUa 215/12
na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 lutego 2013 r. sygn. akt IV U 3052/12
uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie przed Sądem Okręgowym w Olsztynie i przekazuje sprawę do rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Białymstoku.
Sygn. akt III AUa 398/13
W. K. w skardze złożonej w Sądzie Okręgowym w Olsztynie domagała się wznowienia postępowania w sprawie IV U 2813/11 zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21 grudnia 2011 r. oraz wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 5 czerwca 2012 r. Wniesioną skargę oparła na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. (K 2/12 OTK-A 2012/10/121) opublikowanym w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1285 z dnia 22 listopada 2012 r., w którym to wyroku Trybunał stwierdził, iż art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, ze zm.), dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010 r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Skarżąca domagała się wypłaty zawieszonego świadczenia wraz z odsetkami.
W odpowiedzi na skargę, organ rentowy - częściowo uznał zasadność skargi (k.8) wnosząc o dokonanie wznowienia postępowania i zmiany zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21 grudnia 2011 r. poprzez przyznanie skarżącej prawa do wypłaty emerytury od dnia 22 listopada 2012 r.
Wyrokiem z dnia 18 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie wznowił postępowanie w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21 grudnia 2011 r. i zmienił zaskarżony wyrok poprzez ustalenie , iż wnioskodawczyni ma prawo do wypłaty emerytury za okres o dniu 30 września 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r. W pozostałym zakresie skargę oddalił.
W świetle wywodów Sąd Okręgowego Sąd ten uznał, iż wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2011 r. dotyczący niekonstytucyjności art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, ze zm.) ma zastosowanie do sytuacji prawnej skarżącej i jej prawa do emerytury. Oddalenie skargi dotyczyło natomiast żądania przyznania odsetek od zawieszonej emerytury, bowiem zdaniem Sądu Okręgowego organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za okoliczności związane z zawieszeniem prawa do emerytury, bowiem zawieszenie emerytury wnioskodawczyni nastąpiło na podstawie przepisu wprowadzonego do obrotu prawnego przez ustawodawcę, który to przepis następnie Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny. Odnosząc się do właściwości Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie Sąd orzekający wskazał, iż był właściwy w sprawie, bowiem wnioskodawczyni zaskarżyła wyrok Sądu Okręgowego i ,, w żaden sposób nie odniosła się do późniejszego wyroku Sądu Apelacyjnego… ‘’ (k.27).
Przedmiotowy wyrok w części wznawiającej postępowanie i przyznającej prawo wypłaty emerytury za okres za okres od 01.10.2011 r. do 21.11.2012 r. zaskarżył apelacją (k. 33) organ rentowy, który zarzucił Sądowi pierwszej instancji obrazę art. 103austawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2011 r. K 2 /12 poprzez przyznanie prawa do wypłaty emerytury za okres po dniu 30.09.2011 r. do 21.11.2012 r.
Czyniąc powyższy zarzut apelacja wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w jego zaskarżonej części i oddalenie skargi o wznowienia postępowania w tym zakresie.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje .
Apelacja jest zasadna już z tego powodu, iż Sąd Apelacyjny zobligowany jest stosownie do art. 378 § 1 k.p.c. wziąć pod uwagę z urzędu nieważność postępowania, a takowa w sprawie miała miejsce.
Poza sporem w sprawie winno być, iż sprawa, w której miałoby nastąpić wznowienie postępowania (IV U 2813/11) była rozpoznawana w dwóch instancjach bowiem od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21 grudnia 2011 roku (k. 11 tych akt) wniesiona została apelacja. Apelację tę Sąd Apelacyjny w Białymstoku oddalił w dniu 5 czerwca 2012 r. (k. 33). Okoliczność ta ma zasadnicze znaczenie dla określenia właściwości Sądu w prawie o wznowienie, bowiem zgodnie z art. 405 k.p.c. w przypadku, gdy wznowienie dotyczy orzeczeń sądów różnych instancji do wznowienia właściwy jest sąd instancji wyższej. Obecnie utrwalony jest przy tym w orzecznictwie pogląd, iż oddalanie apelacji jest również orzekaniem w sprawie w rozumieniu art. 405 k.p.c. ( por. postanowienie SN Z 10.11.2010 r. II UZ 29/10 Lex 707895, postanowienie SN z 8.8.2008r. V CZ 48/08 Lex 658214, a przede wszystkim uchwała składu 7 sędziów z 3 kwietnia 2007 roku III CZP 2007/9/125).
Nie było zatem w istocie możliwym skierowanie skargi wyłącznie przeciwko orzeczeniu Sądu Okręgowego w Olsztynie, jak akcentuje to Sąd Okręgowy, wskazując, iż tylko tegoż orzeczenia dotyczy wniesiona skarga o wznowienie postępowania. Uszło zresztą uwadze Sądu Okręgowego, że skarżąca w skardze (k. 2 ) zaskarżyła zarówno wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21 grudnia 2011 r. jak i wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 5 czerwca 2012 r.
Powyższe oznacza, iż do rozpoznania skargi o wznowienie postępowania w niniejszej sprawie opartej na podstawie wskazanej w art. 401 1 k.p.c. właściwy jest zatem Sąd Apelacyjny w Białymstoku. Zaskarżony wyrok wydany został przez Sąd rzeczowy niewłaściwy do orzekania w przedmiocie wniesionej skargi o wznowienie postępowania, co skutkuje nieważnością postępowania stosownie do art. 379 pkt 6 k.p.c.
Nieważność postępowania z kolei skutkuje koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i zniesieniem postępowania na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. oraz przekazaniem sprawy z wzniesionej skargi o wznowienie postępowania do merytorycznego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Białymstoku - jako sądowi rzeczowo właściwemu do orzeczenia w przedmiocie tej skargi.
Stwierdzona nieważność postępowania czyni zbędnym odnoszenie się przez Sąd Apelacyjny do zasadności wniesionej skargi w aspekcie skutków wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. w sprawie K 2/12 jako wskazanej podstawy wznowienia postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 5 czerwca 2012 r.
W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy orzekł jak na wstępie.