Sygn. akt VIII U 593/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Protokolant:

Iwona Sławińska

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2016 r. w Gliwicach

sprawy A. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

na skutek odwołania A. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 27 lutego 2015 r. nr (...)-4/15

1.  zmienia zaskarżoną decyzję częściowo w ten sposób, że stwierdza, iż A. W. nie jest zobowiązana do zapłaty odsetek w kwocie 177,87 zł (sto siedemdziesiąt siedem złotych 87/100) za okres od 17 września 2014 roku do 27 lutego 2015 roku;

2.  w pozostałej części oddala odwołanie.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sygn. akt VIII U 593/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 lutego 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. zobowiązał ubezpieczoną A. W. do zwrotu nienależnie pobranej renty rodzinnej przysługującej za okres od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. w kwocie 5371 zł oraz odsetek od 17 września 2014r. do 27 lutego 2015r. tj. do dnia wydania decyzji w kwocie 177,87 zł, z powodu braku kontynuacji nauki.

W załączniku do decyzji organ rentowy wskazał, że postępowanie wyjaśniające wykazało, iż w okresie od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. ubezpieczona była słuchaczką Rocznego Studium Policealnego (...) w G. na kierunku Specjalista ds. Psychologii i nie realizowała nauki zgodnie z regulaminem szkoły. Ubezpieczona nie złożyła wymaganych prac kontrolnych w związku z czym nie mogła przystąpić do egzaminów semestralnych.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczona domagała się jej uchylenia, wskazując na złą sytuację materialną. Wskazała iż w okresie od września 2014r. do grudnia 2015r. uczęszczała do rocznego studium, gdzie zgodnie z regulaminem szkoły nie trzeba posiadać 50% frekwencji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy, wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. (...) Oddział w C. wskazał, że w okresie od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. ubezpieczona była słuchaczką Rocznego Studium Policealnego (...) w G. na kierunku Specjalista ds. Psychologii i miesiącu wrześniu 2014r. i grudniu 2014r. w ogóle nie była obecna na zajęciach, natomiast w miesiącu październiku i listopadzie 2014r. obecności stanowiły odpowiednio 31% i 42%. Ponadto odwołująca nie złożyła wymaganych prac kontrolnych w związku z czym nie mogła przystąpić do egzaminów semestralnych. Z dniem 9 stycznia 2015r. zrezygnowała z nauki.


Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca A. W., urodzona (...) pobierała rentę po zmarłym w dniu 16 sierpnia 2004r. ojcu P. W..

W dniu 20 lutego 2014r. A. W. przedłożyła w ZUS zaświadczenie z dnia 10 lutego 2014r., potwierdzające, że jest ona słuchaczką II semestru Rocznego Studium Policealnego (...) w G. na kierunku Specjalista Instruktor (...). Cykl nauczania na II semestrze rozpoczyna się od lutego 2014r. i trwa do czerwca 2014r.

Decyzją z dnia 28 lutego 2014r. ZUS przyznał ubezpieczonej prawo do renty rodzinnej na okres od 1 lutego 2014r. do 31 sierpnia 2014r.

Decyzją z dnia 3 września 2014r. ZUS wstrzymał wypłatę renty rodzinnej od 1 września 2014r.

W dniu 29 września 2014r. A. W. przedłożyła w ZUS zaświadczenie z dnia 16 września 2014r., potwierdzające, że jest ona słuchaczką I semestru Rocznego Studium Policealnego (...) w G. na kierunku Specjalista ds. Psychologii. Cykl nauczania na I semestrze rozpoczyna się od września 2014r. i trwa do stycznia 2015r.

Decyzjami z dnia 10 września 2014r. i z dnia 1 października 2014r. ZUS przyznał ubezpieczonej prawo do renty rodzinnej na dalszy okres tj. od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r.

Pismem dnia 18 grudnia 2014r. oraz z dnia 29 stycznia 2015r. ZUS, zwrócił się do Rocznego Studium Policealnego (...) w G. o wyjaśnienie przebiegu nauki A. W., w tym czy w okresie nauki od 1 września 2013r. do 31 grudnia 2014r. A. W. miała obowiązek uczęszczania na zajęcia, czy w tym okresie realizowała obowiązek szkolny w 50% czasu przeznaczonego na te zajęcia w rozbiciu na poszczególne miesiące, czy miała obowiązek przystąpienia do egzaminów/składania prac semestralnych, czy przystąpiła do egzaminów/składała obowiązkowe prace semestralnych. W przypadku skreślenia z listy słuchaczy ZUS zwrócił się o podanie daty skreślenia.

W piśmie z dnia 30 grudnia 2014r. Roczne Studium Policealne (...) w G. poinformowało, że A. W. w okresie od 1 września 2013r. do 27 czerwca 2014r. była słuchaczką kierunku Specjalista Instruktor (...). Jedynie w grudniu 2013r. i styczniu 2014r. zrealizowała obowiązek szkolny w postaci 50% frekwencji na zajęciach. Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 18.06.2014r. nie ukończyła szkoły.

W piśmie z dnia 9 lutego 2015r. Roczne Studium Policealne (...) w G. poinformowało, że A. W. w okresie od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. była słuchaczem kierunku Specjalista ds. Psychologii. W tym okresie w miesiącach wrześniu i grudniu 2014r. nie była obecna na zajęciach, natomiast w październiku oraz listopadzie 2014r. obecności stanowiły odpowiednio 31% i 42%. A. W. nie złożyła wymaganych prac kontrolnych i w konsekwencji nie mogła przystąpić do egzaminów semestralnych z przedmiotów realizowanych w danym semestrze. Z dniem 9 stycznia 2015r. A. W. zrezygnowała z nauki.

Decyzją z dnia 29 stycznia 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranej renty rodzinnej przysługującej za okres od 1 września 2013r. do 31 sierpnia 2014r. w kwocie 15.986,10 zł wraz z odsetkami od 27 września 2013r. do 29 stycznia 2015r. w kwocie 1805,87 zł, z powodu braku kontynuacji nauki w tym okresie.

Ubezpieczona nie odwołała się od powyższej decyzji.

Zaskarżoną decyzją z dnia 27 lutego 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. zobowiązał ubezpieczoną A. W. do zwrotu nienależnie pobranej renty rodzinnej przysługującej za okres od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. w kwocie 5371 zł oraz odsetek od 17 września 2014r. do 27 lutego 2015r. tj. do dnia wydania decyzji w kwocie 177,87 zł, z powodu braku kontynuacji nauki w tym okresie.

Od powyższej decyzji odwołała się ubezpieczona.

Sąd ustalił, że Roczne Studium Policealne (...) w G. jest szkołą niepubliczną nieposiadającą uprawnień szkoły publicznej. Do słuchaczy Rocznego Studium Policealnego (...) nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz prowadzenia sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, ze zm.).

Ustalono, iż w Rocznym Studium Policealnym (...) w G. obowiązuje wewnątrzszkolny system oceniania, będący załącznikiem do statutu szkoły.

Zgodnie z tym systemem warunkiem promowania na kolejny semestr oraz ukończenia szkoły jest złożenie egzaminów semestralnych z przedmiotów objętych szkolnym planem nauczania. Promowanie słuchaczy odbywa się po każdym semestrze. Dopuszczenie słuchacza do egzaminów semestralnych jest uwarunkowane złożeniem pracy kontrolnej u nauczycieli prowadzących konsultacje zbiorowe z poszczególnych przedmiotów.

Zgodnie z § 9 pkt 2 wewnątrzszkolnego systemu oceniania, do egzaminu semestralnego dopuszcza się słuchacza, który uczęszczał na obowiązkowe konsultacje w wymiarze co najmniej 50% czasu przewidzianego na te konsultacje oraz uzyskał z wymaganych ćwiczeń i prac kontrolnych oceny uznane za pozytywne.

Sąd ustalił, iż odwołująca posiadała rozeznanie w zakresie ciążącego na niej obowiązku powiadomienia organu rentowego w przypadku zaprzestania kontynuacji nauki przez osobę uprawnioną do renty rodzinnej, które to pouczenie zawarte było we wszystkich doręczanych jej decyzjach ZUS w sprawie renty rodzinnej.

Nadto Sąd ustalił, iż przed Sądem Okręgowym w Katowicach toczyła się sprawa z odwołania ubezpieczonej od decyzji (...) Oddział w C. z dnia 26 listopada 2010r., zobowiązującej A. W. do zwrotu nienależnie pobranej renty rodzinnej przysługującej za okres od 1 września 2009r. do 31 sierpnia 2010r.

Wyrokiem z dnia 24 marca 2011r. sygn. X U 231/11 Sąd Okręgowy w Katowicach zmienił zaskarżoną decyzję i zwolnił ubezpieczoną od obowiązku zwrotu świadczeń z tytułu renty rodzinnej pobranej w okresie od 1 września 2009r. do 31 sierpnia 2010r. Natomiast wyrokiem z dnia 22 lutego 2012r. sygn. Akt III AUa 1288/11 Apelacyjny w K. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 24 marca 2011r. sygn. X U 231/11 i oddalił odwołanie.

Przed Sądem Okręgowym w Gliwicach toczyła się sprawa z odwołania ubezpieczonej od decyzji (...) Oddział w C. z dnia 24 września 2013r., którą ZUS zobowiązał ubezpieczoną A. W. do zwrotu nienależnie pobranej renty rodzinnej przysługującej za okres 1 września 2011r. do 30 czerwca 2013r. wraz z odsetkami, w łącznej kwocie 31.834,83 zł.

Wyrokiem z dnia 28 marca 2014r. sygn. akt VIII U 2634/13 Sąd Okręgowy w Gliwicach zmienił zaskarżoną decyzję częściowo w ten sposób, że stwierdził, iż A. W. nie jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia za okres od 1 września 2011r. do 29 lutego 2012r., w pozostałej części oddalił odwołanie. Nadto przekazał organowi rentowemu do rozpoznania wniosek ubezpieczonej z dnia 28 marca 2014r. o odstąpienie od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia określonego zaskarżoną decyzją.

W toku tamtego postępowania ustalono że w okresie od 1 września 2011r. do 29 lutego 2012r. A. W. była słuchaczką w Policealnej Szkole Kosmetycznej W. w K., gdzie kontynuowała naukę na kierunku wizaż, a w lutym 2012r. złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin kończący semestr nauki. Dalsza nauka na tym kierunku nie była możliwa, gdyż dyrekcja szkoły zawiesiła kierunek z uwagi na małą liczbę słuchaczy. Natomiast w pozostałym okresie tj. od lutego 2012r. do maja 2013r. odwołująca mimo podjęcia nauki na kierunku bhp w szkołach policealnych, nie uczęszczała na zajęcia w wymiarze 50% obecności i nie złożyła wymaganych egzaminów i zaliczeń, w konsekwencji została skreślona z listy słuchaczy. Od 1 września 2013r. ubezpieczona rozpoczęła naukę na kierunku instruktor fitness i ukończyła pierwszy semestr. Po rozpoznaniu apelacji ubezpieczonej Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z dnia 8 września 2015r. sygn. AUa 1767/14 zmienił częściowo zaskarżony wyrok w pkt 2 oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego w ten sposób, że ustalił, iż ubezpieczona A. W. nie jest zobowiązana do zapłaty odsetek w kwocie 4.100,57 zł, nadto odrzucił apelację od pkt 3 zaskarżonego wyroku oraz oddalił apelację w pozostałej części.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego oraz wewnątrzszkolnego systemu oceniania Rocznego Studium Policealnego (...) w G. (k.35-41). Zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny i wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz do rozstrzygnięcia sprawy. Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych. Sąd pominął dowód z przesłuchania odwołującej bowiem, mimo prawidłowego wezwania (wezwanie przesłano na oba znane Sądowi adresy), nie stawiła się ona na rozprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie jedynie w części w jakiej dotyczy odsetek od nienależnie pobranego świadczenia, ustalonych przez ZUS za okres od 17 września 2014r. do 27 lutego 2015r. tj. do dnia wydania zaskarżonej decyzji w kwocie 177,87 zł.

W pozostałym zakresie odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 138 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015r., poz.748) osoba, która pobrała nienależne świadczenia jest obowiązana do ich zwrotu.

Z kolei w myśl ust. 2 powołanego wyżej przepisu za nienależnie pobrane świadczenia uważa się:

1.  świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2.  świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

Powyższe wskazuje, iż żądanie zwrotu uzasadnia w pierwszej kolejności stwierdzenie bezpodstawności wypłaconego świadczenia. Niezbędne jest również ustalenie złej wiary osoby pobierającej świadczenie, a zatem istnienia po jej stronie świadomości takiego charakteru świadczenia.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy odwołująca A. W. pobierała w okresie od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. rentę rodzinną mimo braku uprawnień do tego świadczenia, a w konsekwencji czy istnieje po jej stronie obowiązek zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

Po myśli art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1)do ukończenia 16 lat;

2)do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3)bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Z przepisu powyższego wynika jednoznacznie, że ubezpieczonej, która urodziła się (...) prawo do renty rodzinnej przysługuje pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole.

W niniejszej sprawie ZUS – w oparciu o pismo Rocznego Studium Policealnego (...) w G. z dnia 9 lutego 2015r. – uznał, że w okresie od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. ubezpieczona faktycznie nie kontynuowała nauki.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że w okresie spornym od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. A. W. zaprzestała faktycznie kontynuowania nauki. Jak wynika z pism Rocznego Studium Policealnego (...) w G. z dnia 9 lutego 2015r. z dnia 30 grudnia 2014r. oraz z dnia 9 lutego 2015r. ubezpieczona nie kontynuowała faktycznie nauki zarówno w semestrze trwającym od 1 września 2013r. do 27 czerwca 2014r., jak i w okresie spornym od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r.

W okresie od 1 września 2013r. do 27 czerwca 2014r. była słuchaczką kierunku Specjalista Instruktor (...) i jedynie w grudniu 2013r. i styczniu 2014r. zrealizowała obowiązek szkolny w postaci 50% frekwencji na zajęciach, ostatecznie zaś Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 18.06.2014r. nie ukończyła szkoły.

Okres powyższy nie stanowi przedmiotu rozpoznania niniejszej sprawy, niemniej jednak rzutuje na sposób realizacji przez ubezpieczoną obowiązku szkolnego.

Natomiast w analizowanym w niniejszej sprawie okresie od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. A. W. była słuchaczką kierunku Specjalista ds. Psychologii. W tym okresie w żadnym z miesięcy nie zrealizowała obowiązku szkolnego w postaci 50% frekwencji na zajęciach. W miesiącach wrześniu i grudniu 2014r. nie była obecna na zajęciach, natomiast w październiku oraz listopadzie 2014r. obecności stanowiły odpowiednio 31% i 42%. Nadto odwołująca nie złożyła wymaganych prac kontrolnych i w konsekwencji nie mogła przystąpić do egzaminów semestralnych. Natomiast z dniem 9 stycznia 2015r. A. W. zrezygnowała z nauki.

Sąd nie podziela stanowiska ubezpieczonej, że nie miała ona obowiązku posiadania 50% frekwencji na zajęciach. Z obowiązującego w Rocznym Studium Policealnym (...) w G. wewnątrzszkolnego systemu oceniania, będącego załącznikiem do statutu szkoły wynika wprost, że warunkiem dopuszczenia słuchacza do egzaminu semestralnego, jest jego uczęszczanie na obowiązkowe konsultacje w wymiarze co najmniej 50% czasu przewidzianego na te konsultacje oraz uzyskanie z wymaganych ćwiczeń i prac kontrolnych ocen pozytywnych (§ 9 pkt 2).

Z materiału dowodowego wynika, że ubezpieczona nie spełniła tego warunku.

Powyższe ustalenia wskazują, że odwołująca w okresie spornym faktycznie nie kontynuowała nauki, choć formalnie była wpisana na listę słuchaczy Studium Policealnego.

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym, które wskazuje, że o statusie ucznia nie decydują jedynie względy formalne i każdorazowo należy badać, czy faktycznie miała miejsce kontynuacja nauki, czy osoba uprawniona do świadczenia figurowała jedynie na liście studentów.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2012r. sygn. III UK 153/11 (OSNP 2013/19-20/231), prawo do renty rodzinnej nie przysługuje ubezpieczonemu zapisanemu do szkoły, który bez usprawiedliwienia nie uczestniczy w żadnych zajęciach (art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Sąd orzekający zwraca uwagę, że renta rodzinna ma charakter alimentacyjny, zaś w odniesieniu do osób, które ukończyły 16 rok życia podstawowym celem przyznania tego świadczenia jest umożliwienie nauki. W wyroku z dnia 10 września 2013r. Sąd Apelacyjnych w Katowicach sygn. III AUa 2303/12, (LEX nr 1378691), wskazał, iż celem renty rodzinnej jest ukończenie nauki w szkole, nie zaś bezustanne podejmowanie prób formalnego zapisania się do szkoły bez faktycznego pobierania tam nauki i faktycznego pozytywnego rezultatu tej nauki zweryfikowanego ukończeniem szkoły czy choćby zaliczeniem roku szkolnego.

Ubezpieczona nie poinformowała organu rentowego o fakcie zaprzestania nauki, pomimo iż miała świadomość takiego obowiązku. Pouczenia w kwestii obowiązku zawiadomienia ZUS zostały zawarte w decyzjach przyznających ubezpieczonej prawo do renty rodzinnej na poszczególne okresy, jakie otrzymywała ubezpieczona. Dodatkowo należy wskazać, iż ubezpieczona już wcześniej była zobowiązywana przez ZUS do zwrotu nienależnie pobranej renty rodzinnej za inne okresy i odwoływała się od tych decyzji do Sądu. Przed Sądem Okręgowym w Katowicach toczyła się sprawa z odwołania ubezpieczonej od decyzji (...) Oddział w C. z dnia 26 listopada 2010r., zobowiązującej A. W. do zwrotu nienależnie pobranej renty rodzinnej przysługującej za okres od 1 września 2009r. do 31 sierpnia 2010r. Natomiast przed Sądem Okręgowym w Gliwicach toczyła się sprawa z odwołania ubezpieczonej od decyzji (...) Oddział w C. z dnia 24 września 2013r., zobowiązującej ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranej renty rodzinnej przysługującej za okres 1 września 2011r. do 30 czerwca 2013r. Nadto w uzasadnieniu do wyroku z dnia 28 marca 2014r. sygn. akt VIII U 2634/13 Sąd Okręgowy w Gliwicach szczegółowo odniósł się do kwestii kontynuacji nauki, wskazując jak należy rozumieć to pojęcie.

Reasumując pobrana przez ubezpieczoną w okresie od 1 września 2014r. do 31 grudnia 2014r. renta rodzinna jest świadczeniem nienależnym i podlega zwrotowi w myśl powołanego wyżej art. 138 ust. 1 ustawy.

W tym miejscu Sąd orzekający wskazuje, że postępowanie z zakresu ubezpieczeń społecznych jest postępowaniem cywilnym, w którym obowiązuje zasada kontradyktoryjności – to na stronach spoczywa ciężar dowodzenia swoich racji.

W myśl art. 6 kodeksu cywilnego, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Zatem w niniejszej sprawie ciężar udowodnienia, że decyzja ZUS jest nieprawidłowa spoczywa na odwołującej, która winna wykazać, że stanowisko ZUS jest błędne. Nie jest wystarczające samo negowanie twierdzeń strony przeciwnej. Ubezpieczona natomiast, zachowała się w sposób całkowicie bierny, ograniczając się jedynie do wniesienia odwołania w niniejszej sprawie. Odwołująca nie składała żadnych wniosków dowodowych w sprawie i pomimo prawidłowego wezwania, nie stawiła się na rozprawie.

W konsekwencji, Sąd na mocy art. 477 14 § 2 k.p.c. w punkcie w 1 wyroku, zmienił zaskarżoną decyzję częściowo w ten sposób, że stwierdził, iż A. W. nie jest zobowiązana do zapłaty odsetek w kwocie 177,87 zł za okres od 17 września 2014r. do 27 lutego 2015r.

W pozostałej części, Sąd na mocy art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, z przyczyn wyżej wskazanych.

Orzekając o braku obowiązku zwrotu odsetek, Sąd miał na uwadze, iż w przypadku ustalenia przez ZUS obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia ubezpieczona pozostawała w zwłoce z zapłatą należności dopiero z chwilą doręczenia jej tej decyzji, gdyż dopiero wtedy kwota podlegająca zwrotowi stała się wymagalna.

Sąd orzekający zwraca uwagę, iż w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że świadczenia z ubezpieczeń społecznych są przyznawane w drodze decyzji administracyjnych i na podstawie decyzji administracyjnych są wypłacane. Nie można zatem utrzymywać, że świadczenia wypłacone na podstawie pozostającej w obrocie prawnym decyzji administracyjnej jako nienależne podlegały zwrotowi w dacie wypłaty, choćby przesłanki przyznania świadczenia w rzeczywistości nie istniały lub odpadły. Świadczenia w myśl art. 84 ustawy systemowej i art. 138 ustawy o emeryturach i rentach uważane za nienależne podlegają zwrotowi dopiero wtedy, gdy organ rentowy wyda stosowną decyzję administracyjną (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2010r., I UK 210/09, LEX nr 585713).

W wyroku z dnia 18 października 2013r. sygn III AUa 229/13 (LEX nr 1391864) Sąd Apelacyjny w Gdańsku wskazał, iż „"żądanie zwrotu" nienależnie pobranego świadczenia następuje przez doręczenie dotyczącej tego decyzji (można powiedzieć, że staje się wymagalne w tym momencie, a nie w czasie spełniania świadczeń). Z tą chwilą następuje też wymagalność (w prawnym znaczeniu według prawa cywilnego - art. 359 § 2 k.c.) roszczenia o odsetki, gdyż od tej chwili dłużnik pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia głównego (art. 481 § 1 k.c.). Z tą też chwilą rozpoczyna się bieg przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek (art. 120 § 1 k.c.)” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 listopada 2013r., III AUa 198/13, LEX nr 1400345, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 grudnia 2013r., III AUa 436/13, LEX nr 1409160).

Brak zatem podstaw do żądania odsetek od nienależnie pobranego świadczenia za okres poprzedzający wydanie i doręczenie zaskarżonej decyzji tj. od 17 września 2014r. do 27 lutego 2015r.

SSO Patrycja Bogacińska- Piątek