Sygn. akt VII Pa 37/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Jacek Chaciński (spr.)

Sędziowie: SO Maria Kaczmarek

SR del. do SO Agnieszka Błach -Jóźwik

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Sobczuk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 czerwca 2016 r. w Lublinie

sprawy z powództwa S. Ć.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.

o wynagrodzenie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego - Lublin Zachód w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 30 listopada 2015 r., sygn. akt VII P 455/14

1.  apelację oddala;

2.  zasądza od S. Ć. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 1800 (tysiąc osiemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SO Maria Kaczmarek Jacek Chaciński Agnieszka Błach -Jóźwik

Sygn. akt. VII Pa 37/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2015 r. Sad Rejonowy Lublin- Zachód oddalił powództwo S. Ć. przeciwko (...) spółki z o.o. w K. oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1800 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu. Nieuiszczoną opłatę od pozwu i poniesione w sprawie wydatki przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

Powód S. Ć. został zatrudniony przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na stanowisku dyrektora Zarządu na podstawie umowy o pracę z dnia 17 marca 1998 roku na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy. Z dniem 28 czerwca 2006 roku powód został powołany na stanowisko prezesa Zarządu pozwanej Spółki.

W wyborach samorządowych, które odbyły się w dniu 21 listopada 2010 roku S. Ć. został wybrany radnym Powiatu (...).

Uchwałą nr (...) z dnia 1 grudnia 2010 roku Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników pozwanej Spółki roku ustaliło miesięczne wynagrodzenie powoda na poziomie 9.800 zł brutto.

Aneksem z dnia 13 grudnia 2010 roku, do umowy o pracę z dnia 17 marca 1998 roku, w brzmieniu ustalonym przez aneks z dnia 28 czerwca 2006 roku wprowadzono postanowienie zgodnie z którym w przypadku odwołania z funkcji, lub wygaśnięcia mandatu Prezesa Zarządu z innej przyczyny, S. Ć. - o ile zgłosi gotowość do pracy – będzie zatrudniony w pozwanej Spółce, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku zgodnym z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi, z wynagrodzeniem nie niższym niż 80 % ostatnio pobieranego wynagrodzenia zasadniczego prezesa Zarządu.

W dniu 17 stycznia 2011 roku powód został odwołany przez Radę Nadzorczą ze stanowiska prezesa Zarządu.

W okresie od dnia 17 stycznia do dnia 4 marca 2011 roku, a następnie od dnia 16 marca do dnia 27 kwietnia 2011 roku, a także przez jeden dzień w maju powód korzystał z urlopu wypoczynkowego. W okresie natomiast od dnia 7 marca do dnia 15 marca 2011 roku i od dnia 28 kwietnia do dnia 5 sierpnia 2011 roku (za wyjątkiem 1 dnia w maju, gdy powód korzystał z urlopu okolicznościowego) powód przebywał nieprzerwanie na zwolnieniu lekarskim. Potem przez okres od dnia 8 sierpnia do dnia 14 sierpnia 2011 roku powód wykorzystywał urlop ojcowski.

W dniu 21 stycznia 2011 roku powód zgłosił gotowość do pracy w pozwanej Spółce w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku zgodnym z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi, przy czym zaproponował, aby praca była wykonywana na stanowisku głównego specjalisty zgodnie z załączonym zakresem czynności i wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości ostatnio otrzymywanego, tj. 9.800 zł brutto.

Zarząd pozwanej Spółki pismem z dnia 20 czerwca 2011 roku (i udzielając w ten sposób w odpowiedzi na pismo powoda z dnia 21 stycznia 2011 roku), stwierdził, że nie jest możliwe zatrudnienie powoda na stanowisku głównego specjalisty z uwagi na to, że takiego stanowiska nie ma w strukturze organizacyjnej pozwanej Spółki. Ponadto poinformował powoda, że od dnia 17 stycznia 2011 roku przysługuje mu zgodnie z umową o pracę z dnia 17 marca 1998 roku i aneksami do umowy z dnia 28 czerwca 2006 roku i 13 grudnia 2010 roku wynagrodzenie w wysokości 80 % wynagrodzenia, jakie pobierał na stanowisku prezesa Zarządu.

Zarząd pozwanej Spółki postanowił powierzyć powodowi stanowisko pracy specjalisty w Dziale Obsługi Spółki. W związku z tym przygotowano zakres czynności dla tego stanowiska oraz aneks do umowy o pracę z dnia 17 marca 1998 roku. Do zakresu czynności powoda jako specjalisty w Dziale Obsługi Spółki miało należeć: przygotowywanie dokumentacji dotyczącej zamówień publicznych zgodnie z obowiązującymi przepisami, przygotowywanie dokumentacji dotyczącej spraw związanych z prowadzeniem procedury przetargowej, przygotowywanie zamówienia i zlecenia prac projektowych dla zewnętrznych dostawców usług w tym zakresie, uczestnictwo w przeglądach projektowania i dokonywanie uzgodnień danego projektu inwestycyjnego oraz bieżące wypełnianie wymaganej dokumentacji w powyższym zakresie, czynne uczestnictwo w pracach przy realizacji procesów inwestycyjnych, wykonywanie innych obowiązków wynikających z przepisów i poleceń służbowych prezesa zarządu. Zgodnie ze sporządzonym na dzień 19 lipca 2011 roku aneksem do umowy o pracę z dnia 17 marca 1998 roku, zmianie miało ulec jedynie stanowisko powoda, zaś pozostałe warunki umowy o pracę pozostałyby niezmienione.

Powyższy zakres czynności został wręczony powodowi przez kierownika Działu ds. Kadr, Płac i spraw Socjalnych J. S. (1) i kierownika Działu Obsługi Spółki (...). Aneks do umowy o pracę powód otrzymał w dniu 20 lipca 2011 roku.

Powód, po przeanalizowaniu otrzymanego zakresu czynności i aneksu do umowy o pracę z dnia 19 lipca 2011 roku oraz po odbyciu rozmowy z prezesem pozwanej Spółki odmówił podpisania w/w dokumentów. Potem jeszcze kilkakrotnie próbowano wręczyć powodowi porozumienia w sprawie zmiany warunków pracy i płacy, ale powód żadnego porozumienia nie podpisał.

W piśmie z dnia 3 sierpnia 2011 roku powód przedstawił propozycję warunków pracy i płacy, które jego zdaniem powinny być kontynuacją dotychczas obowiązujących na jego poprzednim stanowisku tj. prezesa Zarządu. Jego propozycja dotyczyła zapewnienia prawa do bezpłatnego służbowego telefonu komórkowego, prawa do korzystania z oprogramowania komputerowego dostępnego w firmie np. L. oraz sieci informacji elektronicznych i poczty elektronicznej, pozostawienia wynagrodzenia na dotychczasowym poziomie tj. 9.800 zł brutto miesięcznie, oraz nienormowanego 8 godzinnego czasu pracy realizowanego od godz. 7.00 do 22.00 z uwagi na pełnienie funkcji społecznych – radnego. Ponadto zażądał m. in. potwierdzenia, że nie zostanie zwolniony w trybie art. 52 kp, z uwagi na utratę zaufania oraz w trybie ewentualnych zwolnień grupowych.

Pozwana Spółka nie wyraziła zgody na przedstawioną przez powoda propozycję oraz podtrzymała swoje wcześniejsze stanowisko, że wynagrodzenie powoda nie może być wyższe niż 80 % dotychczasowej pensji otrzymywanej na stanowisku prezesa Zarządu pozwanej Spółki.

Pismem z dnia 8 sierpnia 2011 roku Zarząd pozwanej Spółki wystąpił z wnioskiem do Rady Powiatu (...) o udzielenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy ze S. Ć.. Przyczyną był brak możliwości określenia istotnych elementów wynikających ze stosunku pracy.

Rada Powiatu (...) w uchwale nr (...) z dnia 28 września 2011 roku nie wyraziła zgody na rozwiązanie stosunku pracy z powodem.

Pomimo braku podpisania aneksu oraz nowego zakresu czynności służbowych – po powrocie ze zwolnienia lekarskiego i urlopu wypoczynkowego – powód wykonywał pracę w Dziale Obsługi Spółki, gdzie jego przełożonym była M. Z.. Z uwagi na to, że powód nie miał określonego stanowiska, a w związku z tym i przydzielonego zakresu obowiązków, to kierownik M. Z. zleciła mu przygotowywanie tylko 2-3 pism. Powód brał też udział w pracach komisji przetargowych. Przygotowywał odpowiedzi na pytania dziennikarzy. Ponadto ówczesny prezes Zarządu pozwanej Spółki (...) pozyskiwał od powoda informacje odnośnie działalności pozwanej Spółki.

Na okres od dnia 19 marca 2012 roku do dnia 19 czerwca 2012 roku Zarząd pozwanej Spółki powierzył powodowi wykonywanie pracy na stanowisku głównego specjalisty ds. dokumentacji i rozwoju sieci wod–kan w Dziale Dokumentacji i Rozwoju Sieci Wod.-Kan. – TT, za dotychczasowym wynagrodzeniem. Formalnie przełożonym powoda był wówczas W. K., który nie wydawał jednak powodowi poleceń z uwagi na brak porozumienia odnośnie zmiany zakresu obowiązków powoda. Zdarzało się jednak, że powód wykonywał polecenia wydane przez ówczesnego dyrektora ds. technicznych K. K., np. dotyczące sprawdzenia zapisów w planie zagospodarowania w odniesieniu do usytuowania sieci wod – kan czy też analizy rozbudowy sieci. Ponadto powód tłumaczył petentom, jak przygotować dokumentację, jeżeli dana osoba była zainteresowana przyłączeniem się do sieci.

Zakres czynności dotyczący powyższego stanowiska powód otrzymał w dniu 16 marca 2012 roku i go zaakceptował. Zgodnie z nim do jego zakresu obowiązków należało: odpowiedzialność za sprawne działanie podległych komórek, zapewnienie pełnego i właściwego wykorzystania czasu pracy pracowników w podległej komórce organizacyjnej, przestrzeganie dyscypliny pracy i regulaminu Pracy (...) Sp. z o.o. oraz niedopuszczenie do pracy pracowników nietrzeźwych lub niezdolnych do pracy, nadzorowanie stosowania przez pracowników bezpiecznych metod pracy, przestrzegania przepisów bhp i p-poż., nadzorowanie prawidłowej obsługi i eksploatacji oraz należytej konserwacji wszystkich narzędzi w podległej komórce organizacyjnej, odpowiedzialność za zorganizowanie pracy własnej w sposób zapewniający wykonanie przydzielonych zadań, odpowiedzialność za przestrzeganie ustalonego porządku pracy oraz zasad współżycia społecznego, bieżąca kontrola i ocena pracy podległych pracowników, przedstawienie dyrektorowi technicznemu/prezesowi Zarządu wniosków o udzielenie kar za naruszenie przez pracowników w podległej komórce Regulaminu Pracy (...) Sp. z o.o., współdziałanie z Działem Obsługi Klienta oraz Działem Eksploatacji Sieci w przygotowywaniu umów z odbiorcami usług, przedkładanie Zarządowi Spółki sprawozdania z działalności podległej komórki, sprawdzanie pod względem merytorycznym oraz podpisywanie dokumentów księgowych dotyczących działalności komórki, analizowanie danych i zmian w zakresie dokumentacji i ilości sieci i przyłączy oraz prowadzenie statystyk, uczestnictwo w wydawaniu warunków technicznych i w uzgadnianiu dokumentacji technicznej zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz konsultowanie z dyrekcją (...) Sp. z o.o. wydawania warunków na kluczowe sieci wod-kan, zapewnienie udziału przedstawiciela spółki w posiedzeniach (...), uzgadnianie z dyrektorem technicznym/prezesem Zarządu wydatków i nakładów na działanie podległej komórki, odpowiedzialność za terminową i kompleksową sprawozdawczość z zakresu realizowanych zadań, opracowywanie zakresów czynności podległym pracownikom, branie udziału w opracowywaniu planów techniczno - ekonomiczno - rozwojowych sieci wod-kan, branie udziału w przetargach organizowanych przez (...) Sp. z o.o. na zakup m.in. materiałów i armatury wod-kan, wodomierzy, usług i sprzętu oraz branie udziału w ich organizowaniu, rozwijanie postępu technicznego i wprowadzanie w życie jego osiągnięcia, odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę odpadami w podległej komórce, współpraca z kierownikami innych komórek przedsiębiorstwa w celu zachowania ciągłości pracy Spółki, wykonywanie innych prac nie ujętych w zakresie czynności, a wynikających z normalnego toku pracy, bądź zleconych przez przełożonych.

W dniu 2 lipca 2012 roku w związku ze zmianami organizacyjnymi i zmianą schematu organizacyjnego w pozwanej, jej Zarząd przedstawił S. Ć. porozumienie zmieniające do umowy o pracę z dnia 17 stycznia 1998 roku, na mocy którego powód począwszy od dnia 2 lipca 2012 roku miał objąć stanowisko głównego specjalisty ds. dokumentacji i rozwoju sieci wod-kan w Dziale Dokumentacji i Rozwoju Sieci Wod-Kan. za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 6272,00 zł oraz dodatkiem stażowym. Powód po zapoznaniu się z porozumieniem stwierdził, iż musi się wpierw skonsultować z prawnikiem nim go podpisze. Prezes Zarządu pozwanej Spółki wyraził zgodę na prośbę powoda i przesunął termin na ewentualne podpisanie porozumienia na dzień 5 lipca 2012 roku.

W dniu 5 lipca 2012 roku S. Ć. odmówił podpisania w/w porozumienia, gdyż – jak stwierdził - co do zachowania jego gwarancji pracowniczych, przy czym poinformował, że być może w dniu 16 lipca 2012 roku podpisze porozumienie.

W dniu 16 lipca 2012 roku powód ponownie odmówił podpisania porozumienia.

W dniu 18 lipca 2012 roku powodowi przedstawiono po raz kolejny porozumienie do umowy o pracę, na mocy którego powód począwszy od dnia 18 lipca 2012 roku miał objąć stanowisko głównego specjalisty ds. dokumentacji i rozwoju sieci wod-kan w Dziale Dokumentacji i Rozwoju Sieci Wod-Kan za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 7.840 zł (wynagrodzenie zasadnicze: 6.272 zł + dodatek stażowy w wysokości 25% wynagrodzenia zasadniczego tj. 1.568 zł). Powód po zapoznaniu się z treścią porozumienia, stwierdził, że potrzebuje się skonsultować w tej sprawie z prawnikiem, wobec czego termin jego ewentualnego podpisania przesunięto na dzień 23 lipca 2012 roku.

W dniu 23 lipca 2012 roku powód oświadczył, że odmawia podpisania zaproponowanego mu w dniu 18 lipca 2012 roku porozumienia do umowy o pracę. Nie zgodził się również na rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron.

W dniu 23 lipca 2012 roku pozwana Spółka na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 kp rozwiązała z powodem umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na:

1. odmowie podjęcia pracy i nieświadczenia pracy w okresie od 20 lipca 2011 roku do 23 lipca 2012 roku,

2. odmowie przyjęcia proponowanego zakresu czynności na stanowisko specjalisty w Dziale Biuro Obsługi Spółki,

3. odmowie przyjęcia propozycji pracy na stanowisku głównego specjalisty ds. Dokumentacji i Rozwoju Sieci Wod-Kan.

4. negatywnym stosunku do Zarządu Spółki i podejmowaniu prób konfliktowania pracowników z Zarządem Spółki,

5. aroganckim zachowaniu się względem Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki.

Powód odwołał się od powyższego rozwiązania z nim umowy o pracę. W pozwie wniesionym w sprawie o sygn. akt VII P 1036/12 domagał się przywrócenia do pracy i zasądzenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Wyrokiem z dnia 24 lutego 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie oddalił powództwo o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, zasądził natomiast od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz S. Ć. kwotę 22.569,12 zł tytułem odszkodowania za naruszające przepisy prawa rozwiązanie umowy o pracę.

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd wskazał, że rozwiązując umowę o pracę z powodem naruszono postanowienia art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 roku, Nr 142, poz. 1592 ze zm.). Rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga bowiem uprzedniej zgody rady powiatu, której radny jest członkiem. Rada Powiatu (...) nie wyraziła natomiast zgody na rozwiązanie z powodem umowy o pracę. Sąd uznał jednak, że żądanie przywrócenia do pracy i zasądzenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w świetle art. 8 kp stanowi nadużycie prawa i wobec tego, działając na podstawie art. 8 kp i art. 477 1 – w miejsce przywrócenia do pracy – zasądził na rzecz powoda odszkodowanie. Jako podstawę do zasądzenia odszkodowania Sąd przyjął wynagrodzenie w wysokości 7.523,04 zł, tj. 80 % wynagrodzenia, jakie powód otrzymywał na stanowisku prezesa Zarządu.

Apelację od tego wyroku złożył powód.

Wyrokiem z dnia 4 lutego 2015 roku (sygn. akt VII Pa 149/14) Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i aktach osobowych powoda, jak też w aktach o sygn. VII P 1036/12 , zeznań świadków : M. Z., T. S., J. S. (2), K. K., K. J., W. K., A. R. oraz zeznań powoda przesłuchanego w trybie art. 299 kpc.

Dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz w aktach osobowych powoda. Sąd obdarzył wiarą dowody z dokumentów, gdyż nie były kwestionowane przez strony w zakresie ich prawdziwości i autentyczności.

Sąd generalnie obdarzył wiarą zeznania przesłuchanych w sprawie świadków oraz zeznania stron, gdyż są one spójne oraz nawzajem się uzupełniają i potwierdzają. Ponadto są zgodne ze zgromadzonymi w sprawie dowodami z dokumentów. Sąd Rejonowy wskazał, że kwestią sporną w niniejszej sprawie było jedynie to, w jakiej wysokości powód powinien otrzymywać wynagrodzenie w spornym okresie i czy oraz jakie prace powód wykonywał w spornym okresie. Okoliczności te zostaną omówione w dalszej części uzasadnienia.

Sąd Rejonowy uznał powództwo za nieuzasadnione.

Oceniając zasadność roszczenia powoda Sąd wskazał, że na skutek odwołania powoda z funkcji prezesa Zarządu, zaistniała potrzeba ustalenia mu na nowo stanowiska pracy, z uwzględnieniem jego kwalifikacji oraz wysokości wynagrodzenia na nowym stanowisku. Bezsporne przy tym w sprawie było to, że strony - przed dniem powołania S. Ć. na tę funkcję - zawarły porozumienie (aneks) zgodnie z którym w przypadku odwołania z funkcji lub wygaśnięcia mandatu prezesa Zarządu z innej przyczyny, S. Ć. o ile zgłosi gotowość do pracy, to będzie zatrudniony w Spółce, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku zgodnym z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi, z wynagrodzeniem nie niższym niż 80 % ostatnio pobieranego wynagrodzenia zasadniczego prezesa Zarządu.

Sąd zwrócił uwagę, że gdy okoliczność ta nastąpiła, pozwany pracodawca podjął wszelkie możliwe kroki celem wykonania tego porozumienia. Zaproponował powodowi najpierw stanowisko specjalisty w Dziale Obsługi Spółki za wynagrodzeniem 80 % ostatnio otrzymywanego, a następnie głównego specjalisty ds. dokumentacji i rozwoju sieci wod-kan w Dziale Dokumentacji i Rozwoju Sieci Wod Kan za wynagrodzeniem zasadniczym 6.272 zł plus dodatek stażowy. W obu przypadkach zaproponowane stanowiska były zgodne z kwalifikacjami powoda, a S. Ć. otrzymał szczegółowy zakres zadań, jaki miały realizować w ramach tych funkcji. W każdym przypadku powód odmówił przyjęcia zaproponowanych mu warunków. W ocenie Sadu rejonowego okoliczności, jakie podał S. Ć. na uzasadnienie swojej odmowy, nie mogą być uznane za racjonalne i świadczą o nadużywaniu przez powoda szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem zmieniającym. Zdaniem Sądu I instancji całkowicie nie do zaakceptowania był warunek powoda, aby miał otrzymywać na stanowisku głównego specjalisty wynagrodzenie takie jak prezes Zarządu, w sytuacji gdy pozwana Spółka jest spółka komunalną, a nie prywatnym przedsiębiorstwem. Wyrażenie zgody na to przez Zarząd świadczyłoby o jego niegospodarności. Podobnie żądanie gwarancji zatrudnienia tj. że nie będzie zwolniony ani w trybie art. 52 kp ani w trybie zwolnień grupowych jest niezrozumiałe. Stawiałoby to powoda w uprzywilejowanej pozycji wobec innych pracowników, nawet tych którzy także korzystają ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem np. z racji macierzyństwa czy wieku przedemerytalnego. Przepisy Kodeksu pracy i ustaw szczególnych dokładnie regulują sytuacje, kiedy pracownik może być zwolniony i postanowienie umowy o bezterminowej gwarancji zatrudnienia, nawet gdyby zostało przez strony przyjęte, w ewentualnym sporze sądowym z pewnością zostałoby uznane za sprzeczne z prawem.

Sad Rejonowy przyznał,, że zmniejszenie wynagrodzenia ustalonego w umowie o pracę wymaga wypowiedzenia warunków umowy (art. 42 kp), także wtedy, gdy zostało ustalone przez właściwy organ pracodawcy. Zwrócił jednak uwagę, że pozwany pracodawca nie mógł dokonać zmiany warunków pracy i płacy powoda w drodze wypowiedzenia zmieniającego, z uwagi na szczególną ochronę stosunku pracy powoda, tj. z uwagi na pełnioną przez niego funkcję radnego Powiatu (...). Sąd podkreślił, że Zarząd pozwanej Spółki wystąpił z wnioskiem do Rady Powiatu (...) o udzielenie zgody na rozwiązanie z powodem umowy o pracę. Rada Powiatu (...) w uchwale z dnia 28 września 2011 roku nie wyraziła jednak na to zgody. Sąd wskazał, że celem szczególnej ochrony radnego jest umożliwienie mu sprawnego i swobodnego wykonywania funkcji samorządowych, nie zaś wykorzystywanie tej ochrony wobec pracodawcy w sposób – jak to miało miejsce w niniejszej sprawie – uniemożliwiający ustalenie jakichkolwiek wiążących strony warunków pracy i płacy.

Sąd Rejonowy podkreślił, że zgodnie z art. 8 kp, nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywania prawa i nie korzysta z ochrony.

Fakt, że powód kilkakrotnie odmówił podpisania porozumienia w sprawie ustalenia warunków pracy i płacy, a przedstawiane mu w porozumieniach warunki uwzględniały kwalifikacje powoda i adekwatną do tego stanowiska wysokość wynagrodzenia, świadczy o nadużywaniu przez powoda prawa. Zdaniem Sądu, powód w pełni świadomie odmawiał podpisywania porozumień, wiedząc o tym, że jego stosunek pracy podlega szczególnej ochronie i że pracodawca nie może wypowiedzieć mu warunków pracy i płacy.

Sad wskazał, że w spornym okresie powód wykonywał pewne zlecone mu prace. M. Z. jedynie poleciła powodowi sporządzenie 2, 3 pism. W. K. w ogóle powodowi poleceń nie wydawał. Pewne prace zlecał powodowi do wykonania dyrektor K. czy też prezes.

Z uwagi na to, że powód nie miał określonego stanowiska pracy (gdyż nie wyrażał zgody na podpisanie porozumienia), to i nie mógł mieć zlecanych przez bezpośrednich przełożonych konkretnych zadań do wykonania. Z tego wynika, że jego czas pracy nie był wykorzystany w pełni. Stąd też musiały się zdarzać sytuacje, że powód w godzinach pracy przeglądał strony internetowe, czytał gazety, pił kawę. W niniejszej sprawie, to jednak nie z uwagi na brak działań podejmowanych przez pracodawcę, lecz z uwagi na działania powoda polegające na niepodpisywaniu porozumień nie można było określić stanowiska pracy powoda, a tym samym nie można było ustalić jakie konkretnie obowiązki powód miałby wykonywać. To zaś uniemożliwiało wydanie powodowi poleceń przez jego przełożonych. W ocenie Sądu tym bardziej w tych okolicznościach, jego wynagrodzenie nie powinno być ustalone na poziomie 9.800 zł, czyli na takim samym poziomie jakie powód otrzymywał będąc prezesem i zarządzając Spółką.

Sąd Rejonowy odniósł się także do faktu, że w okresie do maja 2011 roku powód otrzymywał wynagrodzenie w wysokości takiej, jakie otrzymywał na stanowisku prezesa Zarządu. Sąd zwrócił jednak uwagę, że w tym czasie powód korzystał z urlopu wypoczynkowego i zwolnienia lekarskiego. Faktycznie zatem w okresie, po odwołaniu (co nastąpiło w dniu 17 stycznia 2011 roku) do końca czerwca 2011 roku powód nie otrzymywał zatem wynagrodzenia za pracę, lecz wynagrodzenie urlopowe, wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy. Ponadto nawet gdyby powód w okresie do maja 2011 roku otrzymywał wynagrodzenie za pracę w takiej samej w wysokości, jakie otrzymywał będąc prezesem Zarządu nie oznacza wprost, że i w następnym okresie pracodawca musiał mu wypłacać wynagrodzenie w takiej wysokości, co poprzednio.

Sąd nie zgodził się z twierdzeniem pełnomocnika powoda, że pkt 1 aneksu do umowy o pracę powoda z dnia 13 grudnia 2010 roku jest dotknięty sankcją nieważności z uwagi na brak uprzedniej uchwały odpowiedniego organu Spółki w tym przedmiocie.

Sąd podkreślił, że Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 lutego 2015 roku (sygn. akt VII Pa 149/14) wskazał, że po odwołaniu S. Ć. z funkcji prezesa Zarządu, przysługiwało mu wynagrodzenie za pracę na poziomie 80 % z kwoty 9.800 zł, gdyż wynagrodzenie w tej właśnie wysokości jednoznacznie wynika z umowy o pracę z dnia 178 marca 1998 roku oraz zawartymi do niej aneksami z dnia 28 czerwca 2006 roku i 13 grudnia 2010 roku ustalającymi, że wynagrodzenie pracownika po odwołaniu go z funkcji nie będzie niższe niż 80 % ostatnio pobieranego wynagrodzenia zasadniczego prezesa Zarządu Spółki.

Wobec oddalenia powództwa i działając na podstawie art. 98 kpc, Sąd obciążył powoda kosztami procesu. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę 1.800 zł składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej Spółki wg stawki określone w § 6 pkt 6 w związku z § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U z 2002 r. nr 163 poz.1349).

Z uwagi na wynik sporu poniesione w sprawie wydatki przejęto na rachunek Skarbu Państwa.

Z wyrokiem tym nie zgodził się powód. Wniósł apelację. Zaskarżył wyrok w całości zarzucając:

1. błędne ustalenie stanu faktycznego polegające na nieuzasadnionym przyjęciu, że powodowi w spornym okresie przysługiwało wynagrodzenie stanowiące równowartość 80% dotychczas otrzymywanego wynagrodzenia, w sytuacjo braku podstaw fatycznych i prawnych do dokonania takiego ustalenia m.in. z uwagi na brak skutecznego wypowiedzenia warunków pracy i pracy,

2. naruszenie prawa procesowego, które miał istotny wpływ na wynik sprawy t.j.

a) art.365 § 1 k.p.c. w zw. z art.233 §1 k.p.c. poprzez ustalenie istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności t.j. wysokości przysługującego powodowi wynagrodzenia w spornym okresie – w oparciu o treść uzasadnienia wyroku sądowego wydanego w innej sprawie, która nie miała prejudycjalnego znaczenia dla niniejszej sprawy,

b) art.328 § 2 .k.p.c poprzez:

- brak wskazania i wyjaśnienia w uzasadnieniu wyroku podstawy prawnej rozstrzygnięcia w tym podstawy prawnej uznania pkt I.1. aneksu z dnia 13 grudnia 2010 r. za ważny w zakresie wysokości wynagrodzenia na wypadek odwołania powoda z funkcji prezesa zarządu, pomimo ponoszenia przez stronę powodową zarzutu nieważności z uwagi na brak uprzedniej uchwały rady nadzorczej pozwanej spółki w tym przedmiocie,

- brak wskazania i wyjaśnienia w uzasadnieniu wyroku, którą z klauzul generalnych powód naruszył swoim zachowaniem pomimo zakwalifikowania zachowania powoda jako nadużycia prawa,

co uniemożliwia odczytanie motywów rozstrzygnięcia, dla których sąd uznał roszczenie powoda za nieuzasadnione przez co zaskarżony wyrok nie poddaje się kontroli instancyjnej;

3. naruszenie prawa materialnego t.j.

a) art.42 § 1 i 2 k.p. poprzez błędne zastosowanie, polegające na nieuprawnionym przyjęciu, że w sprawie doszło do: ”automatycznej” zmiany warunków umowy o pracę, w zakresie obniżenia wynagrodzenia powoda o 20 %, podczas gdy pozwany pracodawca nigdy nie dokonał skutecznego wypowiedzenia powodowi warunków pracy i płacy w przewidzianej prawem formie i treści,

b) art.58 § 1 k.c. w zw. z art.300 k.p. w zw. z art.210 k.s.h. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że na podstawie pkt .1. aneksu z dnia 13 grudnia 2010 r. doszło do zmiany warunków umowy o pracę w zakresie wysokości wynagrodzenia powoda w sytuacji, gdy przedmiotowy aneks jest dotknięty sankcją nieważności w tym zakresie z uwagi na brak uprzedniej uchwały rady nadzorczej pozwanej spółki w tym przedmiocie,

c) art.65 §1 i 2 k.c. w zw. z art.300 k.p. poprzez błędne zastosowanie polegające na dokonaniu wykładni postanowienia pkt I.1. aneksu z dnia 13 grudnia 2010 r z pominięciem dyrektyw wykładni oświadczeń wili i umów (zgodny zamiar stron, cel umowy, okoliczności złożenia oświadczenia woli, ustalone zwyczaje) co skutkowało błędnym ustaleniem treści obowiązującej pomiędzy stronami umowy o pracę w zakresie wysokości należnego powodowi wynagrodzenia,

d) art.8 k.p. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na nieuprawnionym przyjęciu, ze dążenie pracownika podlegającego szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy – do zachowania dotychczasowej wysokości wynagrodzenia i brak jego zgody na obniżenie tego wynagrodzenia stanowi nadużycie prawa.

Mając na względzie powyższe zarzuty powód wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie powództwa w całości ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

- zsadzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył co następuje

Apelacja nie jest uzasadniona.

Na wstępie należy stwierdzić, że nie jest uzasadniony wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Mimo, że wniosek ten został zgłoszony jako ewentualny, to jednak jako dalej idący wymaga rozpoznania w pierwszej kolejności. Stosownie do treści art. 386 § 2 i 4 k.p.c. uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić tylko w razie stwierdzenia nieważności postępowania, nie rozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo w sytuacji, gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie zachodzi żadna z przytoczonych powyżej podstaw do uchylenia orzeczenia i przekazania do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu. W szczególności postępowanie przed Sądem Rejonowym nie jest dotknięte nieważnością, nadto Sąd Rejonowy rozpoznał istotę sprawy rozstrzygając w oparciu ustalone okoliczności faktyczne.

Sąd Rejonowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego doszedł do prawidłowego wniosku, że żądanie zasądzenia wynagrodzenia wskazanego w pozwie stanowi nadużycie prawa podmiotowego. Zgodnie z art.8 k.p. działanie takie nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Oznacza to - zgodnie z dominującym w doktrynie prawa cywilnego poglądem - że powodowi w takiej sytuacji w istocie nie przysługuje prawo podmiotowe.

Zarzut naruszenia przez Sąd o instancji art.42 k.p. wynika z nie dość uważnej lektury uzasadnienia wyroku sądu. Sąd Rejonowy przyznał, że w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy pozwana spółka winna była dokonać wypowiedzenia zmieniającego (str.9). Nie zawarł również Sąd Rejonowy w motywach zaskarżonego wyroku twierdzenia, że doszło do „automatycznej” zmiany warunków umowy o pracę. Sąd Rejonowy nie dokonał przy tym wadliwej wykładni oświadczeń woli zawartych w aneksie z dnia 13 grudnia 2010 r. i nie stwierdził, że aneks ten określa w sposób sztywny wysokość wynagrodzenia powoda na wypadek odwołania go z funkcji prezesa zarządu. Sąd I instancji wskazał przecież, że zmniejszenie wynagrodzenia ustalonego w umowie o pracę wymaga wypowiedzenia warunków umowy także wtedy, gdy zostało ustalone przez właściwy organ pracodawcy. Sąd Rejonowy ocenił natomiast, że żądanie powoda stanowi nadużycie praw podmiotowego( o czym niżej).

Przywołanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wypowiedzi Sądu Okręgowego zawartej w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 lutego 2015 r. (sygn. akt VII Pa 149/14) nie oznacza, że Sąd Rejonowy uznał prejudycjalność orzeczenia zapadłego w w/w sprawie. Takiego stwierdzenia w motywach zaskarżonego wyroku nie ma.

Zgodzić się należy z apelującym, że przewodniczący rady nadzorczej pozwanej spółki nie miał umocowania do akceptacji w aneksie z dnia 13 grudnia 2010 r. postanowienia, że w przypadku odwołania powoda z funkcji lub wygaśnięcia mandatu prezesa zarządu z innej przyczyny powód, o ile zgłosi gotowość do pracy, będzie zatrudniony w pozwanej spółce na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku zgodnym z kwalifikacjami zawodowymi z wynagrodzeniem nie niższym niż 80% ostatnio pobieranego wynagrodzenia zasadniczego prezesa zarządu. Aneks ten jest w tym zakresie dotknięty sankcją nieważności. Należy jednak podkreślić, że w istocie postanowienia tego aneksu miały być formą ochrony interesu powoda na wypadek jego odwołania ze stanowiska w kontekście zbliżających się wyborów samorządowych. Powód przedmiotowe postanowienie aprobował.

Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art.8 k.p. Sąd Okręgowy akceptuje w tym zakresie ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu I instancji .

Powód w spod ewidentny nadużył swego prawa podmiotowego .

Przede wszystkim - jak to słusznie podkreślił Sąd Rejonowy - brak było jakichkolwiek podstaw do nieakceptacji oferty pozwanej spółki zawarcia porozumień zmieniających umowę o pracę. Budzi zdziwienie, że powód pomimo odwołania go z funkcji prezesa zarządu oczekiwał, aby wynagrodzenie na nowo proponowanym mu stanowisku pozostało na dotychczasowym poziomie. Jest przecież oczywiste, że zakres obowiązków prezesa kierującego całością spraw spółki i zakres obowiązków głównego specjalisty nie są tożsame i że konieczna jest stosowna dyferencjacja wynagrodzenia za pracę. Należy przy tym zważyć, że wypłacane powodowi wynagrodzenie na poziomie 80% wynagrodzenia prezesa zarządu było jak na warunki powiatu (...) bardzo wysokie. Zupełnym kuriozum było przy tym oczekiwanie powoda, że porozumienie zmieniające umowę o pracę będzie wykluczało możliwość rozwiązania z powodem umowy o pracę w trybie art.52 k.p. Niezależnie od tego, że takie porozumienie byłoby bezwzględnie nieważne, formułowanie takich oczekiwań świadczy o wadliwym rozumieniu zabezpieczenia swoich interesów pracowniczych.

Ochrona stosunku pracy która przysługuje radnemu powiatu podyktowana jest - jak to trafnie wskazał Sąd I instancji - umożliwieniem sprawnego i swobodnego wykonywania funkcji radnego. Nie może ona natomiast zmierzać do uniemożliwienia racjonalnych zmian w stosunku pracy i dostosowania wysokości wynagrodzenia do zakresu i rodzaju wykonywanych czynności zawodowych.

Stosownie do treści art.78 § 1 k.p. wynagrodzenie za pracę za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Postępowanie dowodowe wykazało, że w spornym okresie powód wykonywał niewiele czynności zawodowych W świetle powyższego żądanie wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynagrodzenia prezesa, ponad wypłacone już i tak wysokie wynagrodzenie na poziomie 7840 zł stanowi niewątpliwe nadużycie prawa podmiotowego.

W stosunkach zobowiązaniowych obie strony winny zachowywać się względem siebie lojalnie. Taką lojalnością wykazała się pozwana spółka, która podjęła czynności zmierzające do wykonania porozumienia zawartego w aneksie z 13 grudnia 2010 r. .Abstrahując od jego nieważności było to postanowienie dla powoda korzystne. Powód natomiast swoją postawą odrzucając kolejne oferty zawarcia porozumienia i formułując oczekiwania nadmierne i nie powiązane z zakresem obowiązków uniemożliwiał w istocie jakiekolwiek racjonalne ułożenie wzajemnych stosunków.

W stosunkach społecznych ( poza aktami szczodrobliwości) mamy zwykle do czynienia z elementarną ekwiwalentnością wzajemnych świadczeń. Powód zatem nie może oczekiwać, że za pracę głównego specjalisty ( i to pracę w niewielkim rozmiarze) otrzyma bardzo wysokie wynagrodzenie właściwe prezesowi zarządu.

Pomimo nieważności aneksu z 13 grudnia 2010 r. pozwana spółka uznawała za zasadne wypłacanie powodowi za pracę na stanowisku głównego specjalisty wynagrodzenia za prace w wysokości 80% wynagrodzenia prezesa zarządu. Wynagrodzenie to było przez powoda przyjęte. Kwestia oceny prawnej skutków nieważności aneksu w zakresie spełnionych świadczeń pozostaje poza kognicją sądu w niniejszej sprawie.

W niniejszym procesie bowiem spornym było, czy powód ma prawo żądać dodatkowo kwot po 1960 zł miesięcznie do czasu ustania stosunku pracy. Sąd Rejonowy trafnie uznał, że żądanie to w okolicznościach sprawy stanowi nadużycie prawa podmiotowego.

Mając na względzie powyższe i na podstawie art. 385 i 98 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.