Sygn. akt XVI C 179/16
Pozwem z dnia 28 września 2015 roku strona powodowa (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w W. (dalej także Spółdzielnia) wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych J. S. (1) i E. S. kwoty 3.574,43 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 3.432,68 zł od dnia 23 września 2015 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania w kwocie 900 zł.
Uzasadniając żądanie strona powodowa wskazała, iż dochodzona kwota wynika z zadłużenia pozwanych związanego z rozliczeniem opłat eksploatacyjnych w tym centralnego ogrzewania oraz zużycia zimnej i ciepłej wody za okres rozliczeniowy 2013/2014, dotyczącym lokalu nr (...) przy ul. (...) w W..
Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 6 października 2015 roku (sygn. akt II Nc 24271/15) uwzględniono powództwo w całości.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty, z dnia 9 grudnia 2015 roku, pozwani zaskarżyli nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie na ich rzecz solidarnie zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.
Argumentując swoje stanowisko pozwani podnosili, iż strona powodowa nie przedstawiła żadnych wniosków dowodowych na potwierdzenie swoich twierdzeń. Zakwestionowali przy tym prawidłowość przyjętej w regulaminie rozliczeń ciepła, metody dokonywania rozliczeń – skoro naliczono tak wysoką opłatę za zużycie energii przez jedynie jedną osobę zamieszkującą w lokalu - ,w tym zgodność regulaminu z przepisami prawa energetycznego, a nadto prawidłowość odczytu podzielników i ich działania.
Wobec zobowiązania do złożenia pisma przygotowawczego, strona powodowa wskazała, iż swoje żądanie opiera o treść art. 4 ust. 2 w zw. z art. 4 ust. 6 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U.2013.1222 j.t. – dalej: „u.s.m.”) i Statucie Spółdzielni. Podstawą rozliczania kosztów ciepła jest zaś Regulamin rozliczania kosztów dostawy ciepła do lokali oraz pobierania opłat za centralne ogrzewanie i podgrzanie wody w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Osiedlach (...), (...), (...), (...), (...) i (...) oraz w budynku P. 3a (dalej: (...)), uchwalony uchwałą nr 78 Rady Nadzorczej (...) z dnia 27 września 2011 roku (uchwała nie została zaskarżona przez pozwanych) oraz ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (Dz.U.2012.1059 j.t.). Zaznaczono, iż w/w Regulamin spełnia wymogi art. 45a ust. 9 Prawa energetycznego. Przewiduje bowiem metodę rozliczenia zapewniającą ustalenie opłat w sposób odpowiadający zużyciu ciepła, zaś przyjęta stawka za ciepło w lokalach nieopomiarowanych i tych uznanych za nieopomiarowane ma na celu zachęcenie mieszkańców do udostępnienia swoich lokali w celu dokonania odczytów podzielników ciepła. Rozliczenia centralnego ogrzewania dokonywane są przez firmę (...). Odczyty podzielników odbywają się w terminach wrzesień – listopad na zasadach określonych w Regulaminie. O terminach odczytów mieszkańcy są zawiadamiani na 7 dni przed dniem odczytu w formie ogłoszeń na klatkach schodowych. Dla osób które nie mogą być obecne wyznaczany jest drugi termin odczytu. Jeżeli żaden z dwóch terminów nie odpowiada użytkownikowi lokalu, na jego wniosek Spółdzielnia dopuszcza trzeci indywidualny termin odczytu. Brak możliwości odczytu skutkuje rozliczeniem lokalu według zasad przewidzianych dla lokali nieopomiarowanych. Lokal pozwanych nie został udostępniony do odczytu podzielników, został więc rozliczony jako nieopomiarowany. Podkreślono także, że rozliczenie kosztów zgodnie z Regulaminem nie powoduje wzbogacenia się Spółdzielni. Wskazano, iż instalacja centralnego ogrzewania podlega stałym przeglądom, zaś liczniki ciepła – montowane przez dostawcę ciepła – posiadają ważną cechę legalizacyjną. Natomiast podzielniki nie są urządzeniami pomiarowymi i jako takie nie podlegają okresowej legalizacji. Posiadają jedynie deklarację zgodności z obowiązującą normą.
W piśmie przygotowawczym z dnia 12 maja 2016 roku pozwani podtrzymali dotychczasowe stanowisko. Wskazali także, że ocena zgodności rozliczenia kosztów z Regulaminem nie wymaga wiadomości specjalnych biegłego oraz że nie kwestionują faktu, iż rozliczenie nastąpiło zgodnie z tym Regulaminem. Podnieśli jednakże, iż postanowienie pkt II ust. 5 Regulaminu jest całkowicie sprzeczne z przepisami prawa i krzywdzące część członków Spółdzielni, w tym pozwanych, a w konsekwencji nieważne. Przyjęta tam metoda jest sprzeczna z art. 45a ust. 9 Prawa energetycznego, jako skutkująca naliczeniem opłat nie odpowiadających zużyciu ciepła, rażąco je przekraczających. Prowadzi to do bezpodstawnego wzbogacenia się Spółdzielni kosztem części jej członków. Pozwani podtrzymali nadto swoje zastrzeżenia co do prawidłowości działania oprzyrządowania instalacji grzewczej w budynku oraz podzielników w lokalach. Nadto, w razie ewentualnego uwzględnienia powództwa w jakimkolwiek zakresie pozwani wnosili o nie obciążanie ich kosztami postępowania, na zasadzie art. 102 k.p.c. Wskazywali także na brak podstaw do obciążania ich odsetkami.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
J. S. (2) i E. S. są właścicielami lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W..
Okoliczność bezsporna, a nadto : zaświadczenie – k.13, kopia aktu notarialnego – k.14 - 26
Z tytułu opłat czynszowych oraz rozliczenia centralnego ogrzewania i zimnej i ciepłej wody na koncie lokalu na dzień 31 sierpnia 2015 roku była niedopłata w kwocie 3.432,68 zł z tytułu należności głównej oraz kwota 141,75 zł tytułem odsetek.
Dowód: karta kontowa – k.11 -12, wezwanie – k.9.
Uchwałą nr 78 Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z dnia 27 września 2011 roku uchwalono Regulamin rozliczania kosztów dostawy ciepła do lokali oraz pobierania opłat z centralne ogrzewanie i podgrzanie wody w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Osiedlach (...), (...), (...), (...), (...) i (...) oraz w budynku P. 3a.
Regulamin ten stanowi:
II. Szczegółowe zasady rozliczania kosztów ogrzewania
2. koszty dostawy energii cieplnej zużywanej przez poszczególne budynki obejmują: koszty ustalane przez dostawcę na podstawie pomiaru ilości ciepła zużywanego, wyrażonej w GJ (gigadżulach) w węźle cieplnym każdego budynku, zwiększone o opłatę za usługę przesyłową oraz tzw. opłaty stałe (opłaty za moc zamówioną, za usługi przesyłowe, za nośnik ciepła). Rozliczanie kosztów energii cieplnej między dostawcą a odbiorcą odbywa się na podstawie cen i opłat zawartych w taryfie dla ciepła zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
3. Całkowite koszty centralnego ogrzewania, dzielone na lokale, składają się z dwóch części:
koszty stałe wg faktur dostawcy ciepła zwiększone o koszty (szacunkowe) ogrzewania pomieszczeń wspólnego użytkowania budynku (korytarze, klatki schodowe, suszarnie itd.) oraz koszty ogrzewania pomieszczeń bez opomiarowania (kuchnie, łazienki) rozliczane są proporcjonalnie do wielkości powierzchni lokalu, o której mowa w pkt 1,
koszty wyliczone wg wskazań podzielników kosztów. Wartość jednostki rozliczeniowej w budynku wyliczana jest jako iloraz kosztów rozliczanych wg wskazań podzielników przez sumę wszystkich jednostek rozliczeniowych w budynku z uwzględnieniem współczynników UF i (...), gdzie współczynnik UF jest ustalany przez firmę rozliczeniową na podstawie badań laboratoryjnych w oparciu o typ, wielkość, moc danego grzejnika oraz sposobu montażu podzielnika.
4. Podział kosztów centralnego ogrzewania na koszty rozliczane według powierzchni lokalu i na koszty rozliczane wg wskazań podzielników kosztów ustala się wg proporcji 0,50 : 0,50 jednakowej w budynkach całego Osiedla, a zmiana tej proporcji w poszczególnych budynkach może być wprowadzana stopniowo po uzyskaniu oceny stanu faktycznego podziału kosztów na podstawie certyfikatów energetycznych tych budynków;
5. koszty lokali nie wyposażonych w podzielniki i lokali, w których nie było możliwości odczytu podzielników lub sprawdzenia ich prawidłowości działania lub w których dokonano wymiany grzejników bez zgody administracji oblicza się jako iloczyn maksymalnego jednostkowego zużycia w danej nieruchomości i powierzchni lokalu, zwiększone o koszty rozliczane wg wielkości powierzchni lokalu. Maksymalne jednostkowe zużycie jest to największa wartość sumy odczytów podzielników przypadająca na jednostkę powierzchni lokalu wyliczoną w danym budynku, z uwzględnieniem współczynników korekcyjnych (...) i UF. (…)
VII. Czynności organizacyjno – techniczne niezbędne dla prawidłowości rozliczeń finansowych.
2. o terminach odczytów (podstawowym i dodatkowym) mieszkańcy są zawiadamiani na 7 dni przed dniem odczytu w formie ogłoszeń na klatkach schodowych. Dla osób, które nie będą mogły być obecne w pierwszym terminie (podstawowym) zostanie wyznaczony następny termin (dodatkowy);
3. nieobecność mieszkańców w podanych do wiadomości terminach (dwukrotna) spowoduje, że koszty ogrzewania takiego lokalu zostaną ustalone za okres rozliczeniowy wg stawek dla lokali bez podzielników;
4. na wniosek użytkownika lokalu, któremu żaden z dwóch terminów nie odpowiada, dopuszcza się trzeci indywidualny termin odczytu. Koszt tej usługi, określony przez firmę rozliczeniową, pokrywa wnioskodawca. Odczyty dokonane po upływie tego terminu nie będą uwzględniane w rozliczeniu.
Dowód: uchwała – k.62, Regulamin – k.63 -71
Wobec braku możliwości dokonania odczytu podzielników w lokalu nr (...) przy ul. (...) za okres 1 października 2013 – 30 września 2014, firma rozliczeniowa – (...) naliczyła dla tego lokalu zużycie w wysokości 877,93 jednostek rozliczeniowych. Wartość ta została ustalona zgodnie z przyjętym w Regulaminie wzorem, tj. wartość maksymalnego jednostkowego zużycia w budynku (16,91) została przemnożona przez powierzchnię lokalu (51,90 m2). Maksymalna wartość jednostkowego zużycia została zaś ustalona w oparciu o najwyższe zużycie ciepła jakie miało miejsce w lokalu nr (...) (505,78 / 29,90 m2 – k.83).
Naliczone zużycie ciepła odpowiadało wartości 4.614,35 zł, co przy uwzględnieniu przedpłat dawało w ostatecznym rozliczeniu niedopłatę w kwocie 2.943,71 zł.
Prognozowane zużycie ciepła w całym budynku w relacji do rzeczywiście zużytego wykazało nadpłatę w kwocie 6.502,34 zł.
Dowód: rozliczenie całkowite – k.72 – 93
W okresie 30 wrzesień 2013 – 30 wrzesień 2014, rzeczywiste zużycie zimnej wody w lokalu nr (...) przy ul. (...) było wyższe niż prognozowane i skutkowało niedopłatą w kwocie 344,10 zł
Dowód: zestawienie – k.94.
W okresie 30 wrzesień 2013 – 30 wrzesień 2014, koszt podgrzania wody w lokalu nr (...) przy ul. (...) był wyższy niż prognozowany i skutkował niedopłatą w kwocie 365,83 zł
Dowód: zestawienie – k.95.
Pismem z dnia 18 lutego 2015 roku J. S. (1) został poinformowany przez Spółdzielnię, że rozliczenie zostało wykonane prawidłowo, terminy odczytów liczników były podawane do informacji, a po zakończeniu rozliczenia nie przewiduje się dodatkowych odczytów. Wskazano także na możliwość wymiany podzielników po stwierdzeniu ich wadliwości przez serwisanta lub na życzenie mieszkańca i na jego koszt. Zwrócono się o udzielenie zwrotnej informacji czy podtrzymuje zlecenie wykonania serwisu i ewentualnej wymiany podzielników.
Dowód: pismo – k.10
Pismem z dnia 18 maja 2015 roku J. S. (1) wrócił się do Spółdzielni o jak najszybszą wymianę wszystkich podzielników w jego mieszkaniu, w związku z naliczeniem wysokiej opłaty. Wskazał, iż do czasu uzasadnienia jej wysokości nie będzie regulował należności.
Dowód: pismo – k.40
Pismem z dnia 30 czerwca 2015 roku, w odpowiedzi na pismo z dnia 18 lutego 2015 roku, J. S. (1) zwrócił się do Spółdzielni o dodatkowe wyjaśnienia w szczególności o udostępnienie „Regulaminu rozliczania kosztów dostawy ciepła do lokali oraz pobierania opłat za centralne ogrzewanie i podgrzanie wody”, schematu instalacji centralnego ogrzewania w budynku oraz pozostałych budynkach w Spółdzielni, danych dotyczących odczytu podzielników wszystkich lokali w budynku oraz w innych budynkach zarządzanych przez Spółdzielnię, informacji o stanie instalacji centralnego ogrzewania w budynku wraz ze wskazaniami jej przeglądów, a nadto wyjaśnienia przyczyn braku możliwości dokonania dodatkowego odczytu po zakończeniu rozliczenia. Wskazał przy tym, iż istnieje wysokie prawdopodobieństwo rażącego zawyżenia żądanej kwoty, w sytuacji w której w lokalu przez kilka godzin dziennie przebywa tylko jedna osoba dbająca o rozsądne gospodarowanie ciepłem.
Dowód: pismo – k.41-42.
Pismem z dnia 16 lipca 2015 roku Spółdzielnia odpowiedziała J. S. (1) wskazując, iż Regulamin dostępny jest na stronie internetowej Spółdzielni. Poinformowała, że nie dysponuje schematem instalacji c.o. a jedynie archiwalnymi projektami technicznymi, dostępnymi do wglądu w siedzibie administracji. Odmówiono udostępnienia odczytów podzielników z uwagi na ochronę danych osobowych. Wskazano na dokonywanie przeglądów instalacji w ramach przeglądów rocznych. Przytoczono zasady dokonywania odczytów podzielników w lokalach oraz wskazano, iż przedłożone powodowi naliczenie opłaty ma charakter ryczałtowy przewidziany dla lokali nieodczytanych.
Dowód: pismo k.97
Swoje żądania udzielenia wyjaśnień i udostępnienia dokumentacji J. S. (1) podtrzymał w pismach z dnia 12 sierpnia 2015 roku i 2 października 2015 roku.
Dowód: pisma – k.43 i 44-45
Pismem z dnia 3 września 2015 roku nadanym w placówce pocztowej 4 czerwca 2014 roku J. S. (1) i E. S. zostali wezwani do uregulowania należności w kwocie 3.574,43 zł w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.
Dowód: wezwanie z dowodami nadania pisma – k.9
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty dołączone do akt sprawy, których autentyczność i rzetelność w sporządzeniu nie była kwestionowana przez żądną ze stron postępowania, nie budziła także wątpliwości Sądu. Nadto Sąd oparł się także na bezspornych twierdzeniach stron, oraz na twierdzeniach niezaprzeczonych przez stronę przeciwną, które jako takie nie wymagały dalszego dowodu (art. 229 i 230 k.p.c.).
Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie świadka P. S. uznając, iż tezy dowodowe zgłoszone przez pozwanych (k.35) nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Podobnie Sąd ocenił przydatność tez dowodowych zgłoszonych przez pozwanych dla uzasadnienia dopuszczenia dowodu z zeznań stron. Rzeczywiste zużycie energii w lokalu pozwanych nie miało bowiem znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie, zaś zeznania te nie mogły być miarodajne dla ustaleń w zakresie prawidłowości działania instalacji grzewczej w budynku.
W sytuacji, w której pozwany ostatecznie nie kwestionował prawidłowości wyliczenia dochodzonych pozwem należności w oparciu o zasady wskazane w Regulaminie, zbędne było także przeprowadzanie dowodu z opinii biegłego, który miałby weryfikować prawidłowość tych obliczeń.
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne, Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów pozwanych dotyczących braków w zakresie inicjatywy dowodowej strony powodowej i rygorów z tym związanych, określonych w art. 207 § 6 k.p.c. Sąd uznał, iż jakkolwiek przygotowanie pozwu z punktu widzenia zasady koncentracji materiału dowodowego pozostawiało wiele do życzenia, to w okolicznościach niniejszej sprawy, wobec przedstawionych w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzutów, celowym było umożliwienie stronom uzupełnienia oferowanego materiału dowodowego i twierdzeń faktycznych. Zobowiązanie stron do złożenia pism przygotowawczych jeszcze przed pierwszym terminem rozprawy przyczyniło się do wyjaśnienia podstaw faktycznych zgłaszanych twierdzeń i nie spowodowało zwłoki w rozpoznaniu sprawy.
Przechodząc do merytorycznego rozpoznania sprawy Sąd uznał, iż niezasadne były zarzuty pozwanych kwestionujące ważność zapisów Regulaminu, w szczególności pkt II ust. 5. Pozwani swoje racje wywodzili z treści art. 45a ust. 9 Prawa energetycznego, który stanowi, iż właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego dokonuje wyboru metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym budynku, tak aby wybrana metoda, uwzględniając współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikające z położenia lokalu w bryle budynku przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku określonych w odrębnych przepisach, stymulowała energooszczędne zachowania oraz zapewniała ustalanie opłat, o których mowa w ust. 4, w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. W ich ocenie naliczenie pozwanym tak wysokiej opłaty za zużyte ciepło nie przystawało w żaden sposób, do rzeczywistego zużycia jakie miało miejsce w ich lokalu, a zatem przyjęta w Spółdzielni metoda jako nieodpowiadająca rzeczywistemu zużyciu, była sprzeczna z dyspozycją w/w przepisu, a tym samym regulacja ta miałaby być nieważna.
Z taką argumentacją nie sposób się zgodzić. W pierwszej kolejności przytoczyć należy bowiem jeszcze art. 45a pkt 12 Prawa energetycznego, który stanowi, iż w przypadku stosowania w budynku wielolokalowym metody, o której mowa w ust. 9, wykorzystującej wskazania urządzeń wymienionych w ust. 8 pkt 1 lit. a tiret drugie, regulamin rozliczeń powinien dopuszczać możliwość zamiennego rozliczania opłat za ciepło dla lokali mieszkalnych lub użytkowych na podstawie ich powierzchni lub kubatury oraz określać warunki stosowania zamiennego rozliczania. Jest zatem ustawowo dopuszczalne stosowanie poza metodą podstawową opartą na wskazaniach urządzeń pomiarowych, także metod alternatywnych, stosownie do sytuacji opomiarowania lokali i ich dostępności. Jak wynika zaś z ustalonego stanu faktycznego, podstawową metodą rozliczania zużytego ciepła w budynku jest odczytywanie wskazań podzielników zainstalowanych we wszystkich lokalach w bloku (co wynika przedłożonego dokumentu w postaci rozliczenia całkowitego). Metoda ta, przy zastosowaniu czynników (...) i UF (współczynniki korygujące mające za zadanie jeszcze bardziej „urealnić” zużycie ciepła w lokalach w zależności od położenia lokalu, umiejscowienia grzejnika czy miejsca zamontowania podzielnika) pozwala więc na określenie rzeczywistego zużycia ciepła w każdym z poszczególnych lokali, a w konsekwencji na ustalenie proporcji w jakich właściciele lokali powinni ponosić koszty ogrzania budynku, które ponosi Spółdzielnia na podstawie zbiorczej faktury obrazującej całe zużycie ciepła w nieruchomości. Metoda ta jest przy tym niewątpliwie sprawiedliwszym sposobem rozliczania kosztów ogrzewania niż kryterium powierzchni danego lokalu, które to kryterium stosowane musi być do powierzchni nieopomiarowanych. Oczywistym jest bowiem, iż zużycie ciepła w danym lokalu nie jest wypadkową jedynie jego powierzchni. Najistotniejszy jest tu bowiem sposób gospodarowania ciepłem przez właściciela lokalu, w tym jego indywidualne potrzeby dogrzewania mieszkania. Metoda oparta na odczytywaniu podzielników jest przy tym sprzyjającą stymulowaniu energooszczędnych zachowań, co jest jednym z nadrzędnych celów regulacji art. 45a ust. 9 Prawa energetycznego. Z kolei warunkiem prawidłowości funkcjonowania tej metody, jest udostępnienie możliwości dokonania odczytu podzielników przez właścicieli lokali. W tym celu Regulamin przewiduje dwa terminy wyznaczane przez Spółdzielnię, za uprzednim poinformowaniem w drodze ogłoszeń na klatkach schodowych, oraz jeden dodatkowy, pozostawiony w gestii mieszkańca, który z żadnych poprzednich terminów nie skorzystał. Dopiero po wyczerpaniu tej procedury, wobec braku możliwości dokonania rzeczywistego odczytu podzielników, Regulamin przewiduje niejako awaryjny sposób rozliczenia danego lokalu, tj. przy przyjęciu założenia jakby lokal ten nie był w ogóle wyposażony w podzielniki. Ta metoda polega z kolei na ustaleniu zużycia w tych nieopomiarowanych („nieodczytanych”) lokalach w oparciu o najwyższe jednostkowe zużycie ciepła w bloku. Taka też sytuacja miała miejsce w sprawie niniejszej. Ustalając lokal o najwyższym zużyciu ciepła (najwyższa liczba zużytych jednostek) podzielono tę liczbę przez metraż tego lokalu, i dysponując tak ustaloną wartością zużycia ciepła na 1m 2 powierzchni przemnożono tę wartość następnie przez metraż lokalu pozwanych. W ocenie Sądu taki sposób rozliczenia lokali, w których nie udało się dokonać odczytów liczników (bądź które nie są opomiarowane – choć takie w bloku będącym przedmiotem zainteresowania w sprawie niniejszej nie istniały) był prawidłowy i w istocie jedyny, jaki nie prowadził do pokrzywdzenia któregokolwiek z właścicieli lokali. Alternatywą dla przyjętej metody podziału kosztów zużycia ciepła na lokale w których nie dokonano odczytu podzielników, byłoby bowiem ustalenie ile ciepła zużyto w całym bloku, odjęcie ilości ciepła zużytego w lokalach w których odczytano podzielniki (o ile taki zabieg byłby technicznie możliwy do zrealizowania) i podzielenie pozostałej części zużytego ciepła na wszystkie lokale w których nie dokonano odczytów. Metoda ta w oczywisty sposób prowadziłaby do pokrzywdzenia przynajmniej jednego z właścicieli lokali „nieodczytanych”, skoro nie jest możliwe by zużycie ciepła we wszystkich tych lokalach było jednakowe. W rezultacie zaś stanowiłoby to o powrocie do wcześniej stosowanych metod rozliczania ciepła, gdzie niezależnie od sposobu korzystania z ciepła, ostatecznie mieszkańcy ponosili porównywalne koszty, a więc jedni finansowali nieekonomiczne czy nadmierne ogrzewanie lokali innych mieszkańców. Przyjęcie zaś we wszystkich „nieodczytanych” lokalach zasady, iż rozliczenie ciepła następuje stosownie do najwyższego zużycia ciepła w innym lokalu opomiarowanym eliminuje ryzyko przerzucania finansowania kosztów ogrzewania z jednych właścicieli lokali nieopomiarowanych na innych, stanowiąc jednocześnie skuteczny bodziec stymulacyjny do partycypowania w systemie podzielnikowego odczytywania zużycia ciepła, a więc najbliższego rzeczywistemu, a w konsekwencji energooszczędnemu. Chybione pozostawały przy tym argumenty pozwanych, iż tym sposobem Spółdzielnia osiąga zysk ich kosztem. (...) ten jest zorganizowany bowiem w ten sposób, że ostatecznie Spółdzielnia ponosi całkowity koszt dostarczenia ciepła do budynku w oparciu o faktury dostawcy ciepła wystawione na podstawie odczytu rzeczywistego zużycia ciepła w całym bloku. Koszty te następnie są rozliczane z mieszkańcami stosownie do wielkości zużytego przez nich ciepła. Tym samym, wobec naliczenia pozwanym wyższej liczby jednostek zużytego ciepła, w globalnym ujęciu spada wartość pojedynczej jednostki, a więc to pozostali mieszkańcy bloku ponoszą niższe opłaty za swoje zużycie, nie zaś Spółdzielnia uzyskuje jakikolwiek zysk.
W tym miejscu jedynie na marginesie wskazać jeszcze należy, iż zgodność omawianej tu metody rozliczania kosztów zużytego ciepła była już przedmiotem wypowiedzi judykatury. Przykładowo w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6 sierpnia 2015 r. (sygn. akt I ACa 239/15 LEX nr 1808673) stwierdzono nawet, iż zgodna z przepisami ustawy Prawo energetyczne jest regulacja regulaminu, w której stosowana uzupełniająco metoda obliczenia zużytego ciepła dla lokali nieopomiarowanych („nieodczytanych”), ustalana jest na podstawie najwyższego wskazania podzielnika z lokalu opomiarowanego i powiększana dodatkowo o 50%. Czyli przenosząc te wskazanie na grunt badanego stanu faktycznego, za dopuszczalne uznano w tym orzeczeniu obciążenie właściciela lokalu „nieodczytanego” opłatą w wysokości o 50% wyższą, niż naliczana przez powodową Spółdzielnię.
W konsekwencji Sąd nie znalazł żadnych podstaw dla kwestionowania ważności wskazanych przez pozwanych postanowień Regulaminu, tj. by Regulamin ten mógł być sprzeczny z ustawą.
Przechodząc do prawidłowości wyliczenia kwoty dochodzonej z tytułu rozliczenia zużycia ciepła i wody, Sąd uznał, iż wartość ta nie była ostatecznie kwestionowana przez pozwanych, co zostało wprost wskazane.
Jednocześnie pozwani kwestionowali prawidłowość działania podzielników w ich lokalu jak również sprawność instalacji grzewczej w całym bloku. W tym względzie wyjaśnić należy, iż wobec uchybienia przez pozwanych wyznaczonym terminom odczytu podzielników, a następnie nie skorzystania przed zamknięciem rozliczeń z prawa do trzeciego terminu odczytu, sprawność działania podzielników w ich lokalu nie miała żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Obciążono ich bowiem nie rzeczywistymi kosztami zużycia ciepła, lecz opłatą ryczałtową ustaloną zgodnie z wcześniej opisaną metodą. Sąd nie znalazł jednocześnie podstaw dla kwestionowania prawidłowości działania całej instalacji grzewczej w budynku, czy też sprawności innych podzielników w bloku. Zauważyć bowiem należy, iż jak wynika z przedłożonego do akt rozliczenia całkowitego, brak jest informacji mogących wskazywać na nadzwyczajne, czy też rażąco odstające od normy zużycie ciepła w którymkolwiek z lokali w których dokonano odczytów. Istotne było przy tym, że jak wynika z bilansu rozliczenia kosztów ciepła dla całego bloku, uiszczone przez mieszkańców zaliczki na koszty ciepła były ostatecznie wyższe o 6.502,34 zł od rzeczywistych kosztów z tego tytułu. Brak było przy tym informacji, by inni mieszkańcy lokali w których odczytano podzielniki, kwestionowali prawidłowość naliczonych im opłat. Mając na uwadze powyższe okoliczności, a także twierdzenia strony powodowej co do prawidłowości działania podzielników potwierdzonej deklaracją zgodności z przytaczanymi normami, Sąd uznał, iż ciężar dowodu w zakresie wykazania ewentualnej nieprawidłowości w działaniu podzielników, został przerzucony na pozwanych. W tym kontekście zauważyć także należy, iż jak wynika z korespondencji z dnia 18 lutego 2015 roku kierowanej przez Spółdzielnię do pozwanego, proponowano mu możliwość sprawdzenia prawidłowości działania podzielników i ich wymianę, z tym zastrzeżeniem, iż w wypadku okazania się, iż działają one poprawnie, zostanie on obciążony kosztami tego działania. Pozwani nie powoływali tymczasem żadnych dalszych twierdzeń, by doszło do kontroli prawidłowości działania podzielników i by stwierdzono w tym obszarze jakiekolwiek usterki.
Uznając więc, iż dokonano prawidłowych pomiarów, w oparciu o sprawne urządzenia, a następnie rozliczono zużycie ciepła na podstawie zgodnej z prawem metodologii określonej w Regulaminie, żądanie pozwu w tym zakresie zasługiwało w całości na uwzględnienie.
Jednocześnie pozwani, w zakresie należności przedstawionych w karcie kontowej, innych niż wynikające z rozliczenia centralnego ogrzewania, poza ogólnym żądaniem oddalenia pozwu w całości, nie kwestionowali ich, ani nie przytaczali żadnych argumentów w tej materii. W szczególności chodzi tu o rozliczenie ciepłej wody i opłat czynszowych. Sąd oparł się więc w tym zakresie na wspomnianej karcie kontowej, oraz rozliczeniu zużycia i podgrzania wody załączonych do akt sprawy.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. art. 4 ust. 2 w zw. z art. 4 ust. 6 2 u.s.m. w zw. z § 60 Statutu Spółdzielni Sąd uwzględnił żądanie główne w całości.
Od wskazanej w pozwie kwoty głównej (3.432,68 zł) Sąd zasądził również na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z żądaniem pozwu, odsetki ustawowe od dnia 23 września 2015 roku. Sąd uwzględnił przy tym zmianę z dniem 1 stycznia 2016 roku brzmienia § 2 art. 481 k.c. wprowadzoną ustawą z dnia 9 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015, poz. 1830). W związku z powyższym za okres do dnia 31 grudnia 2015 roku Sąd zasądził odsetki ustawowe, stosownie do treści art. 481 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 roku. Natomiast za okres od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie, stosownie do treści art. 481 § 2 k.c. w brzmieniu aktualnym. Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw dla odstąpienia od obciążania pozwanych obowiązkiem uiszczenia odsetek. Roszczenie, którego zaspokojenia pozwani odmówili, było bowiem we wskazanej w pozwie dacie wymagalne. Żądanie zasądzenia kwoty zsumowanych odsetek za okres przed 23 września 2015 roku od dat wymagalności poszczególnych płatności (bez ich kapitalizacji), jako także niekwestionowane podlegało również uwzględnieniu.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik sporu, obciążając nimi solidarnie pozwanych (art. 98 k.p.c. w zw. z art. 105 § 2 k.p.c.). Na wysokość zasądzonej kwoty z tego tytułu składała się opłata od pozwu (100 zł), wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika strony powodowej będącego radcą prawnym (600 zł stosownie do § 6 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu Dz.U.2013.490 j.t.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). Tym samym Sąd nie znalazł podstaw dla odstąpienia od obciążania pozwanych kosztami w oparciu o treść art. 102 k.p.c. Pozwani kwestionując prawidłowość naliczenia dokonanego przez stronę powodową musieli bowiem liczyć się z konsekwencjami takiego działania. Jak wynika zaś z załączonej do akt sprawy korespondencji Spółdzielnia wskazywała na sposoby zapoznania się z dokumentacją, o którą zwracał się pozwany (na stronie internetowej lub w siedzibie administracji), za wyjątkiem wskazań podzielników z innych lokali, zasłaniając się ochroną danych osobowych. Nie można zatem zasadnie twierdzić, że uniemożliwiono pozwanym dokonanie weryfikacji dochodzonych należności. Nie można także tracić z pola widzenia, iż w istocie pozwani chcieli by obciążyć ich opłatą jedynie za rzeczywiste zużycie ciepła, nie chcąc przyjąć do wiadomości, iż wobec uniemożliwienia dokonania odczytu podzielników w lokalu, sami spowodowali konieczność zastępczego rozliczenia ich lokalu metodą jak dla lokali nieopomiarowanych. Obecnie zaś, już po zamknięciu okresu rozliczeniowego, nie jest możliwe ponowne dokonanie takiego odczytu, gdyż spowodowałoby to zaburzenie całej przyjętej dla bloku proporcji już rozliczonych kosztów ogrzewania.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.
Z/ (...)