Sygn. akt II Ca 146/16
Dnia 11 kwietnia 2016r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny - Odwoławczy
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Janusz Kasnowski (spr.)
Sędziowie: SO Barbara Jankowska - Kocon
SO Ireneusz Płowaś
po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2016r. w Bydgoszczy na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku
R. M.
przy uczestnictwie
K. K.
o zmianę postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku po Z. W., S. W. i M. W.
na skutek skargi wnioskodawcy R. M. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 17 czerwca 2011r. w sprawie o sygn. I Ca 83/11, oddalającym apelację wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego w Radziejowie z dnia 30 listopada 2006r. w sprawie I Ns 270/07 (uprzednia sygn. I Ns 195/06)
- w przedmiocie zażalenia wnioskodawcy R. M. na postanowienie Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 11 czerwca 2015r. w sprawie I Ca 107/13
postanawia:
odrzucić zażalenie.
II Ca 146/16
Postanowieniem z dnia 30 listopada 2006r. Sąd Rejonowy w Radziejowie w sprawie I Ns 195/06 oddalił wniosek R. M. o zmianę postanowienia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłych Z. W., S. W. i M. W., z racji braku uprawnienia po jego stronie (tzw. legitymacji procesowej czynnej) do złożenia takiego wniosku (k.30).
Prawomocnym postanowieniem z dnia 17 czerwca 2011r. Sąd Okręgowy we Włocławku oddalił apelację wnioskodawcy R. M. od w/w postanowienia (akta I Ca 83/11 – k.302).
W następstwie skargi wnioskodawcy R. M. o wznowienie postępowania w sprawie II Ca 83/11 Sąd Okręgowy we Włocławku – postanowieniem z dnia 22 maja 2014r. – odrzucił skargę wnioskodawcy z braku ustawowych podstaw wznowiena przewidzianych w art.401 pkt 1 i 2 kpc oraz art.403 § 1 i 2 kpc (akta I Ca 107/13 – k.125).
Od tego postanowienia wnioskodawca R. M. złożył zażalenie (k.139 – 142).
Sąd Okręgowy we Włocławku postanowieniem z dnia 11 czerwca 2015 r. w sprawie II Ca 107/13 odrzucił zażalenia R. M. na uprzednie postanowienie z dnia 22 maja 2014 r. w przedmiocie odrzucenia jego skargi o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 17 czerwca 2011 r. w sprawie sygn. akt I Ca 83/11 (akta I Ca 107/13 – k. 201).
W uzasadnieniu orzeczenia stwierdził, że mimo prawidłowego pouczenia wnioskodawca złożył zażalenie samodzielnie, bez zachowania przymusu adwokacko – radcowskiego, jak wymaga art. 87 1§ 1 k.p.c., który znajduje zastosowanie także w postępowaniu zażaleniowym, jeżeli zażalenie podlega rozpoznaniu przez Sąd Najwyższy, jak w tym przypadku (zgodnie z art. 394 1 § 1 i 2 kpc). Przymus adwokacko-radcowski oznacza, że zażalenie powinien sporządzić i wnieść adwokat lub radca prawny, a skoro wnioskodawca tego wymogu nie zachował, to jego zażalenie podlegało odrzuceniu, bez wzywania do usunięcia tego uchybienia. W podstawie prawnej orzeczenia Sąd Okręgowy odwołał się do treści art.370 kpc w związku z art.394 1 § 3 kpc oraz art.398 21 i art.398 6 § 2 kpc (zaskarżone postanowienie wraz z uzasadnieniem – k.201 i 202).
Od tego postanowienia wnioskodawca R. M. także złożył zażalenie, podobnie jak poprzednie – osobiście (k.211 – 218).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie podlegało odrzuceniu, także z braku zachowania wymogów art.87 1 § 1 kpc. Przesyłając wnioskodawcy R. M. odpis postanowienia z dnia 11 czerwca 20115r. wraz z uzasadnieniem Sąd Okręgowy ponownie pouczył, że przysługuje od niego zażalenie do Sądu Najwyższego, które można złożyć w terminie tygodniowym od dnia doręczenia postanowienia do Sądu, który je wydał i że musi ono zostać wniesione przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym (k.203). Mimo tego jasnego pouczenia, wnioskodawca ponownie złożył zażalenie samodzielnie. Zatem z racji braku zachowania wymogów ustawowych nałożonych treścią art. 87 1 § 1 kpc nie mogło ono otrzymać dalszego biegu procesowego.
Sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, w tym o zmianę postanowienia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku, należą do kategorii spraw kasacyjnych (w ujęciu art.519 1 § 1 kpc). Natomiast wydane przez Sąd Okręgowy zaskarżone postanowienie z dnia 11 czerwca 2015r. o odrzuceniu poprzedniego zażalenia wnioskodawcy mieści się w kategorii tych, które kończą postępowanie w sprawie wywołanej skargą o wznowienie postępowania o stwierdzenie nabycie spadku. Zatem – zgodnie z art.394 1 § 1 i 2 kpc - zażalenie od takiego postanowienia Sądu Okręgowego przysługuje do Sądu Najwyższego, a tym samym powinno być wniesione przez adwokata lub radcę prawnego (jak wymaga przywołany już art. 87 1 § 1 kpc). Z uwagi na fakt, że zażalenie zostało wniesione przez osobę pozbawioną zdolności postulacyjnej do występowania w postępowaniu przed Sądem Najwyższym, a brak ten jest nieusuwalny, zażalenie wniesione przez wnioskodawcę osobiście należało uznać za niedopuszczalne, co rodziło konieczność jego odrzucenia (na podstawie art.370 kpc w związku z art.394 1 § 3 i art.298 21 kpc).