WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach w IV Wydziale Karnym w składzie :

Przewodniczący: SSO Sławomir Lach

Protokolant: A. Z.

w obecności Prokuratora Paweł Kałuszka

po rozpoznaniu w dniach: 23 stycznia 2015 r., 9 i 27 lutego 2015 r., 31 marca 2015 r., 27 kwietnia 2015 r., 12 i 29 czerwca 2015 r.,20 lipca 2015 r., 11 września 2015 r., 12 października 2015 r., 14 i 28 grudnia 2015 r. sprawy:

I)  J. W. , córki C. i Z. z domu T.,

urodzonej (...) w Ł.,

oskarżonej o to, że:

1) w okresie co najmniej od 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., wspólnie i w porozumieniu z M. Ż. oraz B. M. (1), w zamiarze aby S. W. dokonał czynu zabronionego polegającego na znacznym utrudnieniu stwierdzenia przestępnego pochodzenia środków pieniężnych w kwocie 141.450,85 złotych, swoim zachowaniem ułatwiła mu jego popełnienie w ten sposób, że po uprzednim doprowadzeniu przez inne osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem szeregu podmiotów gospodarczych i przeniesieniu własności wyłudzonych w ten sposób towarów na firmę (...), wyszukiwała odbiorców, którym następnie wyłudzone towary S. W. zbył, ukrywając źródło ich pochodzenia, a uzyskane w ten sposób środki pieniężne w wymienionej powyżej kwocie, jako właściciel prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej deklarował w urzędzie skarbowym jako legalny przychód wykazując przy tym nieprawdziwe koszty jego uzyskania,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 k.k.,

II)  M. Ż., syna Z. i I. z domu L.

urodzonego (...) w Z.,

oskarżonego, o to że:

2) w okresie co najmniej od 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., wspólnie i w porozumieniu z J. W. oraz B. M. (1), w zamiarze aby S. W. dokonał czynu zabronionego polegającego na znacznym utrudnieniu stwierdzenia przestępnego pochodzenia środków pieniężnych kwocie 141.450,85 złotych, swoim zachowaniem ułatwił mu jego popełnienie w ten sposób, że po uprzednim zarejestrowaniu na siebie działalności gospodarczej o nazwie (...), a następnie doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem szeregu podmiotów gospodarczych, przeniósł własność wyłudzonych w ten sposób towarów na firmę (...), które to towary S. W. następnie zbył, a uzyskane ze zbycia środki pieniężne w wymienionej powyżej kwocie, jako właściciel prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej deklarował w urzędzie skarbowym jako legalny przychód, wykazując przy tym nieprawdziwe koszty jego uzyskania, przy czym czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,

III)  A. K. (1) , syna R. i M. z domu K.,

urodzonego (...) w Z.

oskarżonego, o to że:

3) w okresie od 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc uprzednio skazanym za podobne przestępstwo umyślne i po odbyciu za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej 6 miesięcy, wspólnie i w porozumieniu A. C. (1) i S. W., w zamiarze aby M. Ż., wspólnie z innymi ustalonymi osobami doprowadził ustalone podmioty gospodarcze do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 141.450, 85 złotych, nakłonił go do założenia własnej działalności gospodarczej o nazwie (...), a następnie do wynajęcia od Samopomocy Chłopskiej w Ś. pomieszczeń pod rzekomą działalność gospodarczą oraz do podejmowania innych działań maskujących powzięty zamiar, co skutkowało wyłudzeniem przez M. Ż. i inne osoby mięsa w postaci półtusz wieprzowych, drobiu oraz przetworów w postaci pasztetów, a także trzech urządzeń dozujących wodę i 19 butli z wodą, przy czym:

- o łącznej wartości 29.390 zł na szkodę (...) Sp. z o.o. w B.,

- o łącznej wartości 9.128,12 zł na szkodę PPUH Zakład (...),

- o łącznej wartości 9.966,08 zł na szkodę Ubojni (...) w S.,

- o łącznej wartości 14.038 zł na szkodę K. K. T. w S.,

- o łącznej wartości 12.051 zł na szkodę Ubojni i Handlu (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w S.,

- o łącznej kwocie 11.896, 50 zł na szkodę Ubojni (...) Sp. z o.o. w C.,

- o łącznej wartości 18.531,27 zł na szkodę Zakładu (...) z o.o. w Z.,

- o łącznej wartości 23.555,73 zł na szkodę (...) S.A. w M.,

- o łącznej wartości 8.111, 25 zł na szkodę PPUH (...) w P.,

- o łącznej wartości 4.782,90 zł na szkodę (...) Sp. z o.o. w K.

to jest o czyn z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

IV)  A. C. (1), syna K. i Z. z domu D.,

urodzonego (...) w Z.,

oskarżonego, o to że:

4) w okresie od 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., w warunkach zorganizowanej grupy przestępczej w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc uprzednio skazanym za podobne przestępstwo umyślne i po odbyciu za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej 6 miesięcy, wspólnie i w porozumieniu A. K. (1) i S. W., w zamiarze aby M. Ż., wspólnie z innymi ustalonymi osobami doprowadził ustalone podmioty gospodarcze do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 141.450,85 złotych, nakłonił go do założenia własnej działalności gospodarczej o nazwie (...), a następnie do wynajęcia od Samopomocy Chłopskiej w S. pomieszczeń pod rzekomą działalność gospodarczą oraz do podejmowania innych działań maskujących powzięty zamiar, co skutkowało wyłudzeniem przez M. Ż. i inne osoby mięsa w postaci półtusz wieprzowych, drobiu oraz przetworów w postaci pasztetów , a także trzech urządzeń dozujących wodę i 19 butli z wodą, przy czym:

- o łącznej wartości 29.390 zł na szkodę (...) Sp. z o.o. w B.,

- o łącznej wartości 9.128,12 zł na szkodę PPUH Zakład (...),

- o łącznej wartości 9.966,08 zł na szkodę Ubojni (...) w S.,

- o łącznej wartości 14.038 zł na szkodę K. K. T. w S.,

- o łącznej wartości 12.051 zł na szkodę Ubojni i Handlu (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w S.,

- o łącznej kwocie 11.896,50 zł na szkodę Ubojni (...) Sp. z o.o. w C.,

- o łącznej wartości 18.531,27 zł na szkodę Zakładu (...) z o.o. w Z.,

- o łącznej wartości 23.555,73 zł na szkodę (...) S.A. w M.,

- o łącznej wartości 8.111, 25 zł na szkodę PPUH (...) w P.,

- o łącznej wartości 4.782,90 zł na szkodę (...) Sp. z o.o. w K.,

to jest o czyn z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

V)  B. M. (1), córki B. i M. z domu G.,

urodzonej (...) w M.,

oskarżonej o to, że:

5) w okresie od 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. Ż. odpowiadającym za ten czyn w odrębnym postępowaniu brała udział w doprowadzeniu ustalone podmioty gospodarcze do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 141.450,85 złotych, w ten sposób, że po uprzednim poinstruowaniu wyżej wymienionego M. Ż. do założenia na polecenie S. W. własnej działalności gospodarczej o nazwie (...), a następnie do wynajęcia od Samopomocy Chłopskiej w Ś. pomieszczeń pod rzekomą działalność gospodarczą, poszukiwała dostawców towaru oraz podejmowała działania maskujące powzięty zamiar, co skutkowało wyłudzeniem mięsa w postaci półtusz wieprzowych, drobiu oraz przetworów w postaci pasztetów, a także trzech urządzeń dozujących wodę i 19 butli z wodą , przy czym:

- o łącznej wartości 29.390 zł na szkodę (...) Sp. z o.o. w B.,

- o łącznej wartości 9.128,12 zł na szkodę PPUH Zakład (...),

- o łącznej wartości 9.966,08 zł na szkodę Ubojni (...) w S.,

- o łącznej wartości 14.038 zł na szkodę K. K. T. w S.,

- o łącznej wartości 12.051 zł na szkodę Ubojni i Handlu (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w Ś.,

- o łącznej kwocie 11.896,50 zł na szkodę Ubojni (...) Sp. z o.o. w C.,

- o łącznej wartości 18.531,27 zł na szkodę Zakładu (...) z o.o. w Z.,

- o łącznej wartości 23.555,73 zł na szkodę (...) S.A. w M.,

- o łącznej wartości 8.111, 25 zł na szkodę PPUH (...) w P.,

- o łącznej wartości 4.782,90 zł na szkodę (...) Sp. z o.o. w K.,

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

6) w okresie co najmniej od 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., wspólnie i w porozumieniu z M. Ż. i J. W., w zamiarze aby S. W. dokonał czynu zabronionego polegającego na znacznym utrudnieniu stwierdzenia przestępnego pochodzenia środków pieniężnych kwocie 141.450, 85 złotych, swoim zachowaniem ułatwiła mu jego popełnienie w ten sposób, że po uprzednim zarejestrowaniu na M. Ż. działalności gospodarczej o nazwie (...), a następnie doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem szeregu podmiotów gospodarczych, pomagała do przenoszenia własności wyłudzonych w ten sposób towarów na firmę (...), które to towary S. W. następnie zbył a uzyskane ze zbycia środki pieniężne w wymienionej powyżej kwocie, jako właściciel prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej deklarował w urzędzie skarbowym jako legalny przychód wykazując przy tym nieprawdziwe koszty jego uzyskania,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 k.k.,

o r z e k a

na podstawie art. 4 § 1 k.k. stosując przepisy w brzmieniu sprzed dnia 1 lipca 2015 r.

1.  uniewinnia oskarżoną J. W. od popełniania czynu opisanego w punkcie 1. części wstępnej wyroku, to jest czyny z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 k.k. i kosztami w tym zakresie obciąża Skarb Państwa;

2.  uznaje oskarżonego M. Ż. za winnego tego, że w okresie co najmniej od dnia 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu z B. M. (1), w zamiarze aby inna ustalona osoba dokonała czynu zabronionego polegającego na znacznym utrudnieniu stwierdzenia przestępnego pochodzenia mienia ruchomego w postaci półtusz wieprzowych, drobiu oraz przetworów w postaci pasztetów o łącznej wartości 136.677,95 złotych, swoim zachowaniem ułatwił jej jego popełnienie w ten sposób, że po uprzednim zarejestrowaniu na siebie działalności gospodarczej o nazwie (...), a następnie doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem szeregu podmiotów gospodarczych, przeniósł własność wyłudzonych w ten sposób towarów na rzecz innej ustalonej osoby, które to towary następnie zostały zbyte w ramach działalności gospodarczej, a uzyskane ze zbycia środki pieniężne zostały zadeklarowane w urzędzie skarbowym jako legalny przychód, wykazując przy tym nieprawdziwe koszty jego uzyskania, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat od odbycia w okresach od dnia 1 stycznia 1997 r. do dnia 17 lutego 1997 r. i od dnia 7 maja 1997 r. do dnia 20 marca 2000 r. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Z. W.z dnia 28 kwietnia 1997 r. sygn. akt II K 43/97 za umyślne przestępstwo podobne z art. 208 d.k.k. i art. 11§1 d.k.k. w zw. z art. 208 d.k.k. w zw. z art. 58 d.k.k. w zw. z art. 60§2 d.k.k., którą odbył w ramach kary łącznej 3 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego wZ. W. z dnia 17 listopada 1997 r. sygn. akt II K 360/97, to jest przestępstwa z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

i za to na mocy art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 299 § 5 k.k. i art. 33 § 2 k.k. skazuje go na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych po 20 (dwadzieścia) złotych każda;

3.  na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu M. Ż. na okres próby 5 (pięciu) lat;

4.  na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego M. Ż. kary grzywny zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 28 października 2013 r. uznając za wykonane 2 (dwie) stawki dzienne grzywny;

5.  uznaje oskarżonego A. K. (1) za winnego tego, że w okresie od marca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z A. C. (1) i inną ustalona osobą w zamiarze aby M. Ż. dokonał czynu zabronionego nakłonił go do założenia własnej działalności gospodarczej o nazwie (...), a następnie do wynajęcia od Samopomocy Chłopskiej w Ś. pomieszczeń pod rzekomą działalność gospodarczą oraz do podejmowania innych działań maskujących powzięty zamiar, mających na celu wprowadzenie w błąd kontrahentów co do zamiaru zapłaty za dostarczony towar w postaci półtusz wieprzowych, drobiu oraz przetworów w postaci pasztetów, a także trzech urządzeń dozujących wodę i 19 butli z wodą i doprowadzenie ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 141.450,85 złotych, a mianowicie mieniem:

- na szkodę (...) Sp. z o.o. w B. o łącznej wartości 29.390 zł,

- na szkodę PPUH Zakład (...) o łącznej wartości 9.128,12 zł,

- na szkodę Ubojni (...) w S. o łącznej wartości 9.966,08 zł,

- na szkodę K. K. T. w S. o łącznej wartości 14.038 zł,

- na szkodę Ubojni i Handlu (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w Ś. o łącznej wartości 12.051 zł,

- na szkodę Ubojni (...) Sp. z o.o. w C. o łącznej kwocie 11.896,50 zł,

- na szkodę Zakładu (...) z o.o. w Z. o łącznej wartości 18.531,27 zł,

- na szkodę (...) S.A. w M. o łącznej wartości 23.555,73 zł,

- na szkodę PPUH (...) w P. o łącznej wartości 8.111, 25 zł,

- na szkodę (...) Sp. z o.o. w K. o łącznej wartości 4.782,90 zł,

przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat od odbycia w okresach od dnia 31 sierpnia 1994 r. do dnia 19 grudnia 1998 r., od dnia 28 października 1998 r. do dnia 2 lutego 2001 r. i od dnia 4 lutego 2002 r. do dnia 16 kwietnia 2002 r. kary 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Z. W. z dnia 31 lipca 1995 r. sygn. akt II K 321/94 za umyślne przestępstwo podobne z art. 11§1 d.k.k. w zw. z art. 211 d.k.k. w zw. z art. 58 d.k.k., którą odbył w ramach kary łącznej 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Z. W. z dnia 4 września 1995 r. sygn. akt II K 315/95, to jest przestępstwa z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

i za to na mocy art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. przy zast. art. 60 § 3 i § 6 pkt 4 k.k. i art. 33 § 1 i 3 k.k. skazuje go na karę grzywny w wymiarze 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych po 20 zł (dwadzieścia złotych) każda;

6.  uznaje oskarżonego A. C. (1) za winnego tego, że w okresie od marca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z A. K. (1) i inną ustalona osobą w zamiarze aby M. Ż. dokonał czynu zabronionego nakłonił go do założenia własnej działalności gospodarczej o nazwie (...), a następnie do wynajęcia od Samopomocy Chłopskiej w Ś. pomieszczeń pod rzekomą działalność gospodarczą oraz do podejmowania innych działań maskujących powzięty zamiar, mających na celu wprowadzanie w błąd kontrahentów co do zamiaru zapłaty za dostarczony towar w postaci półtusz wieprzowych, drobiu oraz przetworów w postaci pasztetów, a także trzech urządzeń dozujących wodę i 19 butli z wodą i doprowadzenie ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 141.450,85 złotych, a mianowicie mieniem:

- na szkodę (...) Sp. z o.o. w B. o łącznej wartości 29.390 zł,

- na szkodę PPUH Zakład (...) o łącznej wartości 9.128,12 zł,

- na szkodę Ubojni (...) w S. o łącznej wartości 9.966,08 zł,

- na szkodę K. K. T. w S. o łącznej wartości 14.038 zł,

- na szkodę Ubojni i Handlu (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w Ś. o łącznej wartości 12.051 zł,

- na szkodę Ubojni (...) Sp. z o.o. w C. o łącznej kwocie 11.896,50 zł,

- na szkodę Zakładu (...) z o.o. w Z. o łącznej wartości 18.531,27 zł,

- na szkodę (...) S.A. w M. o łącznej wartości 23.555,73 zł,

- na szkodę PPUH (...) w P. o łącznej wartości 8.111, 25 zł,

- na szkodę (...) Sp. z o.o. w K. o łącznej wartości 4.782,90 zł,

przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat od odbycia w okresach od dnia 3 września 1996 r. do dnia 11 września 1996 r. i od dnia 11 listopada 1997 r. do dnia 3 stycznia 2000 r. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w O. z dnia 9 stycznia 1997 r. sygn. akt II K 1832/96 za umyślne przestępstwo podobne z art. 11§1 d.k.k. w zw. z art. 208 d.k.k. w zw. z art. 60§1 d.k.k., którą odbył w ramach kary łącznej 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Z. W. z dnia 11 czerwca 1997 r. sygn. akt II K 141/97, to jest przestępstwa z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

i za to na mocy art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. skazuje go na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych po 30 (trzydzieści) złotych każda;

7.  na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu A. C. (1) na okres próby 5 (pięciu) lat;

8.  na mocy art. 72 § 2 k.k. zobowiązuje oskarżonego A. C. (1) do naprawienia szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych:

- (...) Sp. z o.o. w B.,

- PPUH Zakład (...),

- Ubojni (...) w S.,

- K. K. T. w S.,

- Ubojni i Handlu (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w Ś.,

- Ubojni (...) Sp. z o.o. w C.,

- (...) S.A. w M.,

- PPUH (...) w P.,

- (...) Sp. z o.o. w K.,

kwoty po 1.000 zł (tysiąc złotych) w terminie 2 (dwóch) lat od prawomocności wyroku;

9.  uznaje oskarżoną B. M. (1) za winną tego, że w okresie od dnia 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. Ż. wprowadzając w błąd co do zamiaru zapłaty za dostarczony towar w postaci półtusz wieprzowych, drobiu oraz przetworów w postaci pasztetów, a także trzech urządzeń dozujących wodę i 19 butli z wodą, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 141.450,85 złotych, a mianowicie mieniem:

- na szkodę (...) Sp. z o.o. w B. o łącznej wartości 29.390 zł,

- na szkodę PPUH Zakład (...) o łącznej wartości 9.128,12 zł,

- na szkodę Ubojni (...) w S. o łącznej wartości 9.966,08 zł,

- na szkodę K. K. T. w S. o łącznej wartości 14.038 zł,

- na szkodę Ubojni i Handlu (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w Ś. o łącznej wartości 12.051 zł,

- na szkodę Ubojni (...) Sp. z o.o. w C. o łącznej kwocie 11.896,50 zł,

- na szkodę Zakładu (...) z o.o. w Z. o łącznej wartości 18.531,27 zł,

- na szkodę (...) S.A. w M. o łącznej wartości 23.555,73 zł,

- na szkodę PPUH (...) w P. o łącznej wartości 8.111,25 zł,

- na szkodę (...) Sp. z o.o. w K. o łącznej wartości 4.782,90 zł,

to jest przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

i za to na mocy art. 286 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. skazuje ją na karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych po 30 (trzydzieści) złotych każda;

10.  uznaje oskarżoną B. M. (1) za winną tego, że w okresie co najmniej od dnia 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. w Ś., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu z M. Ż., w zamiarze aby inna ustalona osoba dokonała czynu zabronionego polegającego na znacznym utrudnieniu stwierdzenia przestępnego pochodzenia mienia ruchomego w postaci półtusz wieprzowych, drobiu oraz przetworów w postaci pasztetów o łącznej wartości 136.677,95 złotych, swoim zachowaniem ułatwiła jej jego popełnienie w ten sposób, że po uprzednim zarejestrowaniu na M. Ż. działalności gospodarczej o nazwie (...), a następnie doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem szeregu podmiotów gospodarczych, przeniosła własność wyłudzonych w ten sposób towarów na rzecz innej ustalonej osoby, które to towary następnie zostały zbyte w ramach działalności gospodarczej, a uzyskane ze zbycia środki pieniężne zostały zadeklarowane w urzędzie skarbowym jako legalny przychód, wykazując przy tym nieprawdziwe koszty jego uzyskania, to jest przestępstwa z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

i za to na mocy art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 299 § 5 k.k. skazuje ją na karę 1 (jednego) roku i 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

11.  na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. łączy orzeczone kary pozbawienia wolności i wymierza oskarżonej B. M. (1) karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

12.  na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonej B. M. (1) na okres próby 5 (pięciu) lat;

13.  na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej B. M. (1) kary grzywny zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 28 października 2013 r. uznając za wykonane 2 (dwie) stawki dzienne grzywny;

14.  na mocy art. 72 § 2 k.k. zobowiązuje oskarżoną B. M. (1) do naprawienia szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych:

- (...) Sp. z o.o. w B.,

- PPUH Zakład (...),

- Ubojni (...) w S.,

- K. K. T. w S.,

- Ubojni i Handlu (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w Ś.,

- Ubojni (...) Sp. z o.o. w C.,

- (...) S.A. w M.,

- PPUH (...) w P.,

- (...) Sp. z o.o. w K.,

kwoty po 1.000 zł (tysiąc złotych) w terminie 2 (dwóch) lat od prawomocności wyroku;

15.  na mocy art. 46 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonych A. K. (1), A. C. (1) i B. M. (1) obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przypisanym w punktach 5., 6. i 9. sentencji, w części poprzez zapłatę solidarnie na rzecz Zakładu (...) Sp. z o.o. w Z. kwoty 18.031,27 zł (osiemnaście tysięcy trzydzieści jeden złotych i dwadzieścia siedem groszy);

16.  na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze zasądza od Skarbu Państwa na rzecz:

- adw. P. G. kwotę 1.920 zł (tysiąc dziewięćset dwadzieścia złotych) plus 23% VAT, łącznie 2.361,60 zł (dwa tysiące trzysta sześćdziesiąt jeden złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej J. W. z urzędu;

- adw. T. C. kwotę 1.320 zł (tysiąc trzysta dwadzieścia złotych) plus 23% VAT, łącznie 1.623,60 zł (tysiąc sześćset dwadzieścia trzy złote i sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu M. Ż. z urzędu;

- adw. K. J. kwotę 1.800 zł (tysiąc osiemset złotych) plus 23% VAT, łącznie 2.214 zł (dwa tysiące dwieście czternaście złotych) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu A. K. (1) z urzędu;

- adw. A. M. (1) kwotę 1.920 zł (tysiąc dziewięćset dwadzieścia złotych) plus 23% VAT, łącznie 2.361,60 zł (dwa tysiące trzysta sześćdziesiąt jeden złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu A. C. (1) z urzędu;

17.  na mocy art. 627 k.p.k., art. 633 k.p.k., art. 624 § 1 k.p.k., art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądza na rzecz Skarbu Państwa:

- od oskarżonego M. Ż. kwotę 1.691,60 zł (tysiąc sześćset dziewięćdziesiąt jeden złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu wydatków oraz opłatę w kwocie 700 zł (siedemset złotych),

- od oskarżonego A. K. (1) kwotę 2.282 zł (dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu wydatków oraz opłatę w kwocie 160 zł (sto sześćdziesiąt złotych),

- od oskarżonego A. C. (1) kwotę 2.429,60 zł (dwa tysiące czterysta dwadzieścia dziewięć złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu wydatków oraz opłatę w kwocie 900 zł (dziewięćset złotych),

- od oskarżonej B. M. (1) kwotę 68 zł (sześćdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu wydatków oraz opłatę w kwocie 900 zł (dziewięćset złotych),

zaś w pozostałej części zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych.

Sygn. akt IV K 175/14

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

W istotnym dla sprawy okresie S. W., wspólnie z G. S. zajmowali się handlem mięsem spożywczym w postaci tuszy, półtuszy, wyrobów pochodzących z rozbioru mięsa itp., pod firmą (...) z siedzibą w B.. G. S., podczas współpracy handlowej z S. W., prowadził działalność na odrębnych numerach identyfikacji podatkowej (NIP), przy czym faktycznie wspólne interesy łączyły ich w ramach podmiotu prowadzonego pod firmą (...) z siedzibą w B.. Sprawami biznesowymi zajmował się wyłącznie S. W., zaś rola G. S. sprowadzała się do wyboru mięsa do dalszego rozbioru w ramach prowadzonej działalności.

(Dowód: zeznania świadka G. S. z akt II Ko 1409/15 k. 46-47; k. 185-189 t. XII; częściowo zeznania i wyjaśnienia świadka S. W. k. 27-31 t. X, k. 608-609, 611-612 t. XIV)

Oskarżony A. K. (1) poznał S. W. za pośrednictwem M. D. (1) ps. (...). Następnie S. W. zaproponował oskarżonym A. K. (1) i A. C. (1) podczas spotkania towarzyskiego udzielenie im pomocy w procederze wyłudzeń towarów, które miał następnie legalnie zbywać w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Rola oskarżonych A. K. (1) i A. C. (1) miała się sprowadzać do tego, aby na rzecz S. W. znaleźli osobę gotową wystąpić w roli tzw. „słupa", czyli osoby, na którą S. W. założy podmiot gospodarczy, a następnie wykorzysta ten podmiot do planowanych wyłudzeń towaru. Jednocześnie oskarżony S. W. zapewniał oskarżonych, że gwarantuje w razie ujawnienia procederu przestępczego przez organy ścigania finansowanie pomocy prawnej dla osoby pełniącej rolę „słupa", a w przypadku pozbawienia go wolności, będzie służył pomocą finansową jego rodzinie. Zastrzegł jednak, że pomoc ta będzie jedynie wypłacona wtedy, gdy osoba firmująca oszustwa S. W. nie ujawni w przypadku aresztowania okoliczności działań przestępczych i osób w nie zaangażowanych. Oskarżeni mieli otrzymać za zorganizowanie figuranta do firmy (...) kwotę 50.000 złotych do podziału.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) k. 90-92, 93-98, 174-175 t. XII; k. 500-501 t. XIV)

W marcu 2003 r. oskarżeni nakłonili oskarżonego M. Ż. do wzięcia udziału w przestępczej działalności kierowanej przez S. W.. Oskarżony M. Ż. przystał na propozycję zarobienia 20.000 złotych w zamian za udział w przestępstwach gospodarczych. S. W. zaakceptował wygląd zewnętrzny oskarżonego, a następnie spotkał się z nim bezpośrednio: najpierw w Ł., a potem na (...) – w B., tj. siedzibie swojej firmy (...).

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) k. 90-92, 93-98, 174-175 t. XII; częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ż. k. 11-13, 48-53, 99-100 t. VI, 498-500 t. XIV; z akt o sygn. II K 643/04: k. 61-62, 130; z akt o sygn. II K 32/05: k. 25-26, 39-40; z akt o sygn. II K 217/04: k. 73-74, 122-123, 131-133, 135, 228, 241, 504 )

Oskarżony M. Ż. na polecenie S. W., przy pomocy G. S., dopełnił formalności urzędowe w celu rozpoczęcia działalności gospodarczej. Działalność została zarejestrowana w dniu 17 marca 2003 r. w Urzędzie Miasta w Z., pod firmą (...). Pomysłodawcą nazwy był S. W.. Oskarżony M. Ż. jako właściciel firmy zawarł umowy o pracę z osobami wskazanymi przez S. W.: oskarżoną B. M. (1) (pracownik biurowy w dniu 1 lipca 2003 r.), M. M. (3) (pracownik fizyczny w dniu 1 sierpnia 2003 r.), oskarżonym A. C. (1) (przedstawiciel handlowy w dniu 1 kwietnia 2003 r.) oraz oskarżonym A. K. (1) (konwojent w dniu 1 kwietnia 2003 r.).

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) k. 90-92, 93-98, 174-175 t. XII; częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ż. k. 11-13, 48-53, 99-100 t. VI, 498-500 t. XIV; z akt o sygn. II K 643/04: k. 61-62, 130; z akt o sygn. II K 32/05: k. 25-26, 39-40; z akt o sygn. II K 217/04: k. 73-74, 122-123, 131-133, 135, 228, 241, 504; umowy o pracę k 12-15 t. I; listy płac k. 16-19, zaświadczenie o wpisie do ewidencji k. 25 t. I )

Wyboru siedziby firmy dokonał oskarżony S. W.. Była to nieruchomość położona w Ś., ul. (...), należąca do Gminnej Spółdzielni (...), od której była wzięta w najem na mocy umowy z dnia 1 kwietnia 2003 r. Najemca otrzymywał do dyspozycji także chłodnię niezbędną przy prowadzeniu działalności w profilu mięsnym. Oskarżony M. Ż. był do siedziby firmy dowożony m. in. przez S. W.. Przebywał tam zwykle od poniedziałku do piątku, śpiąc w jednym z pomieszczeń. Zwykle obecna była także oskarżona B. M. (1), a w dniach odbioru dostaw także jej syn M. M. (3). Oprócz tego, na terenie firmy, z różną częstotliwością pojawiali się także: S. W., G. S., E. J., a także oskarżeni A. K. (1) i A. C. (1), przy czym tylko obecność S. W. i oskarżonych miała związek z przestępczym procederem. Oskarżeni A. K. (1) i A. C. (1) zajęli się pilotowaniem oskarżonego M. Ż. i nadzorowaniem jego działań, sporadycznie tylko podejmowali się innych czynności, np. pełniąc funkcje kierowców lub „ochraniając” właściciela firmy przed nachodzącymi go windykatorami. Za swój udział w przestępczym procederze otrzymali od oskarżonego S. W. finansową gratyfikację.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) k. 90-92, 93-98, 174-175 t. XII; częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ż. k. 11-13, 48-53, 99-100 t. VI, 498-500 t. XIV; z akt o sygn. II K 643/04: k. 61-62, 130; z akt o sygn. II K 32/05: k. 25-26, 39-40; z akt o sygn. II K 217/04: k. 73-74, 122-123, 131-133, 135, 228, 241, 504; częściowo wyjaśnienia oskarżonego B. M. (1) k. 25-26 t. V, k. 502-503 t. XIV; częściowo wyjaśnienia oskarżonego A. C. (1) k. 29-32, 45, 114-115 t. VII; k. 517-519 t. XIV; z akt o sygn. II K 534/08: k. 54-55, 294; zeznania świadka M. M. (3) k. 69-61 t. I, 17-20 t. IX, 595-596 t. XIV; zeznania świadka E. J. k. 25-27 t. XI, 594-595, zeznania świadka R. M. k. 78-79, 48-49 t. V, 594-595)

S. W. wykazywał szczególną ostrożność w zachowaniu anonimowości podczas dokonywania oszustw, unikając w miarę możliwości pobytów w siedzibie firmy (...) w Ś.. Przyjeżdżał tam sporadycznie, po godzinach pracy lub zostawiając samochód w innym miejscu, tak, aby nikt nie mógł zaobserwować jego samochodu. Żaden z przedstawicieli pokrzywdzonych przez (...) podmiotów nigdy nie miał kontaktu z oskarżonym S. W..

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) k. 90-92, 93-98, 174-175 t. XII; częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ż. k. 11-13, 48-53, 99-100 t. VI, 498-500 t. XIV; z akt o sygn. II K 643/04: k. 61-62, 130; z akt o sygn. II K 32/05: k. 25-26, 39-40; z akt o sygn. II K 217/04: k. 73-74, 122-123, 131-133, 135, 228, 241, 504)

Oskarżony M. Ż. zawierając umowę najmu pomieszczeń na siedzibę firmy (...) posłużył się podrobionym zaświadczeniem o zatrudnieniu A. C. (1) w firmie (...) i wprowadził w błąd Spółdzielnię (...) w Ś. co do ustanowionego poręczenia i finansowych możliwości regulowania czynszu za lokal wynajęty pod fikcyjną działalność (...). Oskarżony A. C. (1) został za to prawomocnie skazany przez Sąd Rejonowy w T. G. wyrokiem z dnia 14 marca 2011 r. w sprawie o sygn. akt II K 534/08.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) k. 90-92, 93-98, 174-175 t. XII; częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ż. k. 11-13, 48-53, 99-100 t. VI, 498-500 t. XIV; z akt o sygn. II K 643/04: k. 61-62, 130; z akt o sygn. II K 32/05: k. 25-26, 39-40; z akt o sygn. II K 217/04: k. 73-74, 122-123, 131-133, 135, 228, 241, 504; częściowo wyjaśnienia oskarżonego A. C. (1) k. 29-32, 45, 114-115 t. VII; k. 517-519 t. XIV; z akt o sygn. II K 534/08: k. 54-55, 294; zeznania świadka M. P. (1) k. 22-23, k. 67-68 t. I, k. 519 t. XIV; z akt sprawy II K 534/08 k. 3-4, 15-17; zeznania świadka B. B. (1) k. 93-94 t. I; 61-62 t. III; k. 519-520 t. XIV; zeznania świadka M. D. (1) k. 227 t. II; 520 t. XIV; z akt sprawy o sygn. II K 534/08 k. 88-89, 374; umowa najmu k. 24-26 t. I; deklaracja poręczenia wekslowego k. 27-28 t. I; zaświadczenie o zarobkach k. 29 t. i; zaświadczenie i decyzja k. 30-31 t. I)

W chwili odbierania dostaw mięsa pomieszczenia improwizujące magazyn i biuro firmy (...) funkcjonowały stwarzając pozory legalnej i na bieżąco prowadzonej działalności gospodarczej. Oskarżony M. Ż., elegancko ubrany i ogolony, pełnił rolę prezesa firmy; oskarżona B. M. (1) udawała księgową, a syn oskarżonej M. M. (3) dokonywał rozładunku towaru. Przyjęta przez S. W. i zlecona oskarżonym strategia działania przewidywała, że początkowo – w celu pozyskania zaufania kontrahentów – dostawy były opłacane gotówką pochodzącą od S. W.. Następnie, po kilku przeprowadzonych bez zastrzeżeń transakcjach kontrahenci zgadzali się na kolejne, większe dostawy z odroczonym terminem płatności. Wówczas (...) przestawał płacić.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) k. 90-92, 93-98, 174-175 t. XII; częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ż. k. 11-13, 48-53, 99-100 t. VI, 498-500 t. XIV; z akt o sygn. II K 643/04: k. 61-62, 130; z akt o sygn. II K 32/05: k. 25-26, 39-40; z akt o sygn. II K 217/04: k. 73-74, 122-123, 131-133, 135, 228, 241, 504; zeznania świadków-pokrzywdzonych, faktury i wezwania do zapłaty k. 32-201)

Rola oskarżonej B. M. (1) w całym przedsięwzięciu była znacząca, albowiem to ona wyszukiwała dostawców mięsa i dbała o to, aby zamiar wyłudzenia towarów nie został przez nich rozpoznany, a także osobiście instruowała oskarżonego M. Ż. w przeddzień zaplanowanej dostawy co do treści rozmów jakie miał z konkretnym dostawcą prowadzić. Oskarżony M. Ż., pomimo kłopotów z wysławianiem się i pisownią, podpisywał dostarczane faktury.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) k. 90-92, 93-98, 174-175 t. XII; częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ż. k. 11-13, 48-53, 99-100 t. VI, 498-500 t. XIV; z akt o sygn. II K 643/04: k. 61-62, 130; z akt o sygn. II K 32/05: k. 25-26, 39-40; z akt o sygn. II K 217/04: k. 73-74, 122-123, 131-133, 135, 228, 241, 504; częściowo wyjaśnienia oskarżonej B. M. (1) k. 25-26 t. V, k. 502-503 t. XIV)

W ramach działalności firmy (...) w okresie do dnia 3 czerwca 2003 r. do dnia 15 października 2003 r. wyłudzono towary od poniższych podmiotów:

1) (...) Sp. z o.o. w K.:

Towar u pokrzywdzonego zamówiła oskarżona B. M. (1), a po dokonaniu dostawy wpłynęła jedynie częściowa zapłata należności w wysokości 7.120,95 złotych. Po kolejnym zamówieniu, gdzie fakturę osobiście kwitował oskarżony M. Ż., unikał on kontaktu z przedstawicielem pokrzywdzonego, co w konsekwencji skutkowało brakiem należnych płatności na rzecz (...) w łącznej kwocie 29.390,51 złotych.

(Dowód: zeznania świadka D. M. k. 37-39, t. I)

2) PPUH Zakład (...):

W okresie od dnia 10 czerwca 2003 r. do dnia 24 czerwca 2003 r. pokrzywdzeni dostarczyli na zamówienie oskarżonej B. M. (1) towar w postaci produktów mięsnych, lecz po uiszczeniu zapłaty za kilka początkowych dostaw, oskarżony M. Ż. unikał kontaktu z wierzycielem, co spowodowało po jego stronie zadłużenie w kwocie 9.128,12 złotych.

(Dowód: zeznania świadka A. S. k. 145-147 t. I)

3) Ubojnia (...) w S.:

Towar u pokrzywdzonego zamawiał telefonicznie mężczyzna przedstawiający się jako właściciel (...), zaś osobą upoważnioną do kontaktów z kontrahentem była oskarżona B. M. (1). Pomimo wcześniejszych ustaleń co do terminu i sposobu płatności, D. G. (1) nie odzyskał należnej mu kwoty 8.966,08 złotych.

(Dowód: zeznania świadka D. G. (2) k. 54-55, t. I; zeznania świadka B. Ż. k. 56-58)

4) K. K. T. w Ś.:

Wyłudzono towary mięsne na kwotę 14.038 złotych, przy czym za początkowe dostawy uiszczane były należności, zaś zamówienia składała osobiście oskarżona B. M. (1).

(Dowód: zeznania świadka S. L. k. 81-83, t. I; k. 596 t. XIV)

5) Ubojnia i Handel (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w S.:

Towar u pokrzywdzonego zamawiała oskarżona B. M. (1) i podobnie jak w większości przypadków, dla stworzenia pozorów uczciwości handlowej ze strony (...), odbiór towaru był kwitowany przez oskarżonego M. Ż., natomiast na skutek powstałej zaległości pokrzywdzony utracił mienie w łącznej kwocie 12.051 złotych.

(Dowód: zeznania świadka M. P. (2) k. 86-88 t. I, 597 t. XIV; zeznania świadka M. D. (2) k. 229-230 t. II; 543 t. XIV)

6) Ubojnia (...) Sp. z o.o. w C.:

Zamówienie towaru nadeszło do pokrzywdzonego w drodze faksu, zaś zapłata miała nastąpić gotówką, jednak pomimo dokonania dostawy, pokrzywdzony nigdy nie otrzymał należnej kwoty wynoszącej 11.896,50 złotych.

(Dowód: zeznania świadka R. K. k. 117-118 t. I)

7) Zakład (...) Sp. z o.o. w Z.:

(...) pobierał towary w firmie należącej do H. i B. L., jednak na skutek braku płatności powstała zaległość w kwocie 18.531,27 złotych, która nigdy przez odbiorcę towaru nie została uiszczona.

(Dowód: zeznania świadka H. L. k. 121-122 t. I; zeznania świadka H. T. k. 123-124 t. I)

8) (...) S.A. w M.:

Łącznie, w wyniku trzech dostaw towaru do firmy (...), gdzie oskarżony M. Ż. kwitował odbiór towarów, nie została zapłacona należność z żadnej z faktur i powstał dług po stronie (...) w łącznej kwocie 23.555,73 złotych. Dłużnik nie podjął też żadnych działań ukierunkowanych na spłatę zadłużenia za dostawy towarów.

(Dowód: zeznania świadka D. P. k. 162-164, t. I)

9) PPUH (...). Ubojnia (...) w P.:

W dniu 2 października 2003 r. firma (...) dostarczyła drób do firmy (...) w Ś. o wartości 8.111,25 złotych na jednodniowy odroczony termin płatności, jednakże po dostarczeniu towaru, firma oskarżonego M. Ż. zostawała zamknięta, nikt z jej przedstawicieli nie odbierał połączeń telefonicznych, a należności nie spłacono.

(Dowód: zeznania świadka M. K. k. 50-53, t. III; zeznania świadka A. D. k. 56-59 t. III)

10) (...) Sp. z o.o. w K.:

W dniu 30 czerwca 2003 r., pokrzywdzony zawarł umowę na dostawę wody z firmą (...) oskarżonego M. Ż., a następnie odbiorca usług nie uiścił należności za trzy dystrybutory wody oraz 19 butli z wodą o łącznej wartości 4.782,90 złotych.

(Dowód: zeznania świadka A. H. k. 36-38 t. III)

Przekazane przez kontrahentów (...) wyroby mięsne, z terenu Ś. przewożone były następnie tego samego dnia lub kolejnego do siedziby firmy (...) w B. przy ul. (...), należącej do S. W. i G. S.. Kierowcą był pracownik S. W.. Część towarów była również przewożona bezpośrednio do innych firm – kontrahentów (...). Czasami dostarczane do (...) wyroby były przeładowywane bezpośrednio do innego pojazdu i od razu zawożone do (...) lub innego podmiotu. Całość uzyskanego w drodze oszustwa mięsa była sprzedawana następnie w ramach działalności firmy (...) w B..

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) k. 90-92, 93-98, 174-175 t. XII; częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ż. k. 11-13, 48-53, 99-100 t. VI, 498-500 t. XIV; z akt o sygn. II K 643/04: k. 61-62, 130; z akt o sygn. II K 32/05: k. 25-26, 39-40; z akt o sygn. II K 217/04: k. 73-74, 122-123, 131-133, 135, 228, 241, 504; zeznania świadka M. M. (3) k. 69-61 t. I, 17-20 t. IX, 595-596 t. XIV)

W ten sposób wyłudzone towary znajdowały się w innej firmie powiązanej podmiotowo, choć nieformalnie z „firmą-słupem" zarejestrowaną przez oskarżonego M. Ż., skąd były następnie zbywane kolejnym kontrahentom, ale już w ramach firmy (...). Działanie takie ukierunkowane pierwotnie na oszustwo, stanowiło finalnie czynności zmierzające do prania brudnych pieniędzy pochodzących z przestępstwa bazowego jakim były uprzednio dokonane w warunkach czynu ciągłego wyłudzenia towarów. Kontrahenci (...) nie uzyskawszy zapłaty za dostarczony towar, poszukiwali bowiem zaspokojenia swoich roszczeń u oskarżonych M. Ż. i B. M. (1) działających w Ś., podczas gdy wyłudzone towary zbywane były w rzeczywistości przez S. W. w ramach podmiotu (...), z którym pokrzywdzeni nie mieli żadnych handlowych kontaktów.

Całokształt przestępczego procederu ukierunkowana była na utrudnienie pokrzywdzonym dochodzenia roszczeń. Z kolei kontrahenci (...) nie mieli żadnych podstaw do podejrzeń, że nabywane mięso pochodzi z wyłudzeń dokonanych w ramach innego podmiotu gospodarczego. Żadna bowiem dokumentacja z obrotu towarem na linii (...) z siedzibą w Ś. a (...) z siedzibą w B. nie była prowadzona, natomiast obroty z działalności gospodarczej oskarżonego S. W. były wykazywane jedynie w ramach podmiotu prowadzonego pod firmą (...). Dokumentacja prowadzona w ramach (...) ograniczała się wyłącznie do kontaktów oskarżonych M. Ż. i B. M. (1) z pokrzywdzonymi dostawcami mięsa i przetworów mięsnych.

Należy zwrócić uwagę, że niniejsze postępowanie nie objęło wszystkich wątków omawianej sprawy.

Po pierwsze sprawa S. W., również objęta aktem oskarżenia z dnia 24 października 2014 r., sygn. akt Ap V Ds 35/14, inicjującym niniejsze postępowanie, została następnie na etapie postępowania sądowego wyłączona do odrębnego postępowania ze względu na jego ukrywanie się przed organami wymiaru sprawiedliwości. Sprawa ta została opatrzona sygnaturą IV K 103/15 i w dalszym ciągu toczy się przed tut. Sądem.

Po drugie oskarżony M. Ż. został skazany:

- za wyłudzenia towarów od pokrzywdzonych poz. 1 do 8 - wyrokiem Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 1 lipca 2005 r., sygn. VI K 217/04;

- za wyłudzenia towarów od pokrzywdzonych poz. 9 i 10 - wyrokiem Sądu Rejonowego w T. G. z dnia 17 października 2005 r. o sygnaturze II K 643/04.

Po trzecie oskarżony A. C. (1) został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w T. G. z dnia 14 marca 2011 r., sygn. akt II K 534/08, za posłużenie się podrobionym zaświadczeniem o swoim zatrudnieniu w firmie (...) i w wprowadzenie w błąd spółdzielni (...) w Ś. co do ustanowionego przez siebie poręczenia i możliwości finansowych, w związku z zawieraną przez M. Ż. umową najmu pomieszczeń na siedzibę firmy (...).

W konsekwencji powyższego nie wszystkie czyny składające się na prowadzony przez oskarżonych proceder były przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie, część z nich została już bowiem prawomocnie osądzona, a co do części – w zakresie osoby S. W. – toczy się odrębne postępowanie.

Dotychczasowa karalność oskarżonych

Oskarżona B. M. (1) była dotychczas karana za czyny z art. 286§1 k.k., art. 270§1 k.k., art. 297§1 k.k. na kary pozbawienia wolności w warunkowym zawieszeniu ich wykonania. Dotychczasowe skazania uległy zatarciu (k. 257 t. XIII). Na uwagę jednak zasługuje fakt, że wyrokiem Sądu Rejonowego wG.z dnia 20 stycznia 2005 r., sygn. II K 133/04 (k. 243-244 t. II, k. 59-62 t. V), została skazana za wyłudzenia towarów mięsnych znacznej wartości wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami. Sprawa dotyczyła wyłudzenia półtusz wieprzowych w okresie od lipca do sierpnia 2004 r. o łącznej wartości 654.936,54 złotych, które oskarżona B. M. (1) miała zamawiać wiedząc, że należność nie zostanie uregulowana, a towar ten był następnie zbywany po zaniżonych cenach innym kontrahentom. Działanie to stanowiło identyczny modus operandi jak zarzucany oskarżonej B. M. (1) w niniejszej sprawie, co rzuca określone światło na wiarygodność jej wyjaśnień.

Oskarżony A. C. (1) był wielokrotnie karany (k. 278-280 t. XIII) za przestępstwa przeciwko mieniu oraz z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, zaś wyroki co do niego zapadały w latach 1991-2011. Jak wspomniano, został on skazany m. in. przez Sąd Rejonowy w T. G. wyrokiem z dnia 14 marca 2011 roku, sygn. II K 534/08 (k. 18-19 t. VII) za przestępstwo stanowiące wycinek procederu objętego niniejszym postępowaniem, a dotyczące pozyskania pomieszczeń na działalność firmy (...). Okoliczność ta jednoznacznie wskazuje na bezpośredni związek oskarżonego A. C. (1) z wyłudzeniami prowadzonymi w ramach omawianego procederu.

Oskarżony M. Ż. jest osobą wielokrotnie karaną (k. 265-267 t. XIII) za czyny przeciwko mieniu. Jak wspomniano, wyrokami Sądu Rejonowego wŁ. z dnia 1 lipca 2005 r., sygn. VI K 217/04 oraz Sądu Rejonowego w T. G. z dnia 17 października 2005 r., sygn. II K 643/04 (k. 256-274; 411-413; 415-423), został skazany za przestępstwa stanowiące fragmenty procederu objętego niniejszym postępowaniem, a dotyczące wyłudzenia wyrobów mięsnych od szeregu podmiotów gospodarczych. Okoliczność ta jednoznacznie wskazuje na udział oskarżonego M. Ż. w omawianym procederze.

Ponadto oskarżony M. Ż. został poddany jednorazowym badaniom sądowo-psychiatrycznym. Z załączonej opinii wynika, że jest on zdolny do udziału w toczącym się postępowaniu i nie cierpi na chorobę psychiczną lub niedorozwój umysłowy (t. VI k. 116-119).

Oskarżony A. K. (1) był wielokrotnie karany (k. 260-262 t. XIII).

Wypada jeszcze nadmienić, że S. W. jest osobą karaną za czyny z art. 270§1 k.k., art. 62§3 k.k.s., art. 286§1 k.k. i inne, zaś wyroki zapadły przeciwko niemu w latach 2003-2008. Jeden z wyroków dotyczy analogicznego modus operandi, albowiem Sąd Rejonowy w C. w sprawie II K 540/06 skazał m. in. S. W. za wyłudzenia w okresie od sierpnia 2004 r. do lutego 2006 r. towarów mięsnych o znacznej wartości, przekraczającej jeden milion złotych (k. 11-13, 51-52 t. X), przy czym skazanie to uległo zatarciu.

Ocena zgromadzonych dowodów

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o szereg dowodów wskazanych wyżej, których wiarygodność zostanie oceniona poniżej. Wskazać należy, iż pozostałe dowody zawnioskowane w akcie oskarżenia do przeprowadzenia na rozprawie, jako że nie dotyczyły bezpośrednio okoliczności związanych z niniejszą sprawą zostały pominięte w uzasadnieniu dla zachowania przejrzystości, bowiem ich szczegółowe przywoływanie zatarłoby esencję ustaleń konkretnych zdarzeń i ważkie, powołane wyżej dowody (por. post. Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r., sygn. akt V KK 428/11, publ. LEX nr 1103643 - wymóg orzekania na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie oznacza bynajmniej, że na sądzie orzekającym ciąży bezwzględny obowiązek przywoływania i wypowiadania się odnośnie wszystkich bez wyjątku dowodów).

Z uwagi na związki podmiotowo-przedmiotowe istotne dowody stanowiły odpisy z akt spraw rozpoznanych przez inne sądy, tj. odpisy z akt: Sądu Rejonowego dla Ł. Ś.w Łodzi o sygn. VI K 217/04 przeciwko M. Ż. (k. 9-274, t. I), Sądu Rejonowego w T. G. o sygn. II K 643/04 przeciwko M. Ż. (k. 1-95, t. III), Sądu Rejonowego w T. G. o sygn. II K 534/08 przeciwko A. C. (1). Poza odpisami Sąd dysponował również całością akt o wskazanych wyżej sygnaturach.

Punktem wyjścia w sprawie były wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) (k. 77-83, 90-92, 93-98, 99-130, 140-147, 171-173, 174-175 t. XII; k. 500-501 t. XIV), złożone w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Apelacyjną wŁ.pod sygn. V Ds 35/11, w ramach realizacji instytucji przewidzianej w art. 60§3 k.k. Oskarżony wyjaśnił, że brał udział w przestępczym procederze zorganizowanym i kierowanym przez S. W. i dokładnie opisał przebieg wyłudzeń, ich mechanizm oraz role poszczególnych osób w popełnianiu przestępstw. Wskazał też, że według niego J. W. miała czynny udział w pomyśle wyłudzeń, albo przynajmniej wiedziała o procederze. Natomiast w siedzibie firmy w Ś. nigdy jej nie widział. Wyjaśnienia oskarżonego zostały następnie potwierdzone za pomocą innych dowodów.

Podczas czynności okazania wizerunków (k. 99-130 t. XII) oskarżony A. K. (1) rozpoznał m. in. wizerunki wszystkich osób związanych z działalnością firmy (...), o których uprzednio wyjaśnił.

Wyniki eksperymentów procesowych (k. 140-147 t.XII), podczas których oskarżony A. K. (1) wskazał m. in. miejsce prowadzenia firmy (...), miejsce prowadzenia firmy (...) przez S. W. oraz miejsce zamieszkania B. M. (1), w znacznym stopniu potwierdzają przedstawioną przez niego wersję wydarzeń, a w szczególności fakt dysponowania przez niego wiedzą na temat działalności firmy (...) i osób w nią zaangażowanych.

Zeznania przedstawicieli i pracowników pokrzywdzonych podmiotów gospodarczych również potwierdzają wersję przedstawioną przez oskarżonego A. K. (1). Osoby te wskazały m. in., że firma (...) była reprezentowana przez M. Ż. i B. M. (1), że osoby te dokonywały zamówień na dostawy wyrobów mięsnych, że firma (...) płaciła jedynie początkowo za odbierany towar, a z czasem płatności i kontakt z jej przedstawicielami się urywał. Wobec dużej liczby przesłuchanych w tym zakresie osób i tożsamości ich zeznań, których wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, Sąd zdecydował się odstąpić od ich szczegółowego omawiania, za wyjątkiem osób przesłuchanych na rozprawie. Wiarygodność zeznań świadków potwierdzają okazane przez nich dokumenty, takie jak faktury VAT wystawione za dostarczony towar, wyciągi z rachunków bankowych, wezwania do zapłaty, zobowiązania (...) do uregulowania należności. Część tych dokumentów została opatrzona podpisem oskarżonego M. Ż.. Pozwoliły one ustalić wartość towarów wyłudzonych w ramach działalności firmy (...).

Świadek M. D. (2) (k. 229-230 t. II; 543 t. XIV), były przedstawiciel firmy (...) w Ś. ( Ubojnia i Handel (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w Ś.) zeznał, że był w siedzibie (...) w okolicach T. (Ś.) celem uzyskania zaległej należności za dostawę towaru. W jego ocenie siedziba firmy nie wyglądała jak hurtownia mięsa, lecz raczej „jak magazyn, z którego towar jest przerzucany gdzie indziej”.

Świadek M. P. (3) (k. 86-88 t. I, 597 t. XIV) pracowała w firmie (...) w Ś. ( Ubojnia i Handel (...). B. i T. (...) Spółka Jawna w Ś.). Zeznała, że firma (...) płaciła za odebrany towar tylko przy kilku pierwszych dostawach, później zarówno płatności, jak i kontakt się urwał. Pod koniec współpracy, po wizycie w siedzibie (...), przedstawiciel handlowy firmy (...) miał stwierdzić, że „ten właściciel firmy nie wygląda jak właściciel i to jest podejrzane”.

Świadek S. L. (k. 81-83 t. I, 596 t. XIV) zeznał, że jako kierowca firmy (...) jeździł do firmy (...)’ z towarem. Firma ta w jego ocenie nie była przystosowana do odbioru towaru, który przywoził. Świadek zeznał również, że otrzymał płatność tylko za pierwszą zrealizowaną dostawę.

Oskarżony M. Ż. (k. 11-13, 48-53, 99-100 t. VI, 498-500 t. XIV; z akt o sygn. II K 643/04: k. 61-62, 130; z akt o sygn. II K 32/05: k. 25-26, 39-40; z akt o sygn. II K 217/04: k. 73-74, 122-123, 131-133, 135, 228, 241, 504) jakkolwiek nie przyznał się do zarzucanego mu czynów to wyjaśnił co do zasady, zgodnie z ustalonym stanem faktycznym, m. in. że został nakłoniony przez oskarżonego A. K. (1) do założenia firmy, odgrywał rolę właściciela (...) w Ś. i miał od samego początku świadomość wyłudzania towarów. O jego roli w procederze poinformował go A. K. (1), który wyjaśnił mu także metodę działania. Oskarżony wskazał również role poszczególnych osób w całym procederze, co zostało przytoczone w opisie stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Potwierdził, także że oskarżona J. W. pojawiła się w Ś. tylko raz; nie brała żadnego udziału w przestępczym procederze. Sąd uznał jego wyjaśnienia za wiarygodne w zakresie w jakim były spójne z pozostałym materiałem dowodowym stanowiącym podstawę do dokonanych ustaleń faktycznych, natomiast brak przyznania się do popełnienia zarzucanego mu czynu, jak i widoczne dążenie do umniejszenia roli pozostałych oskarżonych Sąd uznał za realizację specyficznej linii obrony. Należy zwrócić uwagę, że wyjaśnienia oskarżonego są także zbieżne z wyjaśnieniami składanymi 10 lat temu w sprawie o sygn. akt VI K 217/04, co dodatkowo zwiększa ich wiarygodność w tym zakresie.

Oskarżona B. M. (1) (k. 25-26 t. V, k. 502-503 t. XIV) nie przyznała się do zarzucanych jej czynów. Wyjaśniła, że w jej ocenie firma (...) działała całkowicie legalnie. Przyznała, że w późniejszym okresie działalności firmy powstały zaległości w płatnościach, jednak wskazała, że wynikały z ciężkiej sytuacji na rynku i „zatoru płatniczego”, jaki powstał w firmie. Jej zdaniem oskarżony M. Ż. był pracowitym i uczciwym szefem, który rzetelnie wykonywał swoją pracę. Wskazała także, że wizyta oskarżonej J. W. w siedzibie firmy miała charakter całkowicie prywatny, a sama J. W. nigdy nie pracowała w (...). Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonej co do zasady jako niewiarygodne, mając na uwadze ich całkowitą sprzeczność z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym wskazującym na fikcyjną działalność firmy. Przykładowo jej ocena osoby oskarżonego M. Ż. kłóci się nie tylko z wyjaśnieniami oskarżonego A. K. (1) czy zeznaniami pokrzywdzonych, lecz nawet z wyjaśnieniami samego oskarżonego M. Ż.. Jedynie w zakresie w jakim są one zgodne z ustalenia faktycznymi Sąd uznał je za wiarygodne.

Świadek M. M. (3) (k. 69-61 t. I, 17-20 t. IX, 595-596 t. XIV), syn oskarżonej B. M. (2) zeznał, że przez krótki okres pracował wraz z matką w firmie (...) w Ś.. Zajmował się głównie rozładunkiem i załadunkiem towaru. Szefem firmy był oskarżony M. Ż., poza tym po odbiór towaru przyjeżdżał nieznany świadkowi mężczyzna. Towar przyjmowany od różnych dostawców zwykle był już następnego dnia odbierany przez tego mężczyznę, a czasem przez inne osoby. Świadek nie wiedział, gdzie trafiał odbierany towar, ani z czego wynikały zaległości w płatnościach firmy. Mimo wątpliwości co do świadomości świadka odnośnie przestępnego procederu, Sąd uznał zeznania świadka za wiarygodne, potwierdzają one bowiem ustalony powyżej stan faktyczny. W szczególności świadek potwierdził, że towar nie był – jak twierdziła B. M. (1) – przechowywany na terenie firmy, lecz najczęściej już na drugi dzień przyjeżdżał po niego kierowca, zwykle ten sam. Uwiarygodnia to zeznania części świadków, którzy wskazywali, że pomieszczenia firmy (...) nie wyglądały na służące do rzeczywistego przechowywania przyjmowanych tam wyrobów mięsnych. Uprawdopodabnia to również fakt, że firma (...) nie prowadziła normalnej działalności gospodarczej w zakresie dalszej dystrybucji zakupionego towaru, lecz w całości przekazywała go innym podmiotom, przede wszystkim firmie (...) S. W..

Zeznania świadków: E. J. (k. 25-27 t. XI, 594-595) i R. M. (k. 78-79, 48-49 t. V, 594-595), tj. córki i męża oskarżonej B. M. (1) nie wniosły niczego do sprawy, gdyż wiedza tych osób o działalności firmy (...) była bardzo powierzchowna. Podobnie zeznania świadka G. S. (z akt II Ko 1409/15 k. 46-47; k. 84-85 t. III; k. 185-189 t. XII) nie stanowiły wartościowego środka dowodowego, ponieważ świadek nie posiadał dużej wiedzy na temat działalności firmy (...) w Ś.. Niemniej jednak potwierdził, iż w ramach działalności firmy (...) w B. nie uczestniczyła oskarżona J. W., co wyklucza tym samym aby mogła wyszukiwać odbiorców na wyłudzone wyroby mięsne. Zeznania pozostałych świadków, w tym B. B. (2) (k. 45-46 t. X) i J. B. (k. 49-50 t. X) nie wniosły do sprawy żadnych nowych informacji.

Oskarżony A. C. (1) (k. 29-32, 45, 114-115 t. VII; k. 517-519 t. XIV; z akt o sygn. II K 534/08: k. 54-55, 294), nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i początkowo odmówił składania wyjaśnień. Następnie wskazał, że istotnie w okresie podpisywania umów najmu pomieszczeń dla (...) przebywał w Polsce. Oskarżony A. K. (1) namówił go do poręczenia weksla, w zamian za co obiecał mu legalną pracę jako przedstawiciel handlowy w (...). Ostatecznie oskarżony jedynie woził oskarżonego K. jako kierowca, a w siedzibie (...) nie robił nic. Dowodzi to, że firma (...) zawierała fikcyjne umowy o pracę, a zatem pośrednio wskazuje na nielegalny charakter jej działalności. Brak było podstaw aby tej treści wyjaśnienia uznać za wiarygodne w świetle pozostałego materiału dowodowego.

Oskarżona J. W. (k. 24-27 t. VIII, 498 t. XIV) nie przyznała się do zarzucanego jej czynu. Wyjaśniła, że w miejscu prowadzenia działalności przez (...) w Ś. była tylko raz, ale jej wizyta nie miała związku z działalnością gospodarczą tego podmiotu, lecz ze sprawami osobistymi. Odwiedziła dawną znajomą B. M. (1), aby podpytać ją o kontakty męża z innymi kobietami. Oskarżona J. W. zaprzeczyła również by uczestniczyła w działalności firmy (...). Wyjaśnienia oskarżonej zostały potwierdzone wyjaśnieniami innych oskarżonych: przykładowo oskarżony M. Ż. stwierdził, że oskarżona był w siedzibie firmy raz (k. 499-500), również oskarżona B. M. (1) zeznała o jednej tylko wizycie oskarżonej J. W. w siedzibie firmy potwierdzając jej towarzyski charakter. Ponadto oskarżony A. K. (1), który początkowo przypisywał oskarżonej istotną rolę w przestępczym procederze z czasem zmienił kategoryczność swoich wyjaśnień w tym zakresie i wskazał, że były one oparte wyłącznie na jego wrażeniach ze wspólnych spotkań towarzyskich z małżonkami W.. Wyjaśnił, że z oskarżoną J. W. nigdy osobiście nie rozmawiał na temat działalności firmy (...), ani nie widział jej na terenie siedziby firmy.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonej J. W. za wiarygodne, co skutkowało wydaniem rozstrzygnięcia o jej uniewinnieniu od popełnienia zarzucanego jej czynu.

Świadek S. W. (k. 27-31 t. X, k. 608-609, 611-612 t. XIV) nie przyznał się do zarzucanych mu czynów wyjaśniając jedynie na okoliczność działalności firmy (...). Wskazał, że G. S. zajmował się jedynie działalnością ich wspólnej firmy w Ł. i służył radą w ramach klasy, w jakiej firma miała nabywać żywca. Wyszukiwaniem klientów i sprzedażą zajmował się natomiast S. W.. Świadek zaprzeczył, by – poza oskarżonymi J. W. i B. M. (1) – znał pozostałych oskarżonych w niniejszej sprawie, nic mu także nie mówiła nazwa (...) w Ś.. Sąd uznał zeznania świadka za realizację przyjętej przez niego linii obrony i nie dał im wiary ustalając powyższy stan faktyczny. Są one bowiem sprzeczne z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, tj. przede wszystkim zgodnymi relacjami oskarżonych A. K. (1) i M. Ż., a więc osób bezpośrednio związanych z fikcyjną działalnością (...). Wskazać jednak należy, że świadek potwierdził, że jego żona oskarżona J. W. nie brała udziału w ramach jego działalności gospodarczej pod nazwą (...), co zresztą także potwierdził świadek G. S.. Brak było przy tym jakichkolwiek przeciwnych dowodów, stąd te twierdzenia należało uznać za wiarygodne.

Należy zwrócić uwagę, że stan faktyczny ustalony w niniejszym postępowaniu w dużej mierze opierał się na tzw. dowodzie z pomówienia, tj. wyjaśnieniach oskarżonego A. K. (1). W orzecznictwie wskazuje się, że dowód z pomówienia stanowi dowód szczególnego rodzaju, wymagający skrupulatnego zbadania i porównania z pozostałymi dowodami. „Jest dowodem, który ze względu na zainteresowanie osoby pomawiającej inną powinien być poddany szczególnie wnikliwej ocenie z rozważeniem, czy istnieją dowody potwierdzające bezpośrednio lub chociażby pośrednio wyjaśnienia pomawiającego, a nadto czy wyjaśnienia pomawiającego są logiczne i nie wykazują chwiejności albo czy nie są wręcz nieprawdopodobne” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 października 2012 r., sygn. akt II AKa 253/12).

Uznaje się zatem, że dowód z pomówienia „staje się dowodem popełnienia przestępstwa, o ile jest logiczny, konsekwentny, zgodny z logiką zdarzeń, nie jest wyrazem osobistego zainteresowania pomawiającego ukierunkowanego na umniejszenie zakresu jego odpowiedzialności” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2012 r., sygn. akt WA 24/12).

Kierując się powyższymi poglądami w orzecznictwie wypracowano szczegółowe wskazówki, które winny zostać uwzględnione przy ocenie dowodu z pomówienia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 grudnia 2012 r., sygn. akt II AKa 199/12). Mianowicie należy każdorazowo rozważyć m. in. następujące kwestie:

18.  czy informacje uzyskiwane tą drogą są przyznawane przez pomówionego. W niniejszej sprawie część pomówionych osób przyznała się w całości lub części do opisanych czynów (oskarżeni M. Ż. i A. C. (1)), co więcej zostali nawet prawomocnie skazani za poszczególne elementy przestępczego procederu. Natomiast część oskarżonych nie przyznała się (oskarżona B. M. (1), S. W., oskarżona J. W. – choć w tym przypadku był to, jak się okazało, uzasadnione). Wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) zostały zatem potwierdzone przez część oskarżonych.

19.  czy są one choćby w części potwierdzone innymi dowodami. W niniejszej sprawie przesłanka ta została spełniona w części dotyczącej działalności firmy (...) polegającej na wyłudzaniu wyrobów mięsnych i fikcyjności prowadzonej przez nią działalności gospodarczej (dowody ze świadków-pokrzywdzonych). Również wątek wywozu wyłudzonych towarów do firmy (...) został potwierdzony: bezpośrednio przez oskarżonego M. Ż., a pośrednio przez świadka M. M. (3).

20.  czy pochodzą od osoby bezstronnej, czy też zainteresowanej obciążeniem pomówionego. Na gruncie niniejszej sprawy odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Warto jednak zaznaczyć, że wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) składane w sprawie V Ds 35/11 obejmują kilkadziesiąt różnych czynów i wielu sprawców, a wątek S. W. w kontekście całości można uznać za marginalny, wypłynął też jako jeden z ostatnich. Trudno więc uznać, że jest to wątek, którego ujawnieniem oskarżony był szczególnie zainteresowany, w szczególności w sytuacji, że część sprawców została już prawomocnie skazana. Brak było również jakichkolwiek uzasadnionych powodów, dla których oskarżony mógłby obciążać S. W.. Przy czym należy podkreślić, iż z treści jego wyjaśnień wynika, iż posiadał on dużą wiedzę na okoliczności związane z działalnością gospodarczą i życiem prywatnym S. W., zaś ten ostatni twierdził, że nie utrzymywał z oskarżonym A. K. (1) żadnych kontaktów.

21.  czy są konsekwentne i zgodne co do zasady oraz szczegółów w kolejnych relacjach składanych w różnych fazach postępowania. W niniejszej sprawie wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) są wyjątkowo szczegółowe i konsekwentne. Fakt, iż oskarżony na skutek konfrontacji z innym dowodami i dociekliwych pytań prokuratora dokonywał sporadycznie korekty swojej relacji (jak np. w kwestii udziału oskarżonej J. W. w przestępczym procederze), oddzielając fakty od swoich przypuszczeń, w ocenie Sądu tym bardziej uwiarygodnia jego wyjaśnienia.

22.  czy pomawiający sam siebie obciąża, czy też tylko przerzuca odpowiedzialność na inną osobę, by siebie uchronić przed odpowiedzialnością. W niniejszej sprawie oskarżony A. K. (1) nie tylko sam siebie obciążył, przyznając się do opisanego czynu, a w szerszym kontekście – do kilkudziesięciu innych przestępstw – lecz także, jak wielokrotnie podkreślał, w związku z przyjętą postawą procesową doświadczył licznych nieprzyjemności, prób zastraszenia i wręcz ataków na swoją osobę, co miało go skłonić do zmiany wyjaśnień. Mimo to konsekwentnie podtrzymywał swoje relacje.

Wyjaśnienia oskarżonego A. K. (1) spełniają zatem surowe wymogi formułowane w orzecznictwie odnośnie dowodów z pomówienia. W szczególności w zgodzie z nimi pozostają wyjaśnienia oskarżonego M. Ż., który – choć miał w oczywisty sposób mniejszą wiedzą o całokształcie przestępczego procederu, czy też ukrywał swoją wiedzę chroniąc innych uczestników przestępczego procederu przed odpowiedzialnością karną – był osobą najbardziej bezpośrednio weń zaangażowaną. W tej sytuacji ustalając stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd uwzględnił nie tylko dobrze udowodniony wątek wyłudzeń towarów przez firmę (...), lecz także jego szerszy i bardziej kontrowersyjny kontekst, tj. przekazywanie wyłudzonych towarów firmie (...) celem ich zbytu po konkurencyjnych cenach w ramach legalnej działalności. Dodać należy, że jedynie powiązanie tych dwóch wątków daje logiczną i wiarygodną całość, która tłumaczy pozornie nieracjonalne zachowania osób objętych zarzutami.

Na marginesie należy wskazać, iż oskarżony A. K. (1) w innej sprawie dotyczącej czynów z tego samego czasookresu był badany przez zespół biegłego psychiatry i biegłego psychologa (k. 505-512) i stwierdzono wówczas, że rozpoznane u badanego zaburzenia osobowości o cechach dyssocjalnych oraz szkodliwe używanie środków odurzających nie wpływają na zdolność postrzegania i zapamiętywania wydarzeń z 2003 r. Zresztą jak wskazano wyżej relacje oskarżonego A. K. (2) znalazły potwierdzenie w pozostały materiale dowodowym stanowiącym odstawę dla dokonanych ustaleń fktycznych.

Kwalifikacja prawna

Czyny z art. 286§1 k.k. – przestępstwo bazowe

(oskarżona B. M. (1), oskarżony A. C. (1), oskarżony A. K. (1))

Punktem wyjścia w kwestii kwalifikacji prawnej czynów jest ustalenie, że firma (...), założona formalnie przez oskarżonego M. Ż., powstała wyłącznie dla realizacji celów przestępczych, tj. wyłudzania wyrobów mięsnych. Wszelkie nakłady i starania związane z jej prowadzeniem (formalne założenie działalności gospodarczej, zatrudnienie pracowników, najem pomieszczeń itd.) miały na celu jedynie maskowanie zamiaru przestępczego i stworzenie pozorów legalnie działającego przedsiębiorstwa. Również przyjęta strategia działania, tj. początkowe regulowanie płatności, nakierowana była na pozyskanie zaufania kontrahentów i następcze uzyskanie większych dostaw z odroczonym terminem płatności. Przedstawiony powyżej modus operandi był w istocie bardzo prosty, co jednak w żaden sposób nie wyklucza jego przestępczego charakteru (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 4 marca 2015 r., sygn. akt II AKa 267/14, Lex nr 1665810).

Ustalenie powyższe ma kluczowe znaczenie, ponieważ przestępstwo oszustwa z art. 286§1 k.k. jest przestępstwem celowościowym: może być popełnione tylko z zamiarem bezpośrednim, a celem sprawcy jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca nie tylko musi uzyskać korzyść majątkową, lecz musi także chcieć w tym celu użyć określonego sposobu działania lub zaniechania. Jeżeli jeden z tych elementów nie jest objęty świadomością - nie ma oszustwa, jeżeli któregoś z nich sprawca nie chce, lecz tylko nań się godzi - również nie ma oszustwa. Oszustwo zatem może być przestępstwem popełnionym tylko umyślnie z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym, obejmującym cel i sposób działania. Kwestia ta jest nieustannie podkreślana w orzecznictwie (por. przykładowo wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 grudnia 2014 r., sygn. akt II AKa 317/14).

Należy uznać, że ww. znamiona strony podmiotowej zostały spełnione przez oskarżonych w niniejszej sprawie (B. M. (1), A. C. (1), A. K. (1)). Wszyscy oni świadomie i konsekwentnie dążyli do doprowadzenia szeregu podmiotów gospodarczych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Znalazło to wyraz w ich udziale w działalności firmy (...), choć – uprzedzając wywód – trzeba zauważyć, że udział ten przybierał różną postać w zakresie współsprawstwa i form zjawiskowych.

Jeśli chodzi o realizację znamion strony przedmiotowej przestępstwa oszustwa, w orzecznictwie przyjmuje się bardzo szerokie rozumienie wyrażenia „doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem”, obejmujące wszelkie pogorszenie sytuacji majątkowej pokrzywdzonego (por. np. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 9 lipca 2015 r., II AKa 111/15). Niewątpliwie mieści się tu wydanie towaru i nieuzyskanie zapłaty za niego.

Z kolei znamię „wprowadzenia w błąd” jest rozumiane jako wywołanie jakiejkolwiek rozbieżności między obiektywną rzeczywistością a wyobrażeniem o niej lub jej odbiorem w świadomości pokrzywdzonego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 4 marca 2015 r., sygn. akt II AKa 267/14). Generalnie do wprowadzenia w błąd skutkującego niekorzystnym rozporządzeniem mieniem wystarczające jest wywołanie błędnego wyobrażenia o okolicznościach decydujących o rozporządzeniu lub sposobie rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2015 r., sygn. akt III KK 148/15).

W orzecznictwie od lat ugruntowany jest pogląd, że działania sprawcy polegające na złożeniu zamówienia na dostawę towaru z odroczonym terminem płatności, przy istnieniu już w momencie złożenia zamówienia lub w momencie pobrania towaru zamiaru niedotrzymania terminu zapłaty i odłożenia go na czas bliżej nieokreślony, jest w istocie doprowadzeniem kontrahenta do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia go w błąd (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 czerwca 2003 r. II AKa 52/03; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 marca 2014 r. II AKa 16/14; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 5 czerwca 2013 r. II AKa 157/13; wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 12 kwietnia 2012 r. II Ka 185/12; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 lutego 1995 r., II Akr 2/95, Prokuratura i Prawo 1995/9/22). Jest to zbliżona sytuacja do tej, z jaką mamy do czynienia na gruncie niniejszej sprawy, gdyż zamiarem oskarżonych było objęte niewywiązanie się z zobowiązania – brak zapłaty za pobrany towar.

Reasumując, zachowanie oskarżonych B. M. (1), A. C. (1) i A. K. (1) wypełniło znamiona przestępstwa oszustwa z art. 286§1 k.k. Znamiona tego przestępstwa wypełniło również zachowanie oskarżonego M. Ż., który był formalnym właścicielem firmy (...), jednak w tym zakresie zostało ono już objęte sankcją karną orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego dla Ł. (...) sygn. akt VI K 217/04. Tożsamość oceny prawnej zachowania oskarżonych we wskazanym wyroku oraz w wyroku niniejszym stanowi dodatkowe potwierdzenie trafności podjętego rozstrzygnięcia, a także realizację zasady sprawiedliwości zewnętrznej orzeczeń sądowych.

Pomimo identycznej co do zasady kwalifikacji prawnej czynów ww. oskarżonych, należało wziąć pod uwagę, że ich działania miały różny charakter. Oskarżona B. M. (1) przebywała w siedzibie firmy, osobiście składała nierzetelne zamówienia, odbierała dostawy i zwodziła kontrahentów co do terminów zapłaty. W tym zakresie działała wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym M. Ż.. Z kolei oskarżeni A. C. (1) i A. K. (1), wspólnie i w porozumieniu z inicjatorem całego przedsięwzięcia – S. W., doprowadzili do powstania firmy, tj. nakłonili oskarżonego M. Ż. do jej założenia i wzięcia w najem pomieszczeń, zaangażowali oskarżoną B. M. (1), wreszcie poinstruowali obie te osoby co do sposobu przestępczego działania. Natomiast ich udział w bieżącej działalności (...) był znikomy. Opisana różnica znalazła wyraz w przyjęciu odmiennych form zjawiskowych czynu: współsprawstwa w przypadku oskarżonej B. M. (1) i podżegania w przypadku oskarżonych A. C. (1) i A. K. (1).

Zachowania wszystkich oskarżonych podjęte zostały w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, co uzasadniało przyjęcie konstrukcji czynu ciągłego z art. 12 k.k.

Czyn z art. 18§3 k.k. w zw. z art. 299§1 i 5 k.k. – pranie brudnych pieniędzy

(oskarżony M. Ż., oskarżona B. M. (1))

Zachowanie współsprawców przestępstwa wyłudzenia towarów z art. 286§1 k.k., tj. oskarżonego M. Ż. (skazanego w tym zakresie wyrokiem o sygn. akt VI K 217/04) oraz oskarżonej B. M. (1), należało rozpatrzeć również pod kątem przestępstwa „prania brudnych pieniędzy” z art. 299 k.k. Sama bowiem kwalifikacja z art. 286§1 k.k. nie oddaje należycie istoty procederu, którego się dopuścili. Umyka wówczas nader istotny wątek przekazywania wyłudzonych wyrobów mięsnych na rzecz firmy (...) w B., prowadzonej przez S. W. i dalszego wprowadzania ich do obrotu w ramach legalnej działalności.

Podkreślić trzeba, że to taka działalność stanowiła kolejny etap w przestępczym procederze związanym z założeniem firmy (...) i przesądzała o jej z gruntu przestępczym charakterze. Przepływ towaru między firmą (...) w Ś. a firmą (...) w B. nie był ze strony tego pierwszego podmiotu w żaden sposób dokumentowany, co dodatkowo wskazuje na jego nielegalne motywy. Dzięki temu (...) – S. W. uzyskiwał wyroby mięsne za darmo (w końcowej fazie procederu, pomijając wcześniejsze płatności pochodzące od S. W.), a pokrzywdzone podmioty nie miały świadomości, gdzie trafia dostarczany przez nie towar i mogły dochodzić swoich należności (bezskutecznie zresztą) jedynie od firmy (...). Z drugiej strony kontrahenci (...) – S. W. nie mieli żadnych podstaw do podejrzeń, że nabywane mięso pochodzi z wyłudzeń dokonanych w ramach innego podmiotu gospodarczego.

W tym stanie rzeczy należało uznać, że zachowanie oskarżonego M. Ż. oraz oskarżonej B. M. (1) stanowiło pomoc w popełnieniu przez S. W. przestępstwa „prania brudnych pieniędzy” z art. 299§1 i 5 k.k., czego nie zmienia skazanie ich za przestępstwo oszustwa z art. 286§1 k.k. polegające na wyłudzaniu towarów od kontrahentów.

Taka „dwojaka” kwalifikacja tej samej pseudo-działalności gospodarczej oskarżonych znajduje akceptację w orzecznictwie. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 stycznia 2014 r., sygn. akt II Aka 274/13, Lex 1419034, stwierdzono wprost, że „sprawca przestępstwa źródłowego z art. 286§1 k.k. może odpowiadać również jako sprawca występku z art. 299§1 k.k. w odniesieniu do korzyści majątkowej uzyskanej z popełnienia przestępstwa oszustwa, a następnie będącego przedmiotem przestępstwa prania brudnych pieniędzy”. Również w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że czyn źródłowy (pierwotny) i czyn z art. 299 k.k. stanowią dwa odrębne czyny. Możliwe jest np. uniewinnienie oskarżonego od zarzutu z art. 286§1 k.k., przy jednoczesnym skazaniu go z art. 299§1 k.k (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2011 r. sygn. akt III KK 28/11; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2013 r., sygn. akt III KK 455/12; uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów - zasada prawna z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt I KZP 19/13).

Według aktualnej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, pod zawartym w art. 299§1 k.k. wyrażeniem "korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego" należy rozumieć korzyści pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z popełnionego przestępstwa, a zatem niewątpliwie obejmuje ono towary wyłudzane w ramach inkryminowanego procederu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2010 r., sygn. akt II KK 226/09).

Analizując znamiona przestępstwa z art. 299§1 k.k. pomocne może być przeprowadzenie swego rodzaju eksperymentu myślowego, tj. wyobrażenie sobie działalności S. W. prowadzonej w ramach firmy (...) z pominięciem działalności firmy (...) i osób oskarżonych w niniejszej sprawie. Wówczas, dla osiągnięcia takiego samego skutku, tj. uzyskania wyrobów mięsnych do dalszej dystrybucji za ułamek ich rzeczywistej wartości, S. W. musiałby osobiście wprowadzać swoich dostawców w błąd i wyłudzać od nich towar. W drastyczny sposób zwiększyłoby to ryzykowność prowadzonej przez niego legalnej działalności i wiązałoby się – wcześniej czy później – z utratą zaufania niezbędnego dla funkcjonowania na rynku. Poza tym, ustalenie przestępczego pochodzenia wyłudzonych wyrobów również nie przestawiałoby większych trudności, zarówno dla samych kontrahentów, jak i dla organów ścigania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 stycznia 2014 r., sygn. akt II AKa 45/13).

Przyjmując, że zachowanie oskarżonych M. Ż. i B. M. (1) zrealizowało formę zjawiskową pomocnictwa Sąd miał świadomość, że rozróżnienie pomocnictwa i współsprawstwa jest kwestią płynną i może zostać przeprowadzone wyłącznie na gruncie okoliczności konkretnej sprawy. Decydujący jest okazał się przy tym wkład, jaki dane zachowanie wnosi w popełnienie przestępstwa (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 4 lipca 2013 r., sygn. akt II AKa 151/13). W niniejszej sprawie w ocenie Sądu zachowanie oskarżonych nie stanowiło aż tak istotnego wkładu w działalność przestępczą S. W., by przypisać im odpowiedzialność karną w postaci współsprawstwa. Nie uczestniczyli oni bowiem już na tym etapie przestępczego procederu, gdy wyłudzone wyroby mięsne były wprowadzane do obrotu w ramach działalności firmy (...). Pozostawało zatem uznać, że swoim zachowaniem, przekazując wyłudzone wyroby mięsne, ułatwili S. W. popełnienie czynu z art. 299§1 k.k.

Zasadnym stało się również wyeliminowanie z przypisanego czynu urządzeń dozujących wodę i butli z wodą bowiem nie stanowiły one przedmiotu wykonawczego przestępstwa prania brudnych pieniędzy w świetle zebranego materiału dowodowego.

Kwalifikacja zachowania oskarżonych z art. 299§5 k.k. jest uzasadniona faktem, iż ich przestępcza działalność obejmowała co najmniej trzy osoby, tj. oprócz oskarżonych M. Ż. i B. M. (1), również korzystającego z ich działalności S. W.. W doktrynie nie budzi wątpliwości, że przez „działanie w porozumieniu” należy rozumieć nie tylko współsprawstwo, lecz wszelkie formy opartego na porozumieniu współdziałania przestępnego (w tym pomocnictwo) (por. Kodeks karny. Komentarz, A. M., Lex 2010).

Recydywa – art. 64§1 k.k.

Sąd ustalił także, iż przypisanego czynu oskarżeni dopuścili się w ramach recydywy z art. 64§1 k.k. i tak:

- oskarżony M. Ż. przypisanego czynu dopuścił się w ciągu pięciu lat od odbycia w okresach od dnia 1 stycznia 1997 r. do dnia 17 lutego 1997 r. i od dnia 7 maja 1997 r. do dnia 20 marca 2000 r. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Z. W. z dnia 28 kwietnia 1997 r. sygn. akt II K 43/97 (k. 637-638 t. XIV) za umyślne przestępstwo podobne z art. 208 d.k.k. i art. 11§1 d.k.k. w zw. z art. 208 d.k.k. w zw. z art. 58 d.k.k. w zw. z art. 60§2 d.k.k., którą odbył w ramach kary łącznej 3 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Z. W. z dnia 17 listopada 1997 r. sygn. akt II K 360/97 (k.635-636 t. XIV),

- oskarżony A. K. (1) przypisanego czynu dopuścił się w ciągu pięciu lat od odbycia w okresach od dnia 31 sierpnia 1994 r. do dnia 19 grudnia 1998 r., od dnia 28 października 1998 r. do dnia 2 lutego 2001 r. i od dnia 4 lutego 2002 r. do dnia 16 kwietnia 2002 r. kary 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Z. W. z dnia 31 lipca 1995 r. sygn. akt II K 321/94 (k. 627-629 t. XIV) za umyślne przestępstwo podobne z art. 11§1 d.k.k. w zw. z art. 211 d.k.k. w zw. z art. 58 d.k.k., którą odbył w ramach kary łącznej 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Z. W. z dnia 4 września 1995 r. sygn. akt II K 315/95 (k. 631-t. XIV),

- oskarżony A. C. (1) przypisanego czynu dopuścił się w ciągu pięciu lat od odbycia w okresach od dnia 3 września 1996 r. do dnia 11 września 1996 r. i od dnia 11 listopada 1997 r. do dnia 3 stycznia 2000 r. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w O. z dnia 9 stycznia 1997 r. sygn. akt II K 1832/96 (k. 144-145 t. VII) za umyślne przestępstwo podobne z art. 11§1 d.k.k. w zw. z art. 208 d.k.k. w zw. z art. 60§1 d.k.k., którą odbył w ramach kary łącznej 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Z. W. z dnia 11 czerwca 1997 r. sygn. akt II K 141/97 (k. 148-149 t. VII).

Wymiar kary

Nie budzi wątpliwości możliwość przypisania oskarżonym w niniejszej sprawie winy. Są oni bowiem osobami dorosłymi, znającymi normy społeczne i prawne związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Mogli zachować się zgodnie z porządkiem prawnym, jednak z możliwości tej nie skorzystali podejmując się założenia i prowadzenia firmy (...) w Ś. (względnie – nakłaniając do tego) w celu wprowadzenia w błąd kontrahentów i doprowadzenia ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a także w celu ułatwienia S. W. ukrycia rzeczywistego pochodzenia korzyści uzyskanych z przestępstwa. Oskarżeni byli przy tym w pełni świadomi znaczenia swoich czynów, nie zachodziła bowiem żadna podstawa do ograniczenia czy wyłączenia ich poczytalności.

Rozważania na temat wymiaru kary muszą być poprzedzone ustaleniem walidacyjnym o charakterze intertemporalnym. W związku ze znacznym odstępem czasowym pomiędzy okresem popełnienia czynów (2003 r.) a datą orzekania (30 grudnia 2015 r.) powstała konieczność rozstrzygnięcia, które przepisy powinny znaleźć zastosowanie. Zgodnie bowiem z art. 4§1 k.k. jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. W realiach niniejszej sprawy istotna zmiana nastąpiła z dniem 1 lipca 2015 r. w treści art. 69§1 k.k. regulującego instytucję warunkowego zawieszenia kary i ta właśnie kwestia wymaga rozważenia.

W brzmieniu pierwotnym, obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. przepis ten zezwalał sądowi na warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Natomiast w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania przepis ten stanowił, że Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Nie budzi wątpliwości, że w realiach niniejszej sprawy, wobec orzeczenia (za wyjątkiem oskarżonego A. K. (1)) kar pozbawienia wolności w wysokości pomiędzy 1 rokiem a 2 latami, a także wobec wcześniejszych skazań części oskarżonych, korzystniejsze dla oskarżonych jest stosowanie przepisu art. 69§1 k.k. w wersji pierwotnej, jako że daje możliwość zawieszenia wykonania orzeczonych kar. Sąd ma przy tym świadomość, że ocena „względności” musi mieć charakter ogólny, a nie ograniczać się do jednego tylko ze stosowanych przepisów. W orzecznictwie podkreśla się, że „przy analizie względności ustawy dla konkretnego sprawcy winny być badane łącznie przepisy części ogólnej Kodeksu karnego oraz przepisy regulujące typy przestępstw umieszczonych w innej ustawie. Uzasadniony jest pogląd, że pod pojęciem ustawa w rozumieniu art. 4§1 k.k. należy rozumieć nie konkretny akt prawny, ale cały obowiązujący w danym czasie porządek prawny (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 marca 2014 r., sygn. akt II AKa 384/13).

Mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, że względniejsze będzie zastosowanie ustawy w brzmieniu obowiązującym w dacie czynu, mimo iż treść jednego ze stosowanych przepisów była wówczas mniej korzystna dla sprawców. Mianowicie art. 70§1 k.k. w brzmieniu pierwotnym przewidywał okres próby w wymiarze od 2 do 5 lat, a w brzmieniu obecnym – od roku do lat 3. Sąd uznał jednak, że dla sprawców w oczywisty sposób względniejsze będzie zachowanie możliwości zastosowania warunkowego zawieszenia orzeczonej kary w połączeniu z dłuższym okresem próby, niż możliwość orzeczenia krótszego okres próby, ale przy braku możliwości skorzystania z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary z powodu wymiaru orzeczonej kary. Sąd miał również na uwadze zmiany, które nastąpiły w innych stosowanych przepisach, w tym w art. 72 k.k. i w przepisach części szczególnej Kodeksu. Zmiany te jednak nie poddawały się ocenie w kategoriach względności dla sprawcy, stąd ich omówienie w tym miejscu nie jest konieczne.

Przechodząc do uzasadnienia wymiaru kary warto przywołać treść art. 53 k.k. Zgodnie z tym przepisem, statuującym przesłanki wymiaru kary, sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Nadto wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.

Mając powyższe na uwadze, poczytując na niekorzyść części oskarżonych ich uprzednią karalność, Sąd wymierzył oskarżonym następujące kary i środki karne.

Oskarżonej B. M. (1) Sąd wymierzył na mocy art. 286§1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych po 30 (trzydzieści) złotych każda oraz na mocy art. 19§1 k.k. w zw. z art. 299§5 k.k. karę 1 (jednego) roku i 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Orzeczone kary plasują się zdecydowanie bliżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia za ww. czyny (odpowiednio: od 6 miesięcy do 8 lat oraz od roku do 10 lat). Sąd miał na uwadze rozmiary działalności przestępczej prowadzonej przez oskarżoną. Wprawdzie współdziałała ona w wyłudzeniu towaru od szeregu podmiotów gospodarczych, jednak kwoty wyłudzone od poszczególnych pokrzywdzonych nie mogą być – w realiach obrotu gospodarczego – uznane za znaczne. W wielu przypadkach pokrzywdzone podmioty nawet nie próbowały dochodzić zaległych należności w drodze sądowej. Ponadto, Sąd wziął również pod uwagę, że firma (...) początkowo płaciła za kupowane towary. Jak wskazano powyżej, nie wyklucza to istnienia zamiaru przestępczego po stronie osób ją prowadzących, a w konsekwencji – w zakresie kwalifikacji prawnej czynu oskarżonej. Jednak należy uznać, że wpływa – w kierunku łagodzącym na wymiar kary – na stopień społecznej szkodliwości i rozmiar ujemnych następstw czynu, zgodnie z art. 53§1 i 2 k.k. Wreszcie należało mieć na uwadze, że oskarżona nie czerpała z opisanego tu procederu bezpośrednich korzyści, a trafiały one do S. W., który finansował przestępczy proceder i przekazywał gratyfikacje jego uczestnikom, których wysokość stanowiła pochodną roli jaką wykonywali.

Orzeczone kary pozbawienia wolności na mocy art. 85 k.k. i art. 86§1 k.k. połączył i wymierzył oskarżonej B. M. (1) karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności. Sąd zastosował zasadę asperacji uwzględniając związek podmiotowo-przedmiotowy pomiędzy oboma inkryminowanymi czynami. Stanowiły one bowiem w istocie dwie fazy tego samego procederu przestępczego, co uzasadniało wymierzenie oskarżonej kary łącznej w wysokości niższej, niż suma kar jednostkowych.

Oskarżonemu M. Ż. Sąd na mocy art. 19§1 k.k. w zw. z art. 299§5 k.k. i art. 33§2 k.k. wymierzył karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych po 20 (dwadzieścia) złotych każda.

Oskarżony w popełnieniu inkryminowanego czynu ściśle współdziałał z oskarżoną B. M. (1). Fakt ten został uwzględniony w wymierzeniu mu kary w bardzo podobnym wymiarze, jedynie symbolicznie wyższym (1 miesiąc), co oddaje okoliczność, że to oskarżony był formalnie właścicielem firmy i sygnował swoim nazwiskiem jej działalność. Z kolei niższy wymiar orzeczonej grzywny w zakresie stawki dziennej wynika z mniejszych możliwości zarobkowych oskarżonego. Poza tym do orzeczonej kary odnoszą się uwagi poczynione powyżej.

Oskarżonemu A. K. (1) Sąd na mocy art. 19§1 k.k. w zw. z art. 286§1 k.k. przy zast. art. 60§3 i §6 pkt 4 k.k. i art. 33§1 i 3 k.k. wymierzył karę grzywny w wymiarze 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych po 20 zł (dwadzieścia złotych) każda. Sąd w przypadku oskarżonego skorzystał z obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary. Przepis art. 60§3 k.k. znajduje zastosowanie do sprawcy współdziałającego z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia. Nie ulega wątpliwości, że oskarżony A. K. (1) wymagania te spełnił – również w niniejszej sprawie, na co wskazał Prokurator w mowie końcowej. Ujawnił bowiem, w ramach postępowania prowadzonego przez Prokuraturę Apelacyjną w Łodzi, rozległe informacje na temat funkcjonowania przestępczej działalności osób związanych z firmą (...), o których zresztą organy ścigania nie miały wcześniej informacji. Orzeczona kara uwzględnia powyższy okoliczności, jak i rolę oskarżonego w przestępczy procederze.

Oskarżonemu A. C. (1) Sąd na mocy art. 19§1 k.k. w zw. z art. 286§1 k.k. i art. 33§2 k.k. wymierzył karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych po 30 (trzydzieści) złotych każda.

Wkład oskarżonego w popełnione przestępstwo był istotny. Polegał na nakłonieniu innej osoby do założenia działalności gospodarczej nakierowanej na dokonywanie oszustw, umożliwieniu najęcia pomieszczeń na ten cel, oraz sporadycznej pomocy w bieżącej działalności firmy. Z tych względów Sąd uznał, że orzeczona kara powinna być porównywalna do kary wymierzonej sprawcom czynu. Stąd odpowiednie zastosowanie znajdują w tej kwestii uwagi poczynione powyżej.

Orzeczone w powyższej postaci kary czynią zadość prewencji ogólnej, albowiem dążą do wzbudzenia u osób pokrzywdzonych przekonania, iż brak poszanowania dla obowiązującego prawa rodzi szereg niekorzystnych konsekwencji, a sprawca, nawet po wielu latach, musi ponieść surowe tego skutki, przewidziane w kodeksie karnym.

Kary pozbawienia wolności orzeczone wobec oskarżonych B. M. (1), M. Ż. i A. C. (1) zostały na mocy art. 69§1 i 2 k.k. oraz art. 70§1 pkt 1 k.k. warunkowo zawieszone na okres próby 5 (pięciu) lat. Sąd uznał bowiem, zgodnie z art. 69§1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 r., że będzie to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawców celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Sąd uznał, że wobec oskarżonych zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna. Wprawdzie wszyscy oni byli w przeszłości karani (za wyjątkiem oskarżonej B. M. (1), wobec której doszło już do zatarcia skazań), w tym na kary pozbawienia wolności, jednak zapadłe wobec nich wyroki dotyczyły wydarzeń z dość odległej przeszłości. Stąd Sąd uznał, że oskarżeni – pomimo kryminalnej przeszłości – w ostatnich latach zmienili swoje postępowanie, a stosowane wobec nich zabiegi resocjalizacyjne odniosły wymierny skutek. W tej sytuacji uzasadnione było skorzystanie z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonych wobec nich kar. Wystawiona pozytywna prognoza kryminologiczna będzie mogła zostać zweryfikowana w okresie próby, który został ustalony na 5 lat.

Biorąc pod uwagę fakt działania oskarżonych B. M. (1), M. Ż. i A. C. (1) w celu osiągnięcia korzyści majątkowej Sąd obok kary pozbawienia wolności Sąd wymierzył im karę grzywny po 100 stawek dziennych. Ustalając wymiar kary na 100 stawek dziennych Sąd kierował się opisanymi wyżej dyrektywami wymiaru kary. Ustalając wysokość jednej stawki dziennej Sąd wziął pod uwagę możliwości majątkowe i zarobkowe każdego z oskarżonych. Orzeczona kara grzywny jako podlegająca wykonaniu uświadomi im karygodność czynów jakich się dopuścili.

Zawieszając karę pozbawienia wolności oskarżonej B. M. (1) i A. C. (2) Sąd, na mocy art. 72§2 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 r., zobowiązał oskarżonych do naprawienia wyrządzonej przez nich szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych kwoty po 1.000 złotych przez każdego z nich w terminie dwóch lat od prawomocności wyroku. Obowiązek ten dotyczy wszystkich pokrzywdzonych za wyjątkiem Zakładu (...) Sp. z o.o. w Z., który wystąpił z wnioskiem o naprawienie szkody w całości (k. 281 t. XIII). Określając wymiar obowiązku naprawienia szkody Sąd miał na uwadze, że od popełnionego czynu upłynęło ponad 10 lat i ustalenie rzeczywistego rozmiaru korzyści odniesionych przez poszczególne osoby jest bardzo utrudnione, zresztą sami pokrzywdzeni stosownych wniosków nie składali. Stąd Sąd kierował się rolą oskarżonych w przestępczym procederze, a przede wszystkim faktem, że zasadniczą korzyść z niego czerpał S. W., któremu wydawany był wyłudzony towaru. Te zatem okoliczności należało mieć na uwadze w ramach sankcji karnej, aby uświadomić oskarżony, iż swoim działaniem spowodowali oni wystąpienie szkody, którą w zakresie swojego przyczynienia się do niej powinni naprawić. Nie stoi to na przeszkodzie aby pokrzywdzeni dochodzili zapłaty całości należności wraz z odsetkami w drodze postępowania cywilnego wobec oskarżonych.

Oskarżyciel posiłkowy Zakład (...) Sp. z o.o. w Z. złożył wniosek o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody w całości na podstawie art. 46§1 k.k. (k. 281 t. XIII). Jak ustalił Sąd, wartość poniesionej szkody wyniosła 18.531,27 złotych. Należało jednak wziąć pod uwagę, że Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi wyrokiem z dnia 1 lipca 2005 r., sygn. VI K 217/04 zobowiązał oskarżonego M. Ż. do naprawienia części tej samej szkody w wysokości 500 złotych. W związku z tym Sąd na mocy art. 46§1 k.k. orzekł solidarnie wobec oskarżonych A. K. (1), A. C. (1) i B. M. (1) obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przypisanym im w punktach 5., 6. i 9. Sentencji wyroku, w części poprzez zapłatę solidarnie na rzecz Zakładu (...) Sp. z o.o. w Z. kwoty 18.031,27 złotych, tj. wartość poniesionej szkody pomniejszoną o kwotę 500 złotych. Dochodzenie pozostałych roszczeń o charakterze cywilnym wobec oskarżonych winno mieć miejsce w drodze ewentualnego postępowania cywilnego.

Ponieważ oskarżeni M. Ż. i B. M. (1) w dniu 28 października 2013 r. zostali zatrzymani Sąd, na mocy art. 63§1 k.k., na poczet orzeczonych wobec nich kar grzywny zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności, uznając za wykonane 2 (dwie) stawki dzienne grzywny.

Na mocy art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze Sąd zasądził od Skarbu Państwa stosowne koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonym: J. W., M. Ż., A. K. (1), A. C. (1) na rzecz: adw. P. G., adw. T. C., adw. K. J., adw. A. M. (1). Ustalając wysokość tych kosztów Sąd miał na uwadze również liczbę dni, w których toczyła się rozprawa.

Na mocy art. 627 k.p.k., art. 633 k.p.k., art. 624§1 k.p.k., art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych Sąd zasądził na rzecz Skarbu Państwa:

- od oskarżonego M. Ż. kwotę 1.691,60 złotych tytułem zwrotu wydatków oraz opłatę w kwocie 700 złotych,

- od oskarżonego A. K. (1) kwotę 2.282 złote tytułem zwrotu wydatków oraz opłatę w kwocie 160 złotych,

- od oskarżonego A. C. (1) kwotę 2.429,60 złotych tytułem zwrotu wydatków oraz opłatę w kwocie 900 złotych,

- od oskarżonej B. M. (1) kwotę 68 złotych tytułem zwrotu wydatków oraz opłatę w kwocie 900 złotych,

zaś w pozostałej części zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych.

Sąd uznał bowiem, iż brak jest przesłanek do zwolnienia ich w całości od ponoszenia kosztów sądowych i winni oni uiścić wydatki stanowiące koszty ryczałtu za doręczenia, opłaty od karty karnej oraz wynagrodzenia obrońców – odpowiednio za postępowanie przygotowawcze i sądowe, a także winni uiścić opłatę od orzeczonych kar. W pozostałym zakresie uznając za niecelowe obciążanie oskarżonych kosztami sadowymi, Sąd zwolnił oskarżonych od ich ponoszenia.