UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wystąpił przeciwko pozwanej A. F. z pozwem w elektronicznym postępowaniu upominawczym domagając się zapłaty kwoty 856,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu (tj. 01.02.2016 r.) do dnia zapłaty, jak również zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że zawarł z pozwaną umowę pożyczki pieniężnej (stanowiącej kredyt konsumencki) w formie pisemnej, oznaczoną numerem (...). Na podstawie tej umowy powód pożyczył pozwanej kwotę 1.100,00 złotych, a pozwana zobowiązała się zwrócić tę kwotę wraz z umownymi odsetkami, a także opłatą administracyjną w kwocie 15,00 złotych miesięcznie oraz z jednorazową opłatą przygotowawczą w wysokości 390,00 złotych, która rozdzielona została proporcjonalnie do liczby rat pożyczki i uiszczana wraz z nimi. Na dzień wniesienia pozwu zadłużenie pozwanej z tytułu zawartej umowy wynosiło łącznie 856,18 zł. Na powyższą kwotę składały się następujące należności: kwota 532,20 zł należności głównej, kwota 7,84 zł skapitalizowanych odsetek umownych naliczonych od kwoty niespłaconego kapitału 532,20 zł, kwota 49,00 zł z tytułu kosztów przygotowania i wysyłki monitów, wezwania do zapłaty oraz ostatecznego wezwania do zapłaty, kwota 75,00 zł z tytułu kosztów przekazania sprawy do postępowania windykacyjnego oraz opłata przygotowawcza w łącznej kwocie 162,50 zł, a także opłata administracyjna w kwocie 30,00 zł. Umowa pożyczki została rozwiązana przez powódkę pismem z dnia 11.12.2015 r. z powodu opóźnienia w spłacie zadłużenia. Pozwana nie uiściła dobrowolnie dochodzonej należności.

Postanowieniem z dnia 12.02.2016 r., sygn VI Nc-e 172728/16, Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny wobec stwierdzonego braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, przekazał sprawę do rozpoznania tut. Sądowi (k. 4 verte) .

Pozwana A. F. nie złożyła odpowiedzi na pozew, ani nie stawiła się na rozprawie w dniu 17.06.2016 r.

Sąd przyjął za prawdziwe następujące twierdzenia powoda:

W dniu 16.03.2015 r. A. F. zawarła z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę pożyczki numer (...) w formie pisemnej.

Zgodnie z umową (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. pożyczyła A. K. kwotę 1.100,00 zł. Pożyczka została udzielona na okres 12 miesięcy. Pozwana była zobowiązana zwrócić kwotę pożyczki poprzez spłatę rat kapitałowych i odsetek, powiększonych o opłatę administracyjną i opłatę przygotowawczą oraz ewentualne koszty dodatkowe na rachunek pożyczkodawcy w 12 miesięcznych ratach w terminach płatności określonych zgodnie z umowa i zgodnie z harmonogramem.

W związku z zawarciem umowy pożyczkodawca naliczył opłatę przygotowawczą w kwocie 390,00 zł, która została rozdzielona proporcjonalnie do liczby rat pożyczki i miała być uiszczana przez A. F. łącznie z nimi.

Zgodnie z umową opłata przygotowawcza obejmowała poniesione przez pożyczkodawcę koszty czynności związanych z przygotowaniem umowy pożyczki, na które składały się m.in. koszty obsługi dostarczenia i podpisania umowy u klienta oraz badanie jego zdolności kredytowej. Do każdej raty pożyczki została doliczona również opłata administracyjna w kwocie 15,00 zł, która zgodnie z umową miała pokrywać koszty czynności związanych z zarządzaniem kontem umowy pożyczki, monitorowaniem terminowości obsługi pożyczki, obsługą wniosków klienta, a także usług w centrum kontaktowym oraz wysyłki komunikatów SMS. Opłata administracyjna miała być uiszczana przez wraz z każdą ratą miesięczną.

W punkcie 13 umowy zastrzeżono, że w przypadku opóźnienia klienta w spłacie rat pożyczki, pożyczkodawca jest uprawniony do podjęcia działań upominawczo – windykacyjnych, których koszt każdorazowo ponosi klient w wysokości:

za przygotowanie i wysyłkę jednego monitu – 25,00 zł,

za przygotowanie i wysyłkę wezwania do zapłaty 49,00 zł,

za przygotowanie i wysyłkę ostatecznego wezwania do zapłaty 49,00 zł,

za przekazanie sprawy do postępowania windykacyjnego w 75,00 zł.

Okoliczność przyznana, nadto: umowa z dnia 21.04.2015 r. nr (...) k. 18-23

(...) Spółka Akcyjną z siedzibą w W. skierował do A. F. monit, wezwanie do zapłaty, ostateczne wezwanie do zapłaty, a pismem z dnia 11.12.2015 roku wypowiedziała umowę pożyczki i skierowała sprawę do postępowania windykacyjnego.

Okoliczność przyznana, nadto: monit k. 26, wezwanie do zapłaty k. 27, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 28, pismo z dnia 11.12.2015 r. k. 29, dowód nadania k. 30

Sąd zważył, co następuje:

Jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. (art. 339 § 1 i 2 kpc).

Powództwo jest zasadne w przeważającej części i zasługuje na uwzględnienie w zakresie żądanej kwoty 732,18 zł, na którą składa się kwota niespłaconych rat kapitałowych, skapitalizowane odsetki umowne, opłata przygotowawcza i opłata administracyjna, bez opłat za czynności upominawczo-windykacyjne w łącznej wysokości 124,00 zł.

Bezspornym w przedmiotowej sprawie było twierdzenie powoda o tym, że strony łączyła umowa, na mocy której udzielono pozwanej pożyczki (kredytu konsumenckiego) w wysokości 1.100,00 zł, która miała zostać zwrócona wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty. Na rzecz powoda zastrzeżono w umowie także, w przypadku niespłacenia należności w terminie, prawo do naliczania odsetek od całości zadłużenia w wysokości określonej w umowie, naliczenia opłaty przygotowawczej i administracyjnej. Ponadto strona powodowa była uprawniona do wypowiedzenia umowy z dwutygodniowym okresem wypowiedzenia, jeżeli pozwana opóźniałaby się ze spłatą pożyczki o ponad 60 dni. Okolicznością bezsporną było także to, że pozwana popadła w opóźnienie ze spłatą pożyczki, wobec czego powód miał prawo wypowiedzieć zawartą umowę i zadłużenie stało się wymagalne.

Zadłużenie pozwanej wobec powoda z tytułu powyższej umowy wynosiło na dzień zamknięcia rozprawy bezspornie 732,18zł wraz z ustawowymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 lutego 2016 r. do dnia zapłaty.

W tym miejscu wskazać należy, że strona powodowa naliczyła pozwanej i dochodziła w przedmiotowej sprawie także kwoty 123,00 zł z tytułu tzw. opłat za czynności upominawczo-windykacyjne- 49,00 zł za przygotowanie i wysłanie wezwania do zapłaty w dniu 25 listopada 2015 roku oraz 75,00 zł za przekazanie sprawy do postępowania windykacyjnego.

Wskazane opłaty za czynności upominawczo-windykacyjne zostały zastrzeżone w zawartej przez strony umowie (pkt. 13 umowy), jako obciążające pozwaną w razie uchybienia postanowieniom umowy, dotyczącym zasad i terminu spłaty pożyczki (kredytu).

Zgodnie z treścią przepisu art. 353¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, że ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy.

Takim przepisem ograniczającym swobodę umów jest między innymi przepis art. 385¹ § 1 k.c., który znajduje zastosowanie do wszystkich umów konsumenckich.

Zgodnie z jego treścią, postanowienia umowy zawartej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Przepis ten stanowi nadto, iż nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385¹ § 3 k.c.).

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują na to, że w odniesieniu do zastrzeżonych w umowie należności za czynności powoda w postaci monitów, wezwań do zapłaty, przekazania sprawy do postępowania windykacyjnego, tzw. opłat za czynności upominawczo-windykacyjne, należy przyjąć, że postanowienia umowne odnośnie dopuszczalności naliczenia takich opłat nie były z pozwaną jako konsumentem indywidualnie uzgadniane, a niewątpliwie kształtują jej obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Należy zatem uznać, że postanowienia te nie wiążą pozwanej, gdyż w tym zakresie spełnione są przesłanki z art. 385¹ § 1 k.c.

Przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Pozwana jako pożyczkobiorca nie miała rzeczywistego wpływu na treść postanowień umownych, które zostały jej narzucone przez pożyczkodawcę. (...) S.A. z siedzibą w W. posługiwała się wzorcem umowy, zaś kwestionowane postanowienia umowne o opłatach za czynności upominawczo-windykacyjne zostały przejęte z wzorca umowy zaproponowanej pozwanej jako konsumentowi przez kontrahenta. Postanowienie umowne zawarte w punkcie 13 ww. umowy kształtuje określony obowiązek konsumenta, w przypadku uchybienia postanowieniom dotyczącym zasad i terminu spłat, w sposób niezgodny z dobrymi obyczajami, gdyż zastrzega na wypadek uchybienia zasadom i terminowi spłat dodatkowe opłaty w stałej wygórowanej wysokości.

W tym miejscu podkreślić należy, że po przeprowadzeniu przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. wszczętego z urzędu, postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatura w K. wydał w dniu 20.12.2013 r. decyzję nr (...) w której w pkt. III na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania (...) S.A. z siedzibą w W., polegające na stosowaniu postanowień wzorca umownego, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, poprzez zawarcie we wzorcu umownym wykorzystywanym przy zawieraniu umów o kredyt konsumencki postanowień o treści: koszt przygotowania i wysyłki pierwszego monitu – 25,00 zł, koszt przygotowania i wysyłki wezwania do zapłaty 49,00 zł, koszt przygotowania i wysyłki ostatecznego wezwania do zapłaty 49,00 zł, oraz nakazał zaniechania jej stosowania.

W konsekwencji należy uznać, że zastrzeżenie dochodzenia od pozwanej zapłaty opłat za czynności upominawczo-windykacyjne (ostateczne wezwanie do zapłaty, przekazanie sprawy do postępowania windykacyjnego) jest niedozwolonym postanowieniem umownym, a jako takie – w świetle przepisu art. 385¹ § 1 k.c. – nie wiąże pozwanej.

Jedynie na marginesie wskazać w tym miejscu należy, że uwzględniając wysokość opłat, o których mowa, a także to, że już w samej umowie ustalono
je na stałym poziomie niezależnie od kosztów faktycznie poniesionych w związku
z ich podjęciem, obciążenie nimi pożyczkobiorcy można również rozważać w kategoriach kary umownej w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego za niewykonanie w terminie świadczenia pieniężnego. Wszelkie bowiem dodatkowe opłaty, jak opłaty za czynności windykacyjne muszą mieć uzasadnienie ekonomiczne i nie mogą być określone w sposób dowolny. Przede wszystkim powód, zgodnie z przepisem art. 6 k.c. musiałby wykazać, że te zostały w takiej wysokości poniesione.

W konsekwencji Sąd w omawianym zakresie - co do należności dochodzonych z tytułu opłat za czynności upominawczo-windykacyjne - oddalił powództwo (pkt. II wyroku).

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 732,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 lutego 2016 r. do dnia zapłaty o czym orzekł w pkt. I wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.

O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, na podstawie art. 100 k.p.c.

Jej zastosowanie jest uzasadnione faktem, że żądanie powoda zostało uwzględnione w części. Powód żądał zasądzenia na swoją rzecz kwoty 8563,18 zł, a zasądzono kwotę 732,18 zł (powód wygrał zatem proces w 85,5 %, przegrał w 14,5%).

Powód poniósł łącznie 407,00 zł tytułem kosztów procesu, które obejmowały: opłatę od pozwu w kwocie 30,00 zł, koszty zastępstwa procesowego wykonywanego przez radcę prawnego w kwocie 360,00 zł - § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 2015, poz. 1084 ze zm.), opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Pozwana nie poniosła kosztów procesu.

Powód wygrał spór w 85,5 %, a przegrał w 14,5%, winien więc ponieść z tytułu kosztów procesu 12% ogólnej sumy poniesionych przez obie strony kosztów (14,5 % z 407,00 zł), a pozwana przegrała spór w 85,5 %, stąd powinna ponieść z tytułu kosztów procesu 85 % z ogólnej sumy 407,00 zł, czyli 347,98 zł. Wobec faktycznego poniesienia przez strony wymienionych wyżej kwot (powód 407,00 zł, pozwana 0 zł), kwota 347,98 zł podlegała zasądzeniu od pozwanej na rzecz powoda.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji wyroku.

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE