UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2015 roku powód (...) spółka z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna z siedzibą w W., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko D. A. powództwo o zapłatę kwoty 1.043,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 17 kwietnia 2014 r. D. A. zawarła z (...) spółka z o.o. umowę pożyczki przy wykorzystaniu porozumiewania się na odległość. W związku z zaakceptowaniem warunków umowy pożyczki, pierwotny wierzyciel przelał tego samego dnia na rachunek pozwanej kwotę 800 zł. Zgodnie z umową pozwana mogła zostać obciążona kosztami wezwań przesłanych drogą pocztową w łącznej wysokości 135 zł. Ponadto powód wyjaśnił, że w dniu 6 marca 2015 r. (...) spółka z o.o., jako wspólnik powodowej spółki wniósł wkład w postaci pakietu wierzytelności. Natomiast w dniu 30 czerwca 2015 r. powód i pożyczkodawca zawarli umowę sprzedaży pakietu wierzytelności przysługujących (...) spółka z o.o. z tytułu prowizji i odsetek od prowizji związanych z umowami pożyczek.

(pozew k. 2-5)

W dniu 28 października 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty, w którym uwzględnił roszczenie powoda w całości.

(nakaz zapłaty k. 6).

Postanowieniem z dnia 29 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę tutejszemu Sądowi do rozpoznania z uwagi na to, że miejsce pobytu pozwanej nie było znane.

(postanowienie k. 8).

Do zamknięcia rozprawy stanowisko powoda nie uległo już zmianie. Pozwana zawiadomiona o terminie rozprawy, nie stawiła się, nie zajęła także stanowiska w sprawie.

(protokół rozprawy k. 60)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 kwietnia 2014 r. D. A. zawarła z (...) spółka z o.o. umowę pożyczki nr (...) przy wykorzystaniu porozumiewania się na odległość. Tego dnia pozwana dokonała przelewu kwoty 0.10 zł. na rzecz (...) spółka z o.o. w W., potwierdzając w ten sposób rejestrację i zgodę na umowę pożyczki, w następstwie czego otrzymała kwotę w wysokości 700 zł., a w dniu 22 kwietnia 2014 r. kwotę w wysokości 100 zł. Pozwana zobowiązała się do zwrotu pożyczki w terminie 30 dni, czyli do 17 maja 2014 r.

(potwierdzenia przelewów k. 17- 19, warunki umowy pożyczki k. 19, k. 22, umowa pożyczki odnawialnej k. 23- 25)

Pismami z dnia 17 czerwca 2014 r., 17 lipca 2014 r. oraz 16 sierpnia 2014 r., (...) spółka z o.o. w W. wzywał D. A. do zapłaty kwoty wynikającej z umowy pożyczki nr (...).

(wezwania k. 16, k. 20- 21)

W dniu 10 lutego 2015 r. (...) spółka z o.o. w W., (...) spółka z o.o. w W. oraz (...) spółka z o.o. spółka komandytowo- akcyjna z siedzibą w W. zawiązały spółkę jawną pod nazwą (...) spółka z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna z siedzibą w W.. (...) spółka z o.o., jako wspólnik powodowej spółki zobowiązał się wnieść wkład w postaci pakietu wierzytelności, w tym wierzytelności przysługującej wobec pozwanej.

(umowa spółki jawnej k. 33- 35, wykaz wierzytelności k. 32)

W dniu 30 czerwca 2015 r. (...) spółka z o.o. w W. zawarł z (...) spółka z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna z siedzibą w W., umowę sprzedaży wierzytelności wynikających z zawartych przez pierwszy podmiot umów pożyczek.

(umowa sprzedaży k. 36- 37)

Pomimo wezwania do zapłaty, pozwana do dnia wyrokowania nie zapłaciła powodowi dochodzonej przedmiotowym powództwem kwoty. (okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron procesu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w przeważającej części.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że wyrok wobec D. A. jest wyrokiem zaocznym, gdyż pozwana nie stawiła się na rozprawie oraz nie zajęła stanowiska w sprawie. Zatem zaszły przesłanki z art. 339 § 1 k.p.c. i art. 340 k.p.c. Wobec tego Sąd przyjął za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie i w pismach procesowych doręczonych pozwanej przed rozprawą, uznając, że nie budzą one uzasadnionych wątpliwości i nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Poza sporem pozostawało, że pierwotny wierzyciel - (...) spółka z o.o. w W. i D. A. zawarli umowę pożyczki w łącznej kwocie 800 zł. Zgodnie z art. 720 § 1 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej wielkości.

Powód udokumentował swoje roszczenie w stosunku do pozwanej załączając do pozwu formularz umowy pożyczki odnawialnej, warunki umowy pożyczki oraz dowody dokonania przelewów. Ustalając wysokość przysługującej powodowi kwoty Sąd oparł się na twierdzeniach przytoczonych w pozwie, w którym wskazano, że na dochodzoną pozwem kwotę 1.043,20 zł. składa się kwota udzielonej pożyczki- 800 zł., odsetki umowne w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku za okres od dnia 18 maja 2014 r. do 27 sierpnia 2015 r.- 108,20 zł. oraz opłaty windykacyjne- 135 zł.

Wątpliwości Sądu wzbudziła zasadność roszczenia powoda w zakresie kwoty 135 zł. tytułem opłat windykacyjnych. Zgodnie z treścią przepisu art. 353¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, że ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy. Takim przepisem ograniczającym swobodę umów jest między innymi przepis art. 385¹ § 1 k.c., który znajduje zastosowanie do wszystkich umów konsumenckich. Zgodnie z jego treścią, postanowienia umowy zawartej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Przepis ten stanowi nadto, iż nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385¹ § 3 k.c.).

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują na to, że w odniesieniu do zastrzeżonych w umowie należności za czynności pożyczkodawcy w postaci opłaty windykacyjnej nie były z pozwaną jako konsumentem indywidualnie uzgadniane, a niewątpliwie kształtują jego obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Należy zatem uznać, że postanowienia te nie wiążą pozwaną, gdyż w tym zakresie spełnione są przesłanki z art. 385¹ § 1 k.c. Umowa pożyczki została zawarta pomiędzy przedsiębiorcą, a konsumentem – D. A.. Pozwana jako pożyczkobiorca nie miała rzeczywistego wpływu na treść tych postanowień umownych, które zostały jej narzucone w omawianym zakresie przez pożyczkodawcę. Powód posługiwał się wzorcem umowy w omawianym zakresie, zaś kwestionowane postanowienia umowne o kosztach obciążających pożyczkobiorcę w przypadku niewykonania zobowiązania zostały przejęte z wzorca umowy zaproponowanej pozwanej jako konsumentowi przez kontrahenta. Omawiane postanowienia umowy pożyczki kształtują określony obowiązek konsumenta, w przypadku uchybienia terminowi zwrotu pożyczki, w sposób niezgodny z dobrymi obyczajami, gdyż zastrzegają na ten wypadek dodatkowe opłaty w wygórowanej wysokości, które w dodatku zostały z góry ściśle i dokładnie określone. Wskazać przy tym należy, iż opłata windykacyjna, uwzględniając wysokość kosztów tego rodzaju usług stosowanych przez firmy je świadczące, jest znacznie zawyżona.

W tym miejscu podkreślić również należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zapadłym w sprawie o sygn. akt XVII AmC 624/09, za niedozwolone i zakazane do wykorzystywania w obrocie z konsumentami zostały uznane postanowienia wzorców umownych nakładających na kredytobiorcę obowiązki w postaci konieczności poniesienia kosztów związanych z monitorowaniem kredytobiorcy, w przypadku niewykonania zobowiązań wynikających z umowy – a dotyczyło to kosztów telefonicznych upomnień, korespondencji kierowanej do kredytobiorcy związanej z nieterminową spłatą kredytu w postaci zawiadomień, upomnień itp., wyjazdu interwencyjnego do kredytobiorcy. Analogicznie orzekł Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z dnia 9 października 2006 roku w sprawie o sygn. akt XVII Amc 101/05.

Powyższe rozważania dają podstawę do wniosku, że zastrzeżenie dochodzenia od pozwanej zapłaty opłaty windykacyjnej w tym przypadku w kwocie 135 zł jest niedozwolonym postanowieniem umownym, a jako takie – w świetle przepisu art. 385¹ § 1 k.c. – nie wiąże pozwanej.

Dodatkowo wskazać należy, że uwzględniając wysokość opłat, o których mowa, a także to, że już w samej umowie ustalono je na stałym poziomie niezależnie od kosztów faktycznie poniesionych w związku z ich podjęciem, obciążenie nimi pożyczkobiorcy można również rozważać w kategoriach kary umownej w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego za niewykonanie w terminie świadczenia pieniężnego. Wszelkie bowiem dodatkowe opłaty, jak opłaty za czynności windykacyjne muszą mieć uzasadnienie ekonomiczne i nie mogą być określone w sposób dowolny. Przede wszystkim powód, zgodnie z przepisem art. 6 k.c. musiałby wykazać, że te zostały w takiej wysokości poniesione. W konsekwencji Sąd w omawianym zakresie - co do należności dochodzonych z tytułu opłaty windykacyjnej w łącznej wysokości 135 zł - oddalił powództwo.

Biorąc pod uwagę kwoty wskazane w pozwie, a mianowicie 800 zł. tytułem udzielonej pożyczki oraz 108,20 zł. tytułem odsetek umownych, należało zasądzić na rzecz powoda kwotę 908,20 zł.

Podkreślić należy, że strona powodowa miała prawo, oprócz żądania należności głównej, żądać odsetek za czas opóźnienia, jako że zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, przy czym dłużnik jest w opóźnieniu jeżeli nie spełnia świadczenia w określonym terminie. Zgodnie z twierdzeniem powoda zawartym w uzasadnieniu pozwu, pożyczka powinna zostać zwrócona do dnia 17 maja 2014 r. Zatem wierzytelność stała się wymagalna od następnego dnia. Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 908,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, czyli od dnia 6 października 2015 roku do dnia zapłaty, w tym kwotę 108,20 zł. tytułem skapitalizowanych odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku za okres od dnia 18 maja 2014 r. do 27 sierpnia 2015 r.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., rozdzielając je proporcjonalnie między strony, stosownie do wyniku postępowania. Powód dochodził kwoty 1.043,20 zł, zasądzona na jego rzecz została kwota 908,20 zł, wygrał zatem w 87 %. Na koszty poniesione przez powoda złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 30 zł, 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 180 zł kosztów zastępstwa procesowego (ustalone w oparciu o § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz. U. Nr 163, poz.1349 ze zm.). Mając powyższe na względzie, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 197,49 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE