UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pod koniec stycznia 2013 r. A. B. (1) pracująca w charakterze pośrednika kredytowego przesłała droga mailową do K. C., która w tamtym czasie była pracownicą (...) J. N., dokumenty kredytowe Z. M.. (...) J. N. zajmowało się pośrednictwem kredytowym i współpracowało zarówno z A. B. (1) jak i z (...) SA w Warszawie, która była jednostką udzielającą kredytów i pożyczek. Z (...) dokumenty Z. M. zostały przesłane do (...).

Wśród tych dokumentów znajdowało się zaświadczenie o dochodach, z którego wynikało, że Z. M. jest zatrudniony w Przedsiębiorstwie Usługowo Handlowym (...) i z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w wysokości 2545 zł brutto miesięcznie.

W celu weryfikacji danych zawartych w zaświadczeniu pracownik (...) M. K. (1) zadzwonił pod uzyskany od K. C. nr telefonu komórkowego, który miał być numerem pracodawcy Z. M.. Osoba, która odebrała telefon przedstawiła się jako M. P. (2). Poinformowała M. K. (1), że Z. M. jest pracownikiem przedsiębiorstwa (...) i że na jego prośbę wystawiono wskazane zaświadczenie o zarobkach.

Dowód: zaświadczenie o dochodach, k. 8;

zeznania K. C., k. 48, 164, 351;

zeznania M. K. (1), k. 44, 162, 237 i 362.

W związku z pozytywną weryfikacją danych zawartych w dokumentacji kredytowej, w dniu 31 stycznia 2013 r. Z. M. udał się z nieustalonym mężczyzną na ul. (...) w Krakowie, gdzie mieściła się siedziba (...).

Na miejscu Z. M. podpisał umowę pożyczki gotówkowej nr (...) na kwotę 23 446,86 zł. oraz nr (...) na kwotę 4230,03 zł na pokrycie kosztów pożyczki głównej. Zgodnie z dyspozycją uruchomienia pożyczki, uzyskana na jej podstawie kwota 20 000,00 zł miała zostać przelana na rachunek nr (...) prowadzony w (...) Banku (...). W dniu 1 lutego 2013 r. na wskazanym rachunku zaksięgowano wpłatę kwoty 20 000,00 zł tytułem umowy pożyczki nr (...).

Dowód: częściowo wyjaśnienia Z. M., k. 173, 272

umowy pożyczki wraz z dokumentacją, k. 96-102;

dyspozycja uruchomienia pożyczki, k. 91;

zeznania Z. S., k. 4-5, 424.

Rachunek nr (...) został otworzony przez M. S. (1) w skutek umowy zawartej z (...) Bankiem (...) w dniu 24 stycznia 2013 r. W dniu 1 lutego, kiedy na rachunku zaksięgowano wpływ kwoty 20 000,00 zł uzyskanej z tytułu pożyczki zaciągniętej przez Z. M., środki te w całości wypłacił M. S. (1). Wypłacając pieniądze M. S. (1) wylegitymował się dowodem osobistym nr (...) i podpisał polecenie wypłaty.

Dowód: umowa rachunku bankowego, k. 185-190;

bankowy dowód wypłaty, k. 210;

opinia biegłego z zakresu grafologii, k. 226-235.

Po około tygodniu od zawarcia przez Z. M. umowy pożyczki, do M. K. (1) zadzwoniła K. C. z pytaniem o ewentualną możliwość udzielenia klientowi kolejnej pożyczki. Po przeprowadzonej weryfikacji bank odmówił jednak zawarcia kolejnej umowy.

Dowód: zeznania M. K. (1), k. 44, 162, 237 i 362.

Z. M. nie był zatrudniony w P.H.U. (...). Zaświadczenie o dochodach, jakim posługiwał się w celu uzyskania pożyczki i na którym widniało imię i nazwisko M. P. (1), nie zostało podpisane przez M. P. (1).

Dowód: częściowo zeznania M. P. (1), k. 156

opinia biegłego z zakresu grafologii, k. 226-235;

pismo ZUS, k. 70, 139.

W dniu 29 września 2008 r. M. S. (1) złożył wniosek o wydanie dowodu osobistego wskazując, że poprzedni utracił. W związku z powyższym wydano mu dokument tożsamości o serii i numerze (...). Następnie w dniu 30 października 2012 r. zgłosił zagubienie tego dokumentu. Z kolejnym wnioskiem o wydanie dowodu osobistego M. S. (1) wystąpił w dniu 12 września 2013 r.

Dowód: wniosek o wydanie dowodu osobistego, k. 241, 243;

pismo z Urzędu Miejskiego w Cieszynie, k. 276.

M. S. (1) jest uzależniony od alkoholu, jednakże nie miało to wpływu na jego zdolność rozpoznania znaczenia swoich czynów i pokierowania własnym postępowaniem.

Dowód: opinia biegłych z zakresu psychiatrii, k. 301-303.

Z. M. ma 60 lat. Ma wykształcenie podstawowe i nie posiada wyuczonego zawodu. Jest rozwiedziony. Ma dwoje dzieci w wieku 33 i 26 lat. Nie ma nikogo na utrzymaniu. Sam utrzymuje się zaś z prac dorywczych i z tego tytułu uzyskuje dochód miesięczny w wysokości ok. 1500,00 zł. Jest właścicielem działki budowlanej o powierzchni 25 arów. W przeszłości nie był leczony neurologicznie, psychiatrycznie ani odwykowo.

Dowód: dane osobowe, k. 272.

Z. M. był w przeszłości wielokrotnie karany sądownie. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Cieszynie z dnia 20 sierpnia 1998 r., sygn. akt II K 944/98, za przestępstwo z art. 208 d. k.k. wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności. Następnie wyrokiem tegoż Sądu z dnia 1 czerwca 2000 r., sygn. akt II K 121/00, za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k.w zw. z art. 64 § 1 k.k. wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat, której wykonanie następnie zarządzono postanowieniem z dnia 13 grudnia 2004 r. Wyrokiem Sadu Rejonowego w Cieszynie z dnia 30 listopada 2004 r., sygn. akt VI K 1170/04, za przestępstwo z art. 283 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. Z. M. wymierzono karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby. Następnie postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2006 r. zarządzono jej wykonanie. Wyrokiem Sadu Rejonowego w Cieszynie z dnia 21 grudnia 2005 r., sygn. akt: II K 41/05, za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. wymierzono mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności. Wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Cieszynie z dnia 18 maja 2012 r., sygn. akt: II K 447/12, za przestępstwo z art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. wymierzono mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności.

Dowód: dane o karalności, k. 280-281;

wyroki karne, k. 284-292.

M. S. (1) ma 49 lat. Ma wykształcenie podstawowe, a jego wyuczony zawód to kafelkarz. Jest kawalerem i nie posiada dzieci ani żadnych innych osób na utrzymaniu. Nie pracuje i utrzymuje się z zasiłku z MOPSu w wysokości 270 zł. miesięcznie. W przeszłości leczył się psychiatrycznie i odwykowo.

Dowód: dane osobowe, k. 268.

M. S. (1) nie był w przeszłości karany sądownie.

Dowód: dane o karalności, k. 279.

Słuchany na etapie postępowania przygotowawczego Z. M. przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu i wyjaśnił, że w zimie 2013 r. opuścił Zakład Karny w Zabrzu. W dniu, w którym wyszedł z więzienia podjechał pod niego czarnym samochodem nieznany mu mężczyzna i zapytał, czy chce zarobić 8 000,00 zł. Kiedy Z. M. się zgodził nieznany mu mężczyzna powiedział, żeby zaciągnął pożyczkę. Z wyjaśnień Z. M. wynikało, że mężczyzna ten był w pewien sposób powiązany ze stacją benzynową w Bielsku, gdzie oskarżony miał podjąć pracę. Oskarżony wyjaśnił następnie, że wraz z nieznanym mu mężczyzną z Zabrza pojechał do Krakowa, gdzie obaj udali się do jakiegoś banku. Na początku mężczyzna podszedł do okienka, a później powiedział oskarżonemu, że ma podpisać umowę, po czym wyszedł na zewnątrz. Oskarżony podpisał stosowne dokumenty. Następnie mężczyzna odwiózł Z. M. na dworzec autobusowy w Bielsku. Oskarżony wyjaśnił, że spotkany przez niego mężczyzna miał po niego przyjechać kolejnego dnia, aby pojechać do Krakowa, jednak nie już więcej się nie pojawił. Oskarżony wyjaśnił, że od tamtej pory nie widział już mężczyzny, z którym pojechał tamtego dnia do Krakowa. Wskazał nadto, że był to młody człowiek w wieku ok. 30-40 lat, przy kości, ubrany elegancko. Oskarżony podał też, że miał otrzymać od niego 8 000,00 zł, a na stacji benzynowej miał zarabiać 1 200,00 zł. Wyjaśnił, że nie zna M. S. (1) ani M. P. (1).

Przesłuchiwany na etapie postępowania przygotowawczego oskarżony M. S. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień. Odpowiadając na pytania podał, że nie zna Z. M., M. P. (1) ani firmy (...). Podał, że w Krakowie był tylko z wycieczką w podstawówce, a zagubienie dowodu osobistego zgłosił na Komisariacie w C.. Oskarżony na okazywanych mu w trakcie przesłuchania dokumentach rozpoznał swoje podpisy. Wyjaśnił też, że nie pamięta po co zakładał konto bankowe, przy czym nie pamiętał, aby otrzymał kartę bankomatową. Podał, że z bankomatu korzystał, kiedy miał konto w Banku (...). Oskarżony nie wykluczył, że mógł podpisać dal kogoś jakieś dokumenty albo udzielić upoważnienia do swojego konta bądź przekazać kartę do bankomatu wraz numerem (...). Wskazał, że nic nie pamięta, bo jest uzależniony od alkoholu i w okresie, w którym dokonano czynu, dużo pił. Wskazał, że od 12 marca 2015 r. leczył się w szpitalu psychiatrycznym w Gorzycach, gdzie przebywał do 5 maja 2015. Wyjaśnił nadto, że nie brał udziału w żadnym takim zdarzeniu, na jakie wskazuje postawiony mu zarzut. Nie wykluczył przy tym możliwości, że ktoś go mógł wykorzystać, gdyż upijał się do nieprzytomności, a na drugi dzień nic nie pamiętał.

Z uwagi na niestawiennictwo oskarżonych na rozprawie głównej ich wyjaśnienia złożone w postępowaniu przygotowawczym zostały odczytane na podstawie art. 377 § 3 k.p.k.

Wyjaśnienia oskarżonego Z. M. są wiarygodne jedynie w zakresie, w jakim potwierdził on, że udał się do Krakowa w celu zawarcia umowy pożyczki. W pozostałym zakresie wyjaśnienia te nie zasługują na wiarę. Nie jest prawdą, że oskarżony Z. M. tego samego dnia, kiedy wyszedł z Zakładu Karnego w Zabrzu spotkał nieznanego mężczyznę i udał się z nim do Krakowa gdzie zaciągnął pożyczkę. Po pierwsze, jak ustalono w trakcie przesłuchania oskarżonego, opuścił on Zakład Karny w Zabrzu w dniu 18 stycznia 2013 r., a pożyczkę zaciągnął niespełna dwa tygodnie później, bo w dniu 31 stycznia. Po drugie, jak wynika z materiału dowodowego, dokumentacja na podstawie której Z. M. miała zostać udzielona pożyczka, była przedmiotem weryfikacji w dniach poprzedzających samo zawarcie umowy, co nieracjonalnym czyni przyjęcie, że oskarżony M. tego samego dnia, kiedy wyszedł z Zakładu Karnego w Zabrzu spotkał nieznaną mu osobę i za jej namową załatwił wszystkie formalności związane z zaciągnięciem pożyczki. Mimo iż sytuacja, w której możliwe jest przypadkowe spotkanie człowieka, pod wpływem którego podejmuje się decyzję o popełnieniu wspólnie z nim czynu przestępnego nie jest wykluczona, to jednak ujawnione okoliczności sprawy wskazują, że w rozpatrywanym przypadku, nie miała ona miejsca. Nie ulega też wątpliwości, że wyjaśnienia oskarżonego M. są nieprecyzyjne. Oskarżony wskazując, że mężczyzna, który namówił go do popełnienia przestępstwa był sam, wyrażał się w liczbie mnogiej o ludziach, na rzecz których miał zaciągnąć pożyczkę i których powiązał ze stacją benzynową w Bielsku, gdzie rzekomo obiecano mu pracę i gdzie każdego dnia miał go dowozić spotkany w dniu opuszczenia zakładu karnego mężczyzna. Taka niespójność wyjaśnień pozwala twierdzić, że oskarżony M. już wcześniej zawarł porozumienie z innymi osobami, które pomogły mu w zgromadzeniu niezbędnych dla uzyskania pożyczki dokumentów.

Kolejna okoliczność, która każe ocenić wyjaśnienia oskarżonego M. jako nieszczere jest taka, że wskazał on, iż dowód osobisty okazał tylko raz, podczas zawierania umowy. Tymczasem, jak wynika z zeznań M. K. (1), ksero dowodu oskarżonego znajdowało się w weryfikowanych dokumentach, co oznacza, że dokument musiał zostać udostępniony na wcześniejszym etapie podjętych starań o uzyskanie pożyczki. Niewiarygodne w całości są wyjaśnienia oskarżonego M. S. (1), który konsekwentnie zaprzeczał, aby znał Z. M. czy kojarzył firmę (...). Tymczasem jak wynika z materiału dowodowego oskarżony S. w dniu 24 stycznia 2013 r. zawarł umowę rachunku bankowego na mocy której otwarte zostało konto, na które w dniu 1 lutego wpłynęła kwota uzyskana z tytułu zaciągniętej przez Z. M. pożyczki. Z powyższego wynika, że oskarżony S. musiał przekazać numer konta Z. M.. Ponadto już następnego dnia po tym, kiedy pożyczka została udzielona, oskarżony S. podjął przelane na jego rachunek środki, co bezsprzecznie wskazuje, że wiedział dokładnie o ich wpływie. Należy wykluczyć w tym przypadku jakikolwiek zbieg okoliczności. Sytuacja materialna oskarżonego S. pozwala twierdzić, że nagły wpływ gotówki w kwocie 20 000 zł nie mógłby pozostać przez niego niezauważony bądź zignorowany. Co więcej konto, na które wpłynęła ta kwota nie było wcześniej przez niego używane, a założono je na tydzień przed zawarciem umowy pożyczki przez oskarżonego M.. Materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości co do tego, że to M. S. (1) dokonał wypłaty 20 000,00 zł. Wskazuje na to bezsprzecznie złożony przez niego podpis na poleceniu wypłaty oraz fakt, że podejmując kwotę z konta bankowego musiał wylegitymować się dowodem osobistym. Z powyższych względów jako całkowicie niewiarygodne należy ocenić wyjaśnienia oskarżonego, jakoby inna osoba mogła posłużyć się jego dokumentami. Z materiału dowodowego wynika bowiem, że w okresie, kiedy dokonano czynu stanowiącego przedmiot niniejszego postępowania, oskarżony S. posługiwał się dowodem osobistym nr (...), co do którego zgłosił zagubienie na kilka miesięcy wcześniej. Nie zasługują także na wiarę twierdzenia oskarżonego S., jakoby mógł upoważnić osobę trzecią do korzystania z jego konta w (...) Banku (...). Konto to zostało założone przez oskarżonego, jak to już zostało wskazane, na tydzień przed zaciągnięciem pożyczki przez Z. M., a z dokumentacji bakowej nie wynika, aby jakakolwiek osoba trzecia została do niego upoważniona. Z uwagi na wysoki stopień sformalizowania umów zawieranych z bankami trzeba wykluczyć możliwość skutecznego upoważnienia osoby trzeciej do korzystania z konta bankowego bez jednoczesnego podpisania stosownych dokumentów, których w dokumentacji bankowej oskarżonego S. brakuje.

Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania A. B. (2), mimo iż z uwagi na niepamięć świadka co do okoliczności pozyskania klienta w osobie oskarżonego Z. M., nie stanowiły one źródła informacji istotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Należy jedynie wskazać, że niepamięć świadka nie dyskwalifikuje wiarygodności złożonych zeznań i jest w pełni zrozumiała, skoro A. B. (1) pracowała jako pośrednik kredytowy z wieloma podmiotami, w związku z czym miała do czynienia z dużą ilością klientów i naturalnym jest, że nie mogła zapamiętać wszystkich.

Podobne uwagi należy odnieść do zeznań świadka K. C.. W zakresie, w jakim zeznania te stanowiły źródło informacji istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, znajdują one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Jednocześnie brak podania szczegółów i niepamięć świadka co do osoby Z. M., z uwagi na charakter pracy, jaką wykonywała wówczas K. C., który polegał na kontakcie z wieloma klientami, są w pełni zrozumiałe.

Wiarygodne są zeznania M. K. (1), który dokonując bezpośrednio weryfikacji dokumentów kredytowych Z. M., dokładnie przedstawił procedurę udzielenia mu kredytu, potwierdzając okoliczności wynikające z pozostałego materiału dowodowego. Brak jednocześnie jakichkolwiek okoliczności, które pozwoliłby na podważenie wiarygodności tego świadka. Jego zeznania znajdują potwierdzenie nie tylko w zgromadzonych dokumentach, ale również w zeznaniach świadka K. C. i A. B. (1), a także w wyjaśnieniach Z. M. w części, w jakiej wyjaśnienia te zostały uznane za wiarygodne.

Zasługują również na wiarę zeznania Z. S., który w rzeczowy sposób przedstawił okoliczności udzielenia Z. M. kredytu. Podana przez niego wersja jest w pełni spójna i zborna z pozostałym materiałem dowodowym, jaki zgromadzono w sprawie.

Sąd pominął w podstawie poczynionych ustaleń faktycznych zeznania świadka J. N., gdyż nie miał on wiedzy na temat okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, potwierdzając jedynie, że K. C. była jego pracownicą oraz to, że współpracował z A. B. (1), co jednak wynika bezsprzecznie z zeznań ich samych.

Poza przyznaniem, że Z. M. nigdy nie był zatrudniony w przedsiębiorstwie (...), nie posłużyły za podstawę ustaleń faktycznych również zeznania M. P. (1), który wskazał, że nie zna oskarżonych i zaprzeczył, jakoby kiedykolwiek wystawił dla oskarżonego M. zaświadczenie o zarobkach. Wersja ta znajduje potwierdzenie w opinii biegłego z zakresu grafologii, który wykluczył, aby M. P. (1) podpisał zaświadczenie, na podstawie którego Z. M. uzyskał pożyczkę.

Ustalając stan faktyczny Sąd jako wiarygodną ocenił opinię biegłego z zakresu grafologii. Powyższą ocenę uzasadnia okoliczność, że biegły jest specjalistą w swojej dziedzinie i posiada wiadomości specjalne pozwalające na rzeczowe zbadanie przedstawionych mu dokumentów jak również materiału porównawczego pobranego od oskarżonych i M. P. (2). Opinia została sporządzona zgodnie z zasadami metodologii, jej treść wskazuje na proces myślowy przeprowadzony przez biegłego oraz metody badania pisma, którymi się posłużył, co czyni jej wnioski poparte logicznym wywodem. Co więcej wnioski te są kategoryczne i nie pozostawiają wątpliwości co do ich prawidłowości.

Opinia sądowo-psychiatryczna dotycząca oskarżonego M. S. (1) nie nasuwa żadnych zastrzeżeń. Biegli opisali szczegółowo przebieg przeprowadzonych badań, wskazali na jakiej podstawie wysnuli określone wnioski, które są logiczne i spójne.
Z przeprowadzonych badań wynika jednoznacznie, iż biegli posiadają kwalifikacje do wydawania przedmiotowych opinii, stanowiących istotny materiał w sprawie i dający podstawę do poczynienia na jego podstawie prawdziwych ustaleń faktycznych.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd posłużył się również zawnioskowanymi w akcie oskarżenia dokumentami, wśród których znalazły się oryginały umowy pożyczki gotówkowej nr (...) i nr (...), dyspozycja uruchomienia pożyczki (k. 96-102), oryginał zaświadczenia o zatrudnieniu i wysokości zarobków z dnia 22 stycznia 2013 r. (k. 116), oryginał umowy rachunku w (...) Banku (...) SA i powiązane z nią dokumenty (k.185-190), oryginał bankowego dowodu wypłaty z dnia 1 lutego 2013 r. (k. 215), informacja ZUS dot. Z. M. (k.70 i 139), dokumentacja (...) SA (k. 117-137), pisma z (...) Banku (...) (k.179, 209, 279),kserokopie wniosków o wydanie dowodu osobistego składane przez M. S. (1) wraz z informacją z Urzędu Miejskiego w C. (k.241-256, 276- 277), dane o karalności Z. M. wraz z wyrokami zapadłymi w jego sprawie i postanowieniami o zarządzeniu wykonania warunkowo zawieszonych kar (k.281, 284-285, 286-287, 288, 289-290, 291-292, 293), dane o karalności M. S. (1) (k. 279). Dokumenty te stanowiły źródło istotnych informacji dla rozstrzygnięcia sprawy, w związku z czym zasadne było powołanie się na nie w ustaleniach faktycznych.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego i przedstawionej powyżej oceny jego wyników, nie budzi wątpliwości, że M. S. (1) i Z. M. w dniu 31 stycznia 2013 r. w Krakowie, działając wspólnie i w porozumieniu z trzecią nieustalona osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadzili (...) S.A. w Warszawie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 24 230,03 zł, wprowadzając reprezentującego (...) SA pracownika oddziału w błąd co do zamiaru i możliwości spłaty umów pożyczki gotówkowej nr (...) i nr (...) i przedkładając w celu użycia za autentyczne podrobione przez nieustaloną osobę i poświadczające nieprawdę zaświadczenie dotyczące zatrudnienia Z. M. w P.H.U. (...) M. P. (1) z siedzibą w Bielsku Białej, na którym został podrobiony przez nieustaloną osobę podpis M. P. (1).

Tym samym oskarżeni swoim czynem wyczerpali ustawowe znamiona występku określonego w art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Do ustawowych znamion przestępstwa oszustwa stypizowanego w art. 286 § 1 k.k. należy działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wprowadzenie innej osoby w błąd lub wyzyskanie jej błędu lub niezdolności do nienależytego pojmowania przedsiębranego działania i w efekcie doprowadzenie jej do niekorzystnego rozporządzenia własnym albo cudzym mieniem.

Nie wymaga pogłębionej analizy, że w rozpatrywanej sprawie oskarżeni wprowadzili pracownika (...) SA w błąd polegający na posłużeniu się podrobionym zaświadczeniem o zarobkach uzyskiwanych przez Z. M., przez co wywołali u tegoż pracownika przekonanie, że oskarżony posiada dochody, które pozwolą mu na spłatę zadłużenia, a zatem spełnia warunki przyznania pożyczki. Co więcej przekonanie to, mimo iż niesłuszne, było w okolicznościach sprawy o tyle uzasadnione, że sprawcy przewidzieli możliwość weryfikacji tych danych i przedstawiając określony numer telefonu jako numer pracodawcy Z. M., w bezpośredniej rozmowie z M. K. (2) potwierdzili fałszywe dane zawarte w zaświadczeniu. Tymczasem Z. M. nie uzyskiwał żadnych stałych dochodów i nie był nigdy zatrudniony w przedsiębiorstwie (...), tak jak na to wskazywał przedłożony dokument. Nie ulega zatem wątpliwości, że wywołując u pracownika (...) SA przekonanie o okolicznościach, które w rzeczywistości nie występowały, sprawcy wprowadzili go w błąd.

Nie może także budzić wątpliwości, że doszło do realizacji znamienia niekorzystnego rozporządzenia cudzym mieniem. Jak bowiem wynika z materiału dowodowego, w wyniku zawarcia umowy pożyczki podmiot, który jej udzielił przekazał oskarżonemu M. S. (1) kwotę 20 000,00 zł w ten sposób dokonując rozporządzenia nią. Jednocześnie rozporządzenie to było niekorzystne, gdyż pieniądze przekazano osobie, która nie dość że nie była stroną umowy pożyczki i co do której nie nastąpiła kontrola jej sytuacji majątkowej, to także za sprawą umowy zawartej przez Z. M., który od samego początku nie miał nie tylko zamiaru, ale również realnych możliwości jej spłaty. Przedstawionej oceny prawnej nie zmienia fakt, że po przeprowadzonej kontroli u Z. M. została spłacona jedna rata pożyczki, skoro regulacja zaciągniętego zadłużenia polegała jedynie na tym jednorazowym świadczeniu.

Oskarżeni swoim zachowaniem wyczerpali także znamiona strony podmiotowej przestępstwa oszustwa, gdyż działali z zamiarem bezpośrednim uzyskania korzyści majątkowej w postaci świadczenia pieniężnego. Oskarżony M. już podejmując decyzję o zaciągnięciu kredytu miał świadomość, że posługuje się sfałszowanym zaświadczeniem o zarobkach i takiego czynu zabronionego chciał dokonać. Tą samą uwagę należy odnieść do oskarżonego M. S. (1), który mimo iż nie realizował bezpośrednio znamion wykonawczych przestępstwa oszustwa, to działał z zamiarem bezpośrednim, o czym świadczy fakt, że już dzień po udzieleniu Z. M. pożyczki, wybrał z banku przelane pieniądze.

Z uwagi na fakt, że oskarżeni działali na szkodę jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu kredytów i działali w celu uzyskania pożyczki, dla oddania pełnej zawartości karnej ich czynu konieczne było ujęcie w przyjętej kwalifikacji występku z art. 297 § 1 k.k. typizującego oszustwo kredytowe. Powołany przepis stanowi uszczegółowienie przestępstwa oszustwa w zakresie podmiotów, na szkodę których może zostać popełnione jak również w zakresie celu działania. Z uwagi jednak, że do jego znamion ustawowych nie należy wywołanie skutku w postaci doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, zasadnym było, stosownie do treści przepisu art. 11 § 2 k.k., ujęcie w kwalifikacji zarówno art. 286 § 1 k.k. jak i art. 297 § 1 k.k.

Dodatkowo ze względu na to, że oskarżeni posłużyli się podrobionym zaświadczeniem o zarobkach, należało przypisać im również występek z art. 270 § 1 k.k. Do jego ustawowych znamion należy m.in. używanie jako autentycznego podrobionego dokumentu. Nie może budzić wątpliwości, że oskarżeni znamiona te wyczerpali, zarówno w ich przedmiotowym jak i podmiotowym zakresie. Postępowanie dowodowe prowadzi do wniosku, że na zaświadczeniu o zarobkach znajdował się podpis o treści (...), który jednak nie został przez niego nakreślony. Dodatkowo zaświadczenie wskazywało na okoliczności nie mające w rzeczywistości miejsca. Takie jego cech pozwalają jednoznacznie stwierdzić, że zostało ono podrobione. Z kolei omawianym dokumentem Z. M. posłużył się jako autentycznym, przedkładając go w celu uzyskania pożyczki. Obaj oskarżeni mieli pełną świadomość tego, że takie zachowanie realizuje znamiona przestępstwa. Wiedzieli przecież o tym, że Z. M. nie jest zatrudniony zgodnie z treścią zaświadczenia i nie budzi wątpliwości, iż mimo że sami nie podrobili podpisu M. P. (1), to musieli wiedzieć, że podpis ten nie jest autentyczny. Z uwagi na powyższe przyjąć należy, ze działali umyślnie.

Z powyższego wynika, ze oskarżeni swoim czynem wyczerpali ustawowe znamiona trzech występków, przez co należało, stosownie do treści art. 11 § 2 k.k., przyjąć w sprawie kumulatywną kwalifikację i przypisać im przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 k 2 k.k.

Przypisanego im czynu oskarżeni dokonali działając wspólnie i w porozumieniu.

Dla przyjęcia, że sprawcy działają wspólnie i w porozumieniu nie jest konieczne, aby każdy z nich wypełnił wszystkie znamiona danego typu rodzajowego przestępstwa, a nawet nie jest konieczne, aby drugi współsprawca realizował bezpośrednio choćby część tych znamion. Istotą współsprawstwa jest to, iż opiera się ono na porozumieniu co do wspólnego wykonania czynu zabronionego przez co najmniej dwie osoby, z których każda odgrywa istotną rolę w procesie realizacji ustawowych znamion czynu zabronionego. Charakteryzujące stronę podmiotową współsprawstwa porozumienie stanowi konstytutywny jego element, wyznaczający subiektywne granice odpowiedzialności karnej. Decydujący dla odpowiedzialności jest zakres porozumienia, które obejmuje całość akcji przestępnej i spaja poszczególnych współdziałających w jedność.

O zawartym porozumieniu w przedmiotowej sprawie świadczy podział ról, jakiego dokonali oskarżeni oraz trzecia nieustalona osoba, a który sprowadzał się do tego, że M. skorupa na tydzień przez planowaną akcją przestępczą założył konto posługując się dowodem osobistym, co do którego zgłosił wcześniej jego zagubienie. W ocenie Sądu takie działanie, miało popierać linię obrony w ewentualnym postępowaniu, co potwierdzają złożone przez oskarżonego wyjaśnienia, z których wynika, że M. S. (1) sugerował, że skoro zgubił dowód, to osoba trzecia mogła się nim posłużyć. Nie może budzić wątpliwości przyjęte współsprawstwo oskarżonych również z tego powodu, że Z. M. zawierając umowę pożyczki, podał numer konta założonego przez M. S. (1), a zatem musiał je wcześniej znać. Całości powyższego wnioskowania dopełnia okoliczność, że już kolejnego dnia M. S. (1) wypłacił przelane pieniądze z tytułu pożyczki ze swojego konta, a zatem musiał wiedzieć o zawarciu umowy. W świetle przedstawionych argumentów nie może więc zostać uznane za wiarygodne to, co wynika z wyjaśnień obu oskarżonych, którzy twierdzili, że się nie znają. Jest to jedynie przyjęta przez nich linia obrony, która jednak w realiach rozpatrywanej sprawy nie może się ostać.

Za przypisany oskarżonym czyn, Sąd na podstawie art. 286 § 1 w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył Z. M. i M. S. (1) kary po 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Wymierzając obu oskarżonym kary pozbawienia wolności Sąd miał na względzie dyrektywy wskazane w art. 53 § 1 k.k. bacząc, aby kary te swoją dolegliwością nie przekroczyły stopnia winy oraz społecznej szkodliwości czynu.

Brak jest w sprawie okoliczności, które wskazywałyby na to, że w stosunku do któregokolwiek oskarżonego możliwe jest wyłączenie winy lub sprawstwa. Zarówno Z. M. jak i M. S. (1) w chwili popełnienia przypisanego im przestępstwa byli sprawcami dorosłymi i mieli możliwość rozpoznania znaczenia swojego czynu, przez co brak podstaw do kwestionowania ich poczytalności w tamtej chwili.

Niewątpliwie czyn, jakiego dopuścili się oskarżeni jest społecznie szkodliwy w stopniu znacznym, o czym świadczą okoliczności tak przedmiotowe jak i podmiotowe.

Wśród tych pierwszych wskazać należy to, że oskarżeni swoim działaniem doprowadzili do powstania szkody w wysokości 24 230,03 zł. Również sposób i okoliczności popełnienia czynu uzasadniają surową jego ocenę, skoro bowiem oskarżeni wyłudzili pożyczkę posługując się podrobionym dokumentem, okazali swój lekceważący stosunek wobec prawa i poczucie własnej bezkarności. Co więcej z okoliczności sprawy wynika, że swój przestępczy proceder planowali z wyprzedzeniem czyniąc przygotowania polegające chociażby na założeniu przez M. S. (1) rachunku bankowego.

Wśród okoliczności podmiotowych wskazać przyjdzie na zamiar bezpośredni jaki towarzyszył obu sprawcom oraz motywację ich działania, która sprowadzała się do szybkiego i łatwego osiągnięcia korzyści majątkowej cudzym kosztem, w sytuacji, gdy zarówno M. S. (1) jak i Z. M. są zdolni do podjęcia pracy zarobkowej.

Jako okoliczność obciążającą należy poczytać obu oskarżonym działanie wspólnie i w porozumieniu. Dodatkowo w stosunku do oskarżonego Z. M. Sąd miał na uwadze, że był on w przeszłości wielokrotnie karany za przestępstwa popełnione przeciwko mieniu.

Wymierzając oskarżonemu Z. M. karę 8 miesięcy pozbawienia wolności Sąd miał na uwadze to, że był on w przeszłości kilkakrotnie karany za przestępstwa popełnione przeciwko mieniu, a mimo to przeprowadzone w stosunku do niego postępowania i wymierzane w ich efekcie kary nie spełnił swoich funkcji. Okoliczność ta daje podstawy do wnioskowania, że jedynie izolacja Z. M. pozwoli na osiągnięcie przez wymierzoną mu karę jej celów prewencji ogólnej. Jak wynika z materiału dowodowego Z. M. jest osobnikiem zdemoralizowanym, który mimo kilkakrotnych skazań, w niespełna miesiąc od opuszczenia zakładu karnego, kolejny raz popełnił przestępstwo. Wymierzona kara 8 miesięcy pozbawienia wolności ma zatem uzmysłowić mu, że takie zachowania spotykają się z surową reakcją wymiaru sprawiedliwości i są jednoznaczne z obowiązkiem poniesienia odpowiednich konsekwencji.

W stosunku do oskarżonego M. S. (1), Sąd wymierzając mu karę miał na uwadze okoliczność łagodzącą polegającą na tym, że oskarżony ten nie był w przeszłości karany.

Wymierzona oskarżonemu M. S. (1) kara spełnia swoje cele zarówno prewencji indywidualnej jak i generalnej, a dla społeczeństwa będzie wyraźnym sygnałem, że oszustwa są surowo karane.

Na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. Sąd zawiesił oskarżonemu
S. wykonanie wymierzonej kary pozbawienia wolności na okres 3 lat próby.

Sąd doszedł do wniosku, iż dotychczasowy sposób życia oskarżonego, a także jego właściwości i warunki osobiste uzasadniają przekonanie, że cele kary zostaną osiągnięte, mimo niewykonania kary pozbawienia wolności. Oskarżony w czasie popełnienia przypisanego mu czynu nie był karany. Brak też okoliczności, które mogłyby wskazywać, że mimo braku skazania wyrokiem karnym oskarżonego S. cechuje demoralizacja. Zastosowana reakcja karna, w ocenie Sądu, jest wystarczająca dla zapobieżenia powrotowi przez oskarżonego do przestępstwa.

Zastosowany w tym przypadku 3-letni okres próby pomoże oskarżonemu w resocjalizowaniu się i pozwoli mu na zrozumienie, że łamanie prawa łączy się z koniecznością poniesienia surowych konsekwencji.

Na podstawie mającego obligatoryjny charakter art. 63 § 1 k.k. Sąd na poczet orzeczonej oskarżonemu Z. M. kary pozbawienia wolności zaliczył mu jeden dzień zatrzymania, jakie miało miejsce w dniu 9 czerwca 2015 r.

Ze względu na fakt, że oskarżeni nie naprawili szkody wyrządzonej przestępstwem Sąd zobowiązał ich do naprawienia szkody w całości. Mając na względzie, że oskarżeni dopuścili się czynu wspólnie i w porozumieniu, to Sąd zobowiązał ich do naprawienia szkody po połowie, to jest poprzez zapłatę kwot po 12.115 złotych.

Sąd na podstawie przepisów wskazanych w wyroku orzekł o dowodach rzeczowych.

Ze względu na fakt, że w chwili czynu obowiązywała inna ustawa niż w chwili orzekania Sąd rozważył, która z ustaw jest względniejsza dla oskarżonych. Sąd doszedł do wniosku, że względniejsza dla oskarżonych jest ustawa poprzednio obowiązująca, chociażby ze względu na fakt, że stosując nową ustawę Sąd byłby zobowiązany przy nakładaniu obowiązku naprawienia szkody w rozumieniu art. 46 § 1 k.k. stosować przepisy prawa cywilnego, co oznaczałaby w konsekwencji zasądzenie od oskarżonych ustawowych odsetek od wysokości orzeczonej szkody.

Z uwagi na fakt, że oskarżony M. S. (1) był zarówno na etapie postępowania przygotowawczego jak i jurysdykcyjnego reprezentowany przez obrońcę ustanowionego z urzędu, Sąd na podstawie art. 29 ust. 1 Prawa o adwokaturze w zw. z § 13 ust. 1 pkt 2 i § 14 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, które to przepisy z uwagi na fakt, że sprawa została wszczęta przed 1 stycznia 2016 r., na podstawie § 22 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 października2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu znajdują zastosowanie w sprawie niniejszej, przyznał od Skarbu Państwa na rzecz adw. Wojciecha Wolskiego kwotę 1579,32 zł.

Mając na uwadze zdolności zarobkowe, tj. wiek, posiadane wykształcenie i stan zdrowia oskarżonych, Sąd obciążył ich kosztami sądowymi M. S. (1) jedynie w zakresie opłat od wymierzonej kary w pozostałej części zwalniając oskarżonego od obowiązku ich ponoszenia, stosownie do art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k., a mając dodatkowo na względzie fakt, że Z. M. wymierzono bezwzględną karę pozbawienia wolności stosownie do art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono go w całości od obowiązku pokrycia kosztów sądowych.

Zarządzenia:

- odnotować uzasadnienie;

- odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć obrońcy oskarżonego M. S. – adw. Wojciechowi Wolskiemu;

- kal. 14 dni od dnia doręczenia.

Kraków, 30.09.2016 r.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE