Sygn. akt VI Ka 263/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Tekieli

Sędziowie SO Waldemar Masłowski

SR del. do SO Stupnicki Grzegorz (spr.)

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Lubaniu A. N.

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2016 r.

sprawy R. K. ur. (...) w L.

s. E. i L. z domu P.

oskarżonego z art. 286 § 1 kk w związku z art. 12 kk w związku z art. 91 § 1 kk i inne

z powodu apelacji wniesionych przez prokuratora, oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu

z dnia 20 stycznia 2016 r. sygn. akt II K 401/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego R. K. w ten sposób, że:

1.  w pkt V części dyspozytywnej podwyższa orzeczoną wobec niego karę pobawienia wolności do 4 (czterech) lat,

2.  podwyższa wymierzoną oskarżonemu w pkt VI części dyspozytywnej karę łączną pozbawienia wolności do 5 (pięciu) lat,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. B. kwotę 516,60 zł w tym 96,60 zł podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

IV.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w części tj. w zakresie opłaty w kwocie 400 złotych za obie instancje oraz ryczałtu za doręczenia w kwocie 20 złotych, zwalniając od kosztów sądowych w pozostałej części.

Sygn. akt VI Ka 263/16

UZASADNIENIE

R. K. został oskarżony o to, że:

1.  w okresie od listopada 2011 r. daty bliżej nieustalonej do marca 2012 r. daty bliżej nieustalonej w K., woj. (...), w krótkich odstępach czasu w wykonaniu powziętego z góry zamiaru, działając bez uprawnień, wprowadzając K. R. (1), J. R. (1) oraz M. R. w błąd co do posiadania uprawnień do wykonywania zawodu lekarza-ginekologa, udzielił K. R. (1) świadczeń zdrowotnych polegających na rozpoznawaniu chorób i ich leczeniu, poprzez iniekcję pod powłoki skóry brzucha nieustalonego płynu oraz podanie tejże pokrzywdzonej tabletek zawierających nieustaloną substancję, to jest o czyn z art. 58 ust.2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857 z późn. zm.) w zw. z art. 12 k.k.

2.  w okresie od 21 lutego 2012 r. do 12 kwietnia 2012 r. w K., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu powziętego z góry zamiaru doprowadził J. R. (1) oraz M. R. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie 165000 zł, zawierając z wymienionymi umowy pożyczki, których nie miał zamiaru zwrócić, za pomocą wprowadzenia pokrzywdzonych w błąd co do zamiaru i możliwości finansowych wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania, a także co do prowadzenia inwestycji budowy kliniki położniczo-ginekologicznej na terenie P. oraz posiadania uprawnień lekarza- ginekologa, to jest o czyn z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

3.  w październiku 2012 r., daty bliższej nieustalonej, w K., woj. (...), ukrył dokumenty, którymi nie miał prawa rozporządzać w postaci 2 stron umowy pożyczki zawartej w dniu 21 lutego 2012 r. z J. R. (1) oraz dokumentu (...) wystawionego dla K. R. (2), to jest o czyn z art. 276 k.k.

4.  w październiku 2012 r. daty bliższej nieustalonej, w K., woj. (...), podczas rozmowy telefonicznej groził M. R. spaleniem nieruchomości stanowiącej własność wymienionej oraz J. R. (1), przy czym groźba ta wzbudziła w zagrożonej uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona, to jest o czyn z art. 190§1 k.k.

5.  w okresie od 28 stycznia 2013 r. do 8 lutego 2013 r. w W., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu powziętego z góry zamiaru oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził J. B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwotach: 19382 zł, 13000 zł, 3000 zł oraz 2200 zł, łącznie 37583 zł, zawierając umowy pożyczek wskazanych kwot, których nie miał zamiaru zwrócić, wprowadzając w błąd pokrzywdzoną co do zamiaru i możliwości finansowych wywiązania się z zawartej umowy pożyczki, rzekomego prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu szczepionkami przeciwko (...) oraz rzekomego wykonywania zawodu lekarza, to jest o czyn z art. 286§ 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

6.  w okresie od 14 marca 2013 r. do 28 marca 2013 r. w W., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu powziętego z góry zamiaru, za pomocą wiadomości sms kierował wobec J. B. groźby popełnienia na jej szkodę przestępstwa oraz groźby rozpowszechnienia filmu uwłaczającego czci pokrzywdzonej, w celu zmuszenia J. B. do odstąpienia od zawiadomienia organów wymiaru sprawiedliwości o popełnionym na jej szkodę przestępstwie oszustwa, to jest o czyn z art. 191§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

7.  w dniu 9 kwietnia 2013 r. w J., podczas rozmowy telefonicznej, groził K. P. pozbawieniem życia oraz popełnieniem przestępstwa na szkodę osób dla niego najbliższych, przy czym groźba ta wzbudziła w zagrożonych uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona, to jest o czyn z art. 190§1 k.k.

8.  w okresie od 9 listopada 2012 r. do 28 listopada 2012 r. w K., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz w krótkich odstępach czasu w wykonaniu powziętego z góry zamiaru, doprowadził R. S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy kwotach: 685 zł, 6000 zł, 2000 zł oraz 2000 zł, łącznie 10685 zł, zawierając umowy pożyczek wskazanych kwot, których nie miał zamiaru zwrócić, wprowadzając pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru i możliwości finansowych wywiązania się z zawieranych umów oraz co do rzekomego prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu szczepionkami przeciwko (...) oraz zamiaru zakupu na rzecz pokrzywdzonego samochodu marki S. (...), to jest o czyn z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

9.  w okresie od czerwca 2011 r., daty bliżej nieustalonej, do grudnia 2012 r. daty bliżej nieustalonej, w J., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz w krótkich odstępach czasu w wykonaniu powziętego z góry zamiaru, doprowadził K. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 5000 zł, zawierając umowy pożyczek na kwoty 500 zł, 1500 zł, 2000 zł oraz kilkukrotnie po 200 i 100 zł, których nie miał zamiaru zwrócić, za pomocą wprowadzenia w błąd pokrzywdzonej co do woli wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań oraz co do zamiaru i możliwości pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości należącej do pokrzywdzonej i konieczności poniesienia kosztów w związku z rzekomo podejmowanymi w tej sprawie czynnościami, to jest o czyn z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy w Lubaniu wyrokiem z 20 stycznia 2016r. w sprawie o sygn. akt II K 401/15:

I.  uznał oskarżonego R. K. za winnego czynu opisanego w pkt 1 części wstępnej wyroku, tj. czynu z art. 58 ust. 2 ustawy z dnia 05.12.1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty i za to na podstawie art. 58 ust. 2 tejże ustawy wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

II.  uznał oskarżonego R. K. za winnego czynu opisanego w pkt 3 części wstępnej wyroku, tj. czynu z art. 276 d.k.k. i za to na podstawie art. 276 d.k.k. w zw. z art.4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,

III.  uznał oskarżonego R. K. za winnego czynu opisanego w pkt 4 części wstępnej wyroku, tj. czynu z art. 190 d.k.k. oraz tego, że dniu 9 kwietnia 2013r. w J., podczas rozmowy telefonicznej, groził K. P. popełnieniem przestępstwa na szkodę osób dla niego najbliższych, przy czym groźbę tę K. P. zrozumiał jako zrobienie krzywdy jego najbliższym i w związku z tym wzbudziła ona w nim uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona, tj. czynu z art. 190 § 1 d.k.k. i przyjął, że opisane przestępstwa stanowią jeden ciąg dwóch przestępstw z art. 190 § 1 d. k.k. w zw. z art. 91 § 1 d. k.k. za to na podstawie art. 190 § 1 d.k.k. w zw. z art. 91 § 1 d.k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

IV.  uznał oskarżonego R. K. za winnego czynu opisanego w pkt 6 części wstępnej wyroku, tj. czynu z art. 191 § 1 d.k.k. w. zw. z art. 12 d.k.k. i za to na podstawie art. 191 § 1 d.k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

V.  uznał oskarżonego R. K. za winnego czynów opisanych w pkt 2,5,8 i 9 części wstępnej wyroku, tj. czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i przyjął, że czyny te stanowią jedne ciąg czterech przestępstw z art. 286 § 1 d.k.k. w zw. z art. 12 d.k.k. w zw. z art. 91 § 1 d.k.k. za to na podstawie art. 286 § 1 d.k.k. w zw. z art. 91 § 1 d.k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 3 lat pozbawienia wolności,

VI.  na podstawie art. 85 d.k.k. i art. 86 § 1 i 2 d.k.k. w zw. z art. 91 § 2 d.k.k. połączył wymierzone oskarżonemu R. K. w pkt 1, 2, 3, 4 i 5 części dyspozytywnej wyroku kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności,

VII.  na podstawie art. 46 § 1 d.k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego R. K. do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz M. i J. R. (1) kwoty 165.000 zł, R. S. kwoty 6.900 zł i J. B. kwoty 37.583 zł oraz K. K. kwoty 2.000 zł,

VIII.  na podstawie art. 63 § 1 d.k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. na poczet wymierzonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie związany z jego zatrzymaniem i tymczasowym aresztowaniem od dnia 14 czerwca 2013r. do dnia 15.09.2014r.,

IX.  na podstawie art. 29 ust 1 ustawy Prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu państwa na rzecz adw. J. R. (2) kwotę 723,24 zł. z podatkiem od towarów i usług, tytułem nieopłaconej obrony z urzędu,

X.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe a na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych nie wymierzył mu opłaty.

Wyrok ten zaskarżył na niekorzyść oskarżonego w części orzeczenia o karze Prokurator Rejonowy w Lubaniu zarzucając rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec R. K. kary jednostkowej 3 lat pozbawienia wolności za ciąg przestępstw, przypisanych mu w pkt V zaskarżonego wyroku oraz kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności będącej ich pochodną, na skutek niedocenienia przez Sąd I instancji uprzedniej wielokrotnej karalności oskarżonego, w tym także za przestępstwa przeciwko mieniu oraz przeciwko wolności, popełnienia przypisanych mu przestępstw w okresie próby, wysokiego stopnia winy oraz społecznej szkodliwości jego czynów, wyrażającego się zwłaszcza w wysokości wyrządzonej szkody, działaniem przemyślanym, systematycznym, podejmowanym w celu łatwego wzbogacenia się znacznym natężeniem bezprawia i złej woli w działaniu oskarżonego, a w odniesieniu do kary łącznej na niesłusznym zastosowaniu zasady asperacji zbliżonej do pełnej absorpcji podczas gdy ilość czynów popełnionych przez oskarżonego, wielość pokrzywdzonych a także wielorodzajowość tych przestępstw przemawia za uznaniem, iż tylko orzeczenie kary łącznej z zastosowaniem reguł asperacji zbliżonej do sumy kar jednostkowych będzie jawiło się jako sprawiedliwa reakcja co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że orzeczone kary nie spełniają swojego celu zarówno w zakresie prewencji indywidualnej jak i generalnej

Stawiając ten zarzut Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie wobec R. K. za ciąg przestępstw z art. 286 § 1 k.k. przypisanych mu w pkt V części dyspozytywnej wyroku kary 6 lat pozbawienia wolności oraz przez orzeczenie wobec oskarżonego kary łącznej 7 lat pozbawienia wolności.

Wyrok zaskarżył ponadto obrońca oskarżonego R. K. kwestionując podjęte rozstrzygnięcie o karze – na korzyść oskarżonego i zarzucając rażącą surowość orzeczonej kary pozbawienia wolności.

Stawiając ten zarzut obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie kary pozbawienia wolności i warunkowe zawieszenie jej wykonania.

Wyrok zaskarżył także w osobistej apelacji oskarżony R. K. zaskarżając wyrok w całości. Rozstrzygnięciu zarzucił:

1)  dopuszczenie się manifestacji obrońcy z urzędu z postaci przyznania się do winy – z wnioskiem złożonym w trybie art. 387 k.p.k. – który „nie przysługiwał” na tym etapie postępowania a także tolerowanie przez Sąd „rażącej niekompetencji w działaniu na jego szkodę pełnomocnika z urzędu”,

2)  brak przesłuchania przez Sąd kluczowych świadków m.in. B. P.,

3)  brak możliwości zadawania pytań i zaprzysiężenia świadków:

- M. R. z powodu wyproszenia oskarżonego z S. rozpraw;

- K. R. (2) i K. P. (z powodu ich niestawiennictwa).

4) dokonanie błędów w ustaleniach faktycznych poprzez nieprawidłową ocenę materiału dowodowego i przyjęcie, iż oskarżony działał z góry powziętym zamiarem dokonania oszustwa na szkodę pokrzywdzonych pomimo, iż ten informował pokrzywdzonych, że ma doraźne kłopoty finansowe, domagał się przekazania na swoją rzecz od B. P. kwoty 300 000 złotych a także fakt, iż przekazał części pokrzywdzonym kwoty pieniężne: K. K. 3000 złotych; R. S. kwotę około 3000 złotych; J. B. kwotę 1000 złotych – czego nie dokonałby, gdyby nie miał zamiaru wywiązać się z zawartych umów; nadto błędną ocenę w postaci obowiązku naprawienia szkody na rzecz R. S. w kwocie 6 900 złotych, K. K. w kwocie 3000 złotych oraz J. i M. R. w kwocie 160 000 złotych.

Stawiając te zarzuty oskarżony wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja Prokuratora zasługiwała co do zasady na uwzględnienie w zakresie zarzutu wymierzenia oskarżonemu w pkt V części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku rażąco łagodnej kary pozbawienia wolności, a co jest z tym związane wymierzenia oskarżonemu rażąco łagodnej kary łącznej pozbawienia wolności (pkt VI części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku) co skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o zaskarżonej karze jednostkowej oraz karze łącznej choć nie w wymiarze jakiego domagał się Prokurator.

Apelacje obrońcy z urzędu oskarżonego oraz osobista oskarżonego R. K. nie zasługiwały na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności, jako najdalej idące, podlegały rozpoznaniu zarzuty apelacji osobistej oskarżonego, który skierował apelację przeciwko całemu rozstrzygnięci domagając się uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

Zarzut oskarżonego jakoby jego obrońca z urzędu manifestacyjne działał na jego szkodę był niezasadny. Z protokołów rozpraw wynika, iż obrońca z urzędu oskarżonego podejmował określone przepisami prawa działania, zadawał świadkom pytania a ostatecznie wywiódł w sprawie apelację na korzyść oskarżonego. Stawiając zarzuty swojemu obrońcy R. K. pomija przy tym, iż to on sam – nie zaś jego obrońca – podejmował decyzję czy w sprawie złożyć czy też nie składać wyjaśnień. Przypomnieć należy, iż pierwotnie – po rozpoczęciu przewodu sądowego – oskarżony odmówił skłania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania a następnie, w trakcie rozprawy po złożeniu zeznań przez poszczególnych świadków składał wyjaśnienia odnosząc się do okoliczności opisanych przez przesłuchanych świadków. Podkreślić przy tym należy, iż to sam oskarżony (a nie jego obrońca z urzędu) podejmował decyzję jakiej treści złożyć wyjaśniania – zatem R. K. sam zdecydował, by na rozprawie 15 stycznia 2016r. (k.1323 akt sprawy) złożyć wyjaśnienia w których nie tylko przyznał się do popełnienia wszystkich zarzucanych mu czynów ale nadto potwierdził to co mówili w procesie pokrzywdzeni oraz zobowiązał się do zwrotu „każdej kwoty z aktu oskarżenia”. Znamienne, iż oskarżony podjął taką decyzję po ponownym, bezpośrednim przesłuchaniu bez mała wszystkich pokrzywdzonych w sprawie tj. R. S., K. K., J. B., K. R. (1), J. R. (1), M. R. – nie zdołano jedynie przesłuchać w charakterze świadka pokrzywdzonego K. P., który nie mieszka już pod poprzednim adresem (k.1300 akt sprawy) co uniemożliwiało jego bezpośrednie przesłuchanie. Tym samym znając kolejne zeznania bez mała wszystkich pokrzywdzonych oskarżony zdecydował się nie tylko przyznać do popełnienia wszystkich zarzucanych mu czynów ale także wniósł o ograniczenie postępowania dowodowego poprzez zaniechanie bezpośredniego przesłuchania pozostałych świadków. Tym samym zarzut apelacji oskarżonego, iż „pozbawiono go możliwości zadawania pytań K. R. (2) i K. P.” był chybiony. Na marginesie wskazać należy, iż K. R. (2) składał już zeznania przed Sądem (przy poprzednim rozpoznaniu sprawy k.810-811akt sprawy) w obecności R. K. toteż niewątpliwie oskarżony miał wówczas możliwość zadawania mu pytań.

Nadto z protokołu rozprawy wynika, iż to sam oskarżony (nie zaś jego obrońca) złożył wniosek o wydanie wyroku skazującego go na karę 4 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 9 lat (k.1323 akt sprawy). Toteż zarzuty oskarżonego, iż złożenie takiego wniosku, który na tym etapie procesu nie mógł zostać uwzględniony, było „manifestacje jego obrońcy” były bezpodstawne. Wskazać należy, iż taka postawa oskarżonego – przyznanie się do winy, miała dla niego pozytywne następstwa, gdyż była to jedyna okoliczność łagodząca, którą Sąd I instancji uwzględnił, przy ustalaniu wysokości wymiaru jego kary (strona 12 uzasadnienia – k.1368 akt sprawy).

Nie można zatem uznać, iż w toku prowadzonej rozprawy naruszono oskarżonemu prawo do obrony – o jakim stanowi art. 6 k.p.k.

Niezasadny jest także zarzut oskarżonego, iż „z niezrozumiałych powodów” został wyproszony z Sali rozpraw w na czas składania zeznań przez pokrzywdzoną M. R. a przez to został pozbawiony możliwości zadawania jej pytań. Wskazać należy, iż jak wynika z protokołu rozprawy (k. 1322 akt sprawy) oskarżony nie sprzeciwiał się by ponowne przesłuchanie M. R. na rozprawie odbyło się podczas jego nieobecności. Sąd Okręgowy uznał przy tym, iż uwzględnienie przez Sąd I instancji wniosku pełnomocnika pokrzywdzonej M. R. o przesłuchanie tego świadka podczas nieobecności R. K. było uzasadnione przesłankami o jakich stanowi art. 390 § 2 k.p.k. Wysłuchanie świadka bez obecności oskarżonych nie narusza standardów rzetelności procesu. Przede wszystkim przewidział to ustawodawca dokonując wyboru chronienia prawa świadka na rzecz ochrony życia i zdrowia kosztem prawa do obrony. Dopuszczalnym jest to także według standardów strasburskich w sytuacji, gdy podczas zeznań świadków był obecny obrońca, oskarżeni zostali poinformowani o treści złożonych pod ich nieobecność zeznań, a ograniczenie zostało podjęte w celu wyeliminowania zastraszenia świadka (tak wyrok SA w Szczecinie z 16 stycznia 2015, w sprawie II AKa 221/14, za LEX nr 1993208). Skoro w czasie przesłuchania M. R. był obecny obrońca oskarżonego zaś bezpośrednio po przesłuchaniu tej pokrzywdzonej oskarżony złożył wyjaśnienia w których potwierdził okoliczności o których mówili pokrzywdzeni (w tym M. R.) nie można uznać za zasadny zarzut oskarżonego jakoby przesłuchanie tej pokrzywdzonej podczas jego nieobecności naruszało jego prawo do obrony.

Odnosząc się do zarzutu apelacji oskarżonego co do dokonania błędnych ustaleń faktycznych przez Sąd I instancji przypomnieć należy, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednakże sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz musi prowadzić do wykazania jakich konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się Sąd I instancji w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu I instancji odmiennego poglądu nie może zaś prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych. (por. wyrok SN z dnia 20 lutego 1975r. w sprawie II KR 355/4, OSNPG 1975/9/84).

Argumentacja zawarta w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku spowodowała, iż Sąd Okręgowy ocenił, że ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy były prawidłowe, a skarżący prowadzą jedynie nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi ustaleniami faktycznymi przyjętymi przez Sąd I instancji za podstawę wyroku. W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzone w sprawie dowody zostały prawidłowo ocenione bez naruszenia granic swobodnej oceny dowodów wynikającej z art. 7 k.p.k. Przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje bowiem pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. wtedy, gdy: a) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy b) stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), c) jest wyczerpujące i logicznie - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - umotywowane w uzasadnieniu wyroku (por. wyrok SN z dnia 22 lutego 1996 r., sygn. akt II KRN 199/95, OSN PiPr 1996/10/10; wyrok SN z dnia 16 grudnia 1974 r., sygn. akt Rw 618/74, OSNKW 1975/3-4/47; wyrok SN z dnia 9 listopada 1990 r. , sygn. akt WRN 149/90, OSNKW 1991/7-9/41).

Oceniając dowody z wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań świadków Sąd I instancji należycie uzasadnił z jakiego powodu dał wiarę zeznaniom świadków (m.in. pokrzywdzonych K. R. (1), M. R., J. R. (1), R. S., J. B., K. P., K. K.) jak również dlaczego nie dał wiary w części wyjaśnieniom oskarżonego. Argumentacja Sądu Rejonowego (opisana na stronach 6 – 10 uzasadnienia k. 1352-1356 akt sprawy) była rzeczowa, toteż nie ma potrzeby jej powielać.

Przypomnieć za Sądem meriti należy jedynie, iż zeznania wszystkich świadków składających zeznania w sprawie wskazywały na podobny sposób działania R. K., który przestawiał siebie jako osobę zaufania publicznego (lekarz ginekolog) posiadającą nie tylko majątek (mieszkanie, samochód) ale także prowadzącą rozległe interesy i przedsięwzięcia gospodarcze – co oczywiście było niezgodne z rzeczywistością. Nadto zeznania świadków były zbieżne z dowodami z dokumentów m.in. treścią wiadomości e – mail (czyny na szkodę J. B.), porozumieniem z podpisami notarialnie poświadczonymi (czyny na szkodę J. R. (1) i M. R.), oraz dokumentami bankowymi (czyn na szkodę R. S.). Tym samym wyjaśnienia oskarżonego złożone na rozprawie 15 stycznia 2016r. tj. przyznanie się oskarżonego do popełnienia zarzucanych mu czynów i potwierdzenie prawdziwości okoliczności wskazanych przez pokrzywdzonych miało jedynie charakter pomocniczy (nie zaś zasadniczy) przy ocenie zeznań świadków – toteż „wycofanie” w apelacji oskarżonego tych wyjaśnień nie podważa oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji. Zważywszy, iż w oparciu o wiarygodne dowody z zeznań pokrzywdzonych oraz dowody z dokumentów ustalono w jakiej wysokości pokrzywdzeni ponieśli szkody w wyniku działań R. K. Sąd I instancji prawidłowo orzekł o wysokości obowiązku naprawienia szkód na ich rzecz.

Niewątpliwie R. K. nie jest lekarzem ginekologiem, nie prowadził nigdy inwestycji budowy kliniki położniczo – ginekologicznej na terenie P., nie prowadził nigdy działalności gospodarczej w zakresie obrotu szczepionkami przeciwko (...) ani nie pośredniczył w obrocie nieruchomościami. Podając pokrzywdzonym te nieprawdziwe okoliczności R. K. w sposób jednoznaczny zmierzał do doprowadzenia pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia ich mieniem – gdyby bowiem pokrzywdzeni wiedzieli jaka jest rzeczywista sytuacja majątkowa i zawodowa R. K. nie przekazaliby mu żadnych pieniędzy, czego nie zmieniłoby ewentualne istnienie roszczenia jakie R. K. miałby mieć wobec innej osoby (B. P.). Nadto pomimo uzyskania od różnych pokrzywdzonych pieniędzy w łącznej kwocie ponad 218 000 złotych oskarżony przetransferował na rzecz jedynie trojga pokrzywdzonych łącznie kwotę kilku tysięcy złotych. Takie zachowanie nie tylko nie wyklucza prawidłowości ustalenia dokonanego przez Sąd Rejonowy, iż oskarżony nie miał zamiaru wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań ale wręcz potwierdzają trafność tych ustaleń – wskazywało bowiem, że wpłacanie przez R. K. na rzecz niektórych pokrzywdzonych niewielkich kwot pieniędzy było determinowane wyłącznie chęcią utrwalenia zaufania jakim oni go obdarzyli.

W ocenie Sądu Odwoławczego zasadny co do zasady był zarzut apelacji Prokuratora co do wymierzenia oskarżonemu w pkt V części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku rażąco łagodnej kary pozbawienia wolności, a co jest z tym związane wymierzenia oskarżonemu rażąco łagodnej kary łącznej pozbawienia wolności (pkt VI części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku) a niezasadny był przeciwny zarzut apelacji obrońcy z urzędu oskarżonego, iż wymierzona R. K. kara pozbawienia wolności razi surowością.

Sąd I instancji prawidłowo wskazał z jakich powodów orzekł wobec R. K. za czyny opisane w pkt V części dyspozytywnej wyroku bezwzględną karę pozbawienia wolności i Sąd Odwoławczy w pełni tą argumentację podziela. Wobec powyższego brak jest podstaw, aby ingerować w rodzaj kary wymierzonej oskarżonemu w zaskarżonym wyroku, a argumenty obrońcy oskarżonego, opierające się głównie na wskazaniu, iż R. K. oczekuje na przeszczep serca, nie przekonują w świetle uprzedniej wielokrotnej karalności oskarżonego. Trafnie wskazano, iż oskarżony dopuszczając się kolejnych przestępstwa z dużą częstotliwością wykazał, że nie potrafi prowadzić życia na wolności zgodnego z prawem. Toteż orzekanie względem niego kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania w żadnej mierze nie wpływają na zmianę tejże postawy. Jako okoliczności wpływające na wymiar kary oskarżonego zasadnie Sąd meriti wskazał także jego całkowity brak skrupułów w przestępczym procederze a także drastyczność jego działań – w szczególności w zakresie zarzutu opisanego w pkt I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku. W ocenie Sądu Odwoławczego oceniając stopień społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu w pkt V części dyspozytywnej wyroku Sąd I instancji w stopniu niedostatecznym uwzględnił jednak fakt, iż czyny te spowodowały istotne szkody materialne poniesione przez pokrzywdzonych, które łącznie przekraczały kwotę 218 000 złotych. Nie bez znaczenia był również fakt, iż co do zasady, pomimo upływu ponad kilku lat (od 3 do 4 lat) do przestępczego wzbogacenia się oskarżonego kosztem pokrzywdzonych R. K. nie naprawił tych szkód (co do zasady) a dokonywane przez niego wpłaty niewielkich kwot pieniężnych (w wysokości kilku tysięcy złotych) nie mogły został ocenione jako jego wola naprawienia szkód. Oskarżony uzyskał bowiem od pokrzywdzonych realne środki pieniężne toteż jeżeli miały wolę zwrócenia pokrzywdzonym ich pieniędzy niewątpliwie uczyniłby to, gdyż miał taką możliwość.

Skoro R. K. nie naprawił szkody pokrzywdzonym niezasadny był zarzut jego apelacji w którym kwestionował celować zasądzenia od niego na rzecz: „R. S. kwoty 6 900 złotych, K. K. kwoty 3000 złotych J. i M. R. kwoty 160 000 złotych”.

W ocenie Sądu Okręgowego powyższe okoliczności zwiększały stopień społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu w pkt V części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, co musiało znaleźć odzwierciedlenie w wysokości wymierzonej mu kary. Z tych też powodów zgodzić się należy z Prokuratorem, iż wymierzona oskarżonemu kara 3 lat pozbawienia wolności jest karą rażąco łagodną. Biorąc jednak pod uwagę właściwości i warunki osobiste R. K., w tym jego zły stan zdrowia, Sąd Okręgowy nie podzielił wniosku Prokuratora, iż dla osiągnięcia zakładanych wobec niego celów kary konieczne jest wymierzenie mu, za czyny opisane w pkt V części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, kary 6 lat pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż kara 4 lat pozbawienia wolności będzie odpowiadać społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Zwrócić także należy uwagę, iż kara ta spełni cele prewencyjne zarówno w odniesieniu do ogółu społeczeństwa przez potępienie tego rodzaju zachowań i utwierdzenie w opłacalności przestrzegania prawa, jak również w stosunku do osoby oskarżonego. Orzeczona kara będzie w konsekwencji wystarczającą dolegliwością odstraszającą oskarżonego przed podejmowaniem tego typu przestępczych zachowań w przyszłości.

Zwiększenie wysokości kary jednostkowej pozbawienia wolności determinowało podwyższenie orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności wymierzonej wobec oskarżonego w pkt VI części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku. Wymierzając R. K. karę łączną w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności Sąd Okręgowy zastosował zasadę asperacji w proporcji takiej samej jak uczynił to zarówno Sąd Rejonowy (kara jednostanowa orzeczona w pkt V części dyspozytywnej wyroku 3 lata pozbawienia wolności, kara łączna orzeczona w pkt VI części dyspozytywnej wyroku 4 lata pozbawienia wolności) jak i wnioskował Prokurator w apelacji (kara jednostanowa orzeczona w pkt V części dyspozytywnej wyroku 6 lata pozbawienia wolności, kara łączna orzeczona w pkt VI części dyspozytywnej wyroku 7 lata pozbawienia wolności).

Z tych właśnie przyczyn na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. w zw. z art. 437 § 1 k.p.k. zaskarżony wyrok podlegał zmianie.

W pozostałym zakresie wyrok Sądu I instancji był prawidłowy toteż Sąd Okręgowy utrzymał go w mocy.

R. K. także w postępowaniu odwoławczym korzystał z pomocy prawnej udzielonej mu z urzędu przez obrońcę – adw. A. B.. Oskarżony osobiście nie opłacił tych kosztów obrony, toteż Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz tej obrońcy kwotę 516,60 złotych brutto, w tym kwotę 96,60 złotych podatku od towarów i usług, bowiem koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu ponosi Skarb Państwa.

Z uwagi na sytuację majątkową oskarżonego Sąd Okręgowy zwolnił R. K. w części od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze zasądzając od niego na rzecz Skarbu Państwa jedynie koszty sądowe w postaci opłaty za obie instancje w wysokości 400 złotych oraz ryczałtu za doręczenia w kwocie 20 złotych.