UZASADNIENIE

Powodowie J. D. i J. J. wnosili o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Dyrektora Izby Celnej w T. kwot po 5.706.342,42 zł. na rzecz każdego z nich .

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa ( tom. VII , k. 1262- 2172 ).

Sąd ustalił, co następuje:

Powodowie byli jednymi wspólnikami spółki z o.o. (...) w T. . Ich udziały były równe . Spółka prowadziła działalność w zakresie sprzedaży paliw płynnych .

okoliczności bezsporne.

Urząd Celny w T. wydawał w stosunku do spółki (...) decyzje dotyczące ustalenia wysokości podatku akcyzowego . Były to następujące decyzje :

1/ (...)z dnia 02.06.2006r. – za październik 2003r. (tom IV , k. 812 ),

2/ (...) z dnia 12.05.2006r. – za listopad 2003r. i (...)z dnia 14.03.2007r.– za listopad 2003r. (tom. IV, k. 807 ),

3/ (...) z dnia 31.03.2006r. – za grudzień 2003r. ( tom. IV, k. 779 ) ,

4/ (...) z dnia 31.05.2006r. – za styczeń 2004r. ( tom. IV, k. 750 ) i (...)z dnia 11.04.2007r. – za styczeń 2004r. ( tom. IV, k. 774 ) ,

5 / (...)z dnia 29.06.2006r. za luty 2004r. ( tom. IV, k. 687 ) i (...)z dnia 2.03.2007r. za luty 2004r. (tom. IV, k. 730 ),

6/ (...)z dnia 28.06.2006r. za marzec 2004r. ( tom. IV, k. 681 ),

7/ (...) z dnia 30.06.2006r. za kwiecień 2004r. ( tom. IV, k. 659 )

8/(...)z dnia 11.07.2006r. za maj 2004r. ( tom. IV, k. 641 i k. 736 ) i (...)z dnia 13.04.2007r. – za maj 2004r. ( tom. IV, k. 655 ),

9/ (...)z dnia 11.07.2006r. za czerwiec 2004r. ( tom. IV, k. 618 i 662 ) i (...)z dnia 5.04.2007r.– za czerwiec 2004r. ( tom. IV, k. 636)

Na skutek odwołań zostały wydane następujące decyzje przez Dyrektora Izby Celnej w T. :

1/ (...) z dnia 1.08.2008r. za październik 2003r. ( tom V , k. 864),

2/ (...)z dnia 25.08.2008r. za listopad 2003r. ( tom V, k. 858),

3/ (...)z dnia 17.09.2008r. za grudzień 2003r. ( tom V, k. 852),

4/(...)z 15 lutego 2008r. za styczeń 2004r. ( tom V, k. 842 ). Skargę na to orzeczenie rozpatrywał Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. i ją oddalił – sygn. akt WSA I SA/Bd 182/08 ( tom. V, k. 871) ,

5/(...)z dnia 29.08.2008r. za luty 2004r. ( tom V , k. 836) . Skargę na to orzeczenie rozpatrywał Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. i ją oddalił - sygn. akt WSA I SA/Bd 270/08 (tom V, k. 891 ),

6/ (...)z dnia 29.08.2008r. za marzec 2004r. ( tom. V , k. 830 ),

7/ (...)z dnia 30.04.2009r. za kwiecień 2004r. ( tom V, k. 824 ),

8/ (...)z dnia 15.02.2008r. – za maj 2004r. ( tom. V, k. 847) . Skargę na to orzeczenie rozpoznawał Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. i ją oddalił – sygn. akt – WSA I SA/Bd 181/08 ( tom. V, k. 902 ) .

okoliczności bezsporne.

W dniu 1 grudnia 2005r., po rozpoznaniu wniosku Prokuratora Okręgowego w T., Sąd Rejonowy w T. wydał postanowienia o tymczasowym aresztowaniu powodów J. J. ( tom. V, k. 919 ) i J. D. (tom V, k. 925 ) na okres 3 miesięcy – od dnia 29 listopada 2005r. do 28 lutego 2006r.

Obaj powodowie byli podejrzani o to ,że

I . w okresie od 1 października 2003r. do 30 czerwca 2004r. w T. i G. , działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej brali udział w zorganizowanej grupie przestępczej , do której należeli ( oprócz nich ) : W. L. , K. S., Z. W. , i inne osoby , której celem było popełnianie przestępstw w ramach legalnie zarejestrowanej firmy Przedsiębiorstwo (...) spółka z o.o. polegającej na poświadczaniu nieprawdy w dokumentacji księgowej spółki , popełnianiu przestępstw karno – skarbowych oraz podejmowaniu czynności mających na celu ukrycie , bądź udaremnienie stwierdzenia przestępnego pochodzenia środków płatniczych pochodzących z korzyści związanych z popełnieniem przestępstwa - tj. o przestępstwo z art. 258 § 1 k.k. ,

II . w okresie od 1 października 2003r. do 30 czerwca 2004r. w T. i G. , działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej , opisanej w punkcie I , wspólnie i w porozumieniu z wymienionymi wyżej osobami , w wykonaniu powziętego z góry zamiaru , w krótkich odstępach czasu i w podobny sposób, czyniąc sobie i innym osobom z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu , w ramach działalności Przedsiębiorstwa (...) spółka z o.o. w T. jako Prezes Zarządu ( J. J. ) i jako Wiceprezes Zarządu ( J. D. ) dokonali uszczuplenia należności publicznoprawnych w postaci podatku akcyzowego w łącznej wysokości co najmniej 18.800.000,00 zł. poprzez nieujawnienie organom podatkowym przedmiotu i podstawy opodatkowania w ten sposób , że sprzedali do firmy (...) w G. k/S. olej opałowy lekki (...) w łącznej ilości co najmniej 20 mln litrów , zakupiony wcześniej legalnie w (...) w G. z przeznaczeniem na cele grzewcze , za gotówkę i bez sporządzania jakiejkolwiek dokumentacji księgowej , natomiast w prowadzonej dokumentacji wykazali sprzedaż tego produktu odbiorcom indywidulanym na podstawie pobranych od nich oświadczeń i wystawionych paragonów fiskalnych oraz dowodów „WZ” , które zostały sfałszowane lub wystawione fikcyjnie , a sprzedaż taka w rzeczywistości nie miała miejsca, w wyniku czego dokonali uszczuplenia wymienionych powyżej należności publicznoprawnych w postaci podatku akcyzowego , czym działali na szkodę Skarbu Państwa reprezentowanego przez Urząd Celny w T.- tj. o przestępstwo z art. 54 § 1 k.k.s. i art. 56 § 1 k.k.s.w zw. z art. 37 § 1 pkt 1,2 i 5 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.

III . w okresie od 1 października 2003r. do 30 czerwca 2004r. w T. i G. , działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej , opisanej w punkcie I , wspólnie i w porozumieniu z wymienionymi wyżej osobami , w wykonaniu powziętego z góry zamiaru , w krótkich odstępach czasu i w podobny sposób przyjmowali w gotówce pieniądze w łącznej kwocie co najmniej 31.494.841,08 zł. , pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego , opisanego w pkt. II , w celu udaremnienia , bądź ukrycia źródła ich pochodzenia , czyniąc sobie z tego procederu stałe źródło dochodu tj. o przestępstwo z art. 299 § 1 , § 5 i § 6 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Postanowienia o tymczasowym aresztowaniu zostały utrzymane w mocy przez sąd II instancji (tom. V, k. 922 i k. 928 ) .

okoliczności bezsporne ,

Na skutek wniesienia aktu oskarżenia przed Sądem Rejonowym w Toruniu toczyło się postępowanie karne pod sygnaturą II K 760/11 . Powodowie byli w nim oskarżeni o to , że

I . w okresie od 1 października 2003r. do 30 czerwca 2004r. w T. , działając wspólnie i w porozumieniu , w krótkich odstępach czasu , w wykonaniu z góry powziętego zamiaru , czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa skarbowego stałe źródło dochodu , J. J. jako Prezes Zarządu Przedsiębiorstwa (...) spółka z o.o. z siedzibą w T. , a J. D. Wiceprezes Zarządu Przedsiębiorstwa (...) spółka z o.o. z siedzibą w T., uchylając się od opodatkowania , nie ujawnili właściwym organom skarbowym podstawy do opodatkowania podatkiem akcyzowym oraz podatkiem od towarów i usług oleju napędowego w ilości co najmniej 21.801.514 litrów , nabytego legalnie od (...) spółka z o.o. z siedzibą w G. z przeznaczeniem cele grzewcze , który następnie zbyli firmie (...) z siedzibą w G. za gotówkę bez odebrania od faktycznego nabywcy oświadczenia o przeznaczeniu tego towaru na cele opałowe, wiedząc że będzie on przeznaczony dla celów napędowych , skutkiem czego powstała podstawa do opodatkowania tego towaru podatkiem akcyzowym , odpowiadającym stawkom podatkowi od towaru przeznaczonego na cele napędowe oraz podatkiem od towarów i usług , a w nierzetelnie prowadzonych księgach rachunkowych spółki z o.o. (...) z siedzibą w T. , wykazali sprzedaż tego produktu odbiorcom indywidulanym na podstawie wystawionych na nieistniejące osoby oraz podrobionych oświadczeń o przeznaczeniu tego oleju na cele grzewcze , wymienionych w punkcie II zarzutu i dokonali rejestracji tej fikcyjnej sprzedaży w postaci paragonów fiskalnych oraz przy użyciu nieprawdziwych dowodów „Wz” , w konsekwencji czego oraz poprzez podanie nieprawdy w deklaracjach VAT – 7 Przedsiębiorstwa (...) spółka z o.o. z siedzibą w T. o wartości sprzedaży oleju opałowego na cele grzewcze , złożonych we właściwym urzędzie skarbowym za miesiące październik 2003r. , listopad 2003r. grudzień 2003r. , styczeń 2004r. , luty 2004r. , marzec 2004r. , kwiecień 2004r. , maj 2004r. i czerwiec 2004r. narazili na uszczuplenie należności publicznoskarbowe na kwotę co najmniej 25.608.236 złotych , na którą składa się kwota co najmniej 21.040.670 złotych z tytułu podatku akcyzowego oraz kwota co najmniej 4.567.566 złotych z tytułu podatku od towarów i usług – to jest o czyn z art. 54 § 1 k.k.s. w zb. z art. 61 § 1 k.k.s. w zb. z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 ust. 2 k.k.s.

Poza tym, powodowie razem z K. S. i Z. W. był oskarżeni o to ,że w okresie od 1 października 2003r. do 30 czerwca 2004r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu , w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru , wykorzystując uzależnienie innych ustalonych osób od siebie , w celu użycia jako autentycznych polecili osobom wymienionych w punktach IV-VIII podrobić niżej wymienione oświadczenia o przeznaczeniu oleju opałowego na cele grzewcze, w ten sposób ,że K. S. , Z. W. , J. P. , J. K., K. G., K. K., R. P. oraz inne ustalone i nieustalone osoby wypisywały niżej wymienione oświadczenia na dane innych osób, w tym nieistniejących osób oraz we wskazanych niżej przypadkach podpisywali je w imieniu tych osób , a następnie w okresie od 29 września 2004r. do dnia 8 listopada 2004r. podczas kontroli przeprowadzanej przez Urząd Celny w T. w Przedsiębiorstwie (...) spółka z o.o. z siedzibą w T., którego J. J. był Prezesem Zarządu , a J. D. Wiceprezesem Zarządu , wymieni członkowie zarządu użyli ich jako autentycznych i tak : ( tu następuje wyliczenie 9.414 oświadczeń ).

Wyrokiem z dnia 23 grudnia 2014r. powodowie zostali uniewinnieni od tych zarzutów ( tom. V , k. 1065 v ) .

Dnia 17 września 2015r. wyrok ten został utrzymany w mocy przez sąd II instancji ( tom . VI , k. 1070 ) .

okoliczności bezsporne ,

W dniu 10 kwietnia 2006r. spółka z o.o. (...) złożyła wniosek o upadłość sporządzony dnia 5 kwietnia 2006r. ( tom. I , k. 122 ) . W jego uzasadnieniu wskazano , między innymi, że na moment sporządzenia sprawozdania nie ma możliwości kontynuacji działalności gospodarczej z powodu braku możliwości uzyskania kredytu , braku wystarczających środków własnych oraz odmowy przez głównego dostawcę zwiększenia jego zaangażowania w formie kredytu kupieckiego i skierowania do windykacji bieżącego zadłużenia w kwocie 3.407.698,06 zł. na rzecz (...) spółka z o.o. Wyjaśniono także ,że wobec wnioskodawcy nie został wydany żaden tytuł egzekucyjny oraz tytuł wykonawczy w postępowaniu sądowym i egzekucyjnym . Natomiast Naczelnik Urzędu Celnego wydał decyzję nr (...) określającą wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu podatku akcyzowego tylko za miesiąc grudzień 2003r. z tytułu sprzedaży oleju opałowego na cele inne niż opałowe na kwotę 2.049.275 zł. wraz z należnymi odsetkami od dnia 25.01.2004r. do dnia 5.04.2006r. na kwotę 621.801 zł. Poza tym, Izba Celna w T. wydała zarządzenie zabezpieczenia ruchomości na kwotę 945.863 zł.

Postanowieniem z dnia 7 czerwca 2006r. Sąd Rejonowy wT.– XIII Wydział Gospodarczy dla Spraw Upadłościowych i Naprawczych wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. , obejmującą likwidację jej majątku . Orzeczenie to uprawomocniło się dnia 6 lipca 2006r. ( tom. I, k. 125 ) .

okoliczności bezsporne .

Sąd zważył, co następuje :

Okoliczności istotne dla wydania wyroku w niniejszej sprawie były między stronami niesporne . Wynikały ona z przytoczonych powyżej kopii dokumentów przedłożonych przez powodów.

Powodowie wskazywali w uzasadnieniu pozwu na kilka okoliczności , które ich zdaniem uzasadniały żądanie pozwu. Podawali ,że spółka , której byli jednymi udziałowcami , prowadziła działalność z zakresu hurtowej sprzedaży paliw płynnych . Rozwijała się ona w sposób zrównoważony i w latach 1995 – 2005 przynosiła z roku na rok coraz wyższe dochody. Załamanie miało miejsce w roku 2006 na skutek splotu wydarzeń w postaci : tymczasowego aresztowania członków zarządu i wspólników na prawie 3 miesiące, zakończenia postępowania podatkowego skutkującego wydaniem decyzji o wymierzeniu podatku akcyzowego w wysokości prawie dziesięciokrotnie przewyższającej narastający zysk za 10 lat działalności , utraty kredytu bankowego i kupieckiego. W uzasadnieniu pozwu powodowie opisywali postępowanie podatkowe prowadzone wobec spółki oraz przebieg postępowania karnego i upadłościowego. Wskazali ,że „wydanie dziewięciu decyzji w przedmiocie podatku akcyzowego , tymczasowo aresztowanie członków zarządu , cofnięcie przez dostawcę kredytu kupieckiego, a przez bank kredytu odnawialnego spowodowało gwałtowne i natychmiastowe załamanie się kondycji finansowej spółki , co przełożyło się na jej niewydolność finansową i szybką utratę obrotów . W tej sytuacji złożenie wniosku o upadłość było w pełni uzasadnione i konieczne” ( tom. I , k. 14 ) .

Powodowie domagali się zasądzenia na swoją rzecz kwot ( tom. I , k. 20 ):

- 5.991.344,09 zł. „tytułem wartości utraconych udziałów spółki ( majątku przedsiębiorstwa) i pozostałych jej składników”,

- 5.421.340,47 zł. tytułem „korzyści jakie mogliby osiągnąć gdyby nie prowadzone postępowanie podatkowe i egzekucyjne przez pozwanego działającego w oparciu decyzje niezgodne z prawem” .

Jak należy rozumieć powodowie widzą podstawę odpowiedzialności Skarbu Państwa w postępowaniu podatkowym dotyczącym spółki (...) oraz w postępowaniu karnym, które toczyło się przeciwko nim .

Zgodnie z art. 442 ¹ § 1 k.c. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia , w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia . Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę .

Skoro prawomocny wyrok w sprawie karnej został wydany dnia 17 września 2015r. , to od tej daty należy liczyć trzyletni bieg terminu przedawnienia . Ponieważ oskarżenie powodów w procesie karnym okazało się niezasadne , to z chwilą wydania wyroku przez sąd II instancji mieli oni podstawę subiektywnie oceniać , że doszło do wyrządzenia szkody oraz łączyć jej powstanie z działaniami Skarbu Państwa .

Powodowie wywodzą swoje roszczenia z faktu prowadzenia przeciwko nim postępowania karnego, a zwłaszcza ich aresztowania . Nie wykazali kiedy zainicjowano to postępowanie . Aresztowanie miało natomiast miejsce dnia 1 grudnia 2005r. Termin dziesięcioletni od tego zdarzenia upłynął więc z dniem 1 grudnia 2015r. Pozew został wniesiony dnia 23 marca 2016r. , a więc po upływie tego terminu przedawnienia . Jego uwzględnienie byłoby jednak sprzeczne z zasadami współżycia społecznego ( art. 5 k.c. ) oraz pozbawiałoby powodów prawa do sądu ( art. 45 ust. 1 Konstytucji ) . Powodowie nie mieli bowiem wpływu na bieg postępowania karnego , na to, że od daty postanowienia o ich aresztowaniu do dnia prawomocnego zakończenia sprawy upłynęło prawie 10 lat. Miało to natomiast decydujące znaczenie dla terminu przedawnienia roszczeń cywilnoprawnych i praktycznie pozbawiało ich możliwości ich dochodzenia , znacznie skracając przy tym termin trzyletni określony w art. 442 ¹ § 1 k.c. Jest natomiast zrozumiałe i zasadne ,że czekali oni ze sformułowaniem tych żądań do czasu prawomocnego zakończenia procesu karnego.

Odnośnie postępowania podatkowego należy stwierdzić co następuje:

Zgodnie z art. 417 ¹ § 2 k.c. jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji , jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem chyba, że przepis odrębny stanowi inaczej . Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją , ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą .

Żadne takie orzeczenie nie zostało wydane w stosunku do decyzji wskazanych przez powodów np. poprzez stwierdzenie ich nieważności, czy wznowienie postępowania . Decyzje te są prawomocne. Niektóre były korygowane toku instancji . Od niektórych z nich były wnoszone skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , który je oddalał , ale obecnie wszystkie te orzeczenia są prawomocne. Nie jest więc spełniona przesłanka określona w art. 417 ¹ § 2 k.c. Nie stwierdzono „we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem” . Nie ma też „przepisu odrębnego”, który zwalniałby od tego wymogu.

Nie może też odnieść skutku zamierzonego przez powodów powoływanie się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 lutego 2015r. ( sygn. akt SK 14/12 ) . Zgodnie bowiem z art. 190 ust. 4 Konstytucji orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją , umową międzynarodową lub ustawą aktu normatywnego , na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygniecie w innych sprawach , stanowi podstawę do wznowienia postępowania , uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określnych w przepisach właściwych dla danego postępowania . Na ten tryb postępowania wskazuje też art. 417 ¹ § 2 zd . 2 k.c. Jest okolicznością niesporną w sprawie ,że nie nastąpiło wznowienie postępowania co do decyzji wydanych przez organy celne , czy wyroków sądu administracyjnego . Sami powodowie to przyznają. Nie uchylono więc żadnej decyzji ze względu na to orzeczenie Trybunału. Sąd cywilny w niniejszym procesie nie jest natomiast uprawniony do badania zasadności orzeczeń organów administracji podatkowej czy sądu administracyjnego , w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego .

Powodowie wskazali w uzasadnieniu pozwu ( tom. I , k. 14 ) ,że na złożenie wniosku o upadłość spółki miało wpływ , między innymi, wydanie dziewięciu decyzji w przedmiocie podatku akcyzowego . Pomijają jednak okoliczność , że wniosek o upadłość został złożony dnia 10 kwietnia 2006r. Spółka powołała się w nim tylko na jedną decyzję - nr (...)oraz na zarządzenie o zabezpieczeniu ruchomości w kwocie 945.863 zł. ( tom I , k. 123 ) . Faktycznie, w chwili złożenia wniosku była wydana tylko ta jedna decyzją , gdyż pochodzi ona z dnia 31 marca 2006r. Spółka nawet nie odwoływała się od niej. Była więc ona prawomocna. Czynienie obecnie zarzutu, że jej wydanie spowodowało szkodę , jest bezpodstawne w świetle wymogów stawianych przez art. 417 ^{(
1)} § 2 k.c. Pozostałe decyzje oraz wyroki sądu administracyjnego były wydane w okresie późniejszym.

Odnośnie postępowania karnego należy stwierdzić co następuje:

Zgodnie z art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa . Przesłanką odpowiedzialności określonej w tym przepisie jest „niezgodność z prawem” . Kwestia zawinienia nie ma natomiast znaczenia .

Powodowie błędne łączą odpowiedzialność Skarbu Państwa z Izbą Celną w T.. Jak bowiem wynika z dołączonych do pozwu kopii dokumentów, postępowanie karne było prowadzone przez Prokuratora . On wnioskował o areszty , wnosił akt oskarżenia i popierał go przed sądem, odwoływał się od wyroku sądu I instancji. Wprawdzie stroną pozwaną był Skarb Państwa , ale nie zwalniało to powodów , reprezentowanych przez profesjonalnego pełnomocnika, od prawidłowego wskazania jego statio fisci .

Należy stwierdzić ,że nie jest działaniem niezgodnym z prawem wniesienie aktu oskarżenia nawet wtedy , gdy sprawa skończyła się uniewinnieniem oskarżonego . Jest tak dlatego , że prokurator nie działa bezprawnie , gdyż wykonuje swoje czynności w ramach obowiązującego porządku prawnego – ustawy o prokuraturze oraz przepisów kodeksu postępowania karnego . Art. 3 ust. 1 pkt 1wówczas obowiązującej ustawy z dnia 20 czerwca 1985r. o prokuraturze ( tekst jednolity - Dz. U z 2011r. , nr 270 poz. 1599 ze zm. ) stanowił ,że prokuratorzy wykonują swoje zadania przez prowadzenie lub nadzorowanie postępowań przygotowawczych w sprawach karnych oraz sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznego przed sądami .

Poza tym , nie jest działaniem bezprawnym dokonana przez prokuratora interpretacja stanu faktycznego jako noszącego znamiona przestępstwa. Prokurator , tak jak każdy prawnik , dokonuje oceny danego stanu faktycznego pod kątem wystąpienia znamion czynu zabronionego – przestępstwa . Musi ocenić dowody , dokonać podporządkowania stanu faktycznego pod dyspozycję określonego przepisu prawa karnego . Weryfikację tej oceny dokonuje sąd. Wyniki postępowania przed tym organem , nie zawsze potwierdzają pierwotne założenie dokonane w akcie oskarżenia . O tym natomiast ,że w niniejszej sprawie istniały podstawy do jego wniesienia świadczy chociażby to ,że sąd I instancji przychylił się do wniosku o tymczasowy areszt dla powodów , a sąd II instancji podtrzymał to rozstrzygniecie w mocy. Istniało uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa . Prokurator miał przecież świadomość ustaleń dokonywanych przez organy celne oraz wydawanych przez nie decyzji , jak również orzeczeń sądu administracyjnego. W tej sytuacji wszczęcie postępowania i wniesienie aktu oskarżenia było działaniem zgodnym z prawem . Prokurator musiał podejmować czynności do których był zobowiązany.

Postępowanie prokuratora wszczynającego postępowanie karne nie było bezprawne, gdyż nie nosiło znamiona oczywistości w naruszeniu jakiegoś przepisu prawa, nie opierało się na dowodach nieistniających , czy sfałszowanych . Powodowie niczego przeciwnego nie wykazali w tym procesie . Jak należy rozumieć, wniosek o „niezgodności z prawem” działania organu państwa wyprowadzają oni tylko z faktu uniewinnia ich przez sąd od czynów zarzucanych im w akcie oskarżenia . Jak już wskazano , rozumowanie to jest błędne , gdyż prowadziłoby ono do wniosku ,że prokurator nie mógłby podjąć żadnych czynności w obawie przed potencjalną możliwością uniewinnienia oskarżanego i narażenia przez to Skarbu Państwa na odpowiedzialność z art. 417 § 1 k.c.

Wobec braku podstaw odpowiedzialności Skarbu Państwa , zbędne było przeprowadzanie dowodów na okoliczność istnienia związku przyczynowego oraz wysokości poniesionej – według twierdzeń powodów - szkody. Dlatego sąd oddalił wnioski dowodowe zgłoszone przez nich o przesłuchanie świadków oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych .

Skoro powodowie przegrali sprawę , to zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c. byli oni zobowiązani do zwrotu kosztów procesu na rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w Warszawie . Od obowiązku tego nie zwalania ich uzyskanie zwolnienia od kosztów sądowych – przez J. D. w całości (tom. VI , k. 1242 ) , a przez J. J. – ponad kwotę 2.000 zł. ( tom. VI, k. 1243 ) - art. 108 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych . Wysokość wynagrodzenia radcy Prokuratorii została określona na podstawie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U . poz. 1800 ) . Wynosi ono 14.400 zł. Zgodnie z art. 105 § 1 k.p.c. współuczestnicy sporu zwracają koszty w częściach równych . Dlatego od każdego z powodów zasądzono kwotę 7.200 zł.

Wobec przegrania sprawy przez powodów , nie uiszczone koszty sądowe nie obciążają żadnej ze stron ( abstrahując w tym miejscu od treści art. 94 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ) - por. art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i art. 98 § 1 k.p.c.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE