Sygn. akt II Cz 554/16
K., dnia 6 września 2016 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: S.S.O. Wojciech Vogt
po rozpoznaniu w dniu 6 września 2016 r. w Kaliszu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa M. W., P. W.
przeciwko B. M.
o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego
z wniosku M. W. i P. W. o zwolnienie od kosztów sądowych
w przedmiocie zażalenia M. W. i P. W.
na postanowienie Sądu Rejonowego w Jarocinie
z dnia 6 lipca 2016 r., sygn. akt I C 396/16
postanawia:
oddalić zażalenie.
SSO Wojciech Vogt
Sygn. akt II Cz 554/16
Postanowieniem z dnia 6 lipca 2016 r. Sąd Rejonowy w Jarocinie oddalił wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych powodów M. W. i P. W.
w sprawie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego.
W uzasadnieniu wskazano, iż ze złożonego oświadczenia o stanie majątkowym wynika, iż powód uzyskuje dochód z prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej
w kwocie 20.000 zł rocznie a powódka z tytułu umowy zlecenia uzyskuje roczny dochód
w kwocie 5.700 zł rocznie. Z tych przyczyn Sąd Rejonowy uznał, że przedstawiona sytuacja materialna powodów nie uzasadnia uwzględnienia wniosku o zwolnienie od kosztów
a postępowanie cywilne ze swej natury ma charakter odpłatny, stąd instytucja zwolnienia
od kosztów sądowych została przez ustawodawcę wprowadzona na zasadzie wyjątku.
Zażalenie na powyższe orzeczenie złożyli powodowie zaskarżając je w całości
i domagając się jego zmiany przez zwolnienie od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu wskazano, że wbrew stanowisku Sądu Rejonowego inicjatorem postępowania nie są powodowie a pozwany, który wszczął przeciwko powodom postępowanie egzekucyjne. Skarżący wskazali nadto, że z uwagi na posiadane zaległości
w spłacie zobowiązań kredytowych aktualnie nie posiadają możliwości uzyskania kolejnego kredytu. W dalszej części uzasadniania wskazano, że dochody powoda, kształtujące się na poziomie 2.100 zł, które przeznacza na utrzymanie trzyosobowej rodziny, w sytuacji gdy oboje małżonkowie ponoszą koszty z tytułu chorób, nie wystarczają na poniesienie opłaty sądowej.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Analizując zarzuty zażalenia, argumenty podniesione w uzasadnieniu orzeczenia Sądu I instancji oraz treść oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach w ocenie Sądu Okręgowego przedstawiona przez wnioskodawców sytuacja majątkowa, dochodowa
i rodzinna nie kwalifikuje się do zwolnienia od kosztów sądowych.
Jak zasadnie wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia postępowanie cywilne ze swej natury ma charakter odpłatny, a instytucja zwolnienia od kosztów sądowych została przez ustawodawcę wprowadzona na zasadzie wyjątku i ma jedynie zastosowanie
w razie wykazania niemożności poniesienia kosztów sądowych, czego w przedmiotowej sprawie powodowie, ubiegający się o zwolnienie od kosztów sądowych, nie uczynili.
Wskazania wymaga, czego wydają się nie zauważać skarżący, że dysponują oni wprawdzie niewysokim, ale jednak stałym dochodem uzyskiwanym z prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej oraz umowy zlecenia realizowanej przez powódkę.
W sumie powodowie dysponują dochodem w kwocie 2.150 zł miesięcznie. Nie sposób przy tym przyjąć, iż na ocenę możliwości ponoszenia przez powodów kosztów sądowych
ma negatywny wpływ okoliczność, że razem z nimi w gospodarstwie domowym pozostaje
ich pełnoletni, bezrobotny, syn, który nie posiada własnych źródeł utrzymania. Nie ma żadnych prawnych podstaw dla uznania, że dobrowolne ponoszenie wydatków tego rodzaju, w sytuacji gdy na powodach nie spoczywa już obowiązek alimentacyjny, wyprzedza należności Skarbu Państwa z tytułu kosztów sądowych. Poza tym pełnoletni syn powinien poczynić starania aby partycypować w kosztach utrzymania mieszkania, w którym mieszka wraz z rodzicami a określonych w oświadczeniu majątkowym na kwotę 800 zł miesięcznie, co również ma wpływ na ocenę sytuacji majątkowej powodów.
Podkreślenia także wymaga, że we wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych
w sposób jedynie bardzo ogólny i lakoniczny, wskazano na przewlekłą chorobę M. W., której leczenie według deklaracji pochłania kwotę 500 zł miesięcznie. Podkreślenia wymaga, iż informacje te nie zostały w żaden sposób uwiarygodnione np. przez przedłożenie stosownych rachunków a co więcej poza wskazaniem powyższej kwoty
nie wskazano nawet najdrobniejszych szczegółów dla potwierdzenia twierdzeń powodów
w tym zakresie. W tych okolicznościach ponowne podniesienie tych okoliczności w treści zażalenia i wskazanie na przewlekłe choroby obu wnioskodawców, przy nie wskazaniu żadnych bliższych i konkretnych informacji w tym zakresie nie mogło skutkować zmianą zaskarżonego postanowienia.
Nie sposób również podzielić twierdzeń zażalenia, iż w obliczu przedstawionej przez powodów sytuacji majątkowej i dochodowej odmowa zwolnienia od kosztów sądowych ogranicza ich prawo do sądu, gdyż z materiału zebranego w aktach niniejszej sprawy wynika jasno, że posiadają oni środki, z których są w stanie uiścić opłatę sądową. Podkreślić przy tym należy, że nie ma żadnych podstaw prawnych dla przyjęcia, iż deklarowane, dobrowolnie ponoszone przez powodów zobowiązania alimentacyjne wobec pełnoletniego syna, który winien już samodzielnie ponosić koszty własnego utrzymania, czy też zobowiązania kredytowe mogą być traktowane jako wyprzedzające należności Skarbu Państwa z tytułu kosztów sądowych.
Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
SSO Wojciech Vogt