Sygn. akt XIII Ga 316/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Płocku, w połączonych sprawach:

I.  z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę 184,50 zł (sygn. akt V GC 872/14) w punkcie a - zasądził od pozwanego
na rzecz powoda kwotę 184,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2014 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 107,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;
w tym kwotę 77,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego; w punkcie b – nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego
w P. kwotę 243,33 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa;

II.  z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę 525 zł (sygn. akt V GC 1227/14) w punkcie a - zasądził od pozwanego
na rzecz powoda kwotę 145,04 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił;
w punkcie c - zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 260,80 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w punkcie d – nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 176,10 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa; w punkcie e – nakazał pobrać
od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 67,23 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa;

III.  z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę 1.678,95 zł (sygn. akt V GC 1252/14) w punkcie a - zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 793,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 maja 2014 roku do dnia zapłaty; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił;
w punkcie c - zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 125,94 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w punkcie d – nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 128,33 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa; w punkcie e – nakazał pobrać
od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 115,00 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa;

IV.  z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę 680,00 zł (sygn. akt V GC 1046/14) w punkcie a - zasądził od pozwanego
na rzecz powoda kwotę 245,76 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 maja 2014 roku do dnia zapłaty; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił;
w punkcie c - zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 201,96 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w punkcie d – nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 155,39 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa; w punkcie e – nakazał pobrać
od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 87,94 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa;

V.  z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę 4.978,20 zł (sygn. akt V GC 1253/14) w punkcie a - zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.157,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2014 roku do dnia zapłaty; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił;
w punkcie c - zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 116,11 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w punkcie d – nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 137,89 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa; w punkcie e – nakazał pobrać
od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę
105,44 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa;

VI.  z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę 836,40 zł (sygn. akt V GC 1304/14) w punkcie a - zasądził od pozwanego
na rzecz powoda kwotę 52,56 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 maja 2014 roku do dnia zapłaty; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił;
w punkcie c - zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 403,89 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w punkcie d – nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 228,00 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa; w punkcie e – nakazał pobrać
od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 15,33 zł tytułem wydatków uiszczonych tymczasowo ze Skarbu Państwa.

Podejmując powyższy wyrok Sąd Rejonowy dokonał ustaleń, z których najistotniejsze przedstawiają się następująco.

I - w sprawie o sygn. akt V GC 872/14.

W dniu 21 grudnia 2013 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uległ uszkodzeniu pojazd T. (...) użytkowany przez poszkodowanego S. O.. Sprawcą kolizji był kierujący pojazdem, który posiadał ubezpieczenie OC
w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

Poszkodowany na czas naprawy wynajął pojazd zastępczy w cenie 120,00 zł netto
za każdą rozpoczętą dobę najmu. Ustalono, że zapłata nastąpi w formie bezgotówkowej poprzez cesję wierzytelności przysługującą najemcy z tytułu szkody komunikacyjnej.
Za usługę najmu pojazdu zastępczego została w dniu 22 stycznia 2014 roku wystawiona faktura nr (...) na kwotę 1.476 zł za 10 dni najmu.

Umową z dnia 30 grudnia 2013 roku S. O. przelał na rzecz (...) sp. z o.o. wierzytelność z tytułu odszkodowania z polisy OC.

Dnia 17 stycznia 2014 roku (...) sp. z o.o. zawarła z powodem (...) Spółką
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. jako cesjonariuszem umowę powierniczego przelewu wierzytelności.

W dniu 7 lutego 2014 roku pozwany zapłacił na rzecz powoda kwotę 1.291,50 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, uwzględniając 10 dni najmu.

Stawka najmu pojazdu zastępczego klasy C w 2013 roku na terenie rynku (...) wynosiła od 93,45 zł netto za jedną dobę najmu do 135,72 zł netto za jedną dobą najmu.

II - sprawie o sygn. akt V GC 1227/14.

W dniu 13 marca 2014 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uległ uszkodzeniu pojazd V. (...) użytkowany przez poszkodowanego P. W.. Sprawcą kolizji był kierujący pojazdem, który posiadał ubezpieczenie OC w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

Poszkodowany na czas naprawy wynajął pojazd zastępczy w cenie 190,00 zł netto
za każdą rozpoczętą dobę najmu. Ustalono, że zapłata nastąpi w formie bezgotówkowej poprzez cesję wierzytelności przysługującą najemcy z tytułu szkody komunikacyjnej.
Za usługę najmu pojazdu zastępczego została w dniu 14 kwietnia 2014 roku wystawiona faktura nr (...) na kwotę 1.635,90 zł za 7 dni najmu.

Umową z dnia 3 kwietnia 2014 roku P. W. przelał na rzecz (...) sp. z o.o. wierzytelność z tytułu odszkodowania z polisy OC sprawcy za szkodę komunikacyjną w pojeździe V. (...).

Dnia 15 kwietnia 2014 roku (...) sp. z o.o. zawarła z powodem (...) Spółką
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. jako cesjonariuszem umowę powierniczego przelewu wierzytelności.

W dniu 28 kwietnia 2014 roku pozwany zapłacił na rzecz powoda kwotę 805,00 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, uwzględniając 7 dni najmu.

Stawka najmu pojazdu zastępczego klasy C w 2013 roku na terenie rynku (...) wynosiła od 93,45 zł netto za jedną dobę najmu do 135,72 zł netto za jedną dobą najmu.

III - sprawie o sygn. akt V GC 1252/14.

W dniu 11 lutego 2014 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uległ uszkodzeniu pojazd B. (...) użytkowany przez poszkodowanych A. C. (1)
i A. C. (2). Sprawcą kolizji był kierujący pojazdem, który posiadał ubezpieczenie OC w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

Poszkodowani zlecili naprawę uszkodzonego pojazdu A.- (...),
a na czas naprawy wynajął pojazd zastępczy w cenie 170,00 zł netto za każdą rozpoczętą dobę najmu. Ustalono, że zapłata nastąpi w formie bezgotówkowej poprzez cesję wierzytelności przysługującą najemcy z tytułu szkody komunikacyjnej. Za usługę najmu pojazdu zastępczego została w dniu 24 marca 2014 roku wystawiona faktura nr (...) na kwotę 4.391,10 zł za 21 dni najmu.

Umową z dnia 20 lutego 2014 roku A. C. (1) i A. C. (2) przelali
na rzecz (...) wierzytelność z tytułu odszkodowania.

Dnia 25 marca 2014 roku (...) zawarł z powodem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. jako cesjonariuszem umowę powierniczego przelewu wierzytelności .

W dniu 15 kwietnia 2014 roku pozwany zapłacił na rzecz powoda kwotę 2.712,15 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, uwzględniając 21 dni najmu.

Stawka najmu pojazdu zastępczego klasy C w 2013 roku na terenie rynku (...) wynosiła od 93,45 zł netto za jedną dobę najmu do 135,72 zł netto za jedną dobą najmu.

IV - sprawie o sygn. akt V GC 1046/14.

W dniu 18 lutego 2014 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uległ uszkodzeniu pojazd O. (...) użytkowany przez poszkodowaną (...) Spółkę Akcyjną. Sprawcą kolizji był kierujący pojazdem, który posiadał ubezpieczenie OC
w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

Przedstawiciel poszkodowanej na czas naprawy wynajął pojazd zastępczy w cenie 190,00 zł netto za każdą rozpoczętą dobę najmu. Ustalono, że zapłata nastąpi w formie bezgotówkowej poprzez cesję wierzytelności przysługującą najemcy z tytułu szkody komunikacyjnej. Za usługę najmu pojazdu zastępczego została w dniu 28 marca 2014 roku wystawiona faktura nr (...) na kwotę 1.869,60 zł za 8 dni najmu.

Umową z dnia 4 marca 2014 roku przedstawiciel (...) Spółki Akcyjnej przelał na rzecz (...) sp. z o.o. wierzytelność z tytułu odszkodowania.

Dnia 28 marca 2014 roku (...) sp. z o.o. zawarła z powodem (...) Spółką
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. jako cesjonariuszem umowę powierniczego przelewu wierzytelności.

W dniu 1 kwietnia 2014 roku pozwany przyznał stronie powodowej 840,00 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, uwzględniając 8 dni najmu ..

Stawka najmu pojazdu zastępczego klasy C w 2013 roku na terenie rynku (...) wynosiła od 93,45 zł netto za jedną dobę najmu do 135,72 zł netto za jedną dobą najmu.

V - sprawie o sygn. akt V GC 1253/14.

W dniu 18 października 2013 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uległ uszkodzeniu pojazd V. (...) użytkowany przez poszkodowanego T. K.. Sprawcą kolizji był kierujący pojazdem, który posiadał ubezpieczenie OC w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

Poszkodowany zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu, a na czas naprawy wynajął pojazd zastępczy w cenie 150,00 zł netto za każdą rozpoczętą dobę najmu. Ustalono,
że zapłata nastąpi w formie bezgotówkowej poprzez cesję wierzytelności przysługującą najemcy z tytułu szkody komunikacyjnej. Za usługę najmu pojazdu zastępczego została
w dniu 31 grudnia 2014 roku wystawiona faktura nr (...) na kwotę 10.147,50 zł
za 55 dni najmu.

Umową z dnia 25 października 2013 roku T. K. przelał na rzecz (...) sp. z o.o. wierzytelność z tytułu odszkodowania .

Dnia 31 grudnia 2013 roku (...) sp. z o.o. zawarła z powodem (...) Spółką
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. jako cesjonariuszem umowę powierniczego przelewu wierzytelności.

W dniu 24 kwietnia 2014 roku pozwany zapłacił na rzecz powoda kwotę 3.271,80 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, uwzględniając 28 dni najmu.

Uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego wynosił 40 dni.

Stawka najmu pojazdu zastępczego klasy C w 2013 roku na terenie rynku (...) wynosiła od 90,99 zł netto za jedną dobę najmu do 135,72 zł netto za jedną dobą najmu .

VI - sprawie o sygn. akt V GC 1304/14.

W dniu 10 marca 2014 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uległ uszkodzeniu pojazd A. (...) użytkowany przez poszkodowaną M. B.. Sprawcą kolizji był kierujący pojazdem, który posiadał ubezpieczenie OC w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

Poszkodowana zleciła naprawę uszkodzonego pojazdu a na czas naprawy wynajęła pojazd zastępczy w cenie 190,00 zł netto za każdą rozpoczętą dobę najmu. Ustalono,
że zapłata nastąpi w formie bezgotówkowej poprzez cesję wierzytelności przysługującą najemcy z tytułu szkody komunikacyjnej. Za usługę najmu pojazdu zastępczego została
w dniu 31 marca 2014 roku wystawiona faktura nr (...) na kwotę 1.869,60 zł za 8 dni najmu.

Umową z dnia 20 marca 2014 roku M. B. przelała na rzecz (...) wierzytelność z tytułu odszkodowania .

Dnia 2 kwietnia 2014 roku (...) zawarł z powodem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. jako cesjonariuszem umowę powierniczego przelewu wierzytelności .

W dniach 4 kwietnia 2014 roku oraz 11 kwietnia 2014 roku pozwany zapłacił na rzecz powoda kwoty odpowiednio 181,46 zł i 851,74 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, uwzględniając 8 dni najmu .

Stawka najmu pojazdu zastępczego klasy C w 2013 roku na terenie rynku (...) wynosiła od 93,45 zł netto za jedną dobę najmu do 135,72 zł netto za jedną dobą najmu.

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a przede wszystkim opinię biegłego sądowego w dziedzinie techniki samochodowej i ruchu drogowego, rekonstrukcji przebiegu wypadku drogowego, wyceny wartości oraz kosztów i jakości napraw pojazdów samochodowych Z. K., tj. w zakresie ustalenia stawek za 1 dzień najmu pojazdu zastępczego, a nadto w zakresie pojazdu V. (...) – uzasadnionego okresu naprawy, a w konsekwencji uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego (w sprawie V GC 1253/14), Sąd Rejonowy uznał, że wnioski sformułowane w opinii biegłego zasługują
na całkowitą aprobatę. Sąd ten wskazał przy tym, że biegły przeanalizował dostępny materiał dowodowy dotyczący zakresu powstałych w wyniku kolizji uszkodzeń pojazdu marki V. (...) i ustalił czas technologicznie niezbędny do wykonania naprawy, przygotowania pojazdu oraz wydania go klientowi serwisu. Nadto, posługując się własną wiedzą
oraz wynikami przeprowadzonej analizy rynku najmu pojazdów zastępczych, biegły
w sporządzonej opinii przedstawił zróżnicowane rodzaje podmiotów świadczących obecnie usługi najmu pojazdów zastępczych i stosowane przez te podmioty stawki. Biegły przeanalizował dostępny materiał dowodowy dotyczący zakresu powstałych w wyniku kolizji uszkodzeń pojazdu marki V. (...) i ustalił czas technologicznie niezbędny do wykonania naprawy, przygotowania pojazdu oraz wydania go klientowi serwisu i w sporządzonej opinii przedstawił zróżnicowane rodzaje podmiotów świadczących obecnie usługi najmu pojazdów zastępczych i stosowane przez te podmioty stawki.

W ocenie Sądu I instancji złożona przez biegłego opinia jest rzetelna, logiczna
i przekonująca. Przede wszystkim w zakresie czasu naprawy pojazdu marki V. (...) biegły wskazał, iż technologiczny czas naprawy przedmiotowego pojazdu przy istniejących uwarunkowaniach powinien wynosić 11 dni roboczych. Biegły wyjaśnił, że za taką konkluzją przemawia fakt, iż pomiędzy pierwszymi oględzinami pojazdu w dniu 24 października
2013 roku a drugimi oględzinami w dniu 22 listopada 2013 r., w pojeździe praktycznie
nie wykonywano żadnych prac. Zdaniem biegłego, biorąc pod uwagę rozległy zakres uszkodzeń niezasadne było wstrzymanie naprawy i oczekiwanie na decyzję ubezpieczyciela co do uznania wnioskowanych drugimi oględzinami części. Pomiędzy pierwszymi a drugimi oględzinami naprawa pojazdu powinna być zatem wykonywana, a jak wynika z dokumentacji fotograficznej, zdaniem biegłego nie była. W tym zakresie Sąd Rejonowy w całości podzielił opinię biegłego i uznał, iż uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego wynosił 40 dni.
Na ten czas złożył się: przestój z powodu oczekiwania na oględziny 19 dni; przestój z powodu oczekiwania na części zamienne 3 dni – według biegłego warsztat po otrzymaniu oceny technicznej w dniu 12 listopada 2013 roku powinien zamówić części 13 listopada 2013 roku
i zgodnie z procedurami części powinny zostać dostarczone 15 listopada; przestój z powodu naprawy 11 dni roboczych; przestój z powodu dni roboczych przypadających pomiędzy otrzymaniem części zamiennych a zakończeniem naprawy – 6 dni; czynności zdawczo-odbiorcze – 1 dzień.

Odnosząc się do analizy stawek najmu pojazdów zastępczych biegły wskazał, iż stawki stosowane przez (...) sp. z o.o. i (...) są zdecydowanie wyższe od stawek
w wypożyczalniach zajmujących się stricte tą działalnością na rynku lokalnym. Biegły pominął warsztaty, które wynajmują samochody zastępcze swoim klientom. Dobór podmiotów był w ocenie Sądu Rejonowego prawidłowy, bowiem powszechnie wiadomo,
że sposób rozliczania kosztów najmu samochodów zastępczych stosowany przez warsztaty ma charakter bezgotówkowy, gdzie faktycznym płatnikiem nie jest wynajmujący,
ale ubezpieczyciel sprawcy szkody. Oznacza to, iż przy ustaleniu stawki najmu na czas naprawy samochodu z ubezpieczenia OC sprawcy nie obowiązuje rynkowa zasada popytu
i podaży, gdzie cenę kształtuje konkurencja pomiędzy przedsiębiorcami, warsztat może bowiem w umowie z klientem (poszkodowanym) dowolnie ustalać stawkę najmu. Ponadto, usługa najmu oferowana przez warsztaty skierowana jest do wąskiego grona odbiorców,
tj. klientów warsztatu, a flota pojazdów, którą dysponują warsztaty - mała. Nie mogą być
to zatem podmioty miarodajne w kształtowaniu rynku, gdyż ich udział w rynku najmu pojazdów zastępczych jest bardzo nikły. Z treści opinii biegłego wynikało, że występujące
na rynku lokalnym (P.) stawki najmu pojazdów zastępczych wynosiły od 93,45 zł netto
do 135,72 zł netto za jeden dzień najmu, zaś w sprawie V GC 1253/14 stawki te wahały się
w granicach od 90,99 zł netto do 135,72 zł netto za jeden dzień najmu. Wobec tego,
że przeprowadzona przez biegłego analiza lokalnego rynku usług najmu pojazdów miała charakter zupełny i opierała się na posiadanych przez biegłego wiadomościach specjalnych,
w ocenie Sądu zgłoszony w pozwie wniosek o zwrócenie się do lokalnych warsztatów
o cenniki świadczonych usług najmu nie zasługiwał na uwzględnienie.

W oparciu o tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy Sąd Rejonowy uznał,
że przyjęte przez powoda stawki najmu samochodów zastępczych okazały się. być zawyżone, a jedynie w sprawie GC 872/14 stawka w wysokości 120,00 zł mieściła się w przedziale stosowanych stawek.

Maksymalne występujące na rynku lokalnym (w okolicach P.) stawki najmu pojazdów klasy C bez limitu kilometrów, we wszystkich połączonych sprawach, wynosiły maksymalnie 135,72 zł netto za dobę. Sąd przyjął stawkę w tej wysokości za uzasadnioną.
Do takiej jedynie kwoty poszkodowany mógł bowiem oczekiwać od ubezpieczyciela sprawcy kolizji zwrotu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego.

W zakresie sprawy wiodącej - V GC 872/14 stawka najmu zastosowana przez warsztat była niższa niż uznana przez Sąd Rejonowy maksymalna stawka występująca na rynku lokalnym, a zatem powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

W zakresie sprawy V GC 1227/14 odszkodowanie należne poszkodowanemu,
przy uwzględnieniu 7 dni najmu wyniosło 950,04 zł netto. Uwzględniając fakt, że pozwany zapłacił powodowi kwotę 805,00 zł, Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda kwotę odszkodowania w brakującej kwocie 145,04 zł.

W zakresie sprawy V GC 1252/14 odszkodowanie należne poszkodowanemu,
przy uwzględnieniu 21 dni najmu wyniosło 3.505,65 zł brutto. Uwzględniając fakt,
że pozwany zapłacił powodowi kwotę 2.712,15 zł, Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda kwotę odszkodowania w brakującej kwocie 793,50 zł.

W zakresie sprawy V GC 1046/14 odszkodowanie należne poszkodowanemu,
przy uwzględnieniu 8 dni najmu wyniosło 1.085,76 zł netto. Uwzględniając fakt, że pozwany zapłacił powodowi kwotę 840,00 zł, Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda kwotę odszkodowania w brakującej kwocie 245,76 zł.

W zakresie sprawy V GC 1046/14 odszkodowanie należne poszkodowanemu,
przy uwzględnieniu 40 dni najmu wyniosło 5.428,80 zł netto. Uwzględniając fakt,
że pozwany zapłacił powodowi kwotę 3.271,80 zł, Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda kwotę odszkodowania w brakującej kwocie 2.157,00 zł.

W zakresie sprawy V GC 1304/14 odszkodowanie należne poszkodowanemu,
przy uwzględnieniu 8 dni najmu wyniosło 1.085,76 zł brutto. Uwzględniając fakt, że pozwany zapłacił powodowi kwotę 1.033,20 zł, Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda kwotę odszkodowania w brakującej kwocie 52,56 zł.

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła strona powodowa, zaskarżając
go w części, tj. w punkcie:

II.b., II.c. i II.d., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo w części ponad zasądzone 145,04 zł i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 260,80 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa kwotę 176,10 zł tytułem wydatków tymczasowo uiszczonych ze Skarbu Państwa;

III.b., III.c. i III.d., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo
w części ponad zasądzone 793,50 zł i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 125,94 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa kwotę 128,33 zł tytułem wydatków tymczasowo uiszczonych
ze Skarbu Państwa;

IV.b., IV.c. i IV.d., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo
w części ponad zasądzone 245,76 zł i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 201,96 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa kwotę 155,39 zł tytułem wydatków tymczasowo uiszczonych
ze Skarbu Państwa;

V.b., V.c. i V.d., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo w części ponad zasądzone 2.157 zł i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 116,11 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa kwotę 137,89 zł tytułem wydatków tymczasowo uiszczonych ze Skarbu Państwa;

VI.b., VI.c. i VI.d., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo
w części ponad zasądzone 52,56 zł i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 403,89 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa kwotę 228,00 zł tytułem wydatków tymczasowo uiszczonych
ze Skarbu Państwa.

W punkcie 1 apelacji zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił:

naruszenie przepisów prawa procesowego w zakresie:

- art. 248 k.p.c. w związku z art. 217 § 1 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez niedopuszczenie prawidłowo zgłoszonego wniosku powódki o zobowiązanie wskazanych w pkt 10 ust. 13 petitum pozwu podmiotów do przedłożenia cennika usług zawierającego informację o stosowanej przez podmiot w dacie zawarcia umowy najmu we wszystkich połączonych do wspólnego rozpoznania sprawach, stawce w kwocie netto za 1 dobę najmu pojazdów zastępczych porównywalnych parametrami
do pojazdów wynajętych we wszystkich sprawach oraz dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z tych dokumentów, podczas gdy dowody te miały istotne znaczenie
dla rozstrzygnięcia sprawy, a okoliczności sporne pomiędzy stronami nie zostały dostatecznie wyjaśnione;

- art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 258 k.p.c. poprzez niedopuszczenie prawidłowo zgłoszonego wniosku dowodowego w przedmiocie dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków: P. T.
i T. K. na okoliczność uzasadnionego czasu naprawy uszkodzonego pojazdu należącego do poszkodowanego w sprawie pierwotnej o sygnaturze akt V GC 1046/14 i zastąpienie tych dowodów dowodem z opinii biegłego, podczas gdy,
jak wynika z utrwalonego już stanowiska doktryny i orzecznictwa, dopuszczenie dowodu opinii biegłego nie może zastępować realizacji innych wniosków dowodowych postulowanych przez strony;

- art. 278 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, tj. poprzez niewysłuchanie wniosków stron w przedmiocie liczby i wyboru biegłych oraz dopuszczenie
i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego niewłaściwej specjalności (wezwany
w sprawie biegły nie dysponował bowiem wiedzą w zakresie wskazanym w tezie dowodowej postanowienia Sądu, tj. w obszarze jego specjalności nie znajdowało się badanie cen usług występujących na rynku lokalnym, ani też analiza mechanizmów nimi rządzących) a okoliczność uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego
w sprawie pierwotnej sygn. akt V GC 1046/14 nie wymagała konieczności dopuszczenia dowodu z opinii biegłego;

- art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 278 k.p.c. poprzez błędne dokonanie oceny materiału dowodowego tj. błędną ocenę opinii biegłego jako rzetelnej i fachowej, podczas gdy
z jej treści jednoznacznie wynika, iż biegły oparł się na nieweryfikowalnych przez siebie danych i spekulacjach, a ponadto jego opinia była wybiórcza i tendencyjna
oraz dokonanie oceny materiału dowodowego z pominięciem jego istotnej części,
a mianowicie załączonych do pozwu ofert porównawczych najmu pojazdu zastępczego;

w punkcie 2 apelacji, naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności:

- art. 805 k.c. w związku z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 i maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w związku z art. 361 § 2 k.c. w związku z art. 363 k.c. poprzez ich błędną wykładnię, tj. przyjęcie iż wypłacone odszkodowanie nie musi pokrywać udokumentowanych kosztów najmu pojazdu poszkodowanego (zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania) na skutek zaniżenia wysokości stawek za dobę najmu pojazdu zastępczego, podczas gdy z całości materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż stawki zastosowane
przez wynajmującego w niniejszej sprawie były stawkami występującymi na terenie rynku lokalnego oraz nieuwzględnienia całości zasadnego czasu najmu pojazdu zastępczego w sprawie pierwotnej o sygn. akt V GC 1046/14 (wynikającego
z przedłożonych do pozwu dokumentów, w szczególności zaś dowodu z dokumentu prywatnego: „Kartka kalendarza”).

Wskazując na powyższe zarzuty apelująca w punkcie 3 wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w części tj. w punkcie:

II.b., II.c. i II.d. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 379,96 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 czerwca 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku
oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt II.a. wyroku kwotę 525,00 zł wraz z odsetkami od dnia 7 czerwca 2014 roku) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję według norm przepisanych oraz obciążenie wydatkami uiszczonymi tymczasowo
ze Skarbu Państwa pozwanego w całości;

III.b., III.c. i III.d. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 885,45 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 maja 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt III.a. wyroku kwotę 793,50 zł wraz z odsetkami od dnia 10 maja 2014 roku) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego
za I instancję według norm przepisanych oraz obciążenie wydatkami uiszczonymi tymczasowo ze Skarbu Państwa pozwanego w całości;

VI.b, IV.c. i IV.d. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 434,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 maja 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt IV.a. wyroku kwotę 245,76 zł wraz z odsetkami od dnia 19 maja 2014 roku) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego
za I instancję według norm przepisanych oraz obciążenie wydatkami uiszczonymi tymczasowo ze Skarbu Państwa pozwanego w całości;

V.b, V.c i V.d. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.821,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt V.a. wyroku kwotę 2.157 zł wraz z odsetkami od dnia
21 marca 2014 roku) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego
za I instancję według norm przepisanych oraz obciążenie wydatkami uiszczonymi tymczasowo ze Skarbu Państwa pozwanego w całości;

VI.b, VI.c. i V.d. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 783,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 maja 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt VI.a. wyroku kwotę 403,89 zł wraz z odsetkami od dnia 12 maja 2014 roku) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego
za I instancję według norm przepisanych oraz obciążenie wydatkami uiszczonymi tymczasowo ze Skarbu Państwa pozwanego w całości;

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w części, tj. w punkcie II.b., II.c., II.d., III.b., III.c., III.d., IV.b., IV.c, i IV.d., V.b, V.c. i V.d., VI.b., VI.c. i VI.d.
oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Ponadto strona powodowa w punkcie 4 wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu apelacyjnym, wedle norm przepisanych.

Strona powodowa wniosła również w punkcie 5 o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ekonomii na okoliczność:

a) ustalenia przedziału stawek czynszu najmu pojazdów klasy właściwej pojazdom zastępczym wynajętym we wszystkich sprawach połączonych do wspólnego rozpoznania w niniejszym postępowaniu stosowanych na terenie rynku lokalnego właściwego
ze względu na miejsce zamieszkania poszkodowanego w dacie zawarcia umów najmu pojazdów zastępczych z uwzględnieniem wszystkich aspektów danej usługi mających charakter cenotwórczy, a z których korzystał poszkodowany, tj. w szczególności wynajmu pojazdu bez konieczności wpłacenia kaucji, bez limitu przejechanych kilometrów, z pakietem ubezpieczenia „AC+OC for rent” oraz wynajmowanych przez warsztat naprawczy.

Jednocześnie na wypadek niepodzielenia przez Sąd II instancji w punkcie 6
w przedmiocie jednoznacznej zasadności jej roszczenia w zakresie uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego w sprawie o pierwotnej sygn. akt: V GC 1046/14 (co wynika
z dokumentów przedłożonych do pozwu), powódka wniosła o dopuszczenie
i przeprowadzenie dowodu wskazanego w pkt. 10 ust. 12 petitum pozwu oraz
o przeprowadzenie przez Sąd II instancji uzupełniającego postępowania dowodowego
w zakresie niezrealizowanych przez Sąd I instancji wniosków dowodowych zawartych
w pkt. 10 ust. 8-11 petitum pozwu.

Potrzeba powołania powyższych dowodów wynikła w związku ze stanowiskiem Sądu Rejonowego wyrażonym w wyroku, stąd strona nie miała możliwości powołania się na nie. Przeprowadzenie przedmiotowych dowodów ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a braki opinii biegłego opracowanej na etapie postępowania przed Sądem I instancji – uzasadniają konieczność uwzględnienia wniosku powódki.

Powódka wniosła ponadto o przeprowadzenie przez Sąd II instancji uzupełniającego postępowania dowodowego w zakresie niezrealizowanego przez Sąd I instancji wniosku dowodowego zawartego w pkt. 10 ust. 13 petitum pozwów.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji powódki w całości
oraz zasadzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
za I instancję według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Podniesione w niej zarzuty są bezzasadne i nie mogą prowadzić do podważenia zaskarżonego wyroku. Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne Sądu I instancji, jak również podziela dokonaną przez ten Sąd ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz interpretację zastosowanych przepisów prawa.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do dwóch kwestii: ustalenia wysokości stawki, która winna być stosowana przy najmie pojazdów zastępczych
w rozpoznawanych sprawach, a od których to stawek zależało ustalenie wysokości należnego odszkodowania, oraz ustalenia uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego w sprawie
V GC 1253/14.

W ocenie Sądu odwoławczego powódka bezzasadnie zarzuciła w apelacji naruszenie art. 248 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez niedopuszczenie
w toku postępowania pierwszoinstancyjnego zgłoszonego przez nią wniosku o zobowiązanie wskazanych w punkcie 10 ust. 13 petitum pozwu podmiotów do przedłożenia cennika usług zawierającego informację o stosowanych przez te podmioty stawkach za najem pojazdu zastępczego we wszystkich połączonych sprawach, na okoliczność istotną dla rozstrzygnięcia sprawy. Taki wniosek dowodowy jest niedopuszczalny, brak jest bowiem podstaw prawnych w kodeksie postępowania cywilnego do takiego żądania. Uwzględnienie przez biegłego
przy sporządzaniu opinii żądanych przez jedną ze stron, w tym wypadku powódkę, stawek stosowanych przez wskazane podmioty, niewątpliwie miałoby negatywny wpływ
na obiektywny (bezstronny) charakter wydawanej opinii. Kwestia ustalenia, czy stawka stosowana przez dany podmiot za wynajem pojazdu zastępczego jest stawką ekonomicznie uzasadnioną przy określeniu kosztów niezbędnych i celowych do likwidacji przedmiotowych szkód sytuuje się w zakresie wiadomości specjalnych biegłego sądowego o właściwej specjalności (art. 278 k.p.c.). Biegły bowiem przy wykorzystaniu swojej wiedzy zawodowej
i naukowej, czyli wiadomości specjalnych, wydając opinię w sprawie w zakresie objętym tezą dowodową w celu ułatwienia oceny faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, wykracza poza zasób wiedzy przeciętnie wykształconego człowieka, sporządzając opinię. Korzysta
przy tym z profesjonalnej metodyki doboru metod badania rynku gwarantujących bezstronność formułowanych wniosków.

Sąd Rejonowy swoją drogą uzasadnił nieuwzględnienie wniosku dowodowego złożonego przez powódkę w tym zakresie wskazując, że przeprowadzona przez biegłego analiza lokalnego rynku usług najmu pojazdów opierała się na posiadanych przez biegłego wiadomościach specjalnych i z tego względu była analizą zupełną, gdyż przeprowadzoną
z uwzględnieniem specyfiki tego rynku, co czyni żądanie uwzględnienia cenników zaoferowanych przez powódkę jako istotnych w sprawie, bezzasadnym.

Z powyższych względów nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia
art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 258 k.p.c. poprzez niedopuszczenie wnioskowanych w pozwie dowodów z zeznań świadków P. T. i T. K. (pkt 10 i 11 pozwu k. 3 odwrót akt V GC 1253/14) na okoliczność uzasadnionego czasu naprawy uszkodzonego pojazdu V. (...) (w apelacji mylnie wskazano sprawę
o sygn. akt V GC 1046/14, w której powódka nie kwestionowała 8 dniowego okresu uzasadnionej naprawy pojazdu i nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka T. K. tylko W. K. - vide akta sprawy). Niewątpliwie bowiem,
w ocenie Sądu odwoławczego, kwestia ustalenia uzasadnionego okresu naprawy uszkodzonego pojazdu, a tym samym najmu pojazdu zastępczego także wymaga dla jego ustalenia wiadomości specjalnych w tym zakresie.

Wiadomościami specjalnymi jest wiedza tego rodzaju, że opiera się
na ponadprzeciętnej, specjalistycznej wiedzy w danej dziedzinie nauki, wykraczającej poza granice wiedzy dostępnej ogółowi społeczeństwa. Wskazuje się, że granice pomiędzy wiedzą powszechną i wiadomościami specjalnymi bywają nieostre, bowiem są uzależnione
od ogólnego postępu nauki i techniki.

Z istoty i celu dowodu z opinii biegłego wynika, że jeśli rozstrzygnięcie sprawy wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii biegłych jest konieczny oraz, że w takim wypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego nawet jeżeli sam posiada wiadomości specjalne z danej dziedziny, jeżeli była ona prawidłowa. Tym bardziej dotyczy to zeznań świadków, którzy przymiotów biegłego sądowego w danej dziedzinie
nie posiadają. Oznacza to, że sąd może jedynie w takim wypadku, jeżeli w świetle złożonej opinii lub pozostałego materiału dowodowego nasuną mu się wątpliwości co do trafności wniosków płynących z opinii, zażądać opinii innego biegłego, co w rozpoznawanej sprawie nie miało miejsca.

W ocenie Sądu Okręgowego trafnie Sąd Rejonowy dopuścił w połączonych sprawach dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i sformułował tezę dowodową uwzględniającą istotę sprawy - jej przedmiotem była analiza stawek na rynku lokalnym wynajmu pojazdów zastępczych w roku, w którym najem był wykonywany, pojazdów porównywalnych do pojazdów wynajętych w niniejszych sprawach z uwzględnieniem rzeczywistego okresu wynajmu, a nadto ustalenia okresu koniecznego i niezbędnego
do naprawy uszkodzonego samochodu w związku ze szkodą z połączonej sprawy o sygn. akt VI GC 1253/14 na okoliczność jaki był technologicznie uzasadniony czas naprawy (k. 90).

Poprawnie też, po wnikliwie przeprowadzonym postępowaniu dowodowym,
Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o opinię biegłego sądowego, że w sprawach objętych zaskarżeniem apelacji występujące na rynku P. stawka najmu pojazdów zastępczych
w klasach odpowiadających klasom uszkodzonych pojazdów w połączonych sprawach maksymalnie wynosiła 135,72 zł netto za dobę, a zastosowane w tych sprawach przez powódkę stawki były zawyżone, bowiem obowiązujące stawki wynajmu samochodu
na terenie P. na tych samych zasadach, wynosiłyby średnio 111,22 zł netto za dobę,
w przedziale rzeczywistych stawek wynajmu stosowanych przez firmy zajmujące się tego rodzaju działalnością na rynku w P., w których najniższa wyniosła 93,45 zł netto
na dobę, a najwyższa 135,72 zł netto (k. 6-7 opinii biegłego k. 106-107). Ustalona w ten sposób zarówno średnia kwota najmu pojazdu zastępczego, jak i górna kwota przedziału cen najmu stanowi ceny maksymalne ze wszystkich przyjętych przez biegłego wariantów ustalania tych stawek.

Nie ma racji skarżący, gdy czyni Sądowi Rejonowemu zarzut naruszenia prawa procesowego w zakresie art. 278 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie,
tj. niewysłuchanie wniosków stron w przedmiocie liczby i wyboru biegłych. W pozwach bowiem nie określono liczby biegłych, a Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego żądanej przez powódkę specjalności. Nie budzi bowiem wątpliwości, że szeroki zakres kompetencji biegłego sądowego zarówno z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego, rekonstrukcji przebiegu wypadku drogowego, jak i wyceny wartości
oraz kosztów i jakości napraw pojazdów samochodowych jest wystarczający i tematycznie właściwy do poczynienia zakreślonych przez Sąd Rejonowy tezą dowodową ustaleń wymagających wiedzy specjalistycznej w tym zakresie.

Dodać należy, że powódka i jej pełnomocnik procesowy pomimo kwestionowania opinii biegłego (pismo procesowe k. 170) i wniesienia o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu
z uzupełniającej opinii biegłego, pomimo prawidłowego zawiadomienia, nie stawili się na rozprawie. Nieobecność ta spowodowała, że strona powodowa sama pozbawiła się możliwości zadawania w stosownym czasie pytań biegłemu, w tym także składania zastrzeżeń, co do rzetelności wydanej przez biegłego opinii, jak też zgłoszenia żądania przeprowadzenia dowodu z opinii dodatkowej przez innego biegłego innej specjalności
i uzasadnienia tego żądania.

Zaniechanie ze strony powodowej w toku postępowania pierwszoinstancyjnego inicjatywy dowodowej spowodowało, że nie zdołała ona skutecznie zakwestionować wydanej przez biegłego opinii. Podkreślić należy, że opinia biegłego nie może być weryfikowana,
a zwłaszcza dyskwalifikowana, bez posłużenia się wiedzą specjalistyczną. Wobec braku inicjatywy dowodowej ze strony powodowej oraz logicznych i przekonujących wyjaśnień ustnych biegłego, co do zasadności poczynionych przez niego ustaleń, brak jest podstaw
do podważania rzetelności fachowej i zupełności wydanej przez niego w sprawie opinii. Sąd Rejonowy procedujący w niniejszej sprawie dokonał sprawdzenia prawidłowości rozumowania biegłego przy sporządzaniu opinii, z uwzględnieniem wymagań logiki i zasad doświadczenia życiowego i wskazał, że opinia była rzetelna, logiczna i zupełna.
Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w opinii zarówno pisemnej jaki i ustnej żadnych nieprawidłowości i uznał je za całkowicie miarodajne i przekonywujące podstawy poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych w zakresie wysokości stawki
za najem pojazdu zastępczego, jak i okresu niezbędnej naprawy pojazdu w sprawie V GC 1253/14. Nie ma racji przy tym skarżąca, że badanie cen usług występujących na rynku lokalnym, czy też analiza mechanizmów nimi rządzących nie leżała w gestii posiadanych przez biegłego specjalności. Oczywistym jest, że zebranie danych dotyczących cen usług stosowanych na danym rynku, w tym wypadku rynku wynajmu pojazdów zastępczych, wymaga zastosowania odpowiedniej metodologii charakterystycznej dla tego rynku,
jak i uwzględnienia charakterystycznych dla tego rynku zjawisk ekonomicznych, co zawiera się w kompetencjach powołanego w sprawie biegłego sądowego.

Zastrzeżenia strony powodowej podniesione w apelacji kwestionujące prawidłowość oceny wydanej przez biegłego opinii, jako dowodu przeprowadzonego w sprawie – zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c., sprowadzały się do kwestii nieodniesienia wskazanej przez niego stawki najmu pojazdu zastępczego do stawek rynkowych obowiązujących na tym terenie, zgodnie z wnioskiem dowodowym zawartym
w pozwie. Zdaniem skarżącego Sąd I instancji nie miał podstaw dla uwzględnienia ustalonych przez biegłego cen najmu samochodów usługodawców zajmujących się jedynie wypożyczaniem aut, a nie prowadzących równolegle naprawy pokolizyjnej, wskazanych przez powódkę.

Biegły sądowy w swojej ustnej opinii uzupełniającej wydanej na rozprawie w dniu 18 grudnia 2015 r. (k. 188-190), na której ani powódka ani jej pełnomocnik nie stawili się, wyjaśnił, że warsztaty naprawcze zastosowały stawki wynajmu pojazdów wzorowane
na najwyższych stawkach wynajmu dużych sieci międzynarodowych typu S., A.,
które skierowane są do innego typu klientów niż poszkodowani, bowiem do podróżnych przyjeżdżających do Polski. Rynek taki jest rynkiem niszowym w stosunku do rynku wynajmu pojazdów zajmujących się tzw. wypożyczeniem pojazdów przez podmioty trudniące się jedynie wynajmem. Ze względu na wąską klientelę adresowanej oferty najmu pojazdów po wyższych stawkach skierowanych do osób jedynie odwiedzających Polskę, usługi te nie mogą być reprezentatywne dla polskiego rynku wynajmu pojazdów zastępczych. Nadto stosowana bezgotówkowa forma rozliczeń należności za wynajem pojazdów oferowanych przez warsztaty naprawcze, odbiega od rozliczeń stosowanych przez wyszczególnione w opinii biegłego wypożyczalnie. Warsztaty naprawcze praktycznie wypożyczają pojazdy klientowi z własnego serwisu, podczas gdy rozliczenie tego najmu odbywa się a conto ubezpieczyciela, a nie tego warsztatu. Stawki stosowane przez tego rodzaju podmioty są niewątpliwie oderwane od stawek praktycznie stosowanych przy wypożyczeniu pojazdów przez firmy trudniące się stricte tego rodzaju działalnością.

Odnośnie uzasadnionego okresu naprawy pojazdu marki T. (sprawa sygn. akt V GC 1253/14) biegły ustalił, że odpowiadający mu okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 40 dni, a nie 55 dni jak podnosiła powódka. Wskazał przy tym, że przy zamówieniu części 13 listopada 2013 roku, a więc dzień po otrzymaniu kalkulacji naprawy wykonanej przez ubezpieczyciela, i dostarczenia ich zgodnie z procedurami w dniu 15 listopada 2013 roku rozpoczęcie naprawy było organizacyjnie i technologicznie możliwe od dnia 18 listopada 2013 roku. Jako, że technologiczna naprawa uszkodzonego pojazdu obejmować miała
11 dni, to w czasie tej naprawy była możliwość domówienia części zamiennych, od których ta naprawa nie była uzależniona, tj. uszczelki reflektora, uchwytu centralnej elektryki, sprężyny zawieszenia, czy też czujnika parkowania i akumulatora. Brak tych części,
ze względu na rozległość uszkodzeń pojazdu i ich charakter pozakonstrukcyjny, niewątpliwie nie wstrzymywał naprawy pojazdu. Opóźnienie rozpoczęcia naprawy wobec braku powyższych części, jak wynika z praktyki warsztatowej, nie opóźnia rozpoczęcia prac naprawczych. W związku z tym odroczenie przez warsztat naprawy pojazdu do czasu dostarczenia tych części i oczekiwanie na decyzję w tym zakresie ubezpieczyciela uzależnioną od drugich oględzin pojazdu w dniu 22 listopada 2013 roku, było niezasadne przy tak szerokim zakresie uszkodzeń przedmiotowego pojazdu. Biegły uznał,
że uzasadniony okres wynajmu pojazdu zastępczego na czas naprawy pojazdu marki V. (...) liczony od następnego dnia od dnia wynajęcia tego pojazdu przez klienta serwisu,
tj. od dnia 25 października 2013 roku winien zakończyć się 3 grudnia 2013 roku (opinia biegłego 130-133, uzupełniająca opinia biegłego k. 188-189).

Jako chybiony należy ocenić zgłoszony w ramach naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 278 k.p.c. zarzut błędnej oceny opinii biegłego jako rzetelnej i fachowej podczas gdy z jej treści jednoznacznie wynika, iż biegły oparł się na nieweryfikowalnych przez siebie danych i spekulacjach, a ponadto jego opinia była wybiórcza i tendencyjna.

Dowód z opinii biegłego podlega ocenie sądu przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c.,
na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (zob. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001, Nr 4, poz. 64; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046).

Skarżąca wprawdzie po zapoznaniu z treścią opinii pisemnej biegłego kwestionowała wypływające z niej wnioski w zakresie podniesionym w apelacji zarówno, co do czasu najmu pojazdu zastępczego na czas naprawy pojazdu marki V. (...), jak i co do zastosowania uzasadnionej stawki za najem pojazdu zastępczego w zaskarżonych sprawach na poziomie 135,72 zł netto za dobę. Strona powodowa powołała się przy tym w pierwszej kwestii na brak uwzględnienia okresów przestoju przy naprawie pojazdu, które uznawała za konieczne,
w drugiej kwestii - na niewskazanie przez biegłego metodologii wyliczenia stawki średniej
za wynajem pojazdu zastępczego, 5% obniżenia cen wynajmu pojazdów zastępczych
w stosunku do 2013 roku, doboru grupy badanych podmiotów do określenia średniej stawki oraz stawki rynkowej (pismo procesowe k. 171).

Na powyższe wątpliwości powódki przekonywującej i logicznej odpowiedzi udzielił biegły w ustnej opinii uzupełniającej na rozprawie w dniu 18 grudnia 2015 roku, na której jednak powódka i jej pełnomocnik, co już wskazano powyżej, nie stawili się (k. 188-190). Niekwestionowanie w toku postępowania pierwszoinstancyjnego w zakreślonym w apelacji zakresie opinii biegłego powoduje, że zabrakło procesowych podstaw do uznania, że przez samo założenie zastrzeżeń przez powódkę doszło do skutecznego zanegowania zarówno ustalonego przez biegłego uzasadnionego okresu naprawy pojazdu V. (...), jak i przyjętej przez niego metodyki ustalania stawek wynajmu pojazdów zastępczych, a w konsekwencji sformułowanych w niej wniosków.

W tych okolicznościach w ocenie Sądu Okręgowego opinia biegłego sądowego spełniała podstawowe wymogi, była spójna, rzetelna, logiczna, bezstronna i zupełna. Biegły sądowy wyjaśnił w niej z jakiego powodu do ustalenia stawek najmu pojazdów zastępczych uwzględnił dane podmiotów zajmujących się na rynku tylko wynajmem pojazdów zastępczych na zasadzie wypożyczenia oraz wpływu sposobu rozliczania się w drodze bezgotówkowej przez warsztaty trudniące się naprawą i wynajmem pojazdów zastępczych
na stosowanie wyższych stawek niż na tym rynku obowiązujące.

Zdaniem Sądu odwoławczego, z powyższych względów Sąd Rejonowy w oparciu o jej wnioski trafnie ustalił, że zasadnym jest zastosowanie najwyższej ze wskazanego przedziału stawek najmu pojazdu zastępczego na terenie P. i okolic w okresie powstania szkody
i wynajmu pojazdów w firmach prowadzących tylko wynajem samochodów w wysokości 135,72 zł netto za dobę. Tylko bowiem stawki stosowane przez tego rodzaju firmy,
a nie warsztaty naprawcze, czy wielkie firmy sieciowe o zasięgu ogólnoeuropejskim,
ze względu na zdecydowanie większościowy udział w rynku wynajmu pojazdów,
są stawkami cenotwórczymi na tym rynku i z tego względu należało je zastosować
w niniejszej sprawie jako właściwe. Podkreślić należy, że pomimo wskazania przez biegłego sądowego w pisemnej opinii, ustalonej w oparciu o powyższe założenia średniej stawki,
to Sąd Rejonowy przy orzekaniu zastosował maksymalną stawkę wynajmu pojazdu obowiązującą na rynku w P.. Nadto zasadnie Sąd I instancji przyjął, że uzasadnionym okresem naprawy pojazdu V. (...), a co za tym idzie najmu pojazdu zastępczego jest okres 40 dni. Samo bowiem określenie zdarzeń zaistniałych w toku naprawy odnotowane przez prowadzących naprawę na kartkach z kalendarza (k. 40-42 akt V GC 1253/14),
nie przesądziło o tym, jak wskazał biegły sadowy, że czas w odnotowanym wymiarze był uzasadnionym okresem naprawy.

W świetle powyższych rozważań nietrafny jest zarzut naruszenia prawa materialnego art. 805 k.c. w związku z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w związku z art. 361 § 2 k.c. w związku z 363 k.c. poprzez ich błędną wykładnię, tj. przyjęcie iż wypłacone odszkodowanie nie musi pokrywać udokumentowanych kosztów najmu pojazdów zastępczych w połączonych sprawach (zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania) na skutek zaniżenia wysokości stawek za dobę najmu pojazdu zastępczego, podczas gdy stawki zastosowane przez wybrany przez poszkodowanych warsztat naprawczy należało do cen występujących na terenie rynku lokalnego
oraz nieuwzględnienia całości okresu naprawy V. (...) (V GC 1253/14).

Podkreślić należy, że zasada pełnego odszkodowania nie oznacza konieczności zasądzenia na rzecz powódki każdej ze wskazanych przez tę stronę kwoty. Musi ona bowiem znaleźć uzasadnienie w rzeczywistych, realnych kosztach przywrócenia pojazdów do stanu poprzedniego, a ciężar wykazania tego faktu spoczywa w tym wypadku na powódce,
która tych kosztów w wyższym wymiarze niż ustalone przez biegłego oczekiwała. Tymczasem powódka w toku postępowania sądowego pomimo ciążącego na niej obowiązku procesowego (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.) nie udowodniła, aby stawki przez nią dochodzone mieściły się w przedziale stosowanych przez warsztaty funkcjonujące na terenie P., a okres uzasadnionej naprawy pojazdu V. (...) był dłuższy niż 40 dni.

W ocenie Sądu Okręgowego wnioski dowodowe zgłoszone w pkt 5, 6 i 7 apelacji, o uzupełnienie postępowania dowodowego przez dopuszczenie po pierwsze: dowodu z opinii biegłego z zakresu ekonomii na okoliczność ustalenia przedziału stawek czynszu najmu pojazdów analizy obowiązujących stawek wynajmu pojazdów zastępczych cennika usług
w tym zakresie świadczonych przez warsztaty wskazane w punkcie 10 ust. 13 przez powódkę w pozwach; po drugie: w przedmiocie zasadności powództwa w zakresie uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego – w zakresie wniosków dowodowych podniesionych w pkt 10 ust. 8-11 petitum pozwu; należało pominąć na zasadzie art. 381 k.p.c.

Wbrew twierdzeniom apelującej, kwestia wysokości stawek za wynajem pojazdów zastępczych w rozpoznawanej sprawie została rozstrzygnięta w opinii biegłego sądowego
z zakresu mechaniki samochodowej, którą dopuścił jako dowód w sprawie Sąd I instancji. Nadto podnieść należy, że kwestia ta była sporna między stronami już w toku postępowania likwidacyjnego, także opinia biegłego sądowego wydana w toku pierwszej instancji dawała powódce asumpt do przeprowadzenia wskazanych dowodów, a następnie ustosunkowania się do nich. Zaniechanie tych czynności procesowych przez powódkę spowodowane było jej niestawieniem się na rozprawę pomimo zgłoszonego wniosku o przeprowadzenie dowodu
z uzupełniającej opinii biegłego. Zatem nie można podzielić stanowiska powódki, że potrzeba powołania tych dowodów pojawiła się dopiero na skutek wydania orzeczenia przez Sąd
I instancji.

Odnośnie niezrealizowanych przez Sąd Rejonowy wniosków dowodowych wskazanych w punkcie 10 ust. 8-11 pozwu wypada wskazać, że powódka wnioski te cofnęła w toku postępowania przed Sądem Rejonowym, czemu dała wyraz w piśmie procesowym stanowiącym odpowiedź na odpowiedź pozwanego na pozew. Nie sposób zatem uznać, abstrahując od istotności tych dowodów dla rozstrzygnięcia sprawy, że strona powodowa
nie miała możliwości ich przeprowadzenia przez Sądem I instancji.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł uchybień zaskarżonego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującą na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1
i 3 k.p.c.
w związku z art. 99 k.p.c. zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.200,00 zł stanowiącą sumę kosztów zastępstwa procesowego ustaloną dla każdej
z zaskarżonych spraw z osobna. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym ustalone zgodnie z § 2 pkt 1, 2 i 3 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października
2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).