Sygn. akt IV Ca 562/16
Dnia 2 listopada 2016 roku
Sąd Okręgowy w Płocku IV Wydział Cywilny-Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodnicząca - SSO Małgorzata Szeromska (spr.)
Sędziowie - SSO Wacław Banasik
SSO Małgorzata Michalska
Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Gątarek
po rozpoznaniu na rozprawie 2 listopada 2016r. w P.
sprawy z powództwa Z. Ż.
przeciwko W. U.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Rejonowego w Płocku z 16 marca 2016 r.
sygn. akt I C 3877/13
1. oddala apelację;
2. zasądza od Z. Ż. na rzecz W. U. kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego za II instancję.
Sygn. akt IV Ca 562/16
Sąd Rejonowy w Płocku wyrokiem z 16 marca 2016 r. oddalił powództwo Z. Ż. skierowane przeciwko W. U. o zapłatę z powodu nieudowodnienia istnienia wady prawnej rzeczy.
Apelację od tego orzeczenia złożył powód, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:
1. naruszenie prawa materialnego – art. 4 i art. 7 ustawy z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej poprzez przyjęcie, że samochód sprzedany przez komisanta dla konsumenta z innym przebiegiem niż rzeczywisty nie jest obciążony wadą z tego tylko powodu, iż ustalenie tego faktu jest wedle uzasadnienia wyroku praktycznie niemożliwe w sytuacji, gdy zgodnie z wymienionymi przepisami komisant ponosi odpowiedzialność z tytułu niezgodności z umową niezależnie od swej wiedzy o tej niezgodności, gdyż odpowiedzialność za wady rzeczy oparta jest na zasadzie ryzyka sprzedawcy, a nie winy;
2. naruszenie prawa procesowego – art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. w zw. z art. 7 ustawy konsumenckiej poprzez przyjęcie, że ciężar dowodu wyłączający odpowiedzialność komisanta w związku z istniejącą wadą rzeczy spoczywa na konsumencie, podczas gdy z przepisu art. 7 ustawy w sposób ewidentny wynika, że udowodnienie wszelkich okoliczności wyłączających odpowiedzialność za istnienie wady obciąża sprzedawcę, a jedyną taką okolicznością jest wykazanie, że kupujący oceniając rozsądnie stan rzeczy powinien o tej niezgodności wiedzieć.
Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości.
Ponieważ Sąd II instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych Sądu I instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń, uzasadnienie orzeczenia zawiera jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej, stosownie do treści art. 387 § 2 1 k.p.c.
Sąd Okręgowy zważył:
Apelacja jest niezasadna.
W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że wątpliwości budzi skuteczność odstąpienia powoda od umowy. Odstąpienie od umowy jest bowiem czynnością prawa materialnego i polega na złożeniu określonego oświadczenia woli kontrahentowi, według reguł określonych w art. 61 k.c., oświadczenie to ma charakter prawnokształtujący i jest czynnością prawną. Pełnomocnik procesowy z mocy ustawy jest uprawniony do dokonywania jedynie tych czynności prawa materialnego, które wynikają z art. 91 k.p.c. (zawarcie ugody, zrzeczenie się roszczenia, uznanie powództwa), natomiast nie dotyczy to innych czynności materialnoprawnych. Zgodnie z art. 92 k.p.c. strony mogą szerzej określić zakres pełnomocnictwa, ale musi to wynikać z jego treści. Z kolei kodeks cywilny dopuszcza dokonanie czynności prawnej przez przedstawiciela (art. 95 k.c.), jednakże umocowanie to musi także wynikać z treści pełnomocnictwa. W rozpoznawanej sprawie oświadczenie o potrąceniu złożył w imieniu powoda jego pełnomocnik – adwokat. Z treści tego pisma wynika powołanie się na pełnomocnictwo, jednak pełnomocnictwo materialnoprawne udzielone na podstawie art. 95 k.c. do akt nie zostało złożone. W aktach jest jedynie pełnomocnictwo na k-5, które jest pełnomocnictwem procesowym, bowiem wynika z niego upoważnienie do „zastępstwa w sprawie odstąpienia od umowy sprzedaży przed wszelkimi sądami, osobami i instytucjami z prawem udzielania substytucji”. Z treści tego pełnomocnictwa wynika, ze na podstawie art. 92 k.p.c. zostało ono rozszerzone o „odbiór świadczeń”. Tymczasem pełnomocnictwo do dokonania czynności prawnej musi wskazywać jakie oświadczenie woli w imieniu mocodawcy pełnomocnik ma złożyć. Jeżeli pełnomocnik upoważniony do dokonania określonych (poszczególnych) czynności procesowych dokonuje jeszcze innych, dalszych czynności z przekroczeniem wyraźnych granic jego pełnomocnictwa, to należy przyjąć, że w tym zakresie nie istniało w ogóle upoważnienie pełnomocnika, a zatem, że był on w tej części postępowania nienależycie umocowany, co skutkuje nieważnością tych czynności i jednocześnie nieważnością tej części postępowania. Nieważną część postępowania należy powtórzyć, w przeciwnym razie zaistnieje podstawa do uchylenia wyroku w postępowaniu apelacyjnym i zniesienia postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością. Czynności nieważnych nie można naprawić poprzez ich zatwierdzenie przez stronę (por. K. Weitz, W kwestii następczego zatwierdzenia czynności procesowych dokonanych przez osobę niemogącą być pełnomocnikiem, Pal. 2005, nr 1-2, s. 234 i n.). Powyższa teza dotyczy czynności procesowych, skoro zatem brak umocowania powoduje nieważność czynności procesowej, to brak umocowania do dokonania czynności materialnoprawnej skutkuje co najmniej jej nieskutecznością.
Brak skutecznego odstąpienia od umowy powoduje niezasadność żądania zwrotu świadczenia przez kupującego. Gdyby jednak pełnomocnik powoda był należycie umocowany do dokonania czynności prawnej, mimo niewykazania tego faktu w postępowaniu sądowym stwierdzić należy, że przepis art. 8 ust. 4 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej pozwala na odstąpienie od umowy jedynie wtedy, gdy niezgodność towaru z umową jest istotna. W przedmiotowym pojeździe został wymieniony silnik, biegły zaś określił jako bardzo prawdopodobną możliwość, że ów wyższy przebieg dotyczył silnika o pojemności 2,5 l, a nie silnika zamontowanego w pojeździe o pojemności 1,9 l. Z ustnej opinii biegłego wynika, że nie ma prostej zależności przebiegu silnika i zużycia pojazdu, zależy to bowiem od użytkowania samochodu, biegły stwierdził nadto, że przedmiotowy samochód był regularnie serwisowany. Z tych względów uprawnione jest stwierdzenie, ze warunek istotności niezgodności towaru z umową nie został w rozpoznawanej sprawie spełniony.
Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy oddalił apelację jako niezasadną na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.