UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni L. D. wniosła o dokonanie podziału majątku wspólnego byłych małżonków L. D. i S. D.. Wskazała, że małżeństwo – zawarte w dniu 03.06.1978 r. - zostało rozwiązane przez rozwód prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku, z dnia 05.09.2003 r.

L. D. wniosła o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzi prawo ekspektatywy wykupu lokalu mieszkalnego położonego w D. przy ul. (...), dla którego prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Słupsku Księga Wieczysta nr (...) oraz lokalu niemieszkalnego położonego w D. przy ul. (...), dla którego prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Słupsku Księga Wieczysta nr (...), o łącznej wartości 200.000,- zł. Wnioskodawczyni wniosła o dokonanie podziału majątku wspólnego przez przyznanie składników wymienionych w pkt I uczestnikowi postępowania, ze spłatą na rzecz wnioskodawczyni kwoty 100.000,- zł oraz orzeczenie o kosztach postępowania.

Ewentualnie, w przypadku braku zgody ze strony uczestnika postępowania na powyższe rozwiązanie, wnioskodawczyni wniosła o ustalenie, że przysługuje jej prawo ekspektatywy wykupu lokali wskazanych w pkt I wniosku, stwierdzenie nieważności aktu notarialnego sporządzonego przed notariuszem w S. P. G. w dniu 18.12.2003 r., na podstawie którego uczestnik postępowania nabył lokale oznaczone w pkt I wniosku i dokonanie podziału majątku wspólnego w ten sposób, by wnioskodawczyni przyznać składniki majątkowe opisane w pkt. I wniosku z obowiązkiem spłaty kwoty 100.000,- zł na rzecz uczestnika postępowania S. D..

Na uzasadnienie wnioskodawczyni argumentowała, że ekspektatywa powstała z uwagi na fakt przyznania uczestnikowi S. D., w trakcie trwania związku małżeńskiego, lokalu mieszkalnego od Nadleśnictwa, na zaspokojenie potrzeb rodziny. Lokal ten został przydzielony uczestnikowi postępowania z uwzględnieniem liczby członków jego rodziny, z którymi wspólnie prowadził gospodarstwo domowe. Według wnioskodawczyni przydział tego lokalu stanowił prawo podmiotowe uczestnika postępowania, jako pracownika Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwa D. oraz że podmiotem tego prawa była również wnioskodawczyni, jako jego małżonka, a w konsekwencji, że prawo do korzystania, mieszkania, używania i przede wszystkim do nabycia przedmiotowych lokalu na bardzo uprzywilejowanych warunkach, stanowi składnik majątku wspólnego byłych małżonków, który nabyli w trakcie trwania związku małżeńskiego.

W związku z powyższym wywodziła, że wnioskodawczyni przysługiwało tożsame jak S. D. prawo oczekiwania do wykupu spornych lokali na takich samych warunkach, na jakich nabył je uczestnik postępowania jako najemca. Powołując się na orzeczenia Sądu Najwyższego wskazała, że dopóki wspólność tego prawa nie została zniesiona w wyniku podziału majątku wspólnego stron, oboje małżonkowie byli uprawnieni do korzystania z niego oraz jego nabycia na zasadach i trybie przewidzianym w ustawie o zakwaterowaniu.

W piśmie z 24.06.2014 r. pełnomocnik wnioskodawczyni oświadczył, że z ostrożności procesowej, gdyby w orzeczeniu wstępnym nie zostało przesądzone prawo wnioskodawczyni do ekspektatywy najmu lokali objętych wnioskiem, wnosi o ustalenie, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków D. wchodzi prawo najmu do spornych lokali objętych wnioskiem.

Uczestnik postępowania S. D. wniósł o oddalenie wniosku o podział majątku wspólnego i ewentualnego wniosku o ustalenie prawa, a nadto o zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko argumentował w pismach z dnia 11.04.2014r. i 10.06.2014 r., że bezspornym jest, iż w trakcie trwania małżeństwa obie strony stały się współnajemcami zakładowego lokalu mieszkalnego wymienionego we wniosku. Cechą charakterystyczną tej umowy najmu było to, że była związana z istniejącym stosunkiem pracy między uczestnikiem postępowania, a jego pracodawcą – Ośrodkiem (...) w S.. Żadnego innego przywileju umowa ta nie zawierała. Nadto wskazał, że w związku z dobrowolnym i trwałym opuszczeniem lokalu mieszkalnego przez L. D., utraciła ona status współnajemcy. Gdyby jednak twierdzenia S. D. w tym przedmiocie okazały się nietrafne, bądź nieudowodnione wówczas, w przekonaniu uczestnika, pozostawałaby otwarta droga do oceny wniosku wnioskodawczyni jako roszczenia z tytułu prawa najmu, które mogło wejść do majątku wspólnego. Nie odnosi się to jednakże do tzw. prawa pierwszeństwa, którego konstrukcja jurydyczna nie jest oparta na uprawnieniu, lecz na tkwiącym immanentnie w pierwszeństwie zakazie dysponowania rzeczą w sposób ją naruszający. Uczestnik wskazał nadto, że w skład majątku wspólnego stron wchodzą nadto wymienione w piśmie z 10.06.2014r. rzeczy ruchome.

W dniu 06.07.2016r. do sprawy wstąpił w miejsce dotychczasowego pełnomocnika nowy pełnomocnik w osobie adwokata, który w piśmie z dnia 06.07.2016 r. wskazał na ujawnienie się na tym etapie postępowania problemu prawnego co do rzeczywistego statusu prawnego wnioskodawczyni w spornym lokalu. Wyraził pogląd, że opisane w pkt I wniosku prawa najmu lokali zakładowych nie wchodzą w skład majątku wspólnego i wniósł w tym zakresie o oddalenie wniosku.

W toku postępowania strony wskazały, że w skład majątku wspólnego wchodzi samochód marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...), numer VIN (...), rok produkcji 1996, którego wartość początkowo uczestnik postępowania oszacował na 15.000,00 zł i wniósł o przyznanie tego składnika majątku wspólnego L. D., z obowiązkiem spłaty na rzecz S. D. kwoty 7.000,00 zł. Wnioskodawczyni L. D. zakwestionowała wskazaną przez uczestnika postępowania wartość.

W piśmie z dnia 14.05.2014 r. wnioskodawczyni podała, że wartość szacunkowa pojazdu według niej wynosi 7.000,00 zł i wniosła o przyznanie go na jej własność.

W piśmie z dnia 10.06.2014 r. S. D. podtrzymał swoje stanowisko odnośnie przyznania samochodu marki M. (...) wnioskodawczyni, jednakże wskazał, że stanowi on środek trwały zarejestrowany w jego firmie i w związku z tym po zmianie właściciela strony będą zobowiązane do zwrotu Urzędowi Skarbowemu otrzymanego podatku VAT w wysokości 6.509,84 zł.

Strony w toku postępowania modyfikowały swe stanowiska odnośnie składu i wartości majątku wspólnego w zakresie rzeczy ruchomych, jednak ostatecznie precyzując swe stanowiska wnioskodawca i uczestniczka zgodnie wnieśli o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą rzeczy ruchome: komplet mebli kuchennych pod zabudowę (12 szafek) wraz ze zlewozmywakiem o łącznej wartości 1.350,00 zł, stół z kompletem krzeseł (4 sztuki) o wartości 900,00 zł, kuchenka gazowa o wartości 300,00 zł, lodówka o wartości 220,00 zł, ława o wartości 50,00 zł, segment meblowy koloru ciemnobrązowego o wartości 700,00 zł. Wspólnie również wnieśli o przyznanie składników wymienionych w pkt. od 1 do 6 na rzecz uczestnika postępowania z obowiązkiem spłaty wnioskodawczyni kwotą stanowiącą połowę ich wartości.

W piśmie z 10.06.2014r. uczestnik postępowania S. D. wniósł o rozliczenie tytułem nakładów i wydatków z majątku odrębnego na majątek wspólny:

1. wydatków poniesionych przez niego na nieruchomość położoną w D. przy ul. (...), w postaci zapłaconego w latach 2007-2014 podatku od nieruchomości w kwocie 1.209,00zł,

2. składek na obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego w wysokości 3.993,00zł za okres 2002 – 2014, przy czym uczestnik wskazał, że w czasie jego pobytu w Anglii, od marca 2006 do sierpnia 2012 r. opłacał je syn D. D. (2);

W piśmie z dnia 05.07.2016 r. pełnomocnik S. D. wniósł o dodatkowe rozliczenie opłaconego w 2015 r. i za dwa kwartały 2016 r. podatku od nieruchomości, w łącznej kwocie 518,00 zł.

Na rozprawie w dniu 05.10.2016 r. S. D. sprecyzował swoje żądanie odnośnie wysokości uiszczonych składek za ubezpieczenie OC pojazdu, w ten sposób, że domagał się spłaty od wnioskodawczyni połowy składek zapłaconych przez siebie kwotach: za 2004 r. – 840,00 zł, za 2005 r. – 665,00 zł, za 2006 r. – 665,00 zł, za 2007 r. – 494,00 zł, za 2012 r. – 639,00 zł, za 2013 r. – 639,00 zł, za 2014 r. łącznie 892,00 zł, za 2015 r. – 595,00 zł. Rozszerzył żądanie o rozliczenie składki opłaconej w 2016 r. w wysokości 326,00 zł.

Uczestniczka postępowania w piśmie z 23.06.2014r. sprzeciwiała się powyższemu rozliczeniu wskazując, że wydatki czynione były przez uczestnika na pokrycie własnych potrzeb, ewentualnie potrzeb korzystającego z auta syna stron. Jeśli chodzi o podatek VAT, wnioskodawczyni zarzuciła, że podatek nie został przez niego uiszczony w jakiejkolwiek wysokości, uczestnik nie wykazał, czy amortyzował pojazd i od kiedy jest wprowadzony do środków trwałych firmy rzekomo przez niego prowadzonej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni L. D. i uczestnik postępowania S. D. zawarli w dniu 03.06.1978 r. związek małżeński, który następnie wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 05.09.2003r. został rozwiązany przez rozwód. Wyrok rozwodowy uprawomocnił się dnia 27.09.2003r.

dowód: odpis skrócony aktu maleństwa wydany przez USC w G. –k. 3 akt, wyrok z dnia 05.09.2003 r. Sądu Okręgowego w Słupsku – k. 44 akt IRC 470/03 Sądu Okręgowego w Słupsku.

Przed orzeczeniem o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód, małżonkowie pozostawali w ustawowym ustroju wspólności majątkowej. Nie zawierali umów małżeńskich majątkowych, nie orzeczono wobec nich rozdzielności majątkowej, ani separacji. (bezsporne).

W trakcie trwania związku małżeńskiego, w dniu 22.02.1988 r. uczestnik postępowania S. D. zawarł ze swoim pracodawcą – Ośrodkiem (...) w S. umowę najmu mieszkania zakładowego, położonego w D. przy ul. (...), składającego się z 4 izb, o powierzchni użytkowej 63,9 m² wraz z pomieszczeniami przynależnymi. Do wspólnego zamieszkiwania w umowie zostali zgłoszeni: L. D. – ówcześnie żona oraz dwaj synowie D. D. (2) i P. D..

W § 9 umowy przewidziano, że umowa najmu mieszkania zakładowego może ulec rozwiązaniu przez wynajmującego m.in. w razie ustania stosunku pracy z pracownikiem będącym najemcą lokalu.

dowód: umowa najmu mieszkania zakładowego z dnia 22.02.1988r. – k. 48-50 verte.

W dniu 5.11.2003 r. S. D. otrzymał od Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych Nadleśnictwa D. pismo informujące, iż lokal położony w D. przy ul. (...) przeznaczony jest do sprzedaży, a jemu przysługuje prawo do skorzystania z pierwszeństwa nabycia lokalu, stosownie do § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 09.04.1998r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także trybu przeprowadzania przetargu ograniczonego (Dz. U. Nr 52, poz. 327).

dowód: zawiadomienie z dnia 5.11.2003 r. – k. 52, zeznania uczestnika S. D. – k. 179.

Decyzją z dnia 24.11.2003r. Wójt Gminy D. umorzył zainicjowane przez uczestnika postępowanie o wymeldowanie w związku z wyprowadzeniem się wnioskodawczyni L. D. z lokalu położonego w D. przy ul. (...) w lutym 2003 r. i jej dobrowolnym wymeldowaniem się.

dowód: decyzja na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. z dnia 24.11.2003 r. – k. 51, zeznania wnioskodawczyni – k. 177.

W dniu 18.12.2003 r. przed notariuszem P. G. w S. S. D. zawarł ze Skarbem Państwa – Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe umowę ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży na rzecz uczestnika lokali mieszkalnego i gospodarczego położonych w D. przy ul. (...). Cena sprzedaży, obliczona po uwzględnieniu 95% obniżki, została określona na kwotę 1.354,05 zł i uiszczona przez S. D., który oświadczył, że nabycia dokonuje będąc stanu wolnego. Dla wyodrębnionych lokali założono księgi wieczyste w Sądzie Rejonowym w Słupsku KW nr (...) i (...), w których dziale II jako właściciela wpisano S. D..

dowód: akt notarialny Rep. A nr (...) k. 2 akt KW 74131, odpis zwykły księgi wieczystej (...) i odpis zwykły księgi wieczystej (...) k. 13-18 akt.

W skład majątku wspólnego małżeńskiego wnioskodawcy i uczestniczki wchodzą następujące rzeczy ruchome, nabyte w czasie trwania związku małżeńskiego:

1. komplet mebli kuchennych pod zabudowę (12 szafek) wraz ze zlewozmywakiem o łącznej wartości 1.350,00 zł;

2. stół z kompletem krzeseł (4 sztuki) o wartości 900,00 zł;

3. kuchenka gazowa o wartości 300,00 zł;

4. lodówka o wartości 220,00 zł

5. ława o wartości 50,00 zł

6. segment meblowy koloru ciemnobrązowego o wartości 700,00 zł, czyli składniki o łącznej wartości 3.520,00 zł. Rzeczy te pozostają w posiadaniu uczestnika (bezsporne).

W skład majątku wspólnego wchodzi również samochód marki M. (...) nr rejestracyjny (...), numer VIN (...), rok produkcji 1996. Wartość tego pojazdu według stanu, w jakim znajdował się w dniu 27.09.2003r. i według aktualnych cen rynkowych wynosi 33.400,00 zł brutto. Obecny stan pojazdu różni się od stanu, w jakim pozostawał w dacie ustania wspólności ustawowej małżeńskiej. Nie było w nim siedzeń innych niż kierowcy i pasażera (pojazd był furgonem) oraz innych rzeczy, o które auto zostało wzbogacone przez korzystającego z samochodu wspólnego syna stron D. D. (2), który poczynił na własny koszt nakłady na auto po ustaniu wspólności ustawowej stron.

dowód: opinia biegłego z zakresu techniki motoryzacji M. S. z dnia 21.05.2014 r. - k. 78-83, opinia uzupełniająca ustna biegłego M. S. na rozprawie w dniu 06.02.2015 r. – k. 175-177.

Uczestnik postępowania S. D. opłacił podatek od nieruchomości w latach 2007 – 2014 w wysokości 1.209,00 zł.

dowód: zestawienie poniesionych opłat za podatek od nieruchomości za lata 2007 – 2014 r. –k. 105, zeznania świadka D. D. (2) – k. 146 i 147 akt.

S. D. opłacił obowiązkową składkę odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego za samochód M. (...) nr rejestracyjny (...) w latach 2002-2016 r. w łącznej wysokości 3.660,00zł. W okresie jego pobytu w Anglii, w latach 2006-2012, składki z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej opłacał syn D. D. (2), który użytkuje samochód i poczynił na niego znaczne nakłady w postaci przeprowadzonych remontów i ulepszeń.

dowód: wykaz opłaconych składki obowiązkowego ubezpieczenia OC - k. 106, zeznania świadka D. D. (2) – k. 146 – 147, dowody wpłaty /k. 340-344, 359, 361 akt/, .

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w sprawach nieunormowanych w artykułach poprzedzających od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.

Mając na uwadze przytoczoną regulację trzeba było w pierwszej kolejności stwierdzić, że podział majątku, zgodnie z art. 46 k.r.o., następuje w sprawach nieunormowanych w art. 42-45 k.r.o. przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku: art. 567 § 3 k.p.c. oraz art. 680 i n. k.p.c. Przepisy o dziale spadku - art. 688 k.p.c. - odsyłają z kolei do przepisów o zniesieniu współwłasności: art. 617 i n. k.p.c.

W trakcie postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności małżeńskiej Sąd ustala skład tego majątku oraz jego wartość (por. art. 684 kpc).

Przystępując do ustalenia składu i wartości majątku podlegającego podziałowi w niniejszej sprawie Sąd zważył, że strony zgodnie przyznawały, iż w skład majątku wspólnego wchodzą ruchomości w postaci: kompletu mebli kuchennych pod zabudowę (12 szafek) wraz ze zlewozmywakiem o łącznej wartości, stołu z kompletem krzeseł (4 sztuki), kuchenki gazowej, lodówki, ławy, segment meblowego koloru ciemnobrązowego, czyli składniki o łącznej wartości 3.520,00 zł. W omawianym zakresie zatem skład i wartość majątku wspólnego nie były pomiędzy stronami sporne, co uzasadniało rozstrzygnięcie jak w pkt I ppkt 1-6 postanowienia. Strony postępowania ustaliły również zgodnie, że w skład majątku wspólnego wchodzi samochód marki M. (...) nr rejestracyjny (...), numer VIN (...), rok produkcji 1996. Nie były jednak zgodne co do ustalenia jego wartości.

Oceniając tę wartość Sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacji M. S., który wartość pojazdu określił na kwotę 33.400,00zł mając na względzie jego stan z chwili ustania wspólności ustawowej małżeńskiej, a według cen aktualnych.

Sąd nie podzielił stanowiska stron, w tym wnioskodawczyni, że biegły szacując wartość samochodu nie wziął pod uwagę jego stanu technicznego z 2003 r., albowiem jak wynika z jego opinii i pisemnej oraz uzupełniającej złożonej ustnie na rozprawie w dniu 06.02.2015 r. biegły oparł się na informacjach jakie uzyskał od stron postępowania będących przy oględzinach samochodu w 2014 r. oraz na fotografii, którą otrzymał. Przekonująco zdaniem Sądu opiniował, iż wartość rynkową pojazdu ocenił wg stanu na wrzesień 2003 r., a cen aktualnych na podstawie systemu (...) Ekspert. Gdyby wziąć pod uwagę, że w 2003 r. było to auto 7-letnie, to miałoby wartość około 36.000,00 zł. Nadto wskazał, że w chwili obecnej samochody dostawcze mające tyle lat, ile samochód uczestnika postępowania już praktycznie nie jeżdżą po drogach, a ich cena jest zazwyczaj ustalana miedzy stronami dokonującymi transakcji. Gdyby strony uzgadniały jego wartość między sobą, mogłyby przyjąć cenę zarówno 7.000,00 zł, jak i 15.000,00 zł, gdyż obie one są realne dla 19 - letniego samochodu, natomiast w 2003 r. samochód ten miałby właśnie wartość 33.400,00 zł.

Do opinii powyższej strona wnioskująca złożyła zastrzeżenia, wnosząc o powołanie innego biegłego celem ustalenia wartości auta. Zarzuciła, że biegły błędnie przyjął, że celem jego opinii jest oszacowanie wartości wskazanego auta na wrzesień 2003r., czyli auta 7-letniego, przy uwzględnieniu obecnych cen. Tymczasem chodziło o przyjęcie stanu co do wyposażenia i ulepszeń, a nie w zakresie rocznika, tj. „nowości” pojazdu. W ocenie wnioskodawczyni auto winno być wyceniane jako 19-letnie, tj. z uwzględnieniem wieku auta w dacie orzekania.

Przystępując do oceny zasadności zastrzeżeń wnioskodawczyni Sąd zważył, że w doktrynie oraz orzecznictwie jednomyślnie podkreśla się, że zasadą jest, iż podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do tego majątku w dacie ustania wspólności oraz istniejące w chwili dokonywania podziału. Mówiąc inaczej, rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych między małżonkami według stanu na dzień ustania wspólności ustawowej, natomiast przedmiotem podziału pozostaje stan czynny masy majątkowej w czasie orzekania o podziale (por. np. postanowienie SN z 27 sierpnia 1979 r., III CRN 137/79, OSNCP 1980, nr 2, poz. 33, uzasadnienie uchwały SN z 19 maja 1989 r., III CZP 52/89, OSNCP 1990, nr 4-5, poz. 60 albo uzasadnienie postanowienia SN z 7 kwietnia 1994 r., III CZP 41/94, Biul. SN 1994, nr 5, s. 22).

Data ustania wspólności majątkowej przesądza o tym, jakie składniki wchodzą w skład majątku wspólnego stron i według tego stanu winno być dokonywane ustalenie składu majątku wspólnego. Tak ustalony stan majątku stanowi przedmiot podziału. Zmiany w tym stanie (w okresie między ustaniem wspólności majątkowej a jego podziałem) podlegają w chwili podziału stosownemu uwzględnieniu i ewentualnemu rozliczeniu, Byli małżonkowie bowiem - skoro do wspólności majątku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności ułamkowej - ponoszą skutki zmian w stanie tego majątku. W postępowaniu o dział spadku sąd, zgodnie z art. 686 k.p.c., rozstrzyga o wzajemnych roszczeniach z tytułu posiadania i używania przedmiotów, pożytków i przychodów, poczynionych nakładów i spłaconych długów.

W ocenie Sądu brak było podstaw dla przyjęcia, iż określenie stanu rzeczy w dacie ustania wspólności ustawowej nie może uwzględniać wieku rzeczy, jaką miała w dacie ustania wspólności, zaś aktualna cena rynkowa winna być oszacowana z uwzględnieniem upływu czasu od daty ustania wspólności do chwili obecnej. Przyjęcie tego poglądu musiałoby prowadzić do ustalenia, iż w dacie ustania wspólności ustawowej auto stron miało 19 lat, mimo, że stan auta w tej dacie był taki, że był to samochód siedmioletni. Wiek pojazdu niewątpliwie wpływa na cenę rynkową pojazdu. W ocenie Sądu uzasadnionym było przyjęcie przez biegłego M. S., że stan pojazdu według daty ustania wspólności majątkowej uwzględniał także ówczesny wiek samochodu, zaś aktualna wartość rynkowa winna być oszacowana dla auta o stanie ustalonym na dzień 27.09.2003r.

W konsekwencji Sąd oparł się na opinii biegłego ustalając wartość tego składnika majątkowego uznając, iż biegły wykazał się rzetelnym podejściem do zleconego zagadnienia, a wykonana przez niego opinia, jak i opinia ustna są logiczne, jasne, fachowe i nie budzą wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz obowiązujących przepisów dotyczących ustalania cen składników majątku wspólnego. Sąd nie dopatrzył się przy tym w treści opinii sprzeczności mogących prowadzić do odmówienia wiarygodności tej opinii. W konsekwencji oddalono wniosek o powołanie kolejnego biegłego uznając, iż nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ustalenie wartości auta stron przy założeniu, że jego wiek wynosi lat 19, tj. ustalenie wartości rzeczy według stanu aktualnego na dzień orzekania.

Analizując kwestę składu i wartości majątku wspólnego stron Sąd zważył następnie, że wnioskodawczyni żądała ustalenia, że w skład majątku wspólnego wchodzi prawo ekspektatywy wykupu lokali położonych w D. przy ul. (...), bądź ustalenia nieważności aktu notarialnego, na mocy którego uczestnik postępowania nabył te lokale, ewentualnie wniosła o ustalenie, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków D. wchodzi prawo najmu do spornych lokali objętych wnioskiem.

Uczestnik sprzeciwiał się powyższemu ustaleniu, wskazując początkowo, iż za bezsporny uważa fakt, iż w czasie trwania małżeństwa obie strony stały się z racji pozostawania w związku małżeńskim współnajemcami lokalu mimo, że sama umowa najmu lokalu zakładowego została zawarta pomiędzy pracodawcą i uczestnikiem. Zarzucał, iż opuszczenie przez wnioskodawczynię lokalu spowodowało utratę przez nią statusu współnajemcy. W piśmie z 05.07.2016r. uczestnik wskazał, że koryguje swe dotychczasowe stanowisko i zarzucił, iż prawo najmu mieszkania zakładowego nie wchodzi w skład majątku wspólnego stron.

Oceniając argumentację stron Sąd zważył, że co do zasady w orzecznictwie oraz doktrynie za utrwalony należy uważać pogląd, iż prawo najmu lokalu stanowi składnik majątku wspólnego małżonków i podlega rozliczeniu przy podziale tego majątku. Jego wartość odpowiada różnicy pomiędzy czynszem opłacanym a czynszem wolnym, z uwzględnieniem, w konkretnych okolicznościach, okresu prawdopodobnego trwania stosunku najmu (por. uchwała SN z 09.05.2008r., III CZP 33/08, OSNC 2009/6/86).

Sąd podzielił jednak ostateczne stanowisko uczestnika, sprecyzowane w piśmie z 065.07.2016r., iż najem analizowany w tej konkretnej sprawie dotyczył mieszkania zakładowego. Wniosek taki był uzasadniony treścią zawartej w dniu 22.02.1988r. umowy najmu zatytułowanej „Umowa najmu mieszkania zakładowego”, pomiędzy uczestnikiem a jego pracodawcą Ośrodkiem (...) w S. /k. 48 -49 akt/. W § 11 umowy wskazano, iż w sprawach nie unormowanych umową mają zastosowanie przepisy ustawy z 10.04.1974r. Prawo lokalowe (Dz. U. z 1987r., Nr 30, poz. 165) oraz Kodeksu cywilnego o najmie.

Zgodnie z art. 10 ust. 3 powyższej ustawy, małżonkowie wspólnie zajmujący lokal mieszkalny są z mocy prawa najemcami tego lokalu, chociażby umowa została zawarta tylko przez jednego z nich lub przydział lokalu pozostającego w dyspozycji terenowego organu administracji państwowej nastąpił na rzecz jednego z małżonków.

Przepis ten – z mocy art. 56 ust. 3 w/w ustawy nie miał jednak zastosowania do mieszkań zakładowych. Z art. 55-57 Prawa lokalowego wynikało, że stosunek prawny najmu takich mieszkań, uregulowany był odmiennie od zwykłego najmu, a jego stronami był pracownik i zakład pracy. Cel tych regulacji był uzasadniony tym, iż najem mieszkań zakładowych był z natury rzeczy stosunkiem prawnym związanym ze stosunkiem pracy najemcy i miał zabezpieczać przede wszystkim potrzeby mieszkaniowe pracownika. Na gruncie powołanych przepisów został wyrażony w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, iż można zaliczyć najem mieszkania zakładowego, przydzielonego jednemu z małżonków, do jego prawa niezbywalnego w rozumieniu art. 33 pkt 5 kro, a więc należącego do majątku odrębnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 28.10.2003r., I CK 231/02, LEX nr 1129305.

Następnie Sąd zważył, iż od daty nawiązania stosunku najmu mieszkania zakładowego do daty ustania wspólności ustawowej (uprawomocnienia się wyroku rozwodowego) w niniejszej sprawie stan prawny ulegał zmianie. Z dniem 12.11.1994r. weszła w życie ustawa z 02.07.1994r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. nr 105, poz. 509) i równocześnie utraciło moc Prawo lokalowe z 1974 roku. Nowa ustawa nie zawierała regulacji dotyczących mieszkań zakładowych, zaś zgodnie z art. 7 tej ustawy małżonkowie wspólnie zajmujący lokal są z mocy prawa najemcami tego lokalu, chociażby umowa najmu została zawarta tylko przez jednego z nich.

Jednocześnie - w myśl art. 55 ustawy – jej przepisy stosowało się do najmu nawiązanego przed dniem jej wejścia w życie, co mogło sugerować, iż art. 7 ustawy o najmie lokali ma zastosowanie również do każdego stosunku najmu nawiązanego pod rządem Prawa lokalowego z 1974r., w tym mieszkania zakładowego.

W ocenie Sądu Najwyższego wyrażonej w uchwale z 01.04.2011r. w sprawie III CZP 11/11 (OSNC 2011/12/31) art. 7 ustawy z 02.07.1994r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych nie miał zastosowania do najmu mieszkania zakładowego, nawiązanego na podstawie art. 55 ust. 1 ustawy z 10.04.1974r. Prawo lokalowe. W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy wskazał m.in, iż przepisem szczególnym był art. 55 ust. 2 u.n.l., stanowiący, że umowy najmu zawarte na podstawie ustawy, o której mowa w art. 67 pkt 2, pozostają w mocy. W nauce prawa dominuje pogląd, że ustawodawca stanowiący, iż umowy pozostają w mocy, zachowuje moc klauzul umownych, które były zgodne z dotychczasową regulacją prawną.

Podzielając w zupełności przytoczone stanowiska Sądu Najwyższego Sąd zważył następnie, że ustawa z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787 i Nr 162, poz. 1119, z 1999 r. Nr 111, poz. 1281, z 2000 r. Nr 3, poz. 46, Nr 5, poz. 67, Nr 83, poz. 946, Nr 88, poz. 988, Nr 95, poz. 1041 i Nr 122, poz. 1317 oraz z 2001 r. Nr 4, poz. 27 i Nr 32, poz. 386) utraciła moc z dniem 10.07.2001r. wskutek wejścia w życie ustawy z 21.06.2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. 2001.71.733). Ustawa ta wprowadziła do Kodeksu cywilnego art. 680¹ § 1 stanowiący, iż małżonkowie bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe są najemcami lokalu, jeżeli nawiązanie stosunku najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych założonej przez nich rodziny nastąpiło w czasie trwania małżeństwa. Jeżeli między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa, do wspólności najmu stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności ustawowej.

W dacie ustania wspólności ustawowej stron we wrześniu 2003r. obowiązywał zatem zacytowany wyżej przepis art. 680¹§ 1 kc, uzależniający wspólność prawa najmu od celu nawiązania stosunku najmu, tj. zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych założonej przez małżonków rodziny.

Mając na uwadze stan prawny obowiązujący w dacie ustania wspólności majątkowej małżeńskiej w niniejszej sprawie trzeba było zatem poddać analizie zagadnienie, czy prawo najmu lokalu zakładowego w D. wchodziło w skład majątku małżeńskiego stron.

W doktrynie podkreśla się, że art. 680¹ § 1 zdanie pierwsze k.c. nie działa wstecz, a przynależność prawa najmu powstałego przed dniem wejścia w życie ustawy o ochronie praw lokatorów do majątku wspólnego małżonków jest oceniana na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. sprzed okresu obowiązywania art. 680¹ k.c. (por. Grzegorz Kozieł, Komentarz do art. 680 kc, LEX).

Podzielając przytoczone stanowisko Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 3 kc ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia lub celu.

W ocenie Sądu o przynależności do majątku wspólnego małżonków prawa najmu mieszkania zakładowego rozstrzygają przepisy obowiązujące w dacie uzyskania tego prawa. Skutek taki następuje z mocy prawa i stanowi rezultat wynikający z samej istoty ustawowej wspólności majątkowej. Z omówionych powyżej przepisów Prawa lokalowego wynikało, iż art. 10 ust. 3 wyrażający zasadę, że małżonkowie wspólnie zajmujący lokal mieszkalny są z mocy prawa najemcami tego lokalu, chociażby umowa najmu została zawarta tylko przez jednego z nich, nie miał zastosowania wobec mieszkań zakładowych, na mocy art. 56 ust.3 ustawy. Wejście prawa najmu lokalu zakładowego w roku 1988 do majątku odrębnego uczestnika nastąpiło zatem z mocy prawa i w konsekwencji nie mogło stanowić składnika majątku wspólnego małżeńskiego stron.

Wobec powyższego przeprowadzony w niniejszej sprawie dowód z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości na okoliczność wysokości czynszu rynkowego możliwego do osiągnięcia za najem lokali, okazał się w niniejszej sprawie nieprzydatny, wobec zmiany stanowiska uczestnika początkowo przyznającego wspólność prawa najmu lokalu, a następnie żądającego oddalenia wniosku w tym zakresie.

Przystępując w dalszej kolejności do rozstrzygnięcia w przedmiocie ustalenia, czy w skład majątku wspólnego wchodzi ekspektatywa nabycia na własność lokali Sąd zważył, że na uzasadnienie tego żądania wnioskodawczyni argumentowała, że ekspektatywa powstała z uwagi na fakt przyznania uczestnikowi S. D., w trakcie trwania związku małżeńskiego, lokalu mieszkalnego od Nadleśnictwa, na zaspokojenie potrzeb rodziny. Lokal ten został przydzielony uczestnikowi postępowania z uwzględnieniem liczby członków jego rodziny, z którymi wspólnie prowadził gospodarstwo domowe. Według wnioskodawczyni przydział tego lokalu stanowił prawo podmiotowe uczestnika postępowania, jako pracownika Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwa D. oraz że podmiotem tego prawa była również wnioskodawczyni, jako jego małżonka, a w konsekwencji, że prawo do korzystania, mieszkania, używania i przede wszystkim do nabycia przedmiotowych lokalu na bardzo uprzywilejowanych warunkach stanowi składnik majątku wspólnego byłych małżonków, który nabyli w trakcie trwania związku małżeńskiego.

W orzecznictwie i doktrynie definiuje się ekspektatywę (oczekiwanie prawne) jako swego rodzaju uprawnienie polegające na tym, że związane z nią uprawnienia mogą w określonym momencie ulegać przekształceniu w konkretne prawo wspólne. Jeśli oczekiwanie prawne powstało w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej, wyrastające ze wspólnego oczekiwania, to konkretne prawo, nawet nabyte po ustaniu wspólności majątkowej, zostaje nabyte „na prawie wspólności ustawowej”.

Jak już wyżej wspomniano, wywiedzione ze wspólności prawa najmu lokalu oczekiwanie prawne nie mogło stanowić majątku wspólnego stron, bowiem najem dotyczył mieszkania zakładowego i stanowił majątek odrębny uczestnika.

Niezależnie od powyższego trzeba było zważyć, iż art. 40 a ust. 4 i 5 ustawy z dnia 28.09.1991r. o lasach (Dz. U. nr 101, poz. 444) wprowadzał możliwość preferencyjnego nabycia lokali oraz pierwszeństwo w ich nabyciu dla pracowników i byłych pracowników Lasów Państwowych, co do lokali, których są najemcami i w których mieszkają. Przepis ten miał zastosowanie również do osób bliskich pozostałych po pracownikach (w tym małżonków), które w dniu ich śmierci zamieszkiwały razem z nimi i nadal w tych lokalach zamieszkują.

Przepisy, na podstawie których uczestnik nabył wynajmowany lokal mieszkalny wraz z lokalem gospodarczym w dacie po ustaniu wspólności ustawowej, wprowadzały zatem możliwość nabycia przez pracownika wynajmowanego i zajmowanego przez niego lokalu na zasadach preferencyjnych. Prawo do preferencyjnego nabycia lokalu nie przysługiwało małżonkowi pracownika (jedynie po śmierci pracownika małżonek jako osoba bliska stawał się podmiotem tego uprawnienia).

Nadto - w ocenie Sądu - możliwości nabycia lokalu po cenie obniżonej nie można było kwalifikować jako ekspektatywy. Aby możliwość preferencyjnego nabycia lokalu przekształciła się w podlegające ochronie uprawnienie, musiało zostać spełnionych kilka przesłanek, jak: ogłoszenie wykazu lokali w Biuletynie Lasów Państwowych, zawiadomienie na piśmie osobę uprawnioną do pierwszeństwa nabycia takiego lokalu, złożenie odpowiedniego wniosku (vide: Rozporządzenie Ministra Ochrony (...) z 09.04/1998r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także trybu przeprowadzania przetargu ograniczonego (Dz. U. 1998.52.327). Zawiadomienie uczestnika nastąpiło w piśmie z 05.11.2003r., a zatem dopiero po tej dacie ziściły się przesłanki powstania uprawnienia, które można określić, które podlega ochronie i którego wartość da się ustalić. Zatem i z tych powodów żądanie wnioskodawczyni ustalenia, że w skład majątku wspólnego wchodzi ekspektatywa, nie mogło zasługiwać na uwzględnienie. W konsekwencji również żądanie stwierdzenia nieważności umowy ustanowienia odrębnej własności lokali i ich sprzedaży na rzecz uczestnika z dnia 18.12.2003r. nie zasługiwało na uwzględnienie, bowiem pozbawione było podstaw faktycznych i prawnych. Brak było podstaw do przyjęcia, iż zawierając umowę sprzedaży lokali pominięto uprawnienie wnioskodawczyni do ich preferencyjnego nabycia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd doszedł do wniosku, iż wniosek w części dotyczącej ustalenia, że w skład majątku wspólnego wchodzi ekspektatywa, ewentualnie stwierdzenia nieważności aktu notarialnego z 18.12.2003r. i przyjęcia, że w skład majątku wspólnego wchodzą nieruchomości lokalowe, ewentualnie ustalenia, że w skład majątku wspólnego wchodzi prawo najmu lokali, nie podlegał uwzględnieniu.

Wzgląd na wszystkie te argumenty prowadził do rozstrzygnięcia jak w pkt I sentencji. Stanowczego podkreślenia przy tym wymagało, iż zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie stanowiskiem (por. Jacek Gudowski, Komentarz do art. 567 kpc, LEX), jeżeli sąd nie uwzględnia wniosku uczestnika co do zaliczenia danego składnika majątkowego do majątku wspólnego małżeńskiego i co do spłat i dopłat, nie oddala wniosku „w pozostałej części" (por. B. Dobrzański, Glosa do uchwały SN z dnia 13 lutego 1970 r., III CZP 97/69, OSPiKA 1971, z. 9, poz. 167). Inaczej jest w sytuacji, gdy przedmiotem orzekania jest żądanie zwrotu wydatków i nakładów poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny (art. 45 k.r.o.), o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym małżeńskim (art. 43 k.r.o.) oraz o roszczenia i spory, o których mowa w art. 686 i 618 w zw. z art. 688 i art. 567 § 3 (por. S. Madaj, Postępowanie nieprocesowe w sprawach..., s. 157).

Brak zaliczenia przez sąd jakiegoś składnika majątkowego do majątku wspólnego podlegającego podziałowi nie oznacza pominięcia tego składnika w orzeczeniu, lecz jest rozstrzygnięciem merytorycznie negatywnym, zaś uczestnikom w tym zakresie przysługuje apelacja, a nie wniosek o uzupełnienie (por. uzasadnienie postanowienia SN z 21.08.2008r., IV CZ 62/08, LEX nr 464465).

Orzekając o sposobie podziału majątku ruchomego, którego skład i wartość (za wyjątkiem samochodu) zgodnie wskazali byli małżonkowie, Sąd kierował się zgodnym wnioskiem stron, o czym orzeczono jak w pkt II ppkt 1/ i 2/ postanowienia.

Sąd zważył przy tym, że zgodnie z treścią art. 212 § 2 kc rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Orzekając o sposobie podziału majątku Sąd kierował się nadto treścią art. 43 § 1 kro, zgodnie z którym oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Przystępując do rozliczenia wartości przyznanych poszczególnym uczestnikom rzeczy oraz określenia wysokości ewentualnych dopłat i spłat Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 212 § 1 kc jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne.

Uczestnik – zgadzając się na przyznanie rzeczy ruchomej w postaci samochodu na rzecz wnioskodawczyni – sformułował żądanie spłaty jego udziału w tej rzeczy na kwotę 5.500,- zł. Uprawnienie do takiego żądania nie budziło wątpliwości, wobec sformułowania art. 212§ 1 kc, wprowadzającego możliwość, a nie obowiązek wyrównania udziału przez dopłatę. W tej sytuacji Sąd orzekał w granicach żądania uczestnika. Biorąc pod uwagę, że przyznano mu ruchomości o łącznej wartości 3.520,- zł trzeba było uznać, że winien on spłacić wnioskodawczyni połowę ich wartości (1.760,- zł). Z kolei wnioskodawczyni winna spłacić żądaną przez uczestnika kwotę 5.500,- zł tytułem spłaty udziału w przyznanym jej samochodzie. Dokonując zatem matematycznego wyliczenia różnicy pomiędzy kwotą 5.500,- zł i 1.760,- zł, orzeczono jak w pkt III postanowienia.

Stosownie do treści art. 567 § 1 kpc w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej sąd rozstrzyga także o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku odrębnego lub odwrotnie podlegają zwrotowi.

Oznacza to, iż w postępowaniu o podział majątku sąd rozstrzyga także o wzajemnych roszczeniach małżonków z tytułu posiadania poszczególnych składników majątku wspólnego, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych na te składniki majątkowe nakładów i spłaconych długów w czasie od chwili ustania wspólności ustawowej do chwili podziału majątku wspólnego. Podstawę materialnoprawną tych roszczeń stanowi art. 1035 kc, odsyłający do przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych, w tym art. 207 kc, zgodnie z którym pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Stosując powyższy przepis odpowiednio do wspólności samochodu M. trzeba było zauważyć, iż posiadając udział w majątku wspólnym w wysokości 1/2 wnioskodawczyni w tym samym stosunku był obowiązana do ponoszenia wydatków i ciężarów związanych ze wspólnym prawem. Dotyczy to również zgłoszonych do rozliczenia przez uczestnika postępowania koniecznych wydatków w postaci składki obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, opłacanej w (...) S.A.

Uczestnik domagał się rozliczenia nakładów z tytułu uiszczonych składek OC w latach 2004-2007, 2012-2016. Wnioskodawczyni co do zasady uznała roszczenie o zwrot wydatków w omawianym zakresie /k. 365/, jednakże podnosiła, że w roku 2006 uczestnik wyjechał za granicę. Okoliczność tę przyznawał uczestnik zeznając, że wyjechał w roku 2006, drugą ratę składki opłacał jego syn i płacił składki do 2011 roku.

W tym miejscu stanowczego podkreślenia wymagało, że w myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z obowiązującą procedurą cywilną nie do sądu należy zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Innymi słowy sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności spornych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 kpc). Obowiązek przedstawiania dowodów spoczywa bowiem na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc ) spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne.

Spostrzeżenie powyższe miało w niniejszej sprawie takie znaczenie, że to na żądającym zwrotu połowy wydatków uczestniku spoczywał ciężar udowodnienia faktu ich poniesienia oraz wysokości.

Na potwierdzenie swego wniosku uczestnik przedłożył wykaz opłaconej składki OC, podpisany przez pracownika agenta ubezpieczeniowego /k. 106 akt/, z którego wynikało jakie składki zostały uiszczone, lecz w którym nie wskazano, kto uiścił te składki. Bezspornym było w niniejszej sprawie, że część składek opłacił użytkujący auto syn stron. Bezspornym było także, iż w latach 2006-2012 uczestnik przebywał za granicą. Okoliczność ponoszenia kosztów ubezpieczenia przez syna stron znalazła także potwierdzenie w zeznaniach świadka D. D. (2) /k.147 akt/. Wobec powyższego Sąd przyjął, iż bezspornym pozostawało w niniejszej sprawie uiszczenie przez uczestnika składki w wysokości 840,- zł za rok 2003/04, 665,- zł za (...), 639,- zł za (...), 298, - zł za (...) (vide: zestawienie k. 106 akt). Uczestnik wykazał dowodami wpłat poniesienie wydatków z tytułu OC na kwotę 297,- zł, 298,- zł, 297,- zł i 326,- zł (k. 340-344, 359, 361 akt). Łącznie Sąd przyjął do rozliczeń kwotę 3.660,- zł i zwrot połowy wartości tych wydatków zasądził od wnioskodawczyni jak w pkt IV postanowienia, oddalając wniosek w pozostałym zakresie.

Sąd oddalił wniosek również w zakresie żądania rozliczenia podatku od nieruchomości uiszczonego przez uczestnika uznając, że nieruchomości lokalowe nie stanowiły majątku wspólnego stron. Oddalono też wniosek o rozliczenie podatku VAT w kwocie 6.509,84 zł, który to podatek uczestnik będzie zmuszony zwrócić Urzędowi Skarbowemu w S. po zmianie właściciela na wnioskodawczynię i wyrejestrowaniu go ze środków trwałych firmy uczestnika.

Sąd podzielił w zupełności argumentację wnioskodawczyni zarzucającej, iż uczestnik nie może żądać zwrotu podatku, który nie został uiszczony przez niego. Zgodzić się również należało z zarzutem, iż uczestnik nie wykazał, czy amortyzował pojazd, czy i od kiedy wprowadzono go do środków trwałych firmy.

Mając to wszystko na uwadze orzeczono jak w pkt. IV postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono jak w pkt V postanowienia, na podstawie art. 520 § 1 kpc, art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc. Według wyrażonej w § 1 art. 520 kpc zasady każdy uczestnik postępowania nieprocesowego ponosi koszty, które sam wydatkował bezpośrednio lub które powstały na skutek uwzględnienia przez sąd jego wniosku o przeprowadzenie określonych czynności procesowych. Sąd zważył przy tym, że zgodnie z prezentowanym w orzecznictwie stanowiskiem zgłoszenie przez zainteresowanych odmiennych wniosków, co do sposobu podziału majątku wspólnego, nie powoduje powstania sprzeczności ich interesów w rozumieniu art. 520 § 2 k.p.c. (postanowienie SN z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 133/11, Lex nr 1215253). Jednocześnie orzekając o zasadzie ponoszenia kosztów Sąd wskazał, że koszty związane z opiniami biegłych związane były z udziałem w sprawie obu stron postępowania. Dotyczyło to również kosztów biegłego celem obliczenia wartości prawa najmu, bowiem w fazie procesu poprzedzającej dopuszczenie tego dowodu strona uczestnicząca nie kwestionowała wspólności prawa najmu, określając swe ostateczne stanowisko w ostatnim piśmie procesowym złożonym w sprawie przez nowego pełnomocnika uczestnika.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE